Tíminn - 08.09.1956, Page 6

6
TÍMINN, laugartlaginn 8. september 1958.

L
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur I Edduhúsi vi3 Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Siraumhvörf í Súez-deilunni:
Kommúnistaskrif Morgunblaðsins
MORGUNBLAÐIÐ lætur
sér nú mjög tíðrætt um
háska þann, sem fylgi sam-
starfi við kommúnista. Öll
málefni þjóðarinnar séu í
fyllstu hættu meðan þeir
hafi ítök í stjórn landsins.
Þannig þaut hinsvegar
ekki í skjánum hjá Mbl., þeg-
ar nýsköpunarstjórnin sat að
völdum á árunum 1944—46.
Sú stjórn var: og er talin í
dálkum Mbl. ein bezta stjórn,
sem hér hefur setið að völd
um. Þá þótti samstarf við
kommúnista ekki hættulegt.
Þegar kommúnistar gengu úr
vistinni haustíð. 1946, reyndi
Ólafur Thors í 100 daga og
nokkrum betur að fá þá til
samstarfs á nýjan leik.
Kommúnistar eru áreiðan
lega ekki verri nú en 1946,
þegar þeir tlgnuðu Stalín
meira en nokkuru sinni fyrr
eða síðar. Menn geta því ekki
tekið neitt hátíðlega að-
vörunarskrif Mbl. um það, að
ekki megi vinna með komm-
únistum. Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur sýnt í verki, að
hann unir sér hið bezta í
samstarfi við þá og hefur
gert sitt itrasta til þess að
láta það haldast.
ÞAÐ ÞARF ekki heldur
að fara 10 ár til baka til
þess að benda á þessa afstöðu
Sjálfstæðisflokksins. Eftir
að samstarf Sjálfstæðis-
flokksins og Framsóknar-
flokksins rofnaði á síðastl.
vetri, miðuðust allar áætlan-
ir og aðgerðir forkólfa Sjálf-
stæðisflokksins við það að
ná samstarfi við kommún-
ista i einni eða annari mynd.
Kæran fræga til landskjörs
stjórnar var ekki sízt borin
fram í þeim tilgangi að
mynda slíkan samstarfs-
grundvöll og hindra sam-
vinnu milli vinstri aflanna.
Morgunblaðið gat líka rétti
lega lýst yfir því eftir. kosn-
ingarnar, að Sjálfstæðis-
menn hefðu aldrei orðað það
í kosningabaráttunni, að sam
starf við kommúnista væri
útilokað. Dyrunum til þeirra
var þannig haldið vel opnum
í kosningahríðinni. Eftir
kosningarnar var það svo
fyrsta verk Sjálfstæðisflokks
ins að bjóða kommúnisíum
samstarf um að taka fjögur
þingsæti af Alþýðuflokknum
og að breyta kosningalög-
um og stjórnarskrá. Ef komm
únistar hefðu tekið tilboðinu,
hefði óhjákvæmilega hlotist
af því stjórnarsamvinna
þeirra og Sjálfstæðisflokks-
ins í einni eða annarri mynd.
Þessi vissa um afstöðu
Sjálfstæðisflokksins átti m.
a, sinn þátt í því, að núv.
stjórnarsamvinna tókst.
ÞAÐ, sem hér hefur ver
ið rakið, gerir það að sjálf-
(sögðul tilgangslaust fyrir
Mbl. að ætla að nota komm-
únistagrýluna gegn núv.
iríkiqstjórn.. Menn gera sér
vel ljóst, að hefði núv. stjórn
ekki verið mynduð, væri það
stjórn Sjálfstæðismanna og
kommúnista, sem færi nú
með völd.
Morgunblaðið gerlr því
hvorki sjálfu sér eða flokki
sínum gagn með slíkum skrif
um. Það auglýsir það aðeins
með þeim, að forkólfar Sjálf
stæðisflokksins eru nú í svip
uðum ham og refurinn, sem
reyndi að hugga sig við þaö,
að vínberin væru súr, þeg-
ar hann gat ekki náð þeim.
Draumur forkólfa Sjálf-
stæðisflokksins var sá, að
þeir gætu náð samstarfi við
kommúnista. Kommúnistar
áttu að fá tvær til þrjár
„steiktar gæsir“ eins og 1942,
en Sjálfstæðismenn áttu að
fá það i staðinn, að ekki yröi
neitt hróflað við sérrétíind-
um stórgróðamanna. Þessar
fyrirætlanir fóru út um þúf-
ur. Þessvegna hrópar Mbl.
nú í öngum sínum: Komm-
únistar eru vondir og súrir
og samstarf við þá er þjóð
inni hættulegt!
EN ÞJÓÐIN mun ekki
taka mark á hrópum þess-
ara manna, er sjálfir biðu
eftir því að komast í sam-
starf við kommúnista. Þjóð
in mun dæma núv. stjórn
eftir verkum hennar en ekki
eftir ópum Morgunblaðsins.
Óp Morgunblaðsins minna
þjóðina á, að stjórnarþátt-
tak.a kommúnista væri nú
vafalítið staðreynd, þótt núv.
stjórn hefði ekki komið til
sögu. A. m. k. hefði hún ekki
strandað á Sjálfstæðisflokkn
um.
Svik íhaldsins við stefnuna frá 1949
SEM BETUR fer þarf
langt aö leita í sögu landsins
til að finna hliðstæö svik og
þau, sem forkólfar Sjálfstajð-
isflokksins hafa gert sig seka
um í frelsismáium þjóðarinn
ar.
Árið 1949 stó.ðu þeir að því
með öðrum flokkum að lýsa
yfir þeirri stefnu, að hér yrði
ekki leyfð herseta á friðar-
tímum. Jafnframt höfnuðu
þeir, ásamt öðrum flokkum,
að herseta yrði leyfð þá,
þótt ástandið væri mjög
ískyggilegt, þar sem Berlínar
deilan stóð sem hæst.
Líklegt, að úrslítaákvörðun um vald-
beitingu verði tekin eftir helgina
Nasser telur alþjó'Sastjórii!
hreina andstæ'Su þjótSnýt-
ingar og neitar öllum
samningum, þar sem slíkt
væri skerðimsg á sjálfstæíi
Egypta
Það er nú þegar Ijóst or'ðið,
aS samningar 5 manna nefndar-
innar og Nassers eru farnir út
um þúfur. Nefndin fór til Kairó
til aíí skýra fyrir Nasser álykt- j
anir Lundúnaráíístefnunnar, þar
sem krafizt var alþjóðlegrar j
stjórnar yfir Súez-skipaskurðin-1
um. Fyrr í vikunni lýsti Nasser
því yfir, að hann væri fús til að
gera alla þá samninga um mál
þessi, sem ekki skertu sjálfstæði
landsins. Nasser gaf það einnig
greinilega í skyn, að hann myndi
leita eftir hernaðarlegri hjálp
frá Rússum, ef Bretar og Frakk-
ar legðu undir sig Súez-eiðið
með hervaldi.
„Það er eðlilegt, að við leitum
hjálpar hvarvetna þar sem hún
fæst, ef á okkur verður ráðist“.
Hann lagði áherzlu ó orðið „hvar-1
vetna“. í viðræðum við nefndina I
og á blaðamannafundum hel'ir
Nasser lagt á það áherzlu, að í
raun og veru sé alþjóðleg stjórn
algjör andstæða þjóðnýtingar og
þar af leiðandi geti Egyptar aldrei
á slíkt fallizt. Slík alþjóðastjórn
myndi skerða sjálfstæði landsins,
segir Nasser. Á blaðamannafundi
í vikunni gaf hann eftirfarandi
yfirlýsingu.
Alþjóðasf jórn — „samvirk
nýlendustefna"
„Það má túlka þetta á margan
hátt, en við iúlkum alþjóðastjórn
á þann hátt, að hún sé eins konar
samvirk nýlendustefna. Súez-féiag-
ið er egypzkt, skipaskur'ðurinn er
egypzkur og þess vegna eigum við
að ráða yfir hvoru tveggja. Við
erumí fúsir til að undirrita alla þá
samninga, sem tryggja frjálsar sigl
ingar um skipaskurðinn. Fyrir
skömmu lýsti Eisenhower forseti
því yfir, að stjórn sín myndi gera
allt, sem í hennar valdi stæði íil
að vinna að friðsamlegri lausn
deilunnar. Bandaríkin viður-
kenndu rótt Egypta iil þjóðnýt-
ingarinnar, en þau vildu láta al-
þjóðlega stjórn iryggja frjálsar
siglingar. Nasser lýsti yfir ónægju
sinni með þessa yfirlýsingu Eis-
enhowers og kvað það ijóst, að
Bandaríkin vildu virða alþjóðlegt
réttlæti, minnsta kosti að vissu
marki.
Beita Frakkar og Bretar
valdi?
Eins og nú standa sakir bendir
margt til þess, að Bretar bg Frakk
ar hyggist láta til skarar skríða og
beita valdi gegn Egyptum. Sýnt
er nú, að nefndin yfirgefur Kairó
um helgina, enda fullljóst, að
Mynd þassi sýnir hiuta af Súcz-skjrðinum. — Líklegt talið, aS úrslita*
ákvarSanir um næstu fremiíS hans verði teknar innan skamms.
Nasser muni ekki gefa sig. Seiwyn
Lloyd utanríkisráðherra Brc-ta
lýsti því yfir fyrir 3 dögum, að
sústund gæti. runnið upp. að Bret
ar neydchist íil að vernda iífsnauð
synlega hagsmuni , ína :r.eð valdi.
•Nú geta. Bretar og Frakknr sagt
scm svo, að þeir hafi 'eynt að
fara samningaleiðma til að íryggja
friðsamlega lausn,. en allt hafi
strar.dað á E.gyptum og þá eigi
þeir ekki annars úrkcáta en beita
valdi til að fýlgja fram ályktun
Lundúriaráðstefriunnar um alþjóð-
lcga stjórn yfir Súez-skurðinum.
Pinéau hefir lýst Nasser sem arf-
taka Hitlers og varað eindregið
við því að leyfa honum a'ð ganga
of langt. Franska stjórnin hefir
lagt á það áherríu, að ef Nasser
ver'ði látinn afskip'talaus, megi við
því búast, a'ð f'leiri fari að dæmi
hans og þá verði málið öllu erfið-
ara viðfangs.
Veikíeikamerki að sifja
, aðgerðariatfair
Anthony Head, hermálaráðherra
Breta hefir lýst yfir, að brezi:a
síjórnin geti ekki með nokkru móti
á það fallizt, a'ð einvalduv eins og
Nasser, sem roíið hafi alla samn-
inga, fái að ráða yfir svæði eins og
Súez-skurðinum, en um hann fari
mest allt það hráefni, sem Bretar
noti í hinn mikla i'ðnað sinn. Yfir-
lýsingu hermálaráðherrans iauk á
: þessa leið: „Við liöfum sent her á
j vettvang til að vera við öllu búnir.
I Við viljum helzt komast hjá því
J að beita honum. En þa'ð væri veik-
jleikamerki og með öllu rangt, ef
i (Framhald á 8. síðu).
Nú þegar ástandið er orð
ið miklu friðvænlegra sker-
ast forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins úr leik, heimta
áframhaldandi hersetu um
ófyrirsjáanlegan tíma og
vilja gefa erlendum aðilum
sjálfdæmi um það, hve lengi
hún skuli haldast.
Eining þjóðarinnar um
stefnuna frá 1949 hefur
þannig verið rofin. Varnar-
málin hafa með því verið
gerð að viðkvæmu deilumáli
og málstaður þjóðarinnar
veiktur út á við.
Forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins skulu ekki halda,‘
að þeir fái leynt þessum
svikum sínum með því að
bera óhróður á þá, sem
fylgja stefnunni frá 1949.
Það rifjar aðeins upp enn'-
betur en ella, hve fullkom-
lega Sjáifstæðisflolckurinn'
hefur svikið þær yfirlýsingar,
sem hann gaf þá.
Stefnan frá 1949 verður
borin fram til sigurs, hvað
sem afstöðu Sjálfstæðis-
flokksins líður. Þjóðin mun
hinsvegar læra það af þessu,
að orðum hans og yfiriýsing-
um er ekki að treysta, og að
málum hennar muni því bet
ur borgið, sem hann hefur
minni áhrif á gang þeirra.
Búfiárhald í b®^'.ra.
BADSTOFUNNI hefir borízt eft-
ivfaranúi bréf frá búr'jáieú'ar.da:
,.Ég sé þaS á skrifum í blöðum
þessa dagana, að heilbrigðis- og
■ hreinlætisyfirvöldin' í bænum
gera harða hríö a'ð búf járeígend-
um í Reykjavik, þeim örfáu, se.m
eftir eru og géta kal’.azt því
nafni. Þetta er raunar ekkert ný-
mæli. Rimma hefir staðiö árum
saman, milli'þessara fáu manna
og bæjaryfirvaldanna um þessi
mál, og þykir. búfjáreigendum
sem kosíir sínir séu mjög hartir
í þeim viðskiptum. — Heilbrigðis-
yfirvöldin hafa æ ofan í æ re.vnt
að fá menn, sern eiga örfáar kirid-
ur eða kú í skúr einhvers statiar
við bæinn til að hætta þessu bú-
peningshaldi vegna þess. hve mik
ill óþrifnaöur stafi af því í borg-
Bargin þanrt úh
'BÚFJÁREIGENDCR. hafa sumir
hverjir sýnt no.kk.ra tregðw, en
hún á súv eðii'íigar orsakir í mörg
. uin tilfe’.lum. oz vii ég reyna að
skvra það sjón?~inið iítiUe.ga.. Fyr
ir svo sem .áratug voru bVif.iáreig-
endur í bænum aUmnrgir. Flestir'
vo.ru þeir í útjoðrum bæiarins og
höfðu þsr nokkra aðstöðu, kamv-
ske blett með íjúrskúr eða fjósi.
En borgiiv iiefir. þanizt vit eins og
blaöra síðustu árin, og áöun en
þessir menn vissu. af, voru beir
. kánnske komnir inn í. mitt íhúða-
hverfij lcaunske fjölbýlt og ný-
tízkulegt. Og þá er þeim skipað
að hypja sig brott þegar í stað.
Þeíta eru margt aldraðir menh,
sem eiga. nokkrar kindnr sé'r tií
gamans, og þeim er þvert um geð
að þurfa að farga þeim, ánægja
þeirra í eilinni er ekki of mikil.
Þeir muivdu margir vilja vinna
það til að fiytja sig um set. þar
sem þrifna'ðinum stafar minni
hætta af þeim, en þess hefir ekki
orðið vart, að bæjaryfirvöldin
hafi komið til móts við þá í þess
um efnum og reynt aö létta siíká
flutninga.
Hvergl griðlarid.
ÞEIR EIGA sér hvergi griðland.
Manni virðist, að þa'ð væri ekki.
til of mikils ætlazt, að bæjaryfir-
völdin gerðu meira eiv segja þeim
að hunzkast burt með skepnurn-
ar. Þau ættu líka að reyna að sjá
þeim, sem vilja eiga nokkrar
skepnur fyrir einhverju svæði,
þar sem þeir geti átt griðland.
Mér dettur í hug, að bærinn ætti
að koma upp svo sem á tveim
eða þrem sí.öðum í útjöðrum af-
girtum sræöum, þar sem fjáreig-
end’tr mættu hafa. skúra sfha og
hefðu sraávegis olnbogarými fvrir
kitvdu-n?..r. Ef vel og' skip.ulega
væri frá þeasu gengið þyrfti ckki
að ve:5a að þoss.u óþrifiyvður.
Ýmúr bæir hrfv revnt þettn pg
gefizt vel, Að fallegum kindnm er
yndissbukk séu þær í umhverfi,
I sem þeiin hæfir. Hver- er það,
ssm ekki fmnst yndisauki a3 því
að sjá iarabsMmar hérna á túnun-
um Uring u.ru Reykjaylk'á vo án?
Margtr geva sér ferðir áð, slíkum
st'iðum, eiukam ti.l þess’ að iofa
börnunvim að sjá lömbih. Bæjar-
yfirvöidin eiga að gera rneú'a í
þeesum málum en að reka íjár-
eigenduv brott af fyrri. stöðum
sínum.“ — Þessi fjáreigandi virð-
ist haía töluvert til síns máis, og
er uppástungu hans hér nveð kom
ið á framfæri. — Hárbaröur.