Tíminn - 06.02.1957, Blaðsíða 6

6
T f MIN N, miðvikudaginn G. febrúar 1957,
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur f Edduhúsi við Lindargötu.
Blmar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Gagnlegar útvarpsumræður
ÞESS MUNU tvímæla-
laust ekki dæmi, að nokkur
■ ílokkur hafi farið eins háðu-
lega út úr útvarpsumræð-
um og Sjálfstæðisflokkurinn
Ffyrrak'vöid, um þá tillögu
þeirra Óláfs Thórs og Bjárna
'.' ’éénediktssonáí,' ap bing yrði
rofið o.g efnt til nýrra kosn-
i inga.
Það var ekki aðeins að
málamyndarök þeirra fyrir
tillögunni voru tætt í sundur
og gerð að engu, heldur aug-
lýstu umræðurnar það enn
öetur en áður, að Sjálfstæðis
flokkurinn hefur ekki neina
stefnu eða úrræöi fram að
færa í höfuðvandamálum
þjóðarinnar. Þrátt fyrir það
• þykist hann þess umkominn
að heimta kosningar! Slík
.mannalæti gerðu talsmenn
iians í útvarpsumræðunum
að athlægi frammi fyrir al-
þjóð.
TILLÖGU sina rökstuddu
Ólafur og Bjarni með því,
að stjórnarflokkarnir hefðu
svikið kosningaloforð sín í
efnahagsmálunum og varnar
málunum. Þessu var hrundið
fullkomlega með því að vitna
til stefnuskrár bandalags
umbótaflokkanna fyrir kosn-
ingarnar og bera hana saman
við verk stjórnarinnar. í
. efnahagsmálunum var það
meginloforð bandalagsins að
ná samkomulagi við stétta-
samtökin um höfuðstefnuna
. í kaupgjalds- og verðlagsmál
um. Þetta hefur tekist, og
því kom ekki til neinnar ára-
mótastöðvunar að þessu
sinni, eins og tíðkast hefur
undanfarið. í varnarmálun-
um var því heitið að vinna
að samningum um, að íslend
Ingar tækju sjálfir við gæzlu
varnarmannvirkja, svo að
ekki yrði hér erlendur her á
friðartímum. Þetta var að
sjálfsögðu við það miðað, að
varnarstöðvarnar stæðu liði
■ frá bandalagsþjóðunum opn-
ar, ef aftur syrti í álinn. Sú
hefur því miður orðið raun-
in, a.m.k. í bili. Það var því í
fullu samræmi við stefnuskrá
bandalags umbótaflokkanna
að samningar um brottför
hersins yrði frestað um sinn.
Forkólfar Sjálfstæðisflokks
ins gátu ekki neitt haggað
því, að fullkomlega hefði ver-
ið staðið við stefnuskrá um-
bótaflokkanna um framan-
greind mál. Þar með voru
aðalrök þeirra fyrir tillög-
unni að engu orðin.
ÓLAFUR og Bjarni hefðu
samt sem áður getað haft
. íromp á hendi, ef allt hefði
verið með felldu. Þeir hefðu
a.m.k. átt að reyna að f$era
rök aö því, að þeir byðu upp
á svo miklu betri stefnu í
efnahagsmálunum og varnar
, málunum, að það réttlætti
■nýjar kosningar,, sém gæfi
þjóöinni kost á- aö velja á
milli hénnar og stefnu stjórn
arinnar. í raun og veru hefðu
þetta verði einu rökin, er eitt
hvað hefðu getað réttlætt til-
lögu þeirra.
Slíku var hins vegar ekki
að heilsa. Ólafur og Bjarni
forðuðust ekkert meira en að
benda á nokkra stefnu eða úr
ræði í þessum málum, þótt
fast væri eftir því gengið.
Þess munu áreiðanlega ekki
dæmi, að nokkru sinni hafi
nokkur flokkur staðið uppi
stefnu- og varnarlausari en
Sjálfstæðisflokkurinn í fyrra
kvöld, undir leiðsögn þeirra
Ólafs og Bjarna.
Þess vegna fannst hlustend
um það eins og naprasta háð
um Ólaf og Bjarna sjálfa,
þegar þeir voru að heimta
nýjar kosningar! Það var allt
of gagnsæ blæja til aö breiða
yfir stefnuleysið!
HLUTUR Sjálfstæðisfl.
getur ekki verri verið, en
hann er, eftir þessar útvarps
umræður. Menn hefðu ein-
mitt beðið þeirra með nokk-
urri óþreyju til að vita,
hvort Sjálfstæðisflokkurinn
hefði upp á nokkuð að bjóða
til að réttlæta tillögu sína.
Ekki sízt höfðu ýmsir óbreytt
ir liðsmenn Sjálfstæðisflokks
ins verið eftirvæntingarfull-
ir. í gær voru þeir líka eins
og niðurbrotnir menn og
vildu ekkert tala um frammi-
stöðu Ólafs og Bjarna.
Það er vissulega óskemmti
leg aðstaða fyrir flokk, sem
hefur átt mestan þátt í að
skapa erfiðleikana, að standa
svo uppi ráðalaus og aðhaf-
ast ekki annað en að níða þá,
sem eru að vinna björgunar-
starfið. Þetta er stefna Sjálf-
stæðisfl. í dag. Raunar kem-
ur hún ekki á óvart þeim,
sem til þekkja. Þetta er eðli
leg afstaða flokks, sem raun-
verulega fylgir engri þjóð-
málastefnu, heldur miðar
stefnu sína við það eitt að
þjóna fámennri braskara-
klíku. Einmitt svona hlýtur
framkoma hans að vera.
Útvarpsumræðurnar í
fyrrakvöld gerðu áreiðanlega
mikið gagn. Þær hjálpuðu
mjög til þess að afhjúpa Sjálf
stæðisflokkinn og voru öflug
hvatning til manna um að
styðja ríkisstj órnina í því erf
iða viðreisnarstarfi, sem hún
þarf að vinna.
Islenzka sendinefndin á þingi S.Þ.
MORGUNBLAÐIÐ gerir
:mikið veður út af því, að
Finnbogi Rútur Valdimars-
son hefur tekið sæti sem einn
fulltrúi íslands á þingi S.þ.
Hér hefir þó ekki gerzt
annað en það, að fylgt er
þeirri gömlu venju, að allir
stjórnarflokkarnir eigi full-
trúa á þingi S.þ., ef þeir óska
þess. Munu hér eftir sitja
fjórir fulltrúar í sendinefnd
íslands á þingi S.þ. það sem
eftir er af þingtímanum, eða
þeir Thor Thors, Steingrímur
Hermannsson, Finnbogi Rút-
ur Valdimarsson og Haraldur
Guömundsson. Nefndin hef-
Walter Lippmann ritar um aiþjóðamál:
Umræðurnar um efnahagslega og
pólitíska sameiningu Vestur-Evrópu
Sundurskipting Þýzkalands er mikil hindrun á
þeirri braut, er Evrópujijóíirnar þurfa atí fara
í kiölfar hrakfaranna við austanvert Miðjarðarhaf breið-
ist sú skoðun út í Bretlandi og Frakklandi, að í sameiningu
Evrópu sé fólgin bezta von þessara ríkja — og álfunnar vest-
anverðrar — um viðhlítandi aðstöðu í framtíðinni. Bæði
Macmillan forsætisráðherra og Thorneycroft fjármálaráð-
herra eru fvlgjandi hluttöku Breta í áætlunum sem nú eru
uppi um frjálsa verzlun innbyrðis með nokkrum takmörkun-
um, á tilteknu svæði í Vestur-Evrópu.
Líklegt er, að Brétland og Norð-.
urlönd teljist bráít. til þessa svæð-
is, en jafrihliða vefði :senn tilbún-|
ir milliríkjasamningar um enn;
nánari efnahagssamvinnu innan
svæðisins og verða Frakkland, V.-j
Þýzkaland,, Ítalía og Niðurlönd að-j
ilar að þeim. Þessir sámningar
mundu setja á stofn það sem nú
er í daglegu tali nefnt „saméigin-.
legur markaður", og ennfremur
skilgreina náið samstarf þessara
þjóða við friðsamlega hagnýtingu
kjarnorkunnar (Euratom). Mollet,
forsætisráðherra Frakka, hefir
lengi verið talsmaður sameining-
ar á víðtækara sviði en nú er ráð-
gert, og hann hugsar sér, að jafn
hliða verði gerðar fyrstu. tilraun-
irnar í þá átt að koma á pólitískri
sameiningu ríkjanna.
Pólitísk- röksemd
Súezmálsins
Allar þessar áætlanir hafa verið
lengi á döfinni. En það er fyrst
nú, upp úr Súezdeilunni, sem þær
hafa hlotið nokkurn verulegan
pólitískan stuðning. Því hefir
lengi verið haldið fram, að á með-
an Vestur-Evrópa væri sundur slit-
in í mörg ríki, sem hvert er sér-
stök efnahagsheild, gæti ekkert af
þessum ríkjum keppt við stórveld-
in Bandaríkin og Rússland með
nokkrum verulegum árangri. En
innan þessara stórvelda skapar
mikill mannfjöldi og stórt svigrúm
stóran markað og tækifæri til
fjöldaframleiðslu í stórum stíl.
Þessi röksemdafærsla hefir þokað
hugmyndinni áleiðis, enda þótt
þjóðernisleg andstaða og viðhorf
þeirra, sem eru í skjóli á bak við
forréttindi landamæragirðinga,
hafi verið hörð.
rópa sjálf, né nokkurt ríki í Ev<
rópu, talið til stórvelda?
Nú er enginn efi í mínum huga
um, að röksemdin um aukið sam-
starf er fullgild, áætlanirnar um
sameiginlegan markað eru gagn-
legar og eins áætlanir um sameig-
inlega hagnýtingu kjarnorkunnar.
Ég efast ekkert um, að öll þessi
mái beri að styðja af því að þau
horfa til heilla. En það, sem méí
þykir efasamt í þessum málum er,
hv.oft, unnt sé að sameina Evróptl
á m.eðan Þýzkalandi er sundur
skipt. Véstur-Þýzkaland er einnt
helzti aðilinn í Vesiur-Evrópu.
Safnt verða Vestur-Þjóðverjar að
hörfa til austurs, til þess tak-
marks, að sameina Austur-Þýzka-
land Vestur-Þýzkalandi, en það
þýðir aftur, að Vestur-Þýzkaland
hlýtur að stefna að samningum við
Pólland og við Sovét-Rússland.
Þýzka vandamáliS og
brezk viðhorf

heldur sem hún treystir á samn-
inga eða vald.
Mikill mannfjöldi
En samt eru búandi í þessum
heimshluta 250 millj. manna, eða
fleira fólk en er í Bandaríkjunum
eða í Rússlandi. í Vestur-Evrópu
stendur menntun fólksins á hæsta
stigi, sem þekkist í veröldinni. Ef
þetta fólk hefði í höndum stórvirkt
efnahagskerfi, mundi engin þjóð
í víðri veröld standa því snúning
í framleiðslu og vinnuafköstum.
Það er augljóst, að efnahagskerfi
þessara þjóða eru veikburða og
pólitísk áhrif lítil vegna þess, að
þær eru sundurleitar og ósamþykk
ar innbyrðis. Hver önnur skýring
er til á því, að þegar fjallað er um
hin miklu alþjóðlegu vandamál, er
varða líf eða dauða, er hvorki Ev-
Það virðist ljóst, að Vestur-Ev-
rópa verður ekki sterk pólitísb
heild fyrr en þýzka vandamáliS
hefir verið leyst. Qg ef Evrópa
verður ekki sterk pólitísk heild,
fær hún ekki áhrifavald .á vett-
vangi hinna alþjóðlegu stjórnmála.
Ef þessu er þannig farið, þá er
sýnt, að Evrópuþjóðirnar þarfnast
meira en sameiginlegs markaðar
og annarra ólíkra áætlana, sem nú
eru uppi. Þær þarfnast líka sam«
eiginlegrar stefnu að því takmarki,
að ná samkomulagi við Austur*
Evrópu og Rússland. I
Það gæti orðið meira en ímynd-
un ein, að Bretum takist að neita
sinni kunnu pólitísku hugkvæmní
í Evrópu nú, þegar þeir eru a3
losna úr viðjum pólitískrar ábyrgð
ar um víða veröld, og af því leiddi
sameining Evrópu fyrir uppgjör
og samninga við austurveldin. Ef
þróunin yrði með þeim hætti,
mundi sú endurskoðun á aðstöðu,
sem nú fer fram í Bretlandi, leiðai
til gagns og blessunar fyrir alltt
mannkyn. — (Einkar. NY Heral<3
Tribune og Tíminn). j
‘BAÐSrOFAA/
En Súezmálin hafa nú fengið
talsmönnum sameiningarinnar í
hendur þróttmikla pólitíska rök-
semd, sem talar í senn til stolts
og þjóðerniskenndar Evrópuþjóð-
anna. Því að það kom í ljós í Sú-
ezdeilunni og við meðferð máls-
ins á þingi Sameinuðu þjóðanna,
að það eru ekki lengur nein stór-
veldi í Evrópu. Þar var eitt sinn
miðstöð heirm-stjórnmálanna, en
heimsveldin eru bar ekki lengur.
f gegnum miðja áiíuna gengur
járntjaldið, en Vestur-Errópa er
sundur skilin í lítil og fremur veik
burða ríki, og hefir ekkert ein-
stakt þeirra mátt til að vera stór-
veldi. Það sýndi sig í haust, er hin
ir miklu atburðir gengu yfir, að
þessi sundurskipta álfa er þess
alls ekki megnuð, að koma fram
vilja sínum og gæta hagsmuna
sinna úti á veraldars’úðinu, hvort
ur vitanlega samráð um af-
stöðu íslands í einstökum
málum á þinginu, og verði
hún ekki sammála, sker útan
ríkisráðherra úr, enda er
hann yfirmaður nefndarinn
ar og markar stefnu hennar
i öllum megindráttum.
Öll hróp Mbl. um Moskvu-
kommúnista, og aukin áhrif
þeirra í þessu sambandi, eru
út í hött. Finnbogi Rútur
mætir fyrir Alþýðubandalag-
ið og hefur aldrei verið í
Sósíalistaflokknum. Vafalítið
er hann færasti fulltrúinn,
sem Alþýðubandalagið gat til
nefnt.
Kyrrlát morgunstund.
í GÆRMORGUN datt á logn hér
höfuðstaðarbúa. Eftir langvar-
andi storma og illviðri, var morg
uninn kyrr og bjartur. Vegfar-
andi, sem rölti götur, undraðist,
hve borgin var hljóðlát. Söngur
umferðarinnar er á lægri nótun-
um í snjónum, en var þetta öll
skýringin? Á gönguferð úr út-
hverfi í miðbæ fer maður að
hugsa um það, að það vanti eitt-
hvað í hinn daglega ys borgar-
innar, það er eitthvað öðru vísi í
dag en áður á kyrrum og björt-
um morgni. Allt í einu rennur
skýringin upp í huga manna. Það
er enginn hvinur í flugv'élar-
hreyfli, hvorki á flugvellinum né
yfir borginni. Það var ástæðan.
Reykjavíkurflugvöllur var auður.
Hinn daglegi morgunsöngur flug-
vélanna þagnaður. Þá mundi
maður eftir því, að það var fyrsti
dagur fiugmannaverkfallsins.
Áminningarnar verða fleiri.
EN ÞÆR VEROA fleiri áminn-
ingarnar ef verkfallið stendur
lengi. Við erum búin að koma
okkur þannig fyrir í þessu landi,
að flugvélin er ómissandi tæki.
Við fljúgum þjóða mest, notum
flugvélar til alls konar flutninga
meira en flestir aðrir. Það er
ekki af neinni fordild eða af flott
heitum, heldur blátt áfram af
nauðsyn, sem landið sjálft og
lega þess skapar. Flugvélin liefir
rofið einangrun fjarlægra byggða
og er orðin liluti hins daglega
lífs. Menn hugsa kannske ekkfl
mikið um það þegar veður era
góð og flugvélardrunurnar berg-
mála i milli fjallanna á hverjum
góðviðrismorgni. En þegar storm-
ar og hríðar stöðva flugið marga
daga samfleytt, þá taka menn
eftir því. Og þó munu þeir minn-
ast þess oftast á kyrrlátum og
fögrum dögum þegar það er ó-
samlyndi okkar sjálfra, sem varn
ar því, að vélarnar komizt leiðar
sinnar.
■vi
Skýringa er þörf.
ÞAÐ VAR SÁTTAFUNDUR með
deiluaðilum í fyrradag. Hann
stóð skamma stund. Blöð segjá,
að lítið eða ekki hafi miðað.
Fundi þessum lauk og annar var
ekki boðaður. Hver rölti heim
til sín. Og svo rann upp bjartur
og fagur dagur, ágætur flugdag-
ur, en enginn hreyfði sig. Áhorf-
endur gætu freistast til að halda,
að aðilar væru að undirbúa löng
átök þar sem úrslitum réði, hvor
þreyttist fyrr.
En hér eru mikilvæg mál f
húfi. Almenningur í landinu á
heimtingu að fá skýringar. Verði
framhald á því ófremdarástandi
að menn haldi að sér höndum og
fljúgi ekki þótt veður verði góð
og margföld nauðsyn kalli, verð-
ur að kryfja þetta verkfall til
mergjar á opinberum vettvangi
og leggja hið mesta kapp á að
létta því af þjóðinni. Fólkið á
kröfu á að heyra skýringar.
— Finnur,