Tíminn - 05.05.1957, Blaðsíða 2

T í MIN N, sunnudaginn 5. maí 1957«
M\mMl vinda
(Framhald af 1. sí3u).
LétfbyggS afivinda
iFureUc-kraftblokkin er að mestu
úr alumínium og því frepiu.r létt-
byggð, miðað við stærð. Rifflað
gúrnmíklætt hjól er notað til að
draga nótina á og má draga veiðar-
færin hvórt hetdur sem er um borð
í sjálft veiðiskipið eða nótabát,
sein liafður er á síðunni.
Þegar Ing\'ar Pálmason sá
vinnubrögð með þessu tæki við
síldveiffar vestur í Kyrraiiafi við
strendur Kanada datt honum
strax í hug að þar væri áhald,
sem heuta inyndi við síldveiðarn-
ar hér, enda er Ingvar kunnur
síldveiðiskipstjóri og bekkir vel
til verka. Síðan hefir fyrirtækið
Nökkvi, Laugarásveg 9 í Reykja-
vík tekið að sér útvegun á þess-
um tæitjum og nokkrir útgerðar-
menu 'þegar pantað slík tæki fyrir
síldarverííðina í sumar.
Gæfi létt síldveiðistörfin
■ilngvar segir, að við síidveiðarn-
ar i Ameríku sé þetta tæki mjög
mikilvægt, enda komi þar oft æði
stór köst, allt að því 10 þús. mála
köst. Síldin, sem veiðist þarna, er
mest látin í bræðslu, enda minni
og 'horaðri en Norðurlandssíldin
hér.
IÞegar Iugvar sagði blaða-
manni frá TÍMANUM frá þessu
tæki, sagffist hann hafa mikla trú
áliví að oft mætti ná meiri afla,
ef þessi'ftjótvirka vinda væri not-
uð við veiðarnar. Þá væri hægt
að vera miklu fljótari með köstin,
þegar ilítil síld er og þegar síld
stendur stutt uppi. Auk þess er
létt uniklu erfiði af sjómönnum,
en þurrkuu nótarinnar og dráttur
eru með erfiðustu og verstu verk
luium um horð í síldarveiðiskip-
unum, eins og nú er.
Hagitýtioag kjarnorkunnar
(Framhald af 1. síðu).
nót't fyrir iivert mannsbarn í land
inu.
KOLABIRGÐIR A
ÞROTUM.
Stórkostleg aukning framleiðsl
unnar er hinn eini grundvöllur
baéttra lífskjara og til þess að
það verði mögulegt verðum við
áð talca 'kjarnorkuna í þjónustu
okkar, sagði prófessorinn. Hagnýt
ing kjarnorkunnar væri hin mikla
von iframtíðarinnar. T. d. Bretar
yrðu nú að flytja inn miklar olíu
birgðir vegna þess, að kolabirgðir
landsins væru senn á þrotum. Þeir
hefðu nú ákveðið að leggja meiri
áherzlu á hagnýtingu kjarnork
unnar en nokkru sinni fyrr.
FEIKILEG ORKA.
Próf Dunning sýndi fréttamöpn
um nokkra uraniummola og inni
hélt einn þeirra hreint uranium.
Orkan, sem býr i þessum eina
mola myndi nægja til þess að sjá
fyrir allri rafmagnsþörf íslend
inga í minnsta kosti 4 vikur. Pró
fessorinn kvaðst vilja geta þess,
að nú þegar hefðu fundizt uran
iumbirgðir er byggu yfir 25 sinn
um meiri orku en af allri annarri
örku, sem til er í heiminum til
samans.
VÍSINÐAMENN BJARTSÝNIR.
Prófessorinn sagði að hann og
samstarfsmenn hans horfðu björt
lím augum til framtíðarinnar. Þeir
væru sannfærðir um, að notkun
kjarnorkunnar til herbúnaðar
væri aðeins stundarfyrirbrigði,
þar sme allir hlytu að gera sér
grein fyrir því, að nútímastyrjöld
yrði hreint sjálfsmorð fyrir allar
þjóðir og engum til gagns. Hagnýt
lrig kjarnorkunnar til friðsamlegra
þarfa væri það sem koma skyldi.
Frá féSagsstaifi
lyfjafræðinga
Aðalfundur lyfjafræðingafélags
Ýslands var haldinn í háskólanum
þann 13. apríl s. 1. Á dagskrá voru
venjuleg aðalfundarstörf svo og
lagabreytingar. Formaður flutti
skýrslu stjórnarinnar og gat þess
»xi. a., að s. 1. sumar hefði félagið
Hefir Churchill flutt síðustu ræðuna?
Álþjóðamót Iijóknmarkveniia
feaHiS I ™'
Alþjóðaráð hjúkrunarkvenna hefir boðað til móts í Róma-
borg dagana 27. maí til 1. júní n. k. Verndari mótsins verður
I kona ítalska forsetans, Donna Carla Gronchi og á meðal heið-
; ursgesta verða forsætisráðherrann, Antonio Segni, mennta-
málaráðherrann, Paolo Rossi, atvinnumálaráðherrann, Ezio
Vigorellí og heilbrigðismálastjórinn, Tiziano Tessitori.
Churchili, hinn aldni forystumatSur Breta, kom á þing íhaldsflokksins
fyrir nokkrum dög'um og flutti þar ræöu, þar sem hann kvaö mjög sterkt
að orði um ágæti Edens sem stjórnmálamanns. Kvað hann Breta eiga
Eden mest að þakka allra núlifandi stjórnmálamanna, og þeir mundu
nú margir, sem hefðu gagnrýnt hann hart fyrir stefnu og aðgerðir í Súez-
málinu, sem nú væru farnir að sjá, að stefna hans hefði verið rétt. —
Hér sést Churchill koma í heimsókn í líknarstofnun og fær vænan blóm-
vönd við komuna.
I Fljótum er ena geysimikill snjór -
Veturinn annars m jög góður í Skagaf.
í fréttabréfi, sem TÍMANUM hefir borizt frá Ólafi bónda
á Hellulandi í Skagafirði, dags. 28. apríl, segir á þessa leið: —
Þessi vetur verður að teljast í röð hinna beztu hér í Skagafirði.
Að vísu var haustið rosasamt með einni vondri stórhríð dag-
ana 3. og 4. okt. en þann snjó tók mjög fljótt.
En frá veturnóttum og fram yf
ir miðjan febrúar var tíðarfar milt
og snjólaust að kalla. 19. febrúar
hófst snjóakafli, sem stóð um
fimm vikna skeið. Varð þá að
ryðja vegi, svo að bílar kæmust
leiðar sinar, en þó ekki nema á
köflurn. T. d. þurfti aldrei að
ryðja vegi í Blönduhlíð eða fram
héraðinu, eri aftuT á móti ýfir
Hegranes og heim í Hjaltadal, út á
Hofsós og svo frá Sauðárkrók tii
Varmahlíðar.
Nú er orðið snjólaust með öllu
og hvergi ís á vatni á láglendi.
Vegir eru tekriir að þorna en
voru biautir og víða skornir illa.
Hross hafa mjög lítið komið á
gjöf í vetur og eru í ágætum hold
um. Sauðfé er vel fram gengið og
heilsugott efitir hætti. Aftur á .móti
hafa kýr verið hvellisjúkar og all
margar drepizt. Flestum ber sam
an um, að hey hafi reynzt létt og
því mikilgæf, þó eru heybirgðir
alls staðar nægar og á þjáð sem
hér að undan ér •'sagt’ við sýsluna
í heild.
Á Skaga var mjög snjólétt og
7?"
ADlIZ
Tí'á'UA
boðið þingað til lands rektor
danska :íyfj|f^eðingahá^kólW|-dr.
phil. Carl Faífrholt óg koriu MÍii'
Hefðu þau hjónin dvalizt hér í-hálf
an mðnuðí&fðázt um ian$j.ð; í
boði félagsins. Hann gat þess og
að á árinu hefði tekið til starfa
„Lífeyrissjóður apótekara og lyfja-
fræðinga“, sem- verðæ'ín^riijhCI'iiL
mikilla hagsbóta fyrir féíagsmehn.
Stjórn félagsins var endurkosin,
en hana skipa lyfjafræðingarnir
Kjartan Gunnarsson form., Stein-
arr Björnsson ritari og Ásgeir Ás-
geirssori gjaldkeri. Félagár eru nú
um 50 talsins. Eélagið‘Verður 25
ára í haust.
komu þar engin liross á gjöf
önnur en þau, sem daglega voru
notuð. Fjörubeit var þar góð og
stöðug og er sauðfé þar ágætlega
á sig komið. Fiskihlaup kom þar
snemma í apríl og náðu flestir
bændur þá fiski til heimila sinna.
í Hjaltadal kom dyngjusnjór
19. febrúar svo að jarðlaust varð
með öBu, og varð að gefa öllum
hrossum. Einnig varð mikill snjór
í Öslandshlíð og á Höfðaströnd en
nú er orðið snjólaust í þessum
byggðarlögum á láglendi.
í Fljótum' er enn mikill snjór að
vanda. Var verið að ryðja þar
snjó af vegum síðustu daga. í Aust
ur-Fljótum eru einungis hæstu
hólar komnir upp úr og öll vötn
eru þar undir ís enn. Á veginum
fram Fljótin fram í Stífluhóla er
víða 2—3 metra djúpur snjór.
Fært er litlum bílum héðan innan
úr firði út í Haganesvík, en veg
urinn mjög skorinn á köflum.
Á Sauðárkrók og Hofsósi hefir
verið reytingsafli og orðið nokkur
atvinnuaukning að. Fiskurinn er
vænn og hefir verið flakaður. Hér
við fjarðarbotninn er æðarfugl
farinn að vitja, varplandanna, en
þó mest á nóttunni.' Vetrarblóm
er útsprungið og sóleyjar hafa
sézt. Þyí vaknar hugur til starfs
og kveður hendur til verks.
Borgarstjóri Rómaborgar, Um-
berto Tubini, mun opna mótið og
bjóða gesti velkorona. Gert er ráð
fyrir 3000 gestum frá nær 80 lönd
; um, bar á meðal 6 frá íslandi.
Mót sem þessi eru haldin fjórða
hvert ér og var bað síðasta í Sao
Paulo í Brazilíu árið 1953, en þar
! gat engínn fulltrúi mætt frá ís-
landi vegna kostnaðar og annarra
erfiðleika.
Alþjóðaráð hjúkrunarkvenna er
ópólitísk og sjálfstæð stofnun. og
í því eru meðlimir frá hjúkrunar-
félögum eftirtalinna landa:
Ástralíu, Austurríki, Belgíu Braz
ilíu, Canada, Ceylon, Chile, Cuba,
Danmörk, Finnlandi, Frakklandi,
Grikklandi, Haiti, Hollandi, Ind-
landi, írlandi, íslandi, Ítalíu, ísra
el, Jamaica, Japan, Kóreu, Luxem
burng, Nýja Sjálandi, Noregi, N,-
Rhodesíu, Pakistan, Phillipseyjum,
Stóra-Bretlandi, S.-Afríku, S.-Rhod
esíu, Svíþjóð, Sviss, Trinidad, Tyrk
landi, USA og Þýzkalandi. Auk
þessara landa standa um 20 önnur
lönd í sambandi við ráðið.
Markmið alþjóðaráðsins er að
veita aðstoð meðlimum sínum og
öðrum hjúkrunarfélögum, sem til
þess leita, til þess a ðná sem
méstri fulikomnun 'í hjúkrunar-
þjónustu, hjúkrunarmenntun og
hjúkrunarsiðfræði.
Alþjóðaráðð er ráðgefandi aðili
við efnahags- o,g þjóðfélagssam-
vinnu Sameinuðu þjóðanna og
vinnur í nánu sambandi við al-
þjóða heilbrigðismálastofnunina.
s,gTS,
Aðalíundur Spari-
sjóðs Svalbarðs-
strandar
Aðalfundur Sparisjóðs Sval-
barðsstrandar var nýlega hald-
inn. Sjóðurinn var stofnaður ár-
ið 1914 af U. M. F. „Æskan“ á
Svalbarðsströnd, og var í eign
þess og rekinn af félaginu í 21
ár.
TRICHLORHREINSUN
(ÞUbRHHEINSUN)
BJ@RG
, SQLVA LI.AGOTU 74 • SÍMI 3$37
BARKAHLÍO G
Ghiggaskreytiíigar-
námskeiði Sölu-
tækni lokið
Fyrir nokkru er lokið þriggja
vikna námskeiði í gluggaskreyt-
ingu, sem haldið var hér í bæn-
um á vegum félagsins Sölutækni.
Leiðbeinandi var norskur sér-
fræðingur, Per Skjönberg að nafni.
Námskeiðið var haldið í húsakynn-
um Handíða- og myndlistaskólans.
Þátttakendur voru 46, flestir starf-
andi við vefnaðarvöruverzlanir.
Árið 1935 var Sparisjóöurinn
gerður að sjálfstæðri stofnun
með 12 ábyrgðarmönnum, og
hefur starfað undir því skipu-
lagi síðan, eða í önnur 21 ár.
Þegar skipulagsbreytingin var
gerð, voru sparifjárinnstæður í
sjóðnum um 5 þús. kr„ en hafa
farið árlega vaandi síðan, og
voru í árslok 1956 2.38 milljónir
króna.
■Sjóðurinn hefur hin síðari ár-
in verið til stórmikilla hagsbóta
fyrir Svalbarðsstrandarhrepp, og
á drjúgan þátt í að hægt hefur
verið að ráðast í ýmsar nauð-
synlegar framkvæmdir og lcoma
þeim áfram.
Stjórn Sparisjóðsins skipa
þessir menn: Sparisjóðsstjóri er
Sigurjón Valdimarsson þóndi í
Leifshúsum, og hefur verið það
í 12 ár. Meðstjórnendur eru
Benedikt Baldvinsson bóndi Efri
Dálksstöðum og Kjartan Magn-
ússon bóndi í Mógili. Benedikt
hefur átt sæti í stjórninni í sam-
fleytt 35 ár, þar af stjórnarfor-
maður í 10 ár, og síðan gjaldkeri
sjóðsins s. 1. 16 ár. Kjartan
Magnússon hefur átt sæti í
stjórninni s. 1. 12 ár.
Endurskoðendur sparisjóðsins
hafa, um mörg undanfarin ár,
verið þeir Halldór Jóhannesson
bóndi í Sveinbjarnargerði og
Guðmundur Benediktsson bú-
fræðingur Breiöabóli. S.
Skólaskip og sjómannsefni
fram, að skattfríðindi tekur ekki
að ræða um. Skólaskip reru sjálf-
sögð, en ekki fín skip með fínum
búningum. Til mála koma þá ein-
ungis skip sem eru notuð til veiða,
t. d. að tekinn væri einn af tog-
urum beim.. sem verið er að byggja
j ásamt 2 fiskibátum, góðum land-
róðrabát ásamt stærra fiskiskipi,
og að minnsta kosti helmingur af
skipshöfn þessara skipa yrðu pilt-
ar á aldrinum 15 íil 17 ára. Enn-
fremur teldi ég rétt að eitt slílct
skip yrði sent til síldveiða í sum-
ar til reynslu. Slíka tilraun mætti
gera með ekki ýkjamiklum kostn-
aði fram yfir það/ sem útgerðar-
menn verða að leggja í fyrir hvert
úthald. — Allir yfirmenn á skip-
um þessum ættu að vera ungir
menn, en þó með reynslu, ásamt
4 úrvalsmönnum, sem gætu kennt
verklegt og vakið áhuga hinna
ungu manna á sjómennsku. Kjör
á þessum skipum væru gerð eins
góð og mögulegt væri. Fyrir hluta
af verðmæti afla þessara skipa
yrði myndaður sjóður, og sá sjóð-.
ur opnaði hinum ungu sjómönn->
um möguleíká á að fá lán til kaupa
á skipum eða íbúðakaupa eða
bygginga og jafnvel til bílakaupa,
enda sætu þeir fyrir innflutningi
á skipum og bílum að nolckru
leyti, ef þeir sýndu áhuga meðan
þeir væru sinn tíma á skólaskip-
unum og væru svo skráðir í á-
kveðinn tíma á fiskiskip.
Allmikið 'hefur verið rætt um
hvernig væri hægt og hve mikil
nauðsyn væri að vekja áhuga
hinna mannvænlegu ungmenna á
að sækjast e'ftir vinnu við fram-
leiðsluna til sjós og lands. Slíkt
er ekki að furða, því allir hugs-
andi menn hafa áhyggjur af því,
að stöðugt hefir farið fækkandi
þeim mönum ,sem hafa viljað fara
tii sjós, en þeim ungu mönnum
farið fjölgandi, sem sókst hafa
eftir alls konar vinnu í landi,
nema landbúnaðarvinnu. Þetta er
ekkert undarlegt þegar athugað er,
að ýmis vinna í landi er ólíkt hæg-
ari en vinna við framleiðsluna og
kaupið við framleiðslustörfin hef-
ir verið í öfugu hlutfalli, þannig
að vinna í landi hefir oft verið
betur borguð heldur en hin erfiða
ivinna, t. d. á sjó, á togurum og
vélbátum.
Þelta verður að breytast, ef ekki-
á illa að fara, og einmitt nú, þeg-
ar Færeyingar eru að láta byggja
eitthvað um 20 ný fiskiskip, munu
þeir þurfa að nota flesta sína sjó-
menn, en eins og allir vita, þá
hafa þeir bjargað því, að hægt
hefir verið að gera út allstóran
hluta af fiskiskipum okkar. Auk
þess höfum við orðið að greiða
þeim árlega í kaup miklar-upphæð-
ir í dýrmætum gjaldeyri, sennilega
þetta ár 15—20 milljónir d. kr.
Tafarlaust verður því að gera
ráðstafanir til að hvetja. unga
menn til að sækjast eftir vinnu
við framleiðslustörfin. Ótal leiðir
eru til þess, en taka skal það strax
Eitthvað svipaðar ráðstafanir
bæri að gera gagnvart landbúnað-
arvinnu. Guðni Jóhannsson