Tíminn - 01.12.1957, Qupperneq 7

ÍÍMINN, sunnudaginn 1. desember 1957.
7
SKRlFAÐ og skrafað -
Norðorlandabiiar iesa furðosögur frá fslandi - Óhróðurskvörn MorgunblaSsins og Vísis mal-
ar á haustnáttum - Ólafur, Bjarni og Godfredsen - Berserkir valáa slysi á sjálfum sér út af
rússneskri konu - Fundur Átlantshafsrá&ins og samvinna lýðræSisfsjóðanna - Ákvæði 2, gr.
Atlantshafssáttmálans framkvæmd með meiri djörfung og festu í framtíðinni
Um s.l. helgi lásu íbúar
Kaupmannahafnar, Oslóar
og fleiri eriendra borga það
í blöðum sínum, að íslend-
ingar færu með betlistaf á
fund forvígismanna Atlants-
hafsbandalagsins í París. En
það var broddur á betlistafn-
um; ef ekki yrði látið að vilja
þeirra um peninga, væri rík-
isstjórnin reiðubúin að svíkja
yfirlýsingar sínar um sam-
stöðu með Atlantshafsþjóð-
unum og samstarf í banda-
laginu.
Fyrirsagnirnar voru stórar. í
þeim var yfirleitt nefnt „herstööva-
lán“. Hver segir slílk tíðindi af ís-
lenzku þjóðinni og stjórnarvöld-
um hennar á erlendri grund? Hefir
einhver Blefken eða Godtfredsen
gist fsland nýlega og laumað rógi
inn í bæfcur og blöð? Þannig munu
íslendingar erlendis hafa spurt í
upphafi, en þeir þurftu ekki lengi
að leita svars. Óhróðurinn var kom
inn að heiman, fréttaskeyti dag-
settu í Reykjavík 21. nóvember fr/
alkunnum fréttastofum, NTB—
Reuter.
MatitS á heimsfréítimum
Hvert var tilefni „heimsfréttar-
innar“? Aðgæzla sýndi, að það var
ekfcert smáræði. Ólafur Thors
hafði haldið ræðu. f margar vifc-
ur hafði lítið sem ekkert um ís-
lenzk málefni birzt á vegum þess-
ara fréttastofnana. En þá heklur
Ólafur Thors ræðu og það er sam-
stundis simað úr landi. Hverjir
ráða þessu mati á fréttunum? Svar-
á erlendum lánsfjármarkaði, og
veikja traust á henni í augum er-
lendra þjóða nokkrum vikuni áð-
ur en fulltrúar íslands mæta á
fundi Atlantshafsráðsins í París,
ásamt forustumönnum hins vest-
ræna og frjálsa heims. Minna kost-
ar það ekki, að halda þeim Ólafi
og Bjarna utan dyra í stjórnar-
ráðshúsinu.
Godtfredsen endurborinn
Ekki þarf hér að rifja upp ó-
frægingarstríðið frá sl. sumri,
er óhróðurskvörn Mbl. og Vísis
malaði kornið og sendi jTnist aust-
ur eða vestur. Það er enn i fersku
minni. Vafalaust er, að þjóðníð
það, sem þá var símað út um all-
ar álfur, hefir gert skaða sem
elfiki verður skjótt bættur. En eitt
verður rætt um öryggismálin i ljósi
nýrrar tækni, og um nauðsyn þess
að auka og treysta sem mest sam-
starf vestrænna ríkja. Er það í
beinu framhaldi af álitsgerð utan
rikisráffherranofndarinnar í fyrra
j (vitringanna þriggja), sem lögðu
1 á það megináherzlu, að 2. grein
stofnskrár Atlantshafsbandalagsins
yrði framkvæmd af meiri djörfung
og festu en áður. Hefir og stefnt
að því hin síðustu misseri. Það er
fáum vikum fyrir þennan fund,
sem Morgunblaðið sakar ríkis-
stjórnina á íslandi um að vera
„fjandsamlega" Atlantshafsbanda
laginu,1 jafrnframt því sem Ólafur
Thors reynir að draga upp þá
mynd með aðstoð leppa sinna, að
íslendingar séu skríðandi betlarar
frammi fyrir samtökum þjóðanna.
lbíancL bóUiigólfeí íöt* I>a»ern«; pua IsLimL
hæ\<l«’r oppoðitíorisleder 1
at NA.rG-síyvkenu- skaf t '.ij
- .Uaíliængíg-;
lerfcr, Ofrtfur* TV.ors,
inf'véeœe' l sf deit íslaitdskc
base: •
;. .KÖiíwvirnísvt'oV.ío. ’.'i.i.i.' •
Misí ftl dorn pk vf! s k v Aí I h.' .i i; i-1.: ;i i,
Þetta lásu Danir á einum gráum nóvembermorgni, ísiendingar frantmi fyr-
ir NATO biðjandi um fé og ekki minni maður en Óiafur Thors skýrir
frá þessu, samkvæmt „fréttaskeyti", sem sent er úr Morgunblaðs-
höltinni dagirm áður.
!anö«
: KeJlavÁ for'.-NAT'Ó,
00 míli kr tii hland?
J
’ ..'n.i v . v 'j. n«yu.
ivr; v.-U.' Ji.l’ghf.f.v-
bessar fregnir af Islandi lásu Norð-
menn hér á dögunum, „herstöðva-
lán", segir fyrirsögnin, en í upphafi
„fréftaP' að Óiafur Thors hafi hald
ið ræðu í Keflavik og látið úti þessa
„heimsfrétt."
ið er einfalt. Það er Ólafur Thors
sjálfur og nánustu samstarfsmenn
hans. Morgnnblaðið og Vísir fara
með umboð fyrir þær erlendu
fréttastofnanir, sem máli skipta í
þessu sambandi. Þannig er opin
aðstaða til að búa til „fréttir" og
koma þeim í erlend blöð, og vitna
svo í skrif erlendra blaða til sönn-
unar því að stjórn landsins eigi
ekki upp á pallborðið hjá almenn-
ingsáliti úti í löndum.
Vinnubrögðiu I ófrægingarstríð
inu nú og fyrr eru sama eðlis og
vinnubrögð þjóðsagnaritarans, er
skráði þessa lieimild fyrir einni
af sögum sínuin: Dýrleif í Parti
sagði mér, en ég hafði áður sagt
henni.
Ivitnanir í ófrægingarskeyti í
erlendum blöðum ciga að sýna ís-
lenzkum almenningi, að stjórnar-
völdin standi höllum fæti í aug-
um heimsins. Þannig gegna þau
sínu hlutverki hér heima. En hvert
er hlutveíkið erlendis? Það er
sama eðlis. Meginhlutverk þeirra
er að spilla fyrir ríkisstjórninni,
torvelda henni eðlilega samninga
dæmi er ástæða til að rifja upp
því að það varpar svo glöggu Ijósi
á eðli þessarar síðustu rógsher-
ferðar hinna endurbornu Godt-
fredsena. All't í einu og upp úr
þurru kom um það „frétt“ í Morg-
unblaðinu að islenzka ríkisstjórn-
in væri, ein ríkisstjórna á vestur-
löndum, að undirbúa viðurkenn-
ingu á austur-þýzku kommúnista-
stjórninni. Fyrir þessu var enginn
fótur. Öllti upplogið á skrifstofu
Morgunblaðsins. En hvað skeður?
Daginn eftir er þessi þokkalega
frétt komin í blöð á Norðurlönd-
um og Vestur-Þýzkalandi, „frétta-
skeyti“, dagsett í Reykjavík, út-
send af þessu sama fólki. Þarna
var greinilegt að „frétt“ var biiin
til, umboðsmennskan fyrir frétta-
stofnanirnar herfilega misnotuð,
til þess að koma rógi úr íandi
og í útlend blöð. Líkiegt er að
aðalritstjóri Morgunblaðsins hafi
þá verið að hugsa um að vestur-
þýzkt lán mundi fást án aðstoðar
Ólafs Thors, og hafi ætlað að setja
undir þann leka með þessum til-
búningi, til þægðar fyrir ríkis-i
stjórnina og þjóðina í heild.
Þessi svívirðilega aðför í
fyrra, er nákvæmlega samskonar
og ófrægingarherferffin nú að
undanförnu út af lánsfjármálun-
um. „Það verður að finna önnur
ráð til að koma hæstvirtri ríkis-
stjórn frá, en að- hún fái hvergi
Ián“ sagði Ingólfur Jónsson á
þingi í fyrra. En vissulega er að
því unnið enn, áð spUla öllum
lánsumleitunum, og „aðrar að-
ferðir” svo notaðar meff, Iivar
sem unnt reynist að koma þeim
við.
Fundur Aílantshafs-
rá'ðsins
Er þá vissulega haft í huga, að
Atlantshafsráðið kemur saman til
fundar innan skamms. Þar hittast
æðstu menn Atlantshafsríkjanna.
Þar verða fulltrúar íslands. Hin
mikilvægustu mál eru á dagskrá.
Siðustu atburðir í heknisstjóramál-
unum hafa leitt til þess að þessi
.fundur verður mikilvægur. Þar
Þessi þjóðskemmdarstarf'semi Þ
hattdsforingjanna vekur fyrirlitn-j
ingu hvar sem til fréttist. Víst er
það varla tiltökumál í þessu landi
fámennisins þótt við deilum hér
heima og deilum hart. En það er
almannarómur að með þessari síð- j
ustu affiför hafi íhaldsforingjarnir
skotið herfilega yfir markið. Þetta
er ekki hægt. Pólitísk heift, skap
ofsi, ófyrirleitni og vanmáttar-
kennd hafa leitt íhaldsklíkuna út
í ófæru þar sem hún nú stendur
í augsýn alþjóðar. Stoðar lítt þótt
Mbl-menn rey.ni að kasta grjóti
ur sjállfheldunni. Þeir komast
aldrei til sama lands með þeim
bardagaaðferðum. Ólafur og Bjarni
•munu senn þurfa að lifa þá
reynslu, að „eina leið til auð-
mýkfar, er að drýgja syndir“.
þeir, þótt berserksgangurinn væri
á þeim. Morgunblaðið hefir farið
sannkallaðan berserksgang í láns
fjármálunum og það hefir rutt
heimsfréttunum út af forsíðunni
og holað þeim niður innan í blað-
inu meðan Bjarni heíir farið ham
förum u:n forsíðuna, hrópandi
„betl“, ,,samskot“, „herstöðva-
]án“, og annað í þeim dúr. í þessu
kasti varð slys í Morgunblaðshöll-
inni; þegar að var gáð hafði eitt
lagið hitt íbaldsforingjan sjálfa
•svo að á þeim sá. Ilér var í sumar
kona ein, gerzkrar ættar, að nafni
Tamara Ershova. Hún er af frið-
ardúfuættinni. Heim komin úr
íslandsferð. ritar hún grein í blað
í Moskvu. Hún segir þar að ís-
lendingar hafi selt Bandaríkjun-
um herstöð fyrir peninga. Varla
hefur nckkur maður í Moskvu lit-
ið upp sérstaklega út af þessari
,frétt“. Þetta hefir allt staðið áð-
ur í rússneskum blöðum. Allt síð
an varnarsamningurinn var gerð-
ur. Þetta er sá gamli kommúnista
áróður, sem brotnaði á baki ís-
lenzkra stjórnarvalda allt frá 1951.
En enginn maður vestan járn-
tjalds hefir gert nokkurn skapað-
an hlut með. En svo gerast undr-
in hér s.l. sunnudag. Morgunblað-
ið kemur út með ógurlega forsíðu
frétt. Tamara Ershova hefir talað
í Moskvu. Rússneskt blað hefir
birt ummælin. ísttenzka ríkisstjórn
in hefir látið Bandaríkjamenn fá
herstöð fyrir peninga. Blaðið gerir
betur en birta fráscgn Tamöru.
Það flytur eftirmála og lætur þar
uppi þá skoðun, að fremur muni
vansagt en ofsagt hjá hinni góðu
konu að austan.
■
Þegar berserksgangurinn rann
a:f forráðamönnum blaðsins brá
þeim í brún, er þeir sáu áverka
á sjálfum sér. Meðan stóð sam-
búðin við Tamöru hafði lag, sem
átti að hitta ríkisstjórnina, lent
á þeim sjálfum. Þeir voru sjálfir
farnir að útbreiða kommúnista-
áróðurinn, blindaðir af hatri til
rikisstjórnarinnar. Morgunblaðið
var farið að túlka rússneskar skýr
ingar á samskiptum íslands og
Bandaríkjamanna sem beilagan
sannleika. M'eð þessum aðförum
var Bjarni Benediktsson vissulega
langt kominn að verða „einn sér-
kennilegasti Rúsasdindillinn í ger
vallri Vestur-Evrópu" svo að not-
uð sé lýsing Alþýðublaðsins á upp
TAWlAbA
ERSHVOA
— iriðardúfa
í klóm íhaldsössu —
Berserkir skaSa
sjálía síg
í fornum sögum segir frá því,
•að berserkir urðu svo haírammir
að þeir gerðu engan mun á sín-
um eigin mönnum og óvinunum.
Iljuggu á báðar hendur, allt hvað
fyrir var. Ilins er ekki getið, að
þeir hafi í æðinu lagt vopn á
sjálfa sig. Eigin skinni þyrmdu
BJARNI
BENEDIKTSSON
— berserkir
blóðga sjálfa sig —
litinu á aðalritstjóranum eftir að
af honum rann móðurinn.
Lánsíjármálið sjálft
Um lánsfjármá! þessi sjálf er
það annars að segja í stuttu máli,
að fyrir hefir legið yfirlýsing rík
isstjórnarinnar um að hún óskaði
að fá erlent lánsfé til að ljúka hór
aðkallandi framkvæmdum. Fjár-
máilaráðherra hefir margsinnis sagt
að reynt væri að útvega þessi lán
í Vestur-Þýzkalandi og Bandaríkj
unum. Lánsviðræður við Þjóðverja
hafa staðið lengi yfir; Bandaríkja
menn hafa attla tíð Teynst okkur
•bezt í lánsfjármálum. Það er fjar
stæðukenndur áróður, að þeir hafi
nokkru sinni látið pólitísk skilyrði
fýlgja lánveitingum, og sama máli
mun auðvitað gilda um Þjóð-
verja. Þeir eru attls ólíklegir til
slíkrar framkomu, og er furðulegt
að lesa slíkar aðdróttanir, sem eru
algerlega tilefnislausar, í höfuð-
málgagni stjórnarandstöðunnár.
Þegar fjármálaráðherra hafði
skýrt frá því, að vonir stæðu til að
hagstæð úrslit þessara mála mundu
verða fyrir áramót trylltist íhald •
ið blátt áfram. Þá þóttust þeir
Bjarni og Ólafur sjá fram á, að
„finna þyrfti önnur ráð til að
koma hæstv. ríkisstjórn frá völd
um en að hún fái hvergi lán“. En
þau ráð voru þeim þá ekki tiltæk.
Þá var skrípaleikurinn settur á
svið. Ólafúr dubbaður í ferðalag
til Keflavíkur og látinn hella þar
óhróðri yfir ríkisstjórnina, land og
þjóð, og síðan var tekið til ó-
spilltra málanna við að síma þenn
an þokka úr landi. Með þessum
aðgerðum átti að reyna að spilla
fyrir stjórninni og helzt stöðva lán
in, auk þess vekja tortryggni er-
lendis í tæka tið fyrir Atlantsbafs
fundinn.
Það uppátæki íhaldsins a ð
blanda Atlantshafsbandalaginu
inn í þessi íslenzku lánsfjármál
eins og' það hefir gert, er svo
kapítuli út af fyrir sig.
Það er eðlileg þróun, eins og nú
horfir, að efnahagttleg samskipti ís
lands og annarra Atlantshafsrikja
verði greiðari en verið hefir. Það
er blátt áfram yfirlýst stefna
bandalagsþjóðanna að efla slík inn
byrðis samskipti. Það er því ekki
andstætt stefnu bandalagsins, heid
ur í samræmi við hana, ef Vestur
Þýzkaland og Bandaríkin lána ís-
landi fé til aðkallandi verkefna,
Vafalaust er, að í aðalstöðvum
bandalagsins ér litið á þessi eðli-
legu viðskipti bandalagsríkja með
velvilja, og áreiðanl. fremur hvatt
til samninga en latt um þessi mál
ef þau ber þar á góma. Þetta heitir
aftur á móti á Morgunblaðsmáli
að forvígismenn Atlantshafsbanda
lagsins beiti sér fyrir „sámskotum“
handa íslenzkri „betttistjórn11.
Því er marglýst yfir í Mbl., að
Ólafur Thors hafi átt kost á láni
í Vestur-Þýzkalandi. Þjóðin átti
að vera honum þakklát fyrir. Auð
vitað er öll lýsing Ólafs á þessu
ekkert nema karlaraup.
En þegar líklegt þykir að úr
lánssaimningum þessum verði í
raun og veru hleypur Ólafur upp
til handa og fóta og hrópar um
„betl“ og auðmýkjandi samsfcot.
Háíí jarSkúIan raeS
„einu peimástriki“
Morgunblaðið hefir nú komizt
í þá sjálfhettdu, að lýsa því yfir, að
lántaka í Bandaríkjunum sé brask
með varnarmál. í gær talar það
um það sem hneyksli, að taka lán
hjá nokkurri þjóð, sem er í Atlants
hafsbandalaginu. Ekki þarf að
gera því skóna, hvernig mundi
syngja í tálknunum of lán væri
tekið fyrir austan tjald. Það mundi
heita að stjórnin væri að draga
landið inn í liring kommúnista-
ríkja.
Þarna er „með einu pennastriki“
búið að þurrka út lánsmöguléifca á
miklum hluta hnattarins. Þær
þjóðir Evrópu, sem standa utan
vítahrings Morgunblaðsins, eru að-
eins örfáar, og víst engin þeirra
að ráði þátttakandi í alþjóðlegum
(Framhald á 8. síðu.)