Tíminn - 14.03.1958, Qupperneq 5

T í MIN N, föstuðgainB 14. marz 1958.
5
Orðið er frjálst:
Kristján Valdimarsson Páíl Zóphóníasson:
Þankabrot í tilefni af útvarpsþætti Fóðurkaupalánin
. Mig langar f i 1 þess -að þá áberandi ölvuðum manni, er
leggja hér nokkur orö í beíg sér að mér og heilsaði mér
vegna úlvarpsumræðna kumpántega, þekkti ég þar aítur
3 r kunmngja minn fra þvi a dogun-
þéirra, sem fram fóru að
um. Nokkurra daga skegg þakti
kvöldi hins 3. þessa mánaðar andlit hans og fötin voru í megn-
' um afbrotamenn og birtingu ustu óreiðu. „Jæja, svo að Bakkus
nafns þeirra í blöðum og út- gamli hefir þá náð yfirhöndinni
. enn emu smm , sagði eg. „Ja, þvi
. varpi. miður“, svaraði hann. „Ég veit, að
' þú skilur þetta, Kristján, Mér virt-
' Margt bar á gómana hjlá þeim fjúr aDir vmnufélagar mínir horfa
um heiðursmönnum, er að umræð- sve mikið á mig, og mér fannst ég
úm þessUm stóðu, en eigi voru þeir Séta lesið af andiitum þeirra:
'allir á sama máti, enda skoðanir Hvað. vilt þú í okkar hóp, hafnar-
'ólíkar og viðhorf misjöfn, svo sem stræíisróninn og ietigarðsmatur-
'gefur að skilj.a í jafn fjölþættu og úin? Farðu og steldu, því að með
^úmdeildu máli sem þessu, Binna ærlegum mönnum átt þú enga sam
'mestan skiíning og þekkingu á við- l®ið. Að lokum þoldi ég ekki mátið,
'fangisefninu fannst mér gæta hjá rauk burtu úr vinnunni og keypti
'próf. Sífnoni Jóh. Ágústssyni, enda Yin fJ?rir alla þá peninga, sem ég
'onests að vænta úr þeirri átt. Hins átti handbæra og ieitaði uppi mína
•'vegar féll mér síður, og svo mun gömlu- drykkjuféla.ga og þjáninga-
vera um fleiri, hinn þurri embætt- bræður, þar sem ég mætti þeim
Ismannstóhn - Sigurðar Ólasonar skiiningi, sem ég þarfnaðist, því
íirl. Virtist hanh fremur staddur í að sælt er sameiginiegt skipbrot,
péttarsal við störf sín en í umræð- °§ nú ætla ég að drekka, unz yfir
Íim um þjóð'félagsvandamál. Mætt- iýkur, því a'ð mér finnst mér ai-
ur var og þarna Sveinn Sæmunds- gerlega vera ofaukið meðal hinna
'feon, yfirlögregluþjónn. .Frá mínu svokölluðu „heiðvirðu“ borgara.
sjónarmiði séð virtist aðalviðfangs SíðuStu orðin virtist hann bíta í
efni kvöldsinis ekki liggja efst í sundur milii tannanna.
Ihuga hans, meira bryddi á þeim . J'á, svona mæitist honum þessum
óskum hans tií hinis afvegaleidda ógæfumanni, og ég skiidi hann vel.
æskulýðs, að hann kæmi að fót- Auðvitað var það bara hugarburð-
Ékör hans og koilega hans, játuðu ur> Þetta> ®em honum fannst um
Éýndir sínar og fengju aflausn. vinnufélaga sí-na, en brennimerk-
Áuðvitað er ekki nema gott eitt ',in§in hafði örkað þanniig á siálar-
um það að segja, en ég er hræddur lif hans og undirvitund, að það
/iirn að hann hefði nóg að gera við jaðraði við hreina sálsýki. Þetta
ekýrslugerð, ef allar stéttir þjóðfé- er aðeins eitt dæmi af mörgum,
lagsins söfnuðust saman við Frí-.,Þvi að mér er óhætt að fuliyrða,
kirkjuveg 11 til þess að létta á [að um meginþorra núverandi refsi-
■íSyndaibaggánum, og mun ég ekki fanga er Hfet ástatt. Vandamál
órðlengja það frekar. Vilhjálmur S. hfoma ætla ég að leggja til hliðar
taiiaði þarná fyrir hönd blaðamanna a® þessu sinni. Allt þetta vand-
og gerði rnáli. sínu góS skil, svo ræðaástand krefs't úrlausnar. Auð-
vitað er. erfitt að finna réttu út-
1 sem að þessum málum starfa, svo
og hróður þjóðarinnar í heild.
j Án efa eru þessi mannabúr nauð
synleg, en væri ekki möguleiki á
því að taka t. d. Svía til fyrinnynd
ar, en fangelisiskerfi þeirra er víð-
frægt og munu sæmilega vellesn-
ir menn kannast við það, svo að
ég ætla ekki að orðlengja það
frekar.
Einu sinni sem oHar sat ég og
ræddi við kunningja mína um
sakani annanieðferð o. fl. Varpaði
,þá einn þeirra þeirri spurningu
fram, hvort núverandi, fangahjálp
væri ekki til mSkils góðs. Eg hélt
nú það. Margir þeirra, sem lausir
eru látnir, hafa íengið allt að fimm-
tíu krónum í peningum ti! þess að
lifa af meðan þeir væru að koma
sér i atvinnu aftur. Annars er sú
góðger-ðarstarfisemi út af fyrir sig
efni í heila ritgierð. Að síðustu vil
ég svo taka það fram, að gott og
gagnlegt væri að sem flestir vildu
-Mta í ljós álit-sitt á þessum þjóð-
þrifamálum og þá ekki sízt menn
•þeir, sem að þessum máilum starfa.
Mættu þeir gjarnan gagnrýna þessi
skrif mín, því að án efa eru á þeim
vankantar, sem iagfæringar þarfn-
ast. Svo vil ég taka undir hinn
forna mátshátt: Með lö'gum skal
land byggja, en með óiögum eyða.
Morgunhlaðið 12. marz segir að
ég fari rangt með tölur og heimild
ir í grein í Tímanum frá deginum
áður.
Þetta má til sanns vegar fiæra,
að vissu leyti og skal nú málið
skýrt. |
Fóðurkaupailánin á Norður og
Austurland-1950—1957 voru þrjár
miilljórir króna og önnur lán hafa
ekki verið- veitt þangað, sambæri-
Ieg fóðurkaupalániiiu sunnanlands,
er veitt var eftir óþurrkasumarið
1955.
Hitt er ann.að mál, að 1952 var
veitt hallærisMn, 5 m.ililjónir og
320 þúsund á Austurland og Norð-
austurland, en það voru ekki fóð-
urkaupalán og að öllu ósaimbæri-
legt við fóðurkaupalánin 1050,
1951 og 1955.
Fóðurkaupalánin voru 3 milljón
ir króna á Au.stur og Norðuriand
og 125 milljónir króna ó Suður og
Austuriland. Með þessu er hin svo
kallaða leiðréíting Miorgunblaðsins
leiðrétt að nokkru.
Hiít er svo rétt. að ég sleppti að
geta um tillögu minnihluta Sjálf-
stæðismanna á Alþingi 1957, um
eftirgjöf fóðurkaupalánanna en
það gerði ég með vilja af hlífð við
þá.
sem hams er vandi. Ailir færðu þess
:ir héi.ðursborgarar rök fyrir sínu
ínáli, og munu hlustendur hafa
íyigzl með af niikíum áhuga. Þökk
gönguleiðlna, en það verður að
ske. Það er ekki nóg að hafa þessi
olnbogabörn. þjóðfélagsins sifellt
té Sigurði Maignússyní, senj stjórn- imiHi tannanna bæði í blöðum og
áði umræðunum ax mikilli rögg-
isemi. En víkjum okkur svo að
öðru, áð afbrotamönnunum sjálf-
-<um, en þar á ég við þann hóp af-
forotamanna, sem nú gista hin ís-
'útvarpi. Það yerðúr að gera ein-
hverja raunhæfar ráðstafanir til
þess að vinna bug á þessu átu-
meini. Ætla ég að leyfa mér, með
fullri virðingu fyrir frömuðum
flieczku fangelsi aS staðaldri. Það þ.ióðar okkar í þessum málum, að
.ViM svo til, að ég er þó nokkuð
.kur.nugur í þeim húsaikynnum og
þekklmarga þessa.menn mjög vel.
Ftestir þeirra hafa orðið fýrir því
iáf alli, að fá nöfn sín birt í blöðum,
■Bumir æ ofan í æ og ferili þeirfa
rakiRn.mjög gaumgæfilega. í stað-
;inn fyrir að hjálpa þessum möhn-
.■um á rétta foraut, og leiða þeim
fyrir sjónir villu sina á hógværan
foatt, eru þeir troðnir niður í svað-
ið af meðbræðrum -sínum með
benda á nokkrar leiðir, sem gætu
að mínu áliti orðið til mikillar úr-
bótar og ég vona að háttvirtir les-
endur álíti mig ekki of mikinn
draumóramann.
Hvernig væri, ef dómsmála-
stjórn okkar tæki npp þá nýjung
a5 kosta þar til valda mcnn utan
til sérmenntunar í því, er lýtur að
meðferð og handleiðslu afbrota-
manna að lokinni refsivist?
Sálfræði er að sjálfsögðu stór
iÍ7{VEA‘PAU/
forermimerkingum og skinheilögum liður í slíku námi. Það eru einmitt
foiaðaupphrópunum, þar til minni- slíkir ráðgjafar, er gætu orðið að
miáítarkennd þeirra er orðin það einhverju liði. Menn, sem hjálpa
mikil, að þeirn finnist foeir ekki afbrotamönnum til þess að klífa
geta lifað eðlilegu og borgaralegu mesta brattann í áttina að eðlilegu
Íífi íramar. Hafið þið athugað það, j samfélagi við guð og menn. Ráð-
áð minnsta kosti 80% af mönnum' gjafar, sem þeir geta l'eitað til,
þessum eru hreinir áfengissjúkling þegar freistingarnar sækja að og í
ar (samanber berkla', sýkursýki o. samyirinú við þá gréitt úr hinum
- fl.), sem mikiu frémur þyrftu á
foæiisvist og sáigreiningu að halda
' en meðférð þá og „aðhlynningu“,
‘ sem þeir hljóta nú. Vil ég taka hér
’.fram eitt dæmi, ungan mann,: sem
brennimerkinguna hefir hlotið.
- Fyrir nokkrujm mánuðum hitti
sálrænu flækjúm. Og engi’nri efi
ér á því, að hatrið og beiskjan
múndu smáim saman. víkja fyrir
þeirn lifsþorsta og framtakssemi,
sem hyerjum raanni er meira og
minna í blóð borin. Einniig gætu
_, fyrrveraridi fangar myndað með
iég hann á götu hér í bæ. Hafði.'sér félagsskap, sem miðaði að því
■ fasnn þá nýiega verið iaus látinnjað aðstoða hverjir aðra í þvi að
l(*é vinnuhælinu að Litla Hrauni samræmast þjóðfélaginu og gleyma
■'eftir að hafa afplánað þar þungan hinum einskislifðu árum. Félag í
reíisidóm fýrir afbrot framin í líkingu við t. d. AA-félagsskapinn.
snóðu áfengisvímunnar. Ég tók í þeim félagsskap eru sannarlega
foann tali, innti hann eftir gangi alfir undir sömu sökina seldir.
jniála hanis, og kvað hann hyggðist Reyndar hafa mar'gir vínhnegiðir
fyrir í framtíðinni. Tök hann máli afbrotamenn leitað þangað og er
snínu fremur dræimt. Sagðíst þó ekki nema gott eitt um það að
• wra kóminn í fasta atvinnu, sérlsegja. Það sannar enn frekar stað-
■ liði vel eftir ástæðum og ennþá, hæfingar mínar um þörfina fyrir
■ hefði hann staðizt flöskuna, þótt j félagsskap og skilning og hina
eríiít væri. En tónninn í rödd hans j blundandi löngun til þess að
yfirbragð allt gaf. ekkert það höndla lífið á ný. Það er árciðan-
KaMir ostréttir
Oslatartalettur
með ostasalati
7. Osilatartalettur m. ostasalati:
125 g. rifinn ostur
125 g. hveiti
125 g. smjör e. smjörííki
Hnoðað deig, sem Mtið er foíða
uim stunid ú toöíldum stað. 'Fflatt
út og isetit inn í iítifl mót. Baika.ð
við jafnan hita, kseldar ög síð-
an fyflfltar m>eð ostaisallati.
Fylltir tómatar
Tómatarnir eru skornix til foelm-
inga, tekið innan úr þeim og beir
fyflltir með loikstakremi (sj!á síðar),
sem svolitlum þeyttum rjóma og
rifnium gráðosti er blamdað í.
; Skreytt með söxuðum, grænum
1 salatblöðum.
í- -
Ostasm|ör
| Ostasmjör er niotað í 'brauðsam-
i'Okur og til þess að sprauta á
■ smurt brauð eða snittur. Hér fara
. á eftir mokkrar tegundir af osta-
smjöri, en foreyta miá til á ótal
vegu.
(1) Tómat ostasmjör. Jöfnum
hlutf'ö31um af íhrærðu smjöri og
rifnum osti. er folandað saman.
Tómat'krafti foætt í eíftir bragði.
(2) Grænt ostasmjör. Jöfnum
hflutföfllum. af ilrrærðu smjöri og
rifnum -iosti (blandað ■ saman. Sax-
aðri steinselju eða grasflaulk foætt
út í:
(3) Gráðostasmjör. Rifnum gráð
til kynna, að hann fagnaði frelsinu
£V’0 mjög. Hand'tak hans var þann-
jg, er ég kvaddi hann, að likja
mætti því við handtak óttaslegins
legt, að fjárveitingum rikisiiis til
fangelsismála væri betur varið til
mannúðarstarfa og til uppbygging-
ar fyrrverandi fanga en til aukn-
fo-ermanns-, sem væri á leið í ingar slaghröndum og aukins að-
fremstu víglínu. Ég stóð um stund halds í fangelisunum. Það mundi
ikyrr -og horfði á eftir honum þungt | ábyggilega bonga sig með tíménum
hugsandi. Viku seinna var ég á |fjárhagslega, og ekki sízt mundi
gangl niður við höfn. Mætti ég það auka hróður þeirra manna,
osti foland'að í ihrært smjör. Gott
er að niffta rifið epli með.
(4) Ostakúlur. Bræðslifostur er
flirærSur með rjóma og öign af
sykri. Úr ostinum eru mótaðar
fremur litlar kúlur, sem velt er
upp úr söxuðúim radflsum eða rifnu
rrágforáuði. Ostakúlur eru góðar
með kexi og franskforauð'i.
RúgbrauSssarrilokur
Rúgbrauð er skiorið í þunnar
sneiðar. Ein sneið er Srnurð með
■tórnat. osta-smjöri, önnur. með
grænu ostasmjöri og þeirri þriðju
er hvioiít yifir. Brauðið er pakkað
ihn í rakt styikki. og pressað. Eftir
riiokkrar kfluiklkustundir má sk-era
það í lií'lar férkantaðar snittur.
Osiaslertgur
125 g. foiveiti.
125 g. smjör eða smjörflíki.
1 eggjarauða.
125 g. rifinn. ostur.
Vz matskeið rj'ómi.
Vz teskeið salt.
paprika á hnifsod'di.
■ Hnioðað deig, sem gott er að fláta
foíða á köflduim stað, áður en það
er flatt út og skiorið í 1 cm. foreiðar
raair.ur, sem eru 10 crn. langax.
Settar á plötu og penslaðar með
eggi. og þar á striáð osti. Bakaðar
við niikinn hita. Rétt er að foúa tii
j hringi úr niokikru aí deiginu og er
j þá stöngunum 'stungið ir.n í hring-
i inn, þegar foorið er á foorð. Borð-
(Framh. á 8. síðu).
Nú óska þeir eftir að sagan sé
sögð öflfl, og stoafl það gert.
Við þriðju umræðu fjárlaganna
kom ÖIl fjárveitinganefnd með til-
flögu á þskj. 284,, 92. tillögu og
voru a og b liðix hennar þessir:
a) Að heimUa ríkisstjórninni a.ð
afhenda með þeim sikilyrðum, sem
ríkisstjórnin setur, Bjargráðasjóði
íslandis til eignar 10,5 milljón kr.
skufldaforéf, dags. 31. ágúst 1956,
vegna óþurrkalár.a á Suður og
Vesturlar.di árið 1955 og ennfrem-
ur skuidaforáf í vörsflu Búnaðar-
banka íslands, upphaflega 3 millj.
'kr. útgefin 1950 og 1951 vegna
harðind.a og óþurrlva á Austur og
N'orðausturflandi.
b) Að gefa etftir svokölluð hall-
ærislán, veitt úr ríkissjóði til
bænda 1952 að upphæð 5 milljón-
ir og 320 þúsund.
Að þessuni tiílögum báðum stóð
öll fjárveitinganefnd. Þrátt fyrir
það þurftu Sjálfstæðismenn að
gera hetur. Þeir fiytja á þskj. 286,
22 tillögur sem sjálfstæðar iillög-
ur í a og fo liðum.
a liðurinn er orði'éttur eins og
tillaga nefndarinnar allrar, nema
bætt er afían við „enda verði bænd
um gefin eftir umrædd lán ‘ og b
Iiðurinn er orði til orðs eins og b
liður nefndarinar allra, sýnilega að
esns fluttur til þess að geta eignað
sér einurn tillöguna þegar það
þætti hentara.
Að a lið.ur ti'llögunnar var að-
eins fl.uttur sem sýndartillaga sést
á því fyrst að 'hún er flutt, eftir að
öll neíndin haíði orðið san'jmála
um a fliðinn í tiillögu 2.84. En það
sem þó sker úr um sýndarmennsk
una, *var. aö tillagan var ófram-
kvæmanleg og hefði Magnúsi Jóns
syni átt að vera það ljóst.
Rfikisstjómin lagði til ailt féð í
lánin 1950 og 51, og gat því, ef svo
sýndist gefið þau öll eftir. Aftur
lagið rikissjóður til 10,5 millj. kr.
aif 12,5 rniliij. ikr. sem lánin á Suður
og Austurlandi námu. Bjargráða-
•sjóður átti því 4/25 af foverju láni,
en ríkissjóður 21/25. Þann hlutann
sem rikissjóður átti, gat Alþingi
íarið með eftir vild, en það hafði
ekkert vaíd til að gefa eftir það
sem Bjargráð'asjóður átti í lánun-
um nenia baéta Bjargráðasjóði
•eignamissinn. Hefðu Sjálfstæðis-
niienn því meint nolékuð með til-
lögunni, lietfðu þeir jafnframt þyí
að leggja til að lánin væru gefin
eftir, orðið að taka upp heimild til
að bæta Bjargráðasjóði úr ríkis-
sjóði þær 2 milljönir sem hann átti
í. lánunum. Þetta var ekki gert, og
þetta sýnir gflöggflega að um sýnd-
artillögu var að ræða, og því
pefndi ég han>a ekki. Þá sés-t sýnd-
armenskan, svo broslegt verður, á
því að Sjálfsstæðismenn leggja til
að Bjargráðasjóði sé afihent „til
eignar“ lánað fé, tiil þess bara að
gefa það eftir. Slíkt hefði verið áð
stofna til skrípafleiks, sem jafnvel
Sjálfotæði’smenn hefðu ekki talíð
sér samfooðið í alvöru.
Eg vildi ekki opinfoera hræsnina.
Nú foafa þeir allt að því þvingað
mig tiil að segja söiguna alla, og
mega sjálfum sér um ker.na.
13. marz 1958.
Páll Zóphóníasson.
Ðagbók Önmi Fraiak
á kvikmynd
Þa5 mátti auðvitað sjá fyrirfram, að
Dagibók Önnu Frank yrði ■ kviik-
mynduð, enda hefir leikritið far-
ið siigurför um mörg lönd að
u.ndanförnu. (Vekur t.. d. mikla
aðdáun í Þjóðieikh'úsinu hér).
Það var amerískt toviikxnyndatöku
félag, kenmt við Owen MacLean,* 1 2 3
sem. keypti fcvikmyndatökurétt-
in, og er undirbúningur að
myndatöikunni hafinn. Það fcem- \
ur fram í skrifum -í evrópískum
blöðum um þetta, að menn óttast
að Hpfllywood faffi fyrir þeirri:
freistingu að bnéyta leikritinu. |
Silkit hefir áður hent með göð
verk. Þessi grunur er h'ei'dur ekki |'
ástæðulaus nú. Leikstjórinn, Ge
origie Stevens, hefir veri.ö að leita I
MILLÍE PARKINS
— á að leika Öimu Franík
að stúlku, eem gáeti'leikið Önnu
Frank. Hann hefir ferðazt um
mörg flönd og (haft heiian sæg af
myndaitiakumönnrU'in og augflýs-
ingamönnuim i eftirdraigi. Vsða
hefir verið efnt tifl sam'keppni
ixm hiiufverkið og rniinU uim 10
þúsund stúlkur aills hafa boðizt
til að leika Önnu Frank.
George Síevens segis't nú hafa fund-
i5 þá einu réttu. Hún heitir Millie
Perkins og er myndin hér að of
an af henni. Það hefir vakið il'lan
grun um væntanlega kvikmynd
á'5 Stevens virtist hafa mestan’á-
huga á leikkonum i stíl við
ítölsku þokkadísirnar eða stúflflc-
ur,. sem eru svipað skapaðar og
Jayne Mansfield. En Anria Fraixk
var i Jifanda flífi grannvaxmn og
fingerð titú’ika. •
Msrssr ágæfar fleikkonur hafa farið
með k.u. ver'k Önnu Frank á. leUc
húsum víðs vegar um heim. MiUie
, Pir- kins, -sem nú á að sýna heim
inum Önr.u Frapk hefir verið
au'glýsingamódel í New York, uni
fleikarahæíifleika hennar er lítið
vitað: En George Stevens m-un
tel'ja hana hafa það rétta vaxtar-
1 iaig fyrir Hofllywood-stjörnu.