Tíminn - 30.04.1958, Qupperneq 1

Jfmar TÍMANS eru
Rltstiórn og skrifstofur
1 83 00
Blaðamenn eftir 1cl. 19:
18301 — 18302 — 18303 — 18304
12. árgangur.
Reykjavík, miðvikudaginn 30. apríl 1958.
í blaðinu í dag:
íþróttir, bls. 5.
Erlent yíirlit, bls. 6.
Bú'skapurinn í S-Múlasýslu, bls. 7
95. blað.
Pleven reynir nú að sameina sem m.;, f . ,. . f. y v
flesta flokkaum efnahagsmálastefnu * lií&gflli Utíl CltirllíSKCrr 1 Á UOITO-
urslóðum rædd í öryggisráði S. Þ.
Hefir tekií aí sér reyna stjórnarmyndun
NTB—París, 29. apríl. — Á mánudagskvöldið tók Pleven,
fyrrverandi forsætisráðherra endanleg'a að sér að mynda
stjórn í Frakklandi. Honurn hefir tekizt að sameina flesta
flokka landsins um stefnu í Alsírmálinu. En eftir á hann
miklu erfiðara verk, að því er flestir telja, en það er að
sameina fipkkana um einhverja stefnu í efnahags- og fé-
lagsmálum.
—----—-----------I Fram að þessu hefir Pleven ein
i < r 'i’Jr | | • | beitt sér að því að skapa einhverja
AíSirmailO ekkl lagt stefnu í AtsírmáUnu. sem aUir
flokkar gætu fylgt. Og talið er að
fwi’t* "faí \ fnnd.nn honum hafi tekizt þetta, með því
1 j t il f 1 v/"I lllIUlIIil a ðallir demókratiskir flok-kar hafa
__PARÍS, 29. apríl ___ Á- s*“ fylS'jaricli hinum svokall-
kveðið hefir verið, að Pineau aða Alsí.sláttmála hans. Eini stóri
utanríkisráðherra fráfarandi flckkurmn, som enn hefir ekki
stjérnar, skuli vera fi.Htrúi fek‘ð afstoðu, og munu ekki gera
Frakka á fundi NATO í Kaup-
maimahöfn, sem hefst 5. maí. |
En vegna stj.árnarkreppunnar,
murc Piueau ekki biðja fundinn \
að taka Alsirvandamálin á dag-1
skrá, eins og stjórn Gaillards
hafði ákveðið.
Lamdamærum
Túois lokað
NTB— 29. apríl. — Uppreisnar-
menn í Alsír hafa ekki getað farið
yfir íandamærin til Túnis eðii
Marokk-ó síðustu tíu dagana, vegtia
þess, að Frakkar hafa hert mjög
á öllum varðhöldum, upplýsir
hershöfðingi Frakka í Alsír. —
Sömuleiðis er tilkynnt, að 900 upp
reisnarmenn hafi verið felldir síð-
ustu vikuna.
það fyrr en í vikulokin.
Stuðningur íhaldsnianna og
sósíaldemókrata nauðsyn.
Hins vegar verður Pleven að
tiTggja sér stuðning bæði íhalds-
flckksins og Sósíalistafiokksins,
svo að hann sé öruggur um veru-
legan meirihluta á þingi. Spurn-
ingin er því, hvort liægt er að
finna grundvöll um efnahagsmálin
á þann hlátt, að báðir þessir flokk
ar geti staðið saman um stefnuna.
Auknir skattar — launahækkun.
Nánustu samstarfsmenn Plevení
segja, að hann muni heimta aukna
skatta, o gef hann -gerir það, er
nokkurn veginn víst, að íhalds-
menn leggjast á móti honum. Eig
hann hins vegar að fá sósíalista
til liðs við sig, er talið að hann
verði að fallast á verulega launa-
hækkun til starfsmanna ríkisins.
Rússar þrástagast á ásökunum um flug banda-
rískra sprengjuflugvéla. Gromyko hafnar til-
lögu Eisenhowers eindregitJ
NTB —New York og Moskvu, 29. apríl. — Öryggisráðið
kom saman í dag til þess að ræða tillögu Bandaríkjamanna
um að koma á fót eftirlitskerfi með vígbúnaði á Norður-
heimsskautsslóðum, til þess að fyrirbyggja skyndiárásir úr
lofti. Rússar lögðu einnig í dag fram í ráðinu ályktunartil-
lögu um að ráðið leggi áherzlu á að fundur æðstu manna
verði haldinn hið fyrsta. Þetta þýðir, að Rússar telja öryggis-
ráðið ekki réttan vettvang fyrir tillögu Bandaríkjanna, held-
ur skuli fundur æðstu manna fjalla um þetta mál. Gromyko
hefir eindregið hafnað tillögunni.
TiUaga Bandarihjanna er <i jxi
hinil. afl fimmveldin, p.e.a.s. Rúss-
ar. Bretar, Frakkar, Banclariltja-
nienn og Kanadamenn, og auh
jiess Norðmenn, Danir og önnur
rihi, sem liind eiga fyrir norflan
heiinsskautsbaug, kaUi saiium ser-
fraðinga sina til að skipuleggja
eftirlitshei\fið norflan heimskauts-
hatigs. Verði kontið upp ratsjór-
stiiðvum og ker.fið allt gert sein iir-
uggast.
3obolev gagnrýnir Lodge.
Aður en umnrðan hófsl fyrir
alvöru, gagnrýndi Sobolev, fulltrúi
R.áðsljómarinnar, Ifenry Cabot LiKlge,
fulltrna Bandaríkjanna fiarðlega fyrir
>að, að hann skyldi sitja í forsa'li á
Nasser forseta tekið með kostum
og kynjum af leiðtogunum í Moskvu
Forsetinn í átján daga opinberri heimsókn
tií Ráðstjórnarríkjanna
London. 29. apríl. — Nasser forseti Egyptalands er kom-
inn i' átján daga heimsókn til Rússlands. Á flugvellinum
tóku á móti honum Voroshilov forseti, Krústjoff og fleiri
ráðamenn. Voroshilov lýsti í ræðu við þetta tækifæri Arab-
iska sambandslýðveldinu sem vinsamlegu, frelsi og friði
unnantli ríki.
- _ . . í pest, þar sem ungverskir komm-
I svarræðu sinni sagði Nassei, úni,stalei'ðtogar fögnuðu honum.
að hani! v*n vi.ss um, að he.msokn Nasser mun ferðast yíðs vegar um
sin yrði til að bæta enn tengslm jtússland og' skoða m.a. samyrkju
milli þjoðanna, og myndu þau i bú> verksraiðjlu. og herstöðvar. '
framtrjomni gera stærri atok en'
hingað til, til þess að tryggja
Samið um skaðabæt-
Myndlistarsýningin Uf VegUa SÚeZ-deÍlu
Ásgerðar Esters Búadóttur og
Benedikts Gunnarssonar í Sýning- J
arisalnum við Ing'ólfsstræti hefir;
nú staðið yfir í 10 daga. Aðsókn j
hefir verið góð. Sýningunni lýkur
þann' 1. mai. — Hún er opin dag-
daga fiú 2—10 e.h.
Brezkur togari spillir
netum Eyja-báta
Yc'stmantiaeyjum í gar. — 1 gær
gerði cilcndtir togari allniikinn usla
í ncunn ttokkima báta. I'ogað'i, hann
alvcg inn á tiiilli bátanna, þar sent
|>cir voru að drága. og cr slík ósvifni
látið. Kyðilagði logarinn þrjár neta-
Irossnr. I’ctta var brczki togarinn
VVyrc Marincr.
heimsíriðinn.
Nasser kom til Rússlands í rúiSSn
eskri farþegaþotu af gerðinni TU-
104, og fylgdu henni orrustuþotur
á leiðinni. Til að fagna honum á
flugvellinum lék herlúðrasveit, og
heiðursvörður stóð um flugvöllinn.
Fagnandi mannfjöldi fylgdi hon-
um á leiðinni til Kreml.
Mean Nasser dvelst í Moskvu
ntun hann eiga viðræður við höfð-
ingjana í Kreml um stjórmmál,
efnahagsmá! og hermál. Á leiðinni
til Mrisk’vu kom Nasser við í Búda
Tilraun með gervi-
tungl mistókst
LONDON, 29. apríl. — Bandaríski
flotinn hefir skotið á loft nýju
gervhungli frá Canaveral-hcfða á
Flór::'a.'Allt bendir til, að m'áni
þessi hafi ekki komizt á braut
sína, vegna þess að þriðja stig
burðarskevtisins, sem var af Van-
guard-gerð, brást hlutverki sínu.
RÓM, 29. apríl. — Fulltrúar
Arabiska sambandslýðveldisins
og Súezskurðar-félagsins hafa set
ið á ráðstefnu í Róm'til að semja
um skaðabætur af hendi Egypta,
vegna eignarnáms þeirra; og þjóð
nýtingar á skurðinum. Upplýst
er uú, að samkomulag hcfir orð-
ið um þetta. Fulltrúi Alþjóða-
bankaus sagði eftir fundinn í dag
að samningum væri lokið. Búizt
er við opinberri tilkynningu nm
fundinn bráðlega.
Skaðabæturnar hafa verið á-
kveðnar 28,5 millj. egypskra
punda, er greiðast skulu til hlut
liafa gamla Súez-skurðarfélags-
ins í 7 afborgunum á 6 árum. —
Samþykktin nm þetta verður
undirrituð í Egyptalandi 17. tnaí
í vor.
Bretar gætu litlar gagnráðstafanir
gert við stækkun ísl. fiskveiðilögsögu
segir í norskri lausafrétt frá Genf
NTB—OSLO, 29. ap íl. — Háfi
er eftir heimildum, sem liafá góð
sambönd við 'íslenzku sendinefnd
ina á Genfarráðstefnunni, að ís-
land muni innan skamms víkka
út landhelgi sína í 12 mílur. —
Hin óstaðfesta freg'n herrnir, a'ð
þetta muni gerast innan mánað-
ar. Yfirhöfuð er ekki nm það að
ræða fyrir íslenzku stjórnina að
bíða þess, að önnur aiþjóðleg
ráðatefna komizt að samkoniulagi
um fiskveiðilögsöguna, segir
þessi heimild. Samtímis er bent
á aðvörun þá, seni Hans G. And
ersen, formaður íslenzku uefudar
innar, bar fram, rétt áður en
ráðstefnunni lauk á mánudags-
nóttina. Andersen sagði þá, að
stjórn sín teldi ísland hafa beðið
ef'íir, að frelsi fengist, svo lengi,
sem hægt væri að ætlast til við
núverandi aðstæður. „Lnginn
veit, hvenær ný tilraun til að ná
samkomulagi kann að bcra ár-
angur“, sagði Andersen. Hann
tók skýrí fram, að ísland gæti
ekki skuldbttndið sig til að bíða,
þangað til ákveðið væri, hvort
haldin yrði ný ráðstefna. —
í þessari lausafregn frá Genf er
einnig rætt um möguleika fyrir
því, að Bretar hef ji gagnráðstaf-1
anir eftir hugsanlega útvíkkun
fiskveiðilögsögunnar, og er bent
á, að það sé lítið, setn Bretar i
geti gert. Löndun fisks, sem ís-1
lendingar veiða og flytja tii
Bretlands, sé ekki nema um 5%
af öllum aflanuin. Þetóa og meira
til, yrði selt til Rússlands, herm-
ir fréttin. Að því er sagt er, mun
einkaréttur >til fiskveiða innan
tólf mílna tnarksins ekki vera
algjör fyrst í stað, en mun án
cfa verða þa'ð síðar. Einnig er á
það bent, að útfærslan, sem nú
standi fyrir dyrum, verði fyrst
og frems't gerð af efnahagsleg-
um og stjórnmálaleguin ástæð-
um.
fundinutn utn bandatíska tillögu.
Sobolev vitnaði til reglugctðarákVað-
is, þar scm scgir. að forseti váðsins
skitli víkja ttr forsctaslóli fyrir iiðrnm,
er ráðið fjalli ttm mál, er Iteinlínis
varði það ríki, sctn hann cr fulltrúi
fyrir. Sobolcv sagði cinnig, að Lotlge
hefði ekki koniið fram á hlutlausan
hátt um daginn, er rædd var kæra
Ráðstjórnarinnar um fltig sjrrengju-
flugvéla.
Margir fulltróar ma-ltu nú í móti
Sobolev, og viðurkcnndi hann þá, að
þar væri forsetans sjálfs að ákvcða,
hvenær hann viki úr sæti sínu.
„Ekki beðið eftir
almennri afvopnun."
Lodge ltclt því fram. að má! það,
er til umræðu va ri, snerti ekki Bartda
ríkin cin, heldttr allan hciminn.
Hann myndi því sitja í forsetastóli.
Hann lagði síðan fram tillögu Banda
rikjanna. Vitnaði hann til brcfs Eis-
enhowcrs til Krústjoffs, þar sem hann
skorar á Rússa að l'allast ;i áa tlunina
um cftirlit á N'orðurskautssvæðum.
Kvað hann það skoðun Bandarikja-
stjórnar, að þcssi áa'tliin ga'ti á skjót-
an og áhrifamikinn hátt orðíð til að
draga úr spennunni í heiminum. Sú
staðreynd, að Rússar hcfðu fyrir viku
síðan imdirstrikað áhuga sinn fyrir
heimskautssvaðinu hefði vakið von
Bandaríkjaina'una um að Rússar og
vcsturveldin galu komið scr santan.
Bandaríkin lcgðtt því til að þegar
yrði rætt um slíkt eftirlitskerfi á
cftir almcnnri samþykkt um afvopnun.
Heimskaustasvæðið mikilvægt.
Heimskautssvæðið kvað Lodgc mjög
tnikilva'gt, og ef hægt væri að ganga
skref fyrir skref í átt til afvopmtnar.
jmyndi j>að auðvekla útbreiðslu eftir-
litskerfis. Góð byrjun myndi eyða
tortryggninni og skapa traust. Skor-
aði hann að lokum á öll riki að
styðja tillöguna.
Gromyko hafnar tillögunni.
Gromyko utam ikisráðltcrra Rússa
vísaði í dag á Intg lillögu Banda-
ríkjamanna uin eftirlitskcrfi á no ð-
urslóðum. Kva ðhann tillöguna ltn int
áróðursbragð. \ blaðamannafundi
símun í Moskva ræddi hann enn um
fltig bandarískra sprengjuflugvcla
með kjarnorkmopnum yfir norður-
svaðin, og kvað Bandarikin verða að
bcra íulla ábyrgð á þesSum iigiintar-
aðgerðum flughcrsins. Kvaðst hann
vona, að Bandarikjastjórn bindi
cnili á þcssar ferðir.
Sænsk breytingartillaga.
Gromyko skýrði ekki frá ncinttm
nýjum tillögum Ráðstjórnarinnar á
bláðamannafundinum. Eftir að liann
hafði lcsið upp skrifaða yfirlýsingu,
var hann beðinn að skýra frá skoð-
unum Ráðsljórnarinnar um banda-
risku tillöguna, scm fellur á jrá lcið,
að tæknilcgir sérfrtcðingar austurs og
vestnrs skuli koma santan lil að vinna
að tillögum um eftirlitskerfi til að
(Framhald á blaðs. 2).