Tíminn - 30.04.1958, Side 7

TÍMTN N, miðvikudaginn 30. apríl 1958.
7
Greinaflokkur Páls Zóphóníassonar:
urmn
og nú
Sex jarðir eiga minni tún en 5
ha og 10 stærri en 10 ha. Mest
hefir túnið í Gilsárteigi. breytzt.
Gilsárteigur var ein jörð 1932 með
7,3 ha túni, sem þá gaf af sér 215
hesta af töðu. Nú er Gilsárteigur .. ,
orðinn að tveimur jörðum, Gils- Hugarorar . Þ,oðv.l|anu t
Á viðavani
l
Suður-Múlasýslu
árt'eigi I og II. Túnið á báðum er
42,3 ha og töðufallið 1910 hestar.
Búið á báðum jörðunum er nú
21 nautgripur, 510 fjár og 9 hross.
Héraðshrepparnir, bæði þeir,
sem tcljast tit Suður- og Norður-
, Múlasýslu, liggja saman og eru
Syslan er að þvi leyti lik NorcV fjolga. Annars er hreppurinn nokk Sjö jarðir í hreppnum hafa aðskildir af fjallvegum eins
iir-MúIa-sýsl'u, að hún er súudtír uð snjóasamur, að minnsta kosti, minni tún en 5 ha, og eru þá tald- 0g hínir hreppar sýslnanna. Þeir
skorinl marga hluti, aðskiida mhð' ef borið er saman við Fljótsdal ar þær sjö jarðir, sem heyrðu voru áður aðskildir við ár, en
fjallgörðum, og þekkjast því- bæhd-~ og Jökufdal. Annars er oft góð hreppnum til 1920, þó að nokkr- þær verga æ minni farartálmi
lir innan sýslunnar tiltöMé@á'-¥tið; beit á ýmsum jörðum í dalnum, ar þeirra séu nú taldar í Egilsstaða eftir því sem þær verða víðar brú-
og verð'a fyrir það öll félagssáin- enda á pörtum mikið um kjarr og hreppi. Sex jarðir hafa yfir 10 agar_ Bændur Héraðshreppanna
*ök erfiðari en élla. • ' -* hrís sem brýtur á í krafstursjörð. ha tún. Túnið á Egilstöðum var jlafa þvl aðstöðu til að vinna sam-
Áður fyrr var útræði frá fjöKlá' En þrátt fyrir aukin hey, og oft 6,5 ha 1932, og fengust þá af því an þvag sem sýslumörkum líður.
jarða, líkt og var á Vé&tfjöi'ö'um/ sæmilega beit, þarf fóðurforðinn 310 hestar af töðu. Þá fékkst mest j>ejr eru þa ]íjia saman í Kaupfé-
en með faékkandi fólki á >jöfðúri-- á hverju hausti að vera meiri en taða í hreppnum af túninu á Ket- ]ag] Héraðsbúa saman í Ræktun-
um «g vaxandi þorpum, komtV' nýju heyin frá sumrinu, og gildir ilstöðum eða 580 hestar, enda var arsamböndum þeim. er á Hérað-
mótorbáta og fiskverkunaristöðva; • því það sarna um nauðsyn fyrn- það þá stærst í hreppnum eða inu starfa saman í' fiskiræktarfé-
hefir það horfið, enda .þöttinga og oft hefir áður verið tekið 16,1 ha. Nú er Egilstaðatún orðið ]agi o.s.írv.
51,4 ha og eitt af þeim túnum Líklegt er, að hvergi á landinu
í*
l
ga
, :í
jri
u
■'Tii'í.U

staka ibændur fiskf «nn 4eis&ðiöý«fram.
Þegar sjósóknin lagðist':-r-niðar; Sauðlönd eru góð bæði heima landsins sem stækkað hefir hvað sé hægara að koma k mikilli lax-
sem :
Til-j
voru landbúin ekki nægjanlega fyrir og í fjalllendi, en jafnast þó mest. Af því fást nú 2100 töðu- 0rr siluno'sveiði en
stór til að framfleýta v'fjölsksTdu,': ekki við afréttarlönd Upphéraðs hestar. Búið 'er 57 nautgripir, 69 renna
Og hér eru
— ryrri grein —
um Fljótsdalshérað.
raunir í þá átt hafa þó ekki heppn-!
azt enn, en ísinn er brotinn, og
má búast við góðum árangri, er
-stundir líða fram. Verið er að
byggja Mjólkurbú að Egilsstöðum,
en þar mætast allir bílvegir af
IJéraði og um Héraðið, svo að hag-
svo að v-eSL væri, og þvf háfá'ÍiísfekrHiiyfirleitt. Sauðfjárbúskapurinn er kindur og 3 hross.
ar jarðir . lagzit í eyðú'-Á &öðfíattáþað fyrst og fremst, sem bændur____________________
bjuggu menn við þEÖagam'WlaKíta fá frá tekjur síriár. Þó eiag þeir
því að túnin stækkuðurekkimægja-ekki væn lömb til frálags, miðað
anlega önt, til þess áð búiiiégaetriSvið landgæðin, hvað sem veldur,
stækkað, og reyndu menní;#á'*®- og mætti raunar segja það .sama
afla sér aukavinnu í ýmsa aðra. Annars er nokkuð
símavinnu og vinnu í þor-pumrmí- gert að kálfaeldi og þeim oft heyin næg, hve harður vetur, sem kvæmari legu er ekki að fá. Hins
Hvernig mieðaljörðin .i:,sýslunni-slátrað á öðrum Vetri, en mikið kann að koma. Á Ketilstöðum er vegar eru þar éngir kaupstaðir, *
hiefir breytzt, sést af eftÍKfararidi •’ má vera, ef slíkt borgar sig borið túnið nú orðið 24,6 ha, að því að er kaupi neyzlumjólk, nálægt, en
yfMiti: . ivíVi'Kiif.ssaman við að láta vel með farnar talið er. En rækt þess virðist ekki á Fjörðum, Reyðarfirði og Eski-
Túnstærð 3,0 ha, töðufaife-Sð -ær umsetja fóður kálfanna í dilka- hafa batnað. Þrátt fyrir stækkun- firði, er ónýttur mjólkurmarkað-
hestac,'útbey 78 hestar, nautgr. 3,2, kjöt. Á Upphéraði er nokkuð gert ]na er rninni taða af því nú en ur, og ætti að vera auðgerðara að
sauðfe 108, hross 3,5. '/ítíriV að því að rækta rófur og kartöflur var 1932, eða aðeins 350 hestar, nýta hann en markaðinn á Seyðis- j
Nu er túnjstærð 6,8 ha, töðtífailv til sölu, og má segja, að sú rækt- þ.e. liðugir 14 hestar af hverjum firði, sem Eiðahreppsmenn nota 1
299 riestar, úthey 34 hestar. naut- un sé nokkuð árviss þar. Engar Rektara og má það kallast með nú.
gr. 4,0, sauðfé 139, hross; ss'sérstakar engjajarðir eru í Skrið- • átókindum af túni. Líklegt er að Við ósa stóránna þriggja, seml
, er tlIn tÖ°U'o dal’ °“ V1'st’ úthey- hér valdi bæði lél'egur áburður og falla til sjávar í Héraðsflóa og
+220] \mtey -4-44, nautgfe.s+Os§wa.skapur hverfi alveg með stækk- mikil hrossabeit, en á Ketilstöð- renna eftir Héraðshreppunum, er
sauðíe -f31 og hross .•w»;lj4«*<3?.-=.e.vuðum túnum. _ um er margt hrossa, sem mönn- mikil sélveiði og arður af henni
Allit-neyið, sem búfenu var-æti- Tvær jarðir hafa minni tún en um þykir vænt um, og vilja fara fyrir þær jarðir, sem hana eiga,
að 1920, var 157 heptar, ;pg ha, en 6 stærri en 10 ha. Stærst vel með. j en þær eru fáars Reki er þar og
af því fjóst vera, hve AgSgfaritsWfe er túnið á Stúra-Sandfelli 1. Það nokkur og eigendur margir.
frá að nægjanlegt jóður aœfevar 3,5 ha 1932, en er nú orðið u:A„L„
fyrir heredi til vetrarins, er,:: 16,9 ha. Af því fást 680 hestar. tioaiir^ppur ■ .
orðin . á þessu nokkur breyting, Búið er 6 nautgripir, 254 fjár og Með- íörðum Eiðahrepps verða lTiJOaijaröarnreppUr
heyin eru orðin 343 hestar, og eru 7 hross, og nægir þvi ta'ðan llér taldar Þær jai'ðir/er áður til- Byggðu jarðirnar voru 35, en
299 af því taða. Búfénu hefir handa fénaðinum ekki, ef vetur heyrðu hreppnum þó nú séu þær eru nú 10. Hreppurinn er afskor- . - - -
fjölgað; nautgripurium um 0,8 og er lítið yfir meðallag. hvað snjóa- nokkrar lagðar til Egilstaðahrepps. inn frá öðrum hreppum með fjall- V,D’* Ta9n“r uppsogn d
sauðfénu um 31 kind, en hestun- lög snertir, og er þó góð beit á B>°gSu jarðirnar voru 22 árið vegum, siunum ekki bestfærum. kaupsamnmgum
Andlegt lieilsufar virðis :t-
livað skrýtið í herbúðum •=>
viljans um þessar mundir.
ig birtiot í blaðinu í gæi ‘l-
síðugrein undir fyrirsög 2i:
,,.4 erlendur auðhringv.; i
drottna yfir fslandi?" 7 rii
þessarar spurningar og ht ití-
iuga Þjóðviijans í sambai ' i
hana, er forustugrein, serif ; > >
ist í Tímanum á sunnu' íjÆ,
og fjailaði um nauðsyn þe
allar Ieiðir væru aíhugat .:
að afla erlends fjármagns i 'i,
stóriðnaðar á íslandi. Ekfe
grein Tímans gaf hins vegar
efni til þess, að varpaö
fram jafn fáránlegri sp>
og þeirri, sem er yíirskrit.,
arinnar í Þjóðviljanum. 1 mi
speglast aðeins hreinir I ■ r-
ar Þjóðviljans.
Annars er það ekki ný : ; í
vissir aðstandendur ÞjóðvLisas
reyni að sporna gegn stói , ufei
á íslandi og tortryggji hann > i
mest-. Þeir beittu áhrifum
uni í nýsköpunarstjórninni ! )
koma í veg fyrir að stríúVt :+-
inn væri notaður til að ma
upp áburðarverksmiðju, :kn-
entsverksmiðju og meiri j,p.r
orkuverum. Þeir börðust ;ra
Marshallsamstarfinu, sem rrfl
mögulegt að reisa áburðarvsm-
smiðjaina og orkuverin við >«ifl
og Laxá. Og þeir hafa veriti ritið
ánægðir yfir því að lán tksj
til nýju Sogsvirkjuiiai'inmr.
Þessi afstaða umræ ddn
manna er á vissan hátt skííéa.;-
leg. Þeir telja kommúnis im
þróast bezt, þar sem eru fái )
ir atvinnuvegir og ótraust íiV-
kjör. Þeir telja sér hentu ;l. f
þjóðin sé sem mest háð s jávrr-
útvegi, sem eigi afkomu -na
sem mest Iiáffa ínörkué u t
austurvegL
um faakkað um 1,4. Heyaukningin
biifjárins en áður. En þrátt, 'fýrlr
ing ó, þá eru hevin ekki’ettn nog.
fyrri en heymagnið ykist og svo
samM'iða því.
1920, en eru nú 25. Meðaljörðin Hann er ekki í akvegasambandi
var: við aðra hreppa sýslunnar. Bænd-
Tún 3,6 ha, heyskapur 94+152 ur flytja að sér og frá á sjó. Þeir
=246 hestar, nautgr. 4,1, sauðfé verzla við Nórðfjörð eða Kaupfé- j
það að hér hefir'orðið iriikil'bréýh Byggðu jarðirnar voru 28, og eru 144, hross 5,3. Nú er tún 9,2 ha, lagið þar. MeðÉjörðin var og er j
SandfeUsjörðunum.
Vallahreppur
Skri'ðdalshtreppur

iþá þar í þær jarðir sem nú eru fteyskapur 401+40=441 hestar, lítil, og 1920 var hún svo:
ef vetur er nokkuð harðúf, ö£• komnar imdir Egilsstaðahrepp, en nautgr. 6,6, sauðfé 142 og hross Tún 2,4 ha, hey 70+20 eða 90
ættu bændur ekki að stækka búin séu þær taldar með nú, þá eru 2,5. hestar alls, nautgr. 1,9, sauðfé 45,
byggðu jarðirnar orðnar 34 og Þó að heyskapurinn á meðal- hross 0,6. Nú er tún 5,0, hey 187+
hefir því fjölgað um 6. Meðaljörð- jörðinni hafi aukizt tiltölulega 37=224 hestar, nautgr. 2,5, sauð-
in var: meira en bústofninn, og ásetning- fé 77, hross 1,7.
Tún 4,1 ha, taða 131 hestur, út- ur því batnað nokkuð, er langt Heyið hefir aukizt um 134 hesta
’hey 149 hestar, nautgripir 4,7, sauð frá, að hann sé góður enn, og og öllum tegundum búfjár hefir
ByggSmn jöðrum hefir fjÖÍgáð+é 175, hross 7,2. En nú er tún má helzt ekki fjölga fénaði fyrr fjölgað, og þó er meðalbúið lítið
um 6. Með sum nýhýlin 'rtrðiát :9,3 ha, taða 317 hestar, úthey 48 en heyskapurinn hefir aukizt. Og og erfitt að átta sig á, hvernig
það •þó.mest vera nafnið eíttf þrár Hiestar, nautgripir 6,6, sauðfó 134, fyrst þegar hann hefir aukizt um af arði þess verður lifað. Það mun.
sem þau eru .notuð með móður-
jörðinniæða öfugt. Árið 1920 var
meðalýörðin: Ár-----'
Tún 3,4 >ha, taða 97, úthey 128,
mautgr. 4,0, 'Sauðfé 134, hross 5.2,
hross 4,0. sem næst 100 hesta á meðaljörð þá líka :sanni næst, að þó að út-
Túnin hafa stækkað um 5,2 ha, væri ástæða til að fara að fjölga ræði sé talið niður lagt, þá sé
og heyslcapurinn aukizt um 85 búfénu. Hreppurinn hefir heldur dregin björg í bú úr sjónum, þö
hesta. Þó meðaltúnið á Völhuuun þröngt sumarland fyrir sauðfé, og að aðeins sé það til heimanota. Þó
■sé orðið stærra en í Skriðdalnum, ekki heldur eins gott og ýmsir kemur fyrir, að síld hleypur í
nú er tún 7,7 ha, taða 357-'5St»éý*■ eða 9,3 ha í stað 7,7 í Skriðdaln- aðrir hreppar á Héraði. Góð engja- fjörðinn og bændur ná henni í
48, nautgr. 3,9, sauðfé f54? hross um, þá fæst meiri taða af meðah lönd eru lítil í hreppnum, og verð lása, og sé um nokkurt hlaup að
3 4. |túninu í Ski-iðdalnum. Það er í ur vafalaust hætt að sækja hey- ræða, geta orðið af því góðar
Túnið var og er stærra en á betri rækt. Af því fást 46 töðu- skap á þau, þegar túnin stækka tekjur, en vissar eru þær ekki. Frý|uorð Mbl.
rneðal býii í sýslunni. Heyskapur- hestar af hverjum hektara, en ekki meira. Bændur senda mjólk til Landgoft er í Mjóafirði, og fé er.
inn hefir vaxið meira áð tiitMri''nema 34 af hektaramun í meðal- Seyffisfjarðar, og selur kaupfélagið þar fremur vænt og vænna en í!
Morgunblaðið er nijög T ■+-
andi yfir því í gær, að afeLuörf}
verkalýðsfélög liafa sagi >bj»
samningum símim. Bersýnile! i
gerir blaðið sér vonir nœ, 1
i kjölfarið fylgi meiri Mítar
kaupkröfur og verkföll. Það ,er. ;
sitt til að ýta undir það ineð -.v.I
að halda uppi stöðugum sk: uTuii
um vaxandi dvrtíð og vers m+»
afkomu. Rit+jórar Mbl. v . >
manna bezt, að meiri háttar • :>
hækkanir eru ekki lækning d ■ - l
ástandi, eins og ástatt er aecj
atvinnuvegina, heldur nyns}-
gera allí verra.
Ótrálegt er líka, að mörg * U,!
fari eftir „Iínu“ Mbl., þósí .. t
hafi sagt upp í varúðar+ýai.
Gerð Mbl. er hins vegar -V
fyrir það og á ekki að + -sya
undan dómsorði þjóðarinnar.
inn
en
hefir
netnur stækkun búsjris, og**því túni Vallahreppsbóndans. Hér er hana fyrir þá þar, enda þótt þeir sumum Héraðshreppunum. Hey j
ir ðsetningur á hejrin- batriáð: að ræða urn atriði, sem má laga, verzli aðallega við Reyðarfjörð eru meiri að tiltölu í Mjóafirði en
Þó er mjög langt frá þvi, að harin og fljótt á að laga. Vallahreppur eins og aðrir bændur á Héraði eða víðast annars staðar í sýsl’unni. Af
nægi búfénu'enn, ef vetúr er•fiókk á heldur þröng sauðliönd. Bændur við útibú K.H.R. á Egilsstöðum. þessum 10 bæjum, sem enn eru
uð s.em 'heitir yfir meðalvetur. Bú- þar hafa lika fjölgað nautgripum, Mjólkina þarf að flytja yfir snjó- í hyggð í Mjóafirði nú, hafa fjórir
og þyrfti þó ,---------- . -
uð, áður en skepnúm 'færl.......áð mjólkurbú ó Egilsstöðum.
Suður-Málasýsla
Rétt þykir a® birta hér : IS’.rif
lagið á affalforus'iugrein fe' 1. .1
gær, til þess að sýna hvernig þa3
reynir nú a® brýna sté feas
tökin til óhappaverka. NiC+:. ’ >
ið hljóðar á þessa leið:
Hér er leikinn grár I At3t
á
sé raunverulega liann sem ■ •■i>
hann liafi úrsiltavaldit), >
sem geti sagt, hvort þeit = 5
gera eða liitt. Ríkisstjórnin v f-
ir sér í orði kveðnu ao v
Byggðar'jarSii : Meðal jörð árið 1920 Ibúatala
HREPPUR: 1920 1955 Túnit. Taða Úthey Nautgr. Sauðjé Hross 1920 1953
■ ■ Ó-Æ. hestar hestar tala tala tala
1. Skriádalshreppur. ..19, 2á':,>,:.3,4 97 128 4,0 134 5,2 143 135
2. Vabnahreppur . , 28 , 34 4.1 131 149 4,7 175 7,2 227 147
3. Eiðahreppur : ‘22 25 3,6 94 152 4,1 144 5,3 223 190
4. Mjóafjarðarhreppur ‘35 71 20 1,9 45 0,6 201 142
5. Norðljarðarhreppur '-28 • fe m • • 3.3 83 102 3,3 91 3,1 254 147
6. Helgustaðahreppur 21 80 34 3,3 95 2.9 246 115
7. Reyðarfjárðarhr. ' 24 ' 19 3,8 90 71 3,4 94 3,0 454 546
8. Fáskrúðsfjarðarh'r: 48; 35 2,3 68 53 2,0 67 2,0 426 271
9. Stöðvarhreppur 16 6 3.1 108 20 2,8 101 1,4 195 163
10. Breiðdælahreþpur 35“ -■ 42 - ,/7 56 125 4,2 151 5,6 364 291
11. Benmeslireppur 23 54 38 2,7 112 2,8 195 145
12. GeiírieUnahreppur 87 26 2,3 55 59 3,4 123 3,4 219 118
AUs og meðaltal 336 OE ; CO O 79 78 3,2 108 3,5 3147 2409
Meðaláhöfn og heyskapur á jörð 1955 Tún verbalýðssamtökin og bænda í hásætið og segja:
Túnst. Tala U they Nantgr. Sauðfé Hross undir ar er valdið. En í framfcv
ha. hcstar hestar tala tala tala 5 h*. inni er það þannig, að t
7,7 357 46 3,9 154 3,4 2 ekkert vald, því ríkisst júi v ■2
9,3 317 48 6,6 124 4,0 7 ir aldrei haft þessa aðila ; fe ■ ■< \
9,2 401 40 6,6 142 2,5 6 en leiksoppi. Aðferðin ’áeíir
5,0 187 7 2,5' 77 1,7 4 ið sú, að kalla saman einh • >
13,0 553 106 12,5 141 4,6 0 meun eða hópa, eins og • ' f
5,5 245 26 2,8 97 1,4 9 sagt, þegar allt má teljas'.t ' fe :>
6,1 293 36 4,1 110 1,1 8 að og klárt, eingöngu i >
5,3 217 21 2,9 116 1,5 21 láta.þá játa því, senv .ri r V
6,1 301 12 2,1 135 1,7 1 hafa eftir langar deilnr :
5,3 247 38 2,5 150 1,3 19 togstreitu komið sér i : u að gert skuIL . Jt
4,3 264 10 2,8 171 1,3 17 Það' niá fullyrða, ao íi, ’í ’»
6,2 300 17 2,7 202 1,3 14 stjóru, fyrr eff'a síð'ar, Le- , Á
6,8 299 34 4,0 139 2,1 107 (Framhald á ö, . )■