Tíminn - 04.06.1958, Page 8

8
TÍMINN, nri'ð'vikudagínn 4. júifi 1958.
Miimmgarathöfn um séra
Þorvald BöSvarsson, sálmaskáld
Hiim 21. maí síðastliðinn voru
200 ár liðin frá fæðingu séra Þor-
valds Böðvarssonar sálmaskálds, er
síðast var prestur í Holti undir
Eyjafjöllum. Þann dag fóru
nokkrir niðjar hans austur að
Holti til þess að votta minningu
æfetföður síns virðingu og afhenda
etaðnum og héraðinu minnisvarða,
ier þeir höfðu látið reisa séra Þor-
valdi. Minnisvarðinn er gerður
úr áslenzkri stuðiabergssúlu en við
fót hennar liggur graníthelia,
grópuð í grástein. Á stuðlabergs-
súiuna er grafið nafn séra Þor-
valds, en á graníthelluna nafn
Kristrnar Björsdóttur, síðustu
konu hans, svo og nafn séra
Björns sonar þeirra, sem einnig
var prestur í Holti, Sólveigar konu
hans og Gísla sonar þeirra. ^
Minmsvarðann gerði Ársæll
Magnússon, steinsmiður í Reykja-
vik, ■
Erumkvæði og forustu um gerð
minnisvarða séra Þorvalds höfðu
þeár Einnbogi Rútur Þorvaldsson,
prófessor, Haraldur Böðvarsson út
gerðarmaður á Akranesi, og Jön
G. jVTaríasson, bankastjóri, en þeir
eru afkomendur séra Þorvalds í 3.
og 4. ættlið.
Einnhogi Rútur, prófessor, af-
heiíti minnLsvarðann fyrir hönd
ættingjanna með ræðu, þar sem
hamn rfcti æviferil séra Þorvalds
og lýsti atgervi hans og störfum
sem preSts og kennara, eftir því
sem frá er skýrt í minningargrein
«m séra Þorvaid í Fjölni 1837 eftir
Tómas Sæmundsson. Jafnframt
vottaði hann liðnum Eyfeiimgum
þáöfctr fyrir trygga vináttu við
séra Þorvald og hinum yngri kyn-
slóðum í Holtsprestakalli þakkir
fyrir að hafa varðveitt og lialdið í
heiðri minningu hans. Núverandi
sóknarpreslur í Holti, séra Sig-
urður skáld Einarsson, veitti mi.nn
isvarðanum móttöku fyrir hönd
staðarins með ræðu um séra Þor-
vald og sálmakveðskap hans; gerði
hann grein fyrir trúarstefnu hans
og þeim áhrifum, sem hann hafði
á samtíð sína og kristnilíf 19.
aldar.
Auk aðkominna niðja séra Þor-
valds Böðvarssonar voru viðstadd-
ir þessa ininningarathöfn eyfeli-
skir niðjar hans og nokkrir héraðs
menn aðrir.
• Að minningarathöfninni lokinni
sátu allir viðstaddir boð prests-
hjónanna í Holti, sem haldið var
af mikll rausn.
Séra Þorvaldur Böðvarsson var
fæddur 21. nóvember 1836. Faðir
hans var séra Böðvar Högnasson,
síðast í Holtsþingum, sonur séra
Högna Sigurðssonar, síðast á
Breiðabólstað í Fijótshlíð, presta-
föður sem kallaður var. Er í frá-
sögiu- fært, að séra Högni og 8
synir hans, allir prestvígðir, hafi
komið til prestastefnu á alþingi
1760 og gengið til Lögbergs hempu
klæddir.
Séra Þorvaldur Böðvarsson er
svo kunnur maður, að ekki er
ástæða til þess a'ð rekja hér ævi-
feril hans og störf. Hann var vin-
sæll og virtur af sóknarbörnum
sínum, en það er til marks um,
hve hann var í miklum metum
me&al Ikennimanna samtíðar
sinnar og lærisveina, að honum
fylgdu til grafar 12 prestar og
nokkrir stúdentar þrátt fyrir erfið
ar samgöngur um hávetur.
Séra Þorvaldur var þríkvæntur.
Fyrstu konu sína, Rannveigu Stef-
ánsdóttur prests á Breiðabóstað í
Fljótshiíð Högnasonar, rnissti
hann eftir þriggja ára sambúð.
Önnur kona hans var Guðrún Ein-
arsdóttir lögréttumanns í Þrándar-
hoiti Hafliðasonar. Hann missti
hana eftir 17 ára sambúð. Þriðja
kona séra Þorvalds var Krístín
Björnsdóttir prests í Bólstaðarhiíð
Jónssonar. Þau bjuggu saman í 32
ár, og lifðu hún séra Þorvald. Hún
var húsmóðir í Holti þau ár, sem
hann var prestur þar.
Með konum síum átti séra Þor-
valdur 20 börn og auk þess einn
son utan hjónabands. Hann hefur
og orðið mjög kynsæll í landinu,
og munu niðjar hans nú skipta
þúsundum. L. H. Bl.
Frjáisar íþróttir
(Franrii. af bls. 3.)
hafa þetta ákveðið í huga í eftir-
farandi greinum og leiða lesand-
ann beint að undirstöðu hreyfing-
anna.“
f næstu blöðum koma greinar
um ýmsa þætti frjálsra íþrótta,
svo sem:
Hlaup, (langhlaup, víðavangs-
hlaup, spretthlaup).
Grindahlaup.
Stökk (langstökk, hástökk, þrí-
stökk, stangarstökk).
Köst (spjótkast, kringlukast
sleggjukast, kúluvarp).
Einnig mun verða lögð áherzla á
vetrarþjálfun innanhúss jafnvel án
íþróttasalar sem æt'ti að vera sér-
staklega notadrjúgt fyrir íþrótta-
iðkendur um land allt. Þetta næst
með sérstökum líkamsæfingum,
sem allir ættu -að kynna sér, m. a.
Útvarpsræða Ásgeirs Bjarnasonar
(Framhald af 7. síðu).
komið að reysa sementsvcrksmiðju
sem mun í framtíðinni ekki einung
is spara gjaldeyri heldur og greiða
fyrir framkvæmdum í landinu. En
víða blasa við ný v.erkofni sem
krefjast úrlausnar á næstunni.
Það þarf að ráðast í virkjanir á
stórám landsins og tryggja þar
með eflingu atvinnuveganna og
þá ekki sízt stóriðju, jafnframt
því sem unnið er að því að allir
landsmenn fái Ijós og yl frá raf-
orkunni. Þetta þykja kannske loft
kastalar, en þá, sem þannig hugsa,
vil ég minna á það, að efcki eru
nema rúm 50 ár siðan byrjað var
að leggja síma um landið og nú
má heita svo að hvert einasta
sveitaheimili í landinu, sem hcfir
viljað síma, hafi hann. Fleira
mætti nefna af þessu t’agi. Þó hef
ir oft á þessari öld verið inis-
jafnt árferði til lands og sjávar,
svo að fresta hefir orðið ýmsum
framkvæmdum í hilí. Fram-
kvæmdamáttur þessarar þjóðar er
mikill, ef hún leggur sig fram,
og velur það, sem t'il heilla horf
ir.
Þáitur efnahagsmálanna
En óneitanlega veltur mikið á
því að þjóðinni takist að ráða
verður sérstök áherzla lögð á lyft-
ingar tii- upphyggingar likamans.
Mér er það sönn ánægja að
hafa tækifæri til þess að vcita
þjónustu mína, aðallega með því
að þýða þau fræði, sem Gabor
hefir á boðstólum, og vona ég og
veit, að lesendur kunna að. meta.
hans góðu ráð. V. E.
á viðunandi hátt fram úr efnahags
málum sínu.m, — að það taki-st
að inynda ábyggilegan grundvöll
í þeim efnum og skilningur verði
almennur á -þenn málum. Ennþá
hafu nú vorið gerðar ráðstafanir
sem eiga að geta orðið spor í rét.ta
átt, ef þjóðin ber gæfu 'til að
eyðileggja þær ekki í framkvæmd.
Margir spíyija í sambandi við
efnahagsmáíin': Þvi lækkið þið
ekki a.llt og tryggi'ð útflutninginn
á þann hatt í staðinn fyrir að
hækka allt? Slík lækkun mundi
eins og nú er komið þurfa að
dónri sórfræðinga að ná til nllra
peningagreiðslna og verðmæfa og
verka í aðalatxiðum eins og geng-
isbreyting nema a.ð því leyti að
tölur yrðu lægri.
Báðar leiðirnax miða að .sama
marki. En aðalatriði er, að jafn-
vægi myndist og að það jafnvægi
raskist- sem minnst.
Þegar 1 upphafi styrjaldarinnar
varaði Fra'nsóknarflökkurinn L’ið
því að koma af stað verSbólgu í
landinu. Of fáir sinntu þeirri við
vörun, því miður. Mörgum þótti
gott að fá hæfckandi tekjur i 'krón
um. Króniifjölgunin var nefnd
kjarabót. Éh hverjum dettur nú
í hug, að" maður, sem hefir 4000
kr. tékjur á mánuði, hafi 10 sinn-
um betri kjör, en sá sem hafði
400 kr. fyrirstrið? Engum. ,,Kjara
bót“ verð'bölgunnar er blekking.
Það hefði verið hyggilegt að fara
að ráðum Fi-amsóknarflokksins
í því að fiíeypa verðbólguittti ekki
af slað. Einnig nú er honum bezt
treyslandi fil að ráða fram úr
yandanum, þannig að við megi
una í framtdðinni.
,JÍVW.V.VWAVAV^ft\\VAVAV.VAV/.VV.WWAV.,.V.V.V.,.V.V.VAW.V.,.V.V,V.,.V.',V.V.V.,.V.V,V.V.V.V,V.V.V.V.V.V.V5.V.W.VW.
í
num Islendinga vestan hafs
í 'byriun jimí-mánaðar kemur á markaðinn rit sem Edda nefnist og nokkra sérstöðu hefir í bóka- og blaðaútgáfu hér á landi. Fjallar
það nær eingöngu um sameiginleg málefni íslendinga austan hafs og vestan, upphaf vesturferðanna, íslenzka landnámið í Norður-
Ameriku, dug og manndóm Vestur-íslendinga, margvísleg tengsl þeirra við ísland, starf þeirra að þjóðræknismálum vestan hafs og
stuðning þeirra við ýms stónnál okkar hér heima. Aðalefni ritsins er ,,Eflum samstarfið“ tillögur í 40 liðum, eftir Árna Bjarnarson,
um samskipti Islendinga báðum megin hafsins og hvernig stórauka megi þau nú, á öld hraðans, báðum aðilum til hagsbóta og
menningarauka. Fylgir tillögum þessum formáli og ýtarleg greinargerð, sem allir þyrftu að kynna sér rækilega. Þá slcrifa auk þess
í ritið 36 þjóðkunnir íslendingar, báðum megin hafsins, og eru þeir þessh’;
tForseíí íslands, herra Ásgeir Ásgeirsson: Ávai'p.
Biskup íslands, herra Ásmundur Guðmundsson: Samstarf að kristindómsmálum
Ámi G. Eylands, stjórnarráðsífullteúi: Símaskrárnar þrjár.
Benedikt Gröndal, alþingismaðui-: Landar í bræðslupotti.
Benjamín Kristjánsson, sófcnarprestur: Gömul ræða. '
Sami: Tv'ö vestar-íslenzfc skáld.
Bjarní Benediktsson, alþingismaður: Treystum forn frænds'emisbönd.
Bjöm Bjömsson, ræðismaður, Minneapölis: Nánari kynning nauðsynleg.
Bragi Friðrikrson. æskulýðsfullteúi: Vinátta í verki.
■EgiH Bjamason, augiýsingastjóri: Styðjum blöð og tímarit Vestur-íslendinga.
Ei'lendur Einarsscn, íörstjóri: Viðskiptin við Vestui'heim.
Guðmamdur Vilihjnlímsson, forstjóri: Vinarhönd að veStan.
Gunnar Thoroddsen, borgarstjóri: Máttugasta vopnið.
Gylfi Þ. Gísl’asan, menntamálaráðherra: Ávarp.
Hallgrímur Fr Hallgrímsson, að'alræffismaður:^Nokkur orð um samstarfið.
Háfcon Bjarnason, skógrœfcterstjóri:_Klæðum ÍSland sfcógi.
Harald S, Sigmar, hásikölalceaHiári: Árlegt heimboð æsbumanna.
Helgi Elíasson, fræðsluniálasíjári: Maður er manns gaman.
Hermann Jónasson. forsætisráðherra: Ávarp.
.Takob Jónsson, sóknarpresbur: Þegar Nýja-ísland var sjálfstætt riki.
.Tóiiias Jónsson, fyrrv. dómemálaráðherra: Þökk og kveðjur. Bréf til.
Vestur-íslendinga.
Jönas Þorbergsson, fyrrv. útvarpsstjóri: Landnámabók íslendinga hin nýja.
Karl Kristjánsscn, alþin-gismaður: „Þeir sýoidu það svart á hvítu.“
Ólafur SigurðsBon, óðalsbóndi: Ameríkufer'ðirnar.
Ólaf-ur Thors, fyrrv. forsætisráðherra: Þ-ið vörpuðuð -Ijóma yfir æ-t.tjörðina.
Pál-1 V. G. Kolkæ héraðslæfcnir: Víkingar í Ve&turheimi.
Pétur Ottescn, albingismaður: Hin andlega brú ydiir hafiff.
Péliur Sigurffsson, erindreki: Réfctum yfir hafið hönd.
Pél-ur Sigurgeirsson, prestur: „Römm er sú taug.“
Riéhard Beck, prófessor: íslenzka eylandið í þjóða-hafinu. vestan hafs.
Stei-ndór Stei-ndórsson, 'yfirkennari: Vitinn.
Sfceingrímur Stevnþó-rsson, fyrnv. forsætisráðherra; Ávarp.
Sigurður Sigurgeirsson, bankaritari: Með Vestur-ísl’eiidingum.
Thor Thor-s, sendiberra: Treystum tryggðaböndin. Eílum raunhæft. samstarf
Vilhjálmur Þ. Gíslason, útvarpssl-jóri: Nýfct -land og gamalt.
Vilhjálmur Þór, aðalbankastjóri: Þökkum dug og drengsfcap.
Þorsteinn M. Jönsson. skólastjóri: Það gaf ofckar metnaði flug.
Er hér að sjálfsögðu samankominn margvíslegur fróðleikur um íslendinga í Vesíurheimi, skrifaður af þjóðkunnum og ritfærum
mönnum, sem flestir haxa dvalið um lengri eða skemmri tíma meðal landa okkar vestan hafs. Ættu allir íslendingar að kynna sér
hvað þeir hafa tii málanna að leggja, um samstarf Vestur-íslendinga í framtíðinni. — Ritið verður í stóru broti yfir
200 blaðsíður, prýít fjölda mynda
9
meoaJ annars allra, sem greinar eiga þar. Til þess að allir geti eignazt ritið, verður það selt mjög ódýrt, eða aðeins kr. 50,00. —-
Gerist því áskrifendur sem fyrst, til að tryggja ykkur einták.
Allír, sem vilja aukið samstarf og samvinnu við landa okkar vestan Atlantsála, kaupa og lesa Eddu. Skrifið eða hringið strax í dag.
Ég undirritaður gerist hér með áskrifandi að tímaritinu Eddu
NAFN
HEIMILI
POSTSTOÐ
I
WVWWAV.VVW.W,
TÍMARITIÐ EDDA - Pósthólf 242
Sími 1852 — AKUREYRI.
.W.VWW.W.W.V.W.V.W.W.V.W.V.WAV.V.V.W.V.W.W.V.V.V.V.V.'.V.V.V.W.V.V.V/.'.V.W.V.W.W.W.V.V,