Tíminn - 20.06.1958, Qupperneq 6

6
TÍMINN, fösíudaginn 20. iúní 1058.
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINB
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Llndargðtn
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19 523. Afgreiðslan 1232S
Frentsmiðjan Edda hf.
Meirihluti Evrópumanna er andvíg-
ur bandarískum eldflaugastöðvum

Námur íslands
Aðalástæðan virftist ótti vií þatJ, aí þær auki
strí^shættuna
RÆ9AN, sem Hermann
Jónasson forsætásráðherra
flutti 17. júní síðastl., hefir
vakið mikla athyglj bæði inn
anlands og utan. Svo glögg
lega voru þar færð fram rök
íslendinga fyrir útfærslu
fiskveiðilandhelginnar og
rétti þeirra haldið fram
jöfnum höndum með ein-
beitni og aðgætni.
Itorsætisráðlierrann rakti
fyrst, hve útlendingum hefði
fundist ísland harðhýlt land
og það af gildum ástæðum.
Hann sagði síðan:
„Ég dreg upp þessa mynd
úr sögu þjóðarinnar vegna
þess að ég tel að hún stað-
festi, aö ef einhver þjóð á
eintivern blett á þessari jörð,
þá eig-um við ísljpndingar
þetta land“.
ÞÁ minnti forsætisráð-
herra á hið kunna kvæði
Gunnars Pálssonar skálds
um ísland og Holland, sem
m. a. var sprottið af fisk-
veiðum Hollendinga hér við
land. Ráðherrann sagði síð-
an:
—ÍÞvi miður varð það ekki
HoIIand eitt, sem taldi sér
hag i þvi áð sækj a á íslands-
mið, og nú er þessi veiði hin
síöari ár sótt svo fast af stór-
um fiskif lotum margra
þjóða og með svo fullkomn-
um tækjum, áð vísindamenn
innlendir og erlendir hafa
sannaö, að fiskistofninn við
strendur landsins er að eyð-
ast. Við getum og bent á, að
mestur hluti eða um 95% af
því, sem viö þurfum að
kaupa frá öörum löndum, er
keypt fyrir fiskafurðir. Við
getum sannað með þessu
og vitnisburðum gleggstu
manna erlendra og inn-
lendra, að naumast er lif-
vænlegt fyrir þjóðina nema
hún njóti allra gæða, sem
landinu tilheyra, þar á með-
al verndaðra fiskimiða.
Hvernig geta sumar stór-
þjóöir tekið sér 12 mílná
landhelgi? Hvers vegna fá
aðrar þjóðir að slá eign Sinni
á hafsbotninn allt af 200
mílur frá ströndum út, og
hvers vegna á smáþjóð þá
ekki fiskinn, sem. syndir fyr-
ir ofan hafsbotninn, þótt
hann sé veiddur með því aö
skafa hann með botnvörpu?
— Við íslendingar getum
ekki borið virðingu fyrir þess
ari tegund af réttlæti. Land
iö er naumast byggilegt,
sagði hinn spaki Englending
ur. Það er rétt, að við eigum
enga akra, engar ávaxtalend
ur, engar málmnámur, eng-
ar kolanámur, engar olíu-
lindir o .m. fl. og okkur hefir
ekki hugkvæmzt að gera þá
kröfu að aðrar þjóðir létu
þær af hendi við okkur. Nám
urnar, sem við eigum, eru
hinn grasi gróni eða græðan
legi hluti landsins og fiski-
miðin. Úr þessum námum
viljum við fá að vinna í
friði þau verðmæti, sem við
notum til að kaupa þær vör
ur, sem við getum ekkj fram
leitt, en aðrar þjóðir fram-
leiða með góðum árangri og
hagnaði. Þetta álítum við
heilbrigða og réttláta verka
skiptingu milli þjóða.“
ÞÁ VÉK forsætisráðherra
að Atlantshafsbandalaginu
og afstöðu nágrannaþjóð-
anna. Honum fórust svo
orð:
„Sumir tala um samninga,
sem við erum bundnir við
Atlantshafsbandalagið. Vit-
anlega kemur ekkj annað til
mála en að við höldum alla
samninga meðan þeir eru
haldnir við okkur. Hér á
landi hefir það alltaf verið
talið skylt hverjum góðum
dreng að standa við orð sín.
Og engin breyting hefir orð
ið á hefðbundinni virðingu
þjóðarinnar fyrir gerðum
samningum.
Hitt er annaö mál, að
við teljum okkur geta ætlazt
til þess af nábúum okkar að"
þeir skilji, að þótt verndun
lífs í styrjöld og frelsis fyrir
þá, sem kunna að lifa, sé
mikils virði, þá er það naum-
ast minna virði, að viður-
kennt sé, að við eigum þau
verðmæti, sem landinu til-
heyra með réttu og viö sann-
anJega þurfum til þess að
geta lifað í landinu þann
tíma, sem ekki er heimsstyrj
öld. Það ætti varla að undra
neina þjóð, þótt íslending-
ar líti almennt svo á.“
Um þá afstöðu, sem hér er
lýst, munu undantekningar-
lítið allir íslendingar vera
sammála.
VinnufriSurinn og landhelgismáliS
í LOKAORÐUM ræðu sinn
ar 17. júní, vék forsætisráð
herra að efnahagsmálum
eftir að hafa rætt mest um
landhelgismálið. Honum fór
ust svo orð:
„Að lokum þetta. Við skul
um ekki láta deilur við aðr-
ar þjóðir leiða hugann frá
innlendu vandamálunum —
efnahagsmálunum. Þótt við
fáum réttláta viðurkenn
ingu á því, að viö eigum það,
sem okkur ber, hrekkur það
ekki til, ef við erum ekki
menn til að skipa efnahags
Sú fyrirætlun að taka á móti
'langdrægum •eldflaugum frá
Bandairíkjunum og staðisetja þær í
Evrópu er ekfkii sérlega vin'sæl
'm'eðal Evrópumanna, að því er
ráðið verður af skoðanakönnun,
sem a-lþjóðaigkoðanakönnunin lét
tfa-ra fram.
Skoðan-akönnunin var gerð
skömmu áður -en ríki-n í Va-rsjár-
bandal-aginu komu samam til fund-
ar í síðasta mánuði, en þar hót-
aði Krútsjoff forsætisráðherra
Ráðstjórnarríkjanna því, að reist-
ar myndu verða eldfla-ugastöðvar
í Austur-Þýzkalandi, Tékkóslóva-
kíu og Póllandi, ef af því yrði,
að slíkar stöðvar yrðu settar upp
í Vestur-Þýzkalandi.
Eldflaugastöðvar í Prússlandi.
Svör Veshirveldaiina við þess-
ari hótum vorit þau, að Ráðstjórn-
arríkin hefðu þegar komið sér
upp eldflaugastöðvum, sem beint
væri gegm vestrænum þjóðum.
Vestur-þýzka stjórnin bent-i á
það, að sumar þessar stöðvar væru
á landsvæði innan þrjátíu mílna
frá Kaliningrad (áður Königsberg)
Prússlandi.
Skoðanakönnunin, sem fram fór
í apríl, leiddi í Ijós, að Bretland
er eina landið, þar sem jafnmarg-
ir -eru fylgjandi því, að ve-ita mót-
t‘öku lagndrægum flugskeytum frá
Bandarikjunum og hinir, sem því
eru andstæðir.
Þjóðverjar andvígir.
Ef til átaka kæmi -milli austurs
og vesturs, yrði Vestur-Þýzkaland
í frenistu vfglínu, og þar voru
þrír af hverjum fjórum andvígir
éM-fl-augafstöðvum. Danir, sem
einnig Wjöfca að líta svipuðum
augum á aðstöðu sina, ef til
styrjaldar kæmi, greiddu. a-tkvæði
gegn eldi'laugastöð'vum með svip-
uðum meiriMuta og Þjóðverjar.
Spumingin, sem alþjóðaskoð-
anakönmmin Iagði fyrir sex Vest-
ur-Evrópuþjóðir ásarnt Japönum
var þessi:
Mynduð þér verða því meðmælt-
ir eða andvígir að taka við lang-
drægum flugskeytum, ef Iand
yðar ætti kost á að fá þau frá
Bandaríkjunum?
ríkin í nörðri, eru jafnmörg pró-
sent algjörlega an-dvíg eldflaug-
um o-g h:-n, sem hafa e-kki skoð-
un á miálinu* Minna e-n tíunidi
hver maðu-r var því m-eðmæltur
að taka á móti eldfl-augum.
Hollendingar á móti.
Hollendingar hafa verið einna-
ei-nbeittastir í andstöðu við Rússa
í þeim könnunum, se-m a-Iþjóða-
skoðanaköiinunin hefir til þessa
gengizt fyrir, en hins vegar eru
þeir andvígir því að staðsetja elfl-
flaugar í landi sinu. Hlutfaillið er
þar tveir á ntóti einum.
Segja má, að þrjár séu m-egin-
V!LJfi LEYFA
rökaemdir manna gegn eldflauga-
stöðvum:
1) Eldflaugastöðvar munu auka
á stríðshættuna.
2) Takmarkið ætti að vera að
vinna að afvopnun, en ekki
að auka vígbúnaðinn.
3) Slíkur stuðningur myndi
gera viðtakanda hættulega
háðan Bandaríkjunum.
Þó að óttinn við að verða banda
nís-k-t „leppríki“ væri óvíða megin-
ástæðan fyrir andstöðu manina, var
það aðalástæða Svia fyrír mót-
stöðu þeirra. Meðal fAnennari
þjóffa var það útbreidd skoðun,
að l'önd þeirra ættu að halda sér
%xtan- við eM'jnangakaipphlaupið,
og sú s-koðun var víða tengd ótt-
anum við aukna stríðshættu.
BAKDáRISKAR
ELBFLAUGASTÖÐVAR
Með
BRKTLAND
^ (-7-7-1 I v.ifa .
Y / ' ‘ "V:
Moti , ,
vifa ekkí
| jj PÍ8SÍW77777
Wx:v 40% m • 1 '40%J II i/' 20%/ m tassæm sl
a
s
%
9
17
18
24
28
30
40
t,
I
€
<
%
44
54
58
57
46
39
40
málum okkar eins og sjálf-
stæðri þjóö sæmir. — Fáir
bera virðingu fyrir þeirri
þjóð, sem ekki er þess um-
komin, og fátt mundi veikja
meira málstað okkar út á
við. Við skulum því gæta
þess, þegai' við fordæmum er
lendar kröfur, að gera ekki
sjálfir svo óbilgjarnar kröfur
til hins íslenzka þjóðfélags,
að efnahagskerfi þess riði
til falls.
Lítil þjóð vinnur naumast
mál gegn stórþjóðum, þótt
réttlátt sé, nema hún standl
Japan
V-Þýzkaland
Danmörk
Holland .
-Sviþjóð
Ítalía
Bretla-nd
Svo virðist seni Japanir séu öðr-
u-m þjóðum óvi-ðbúnari að gera
þessa spurningu upp viið sig. Þó
að hið kominún-istiska Kína blasi
við þeim í v-estri og Ráðstjórnar-
sjálf sterk sem heild. Það
skulum við nú muna öllu
öðru framar.“
Þessi orð forsætisráðherr-
ans er vissulega sannmæli.
Þjóðhi stendiur ekki nógu
sterk í landhelgisdeilunni, ef
vinnufriðurinn er rofinn á
sama tima og hér geysa
miklar kaupdeilur og verk-
föll meðan glímt er við er-
lent vald. Þessvegna ættu
vinnustéttir landsins nú að
snúa baki við öllum áróðurs-
öflum og fresta öllum kaup
deilum og verkföllum a. m.
k. þangað til Iandhelgisdeil
an er leyst. Það væri þegn-
skapur, sem myndj meira en
nokkuð annað sýna einingu
þjóöarinnar í landhelgis-
málinu.
GUÐMUNDUR Þorsteinsson sendir
eftirfarandi pistil og ræðir um
hesta:
VORIÐ R KOMIÐ, segir hann Ari
Guðmundson í grein sem ég
las nýlega í Tímanum og nefnist
hestamál, en hann bætir því við
að oflítið sé um gróður á grund-
unum enn, og var- það rétt, en
er nú að lagast. En hvað um það
„enn lifir vorið í vorri sál' þó
veturinn komi eftir sumarmál”,
sagði hið hugþekka skáld, og
áreiðanlega á það við um hvern
góðan hestamann því minning
eða kynning við góðan og göfug-
an hest hlý-tur að varna því að
maðurinn verði haustsál, eins og
ágætur maður hefir nefnt það,
og er þá eigi ef rétt er skiiið til
iýta lagður skiiningur þeirra er
mjög unna hausti og að verðieik
um.
Á ÞINGVÖLLUM ætl'a hestamenn að
heyja sitt þing í ár, og er það vel
til fallið. Þingvöllur er helgistað-
ur þjóðarinnar að fornu og nýju,
og því skildi eigi þangað komið
með það sem þjóðin hefur lengst
af bezt átt, hestana. Þangað sóttu
forfeður vorir öld eftir öld þing
sitt og alltaf á hestum ungir og
gamlir, því Alþingi var þjóðar-
eign þá, og helgi staðarins ógró-
inn eða jafnvel meðfædd fjöld-
anum. Og þótt konugsvaldiö setti
síðar svartan blett í helgidóm
þjóðarinnar þar sem og víðar
þá væntum við að hollvættir vaki
yfir hel-gum stað sem fyrr, vænt
um þess svo framariega sem
menn minnast þess á Þingvöllum
að staðurinn, sem þeir standa á
er heilagur.
HEILL SÉ ÞVÍ Ax’a Guðmundssyni
og öðrum þeim þjóðhollu hesta-
mönnum er skilja hvað hesturinn
á að vera íslenzku þjóðinni. Heill
sé þeim og öllum þeim er af því
vinna að sikilningur manna verði
meiri á iþví sem Ari nefndi hesta
mái', hvort sem þeir vinna að því
af hug eða með hönd eöa hvoru-
tveggja. Heilir til Þingvalla -hesta-
menn og hestaunendur; og heilir
þaðan.
GUÐMUNDUR HEFIR lokið
sínu í bili, og Ijúkum við nieð
Baðstofunni í dag.