Tíminn - 19.09.1958, Qupperneq 12

VetJriB:
Allhvass sunnan og suð-austan,
skúrir.
Hltinn:
Reykjavík 13 st., Akureyri 15,
New York 21, London 16, Faría
18, Oslo 14.
Föstudagur 19. september 1958.
íhaldið hafnar að firra bæinn vand-
ræðum með að semja við verkamenn
Verkamenn hafa sýnt lofsverðan skilning á
tilraunum til jafnvægis í efnahagslífinu og
eiga fullan rétt á sanngjörnum kjarabótum
Á fund: bæjarstjórnar Reykjavíkur í gær urðu allmiklar
umræður ura Dagsbrúnardeiluna. íhaldið vísaði frá tiliögum
minnihlutaflokka um að fela borgarstjóra að undirrita samn-
inga við Dagsbrún til þess að koma í veg fyrir vinnustöðvun.
Dagskrárefnið var tillaga frá
Guðmundi J. Guðmundssyni þess’
eínis, að bæjarstjórnin samþykkti
að feia borgarstjóra að undirrita
samninga við Dagsbrún á grund-
velli iþeirra krafna sem félagið hef-
ir borið fratr..
Kristján Thorlacius, bæjarfuli-
trúi Framsóknarflokksins, bar
fram breytingartillögu um að til-
laga Guðmundar orðaðist svo:
„Bæjarstjórn þakkar Verka-
mannafélaginu Dagsbrún þjóð-
holla afstöðu að undanförnu í
efnahagsmálum þjóðarinnar.
Jafnframt ályktar bæjarstjórn,
að brýna nauðsyn beri til að
hindra að til vinnustöðvunar
komi hjá bænum og bæjarstofn-
unura í vinnudeilu þeirri, sem
fram undan er milli Verkamanna
félagsins Dagsbrúnar og atvinnu
rekenða og felur því borgarstjóra
að undirrita samninga við Dags-
brún í meginatriðum á grund-
velli þeirra krafna, er félagið
hefir lagt fram“.
Nauðsyn jafnvægis.
Kristján Thorlacius gat þess í
framsögu fyrir þessari tillögu, að
hann væri efnislega sammála til-
logu Guðmitndar J. Guðmundsson-
5 MIG-vélar
skotnar niður
NTB—Taipeii og Nevv York 18.
sept. — Þjóðernissinnastjórnin
tflkynnti í dag, að tekizt hefði
að konia tveim birgðaskipuni til
Quenioy með vernd og fylgd lier
skipa þjóðernissinna og Banda-
ríkjamanna. Til alvarlegra átaka
kom í lofti, og var þar um tvo
bardrga að ræða. 30 flugvélar
kommúnista réðust á flugvélar
þjóðernissinna, sem flugu yfir
skipaiest á leið aftur til Form-
ósu íil að vernda liana. Segjasl
þjóðernissinnar hafa skotið nið-
ur 5 >IIG-vélar og laskað- eina
með skoti. Skothríðin á Quemoy
héit enn áfram í dag.
Vopnahlé.
Dulles sagði í dag í ræðu sinni
á þingi S. Þ., að Bandaríkin vildu
þegar í stað koma á vopnahléi á
Formosusundi. Þetta eru eimi
uminælin, sem fram hafa komið
sem þykja geta bent til, hvernig
sendiherraviðræðurnar í Varsjá
gangi.
ar, en teldi rétt að tpifa hana litið
eitt fyllri og bæri því fram þessa
breytingartillögu við hana. Hann
benti á, að síðustu tvö árin hefði
ríkisstjórnin og' meirihluti Alþingis
haft forystu i baráttunni gegn verð
bólgunni. Á þessari baráttu og
þeim ráðstöfunum, sem gerðar
hefðu verið, hefði verið almennur
skilningur. því að mönnum væri
ljós nauðsvn jafnvægis í efnahags-
l'ífinu. Almenningur vildi umfrarn
allt geta búið við stöðugt verðlag
og kaupgjald.
Pólitískur loddaraleikur.
En óheillaöfl í þjóðfélaginu
hefðu unnið að því ölium árum að
koma í veg fyrir, að nægilega góð-
ur árangur næðist í þessari baráttu
og hefði hinum ólíklegustu meðul-
nm verið heitt. T. d. hefði Sjálf-
stæðisflokkurinn beitt pólitískum
áhrifum sínuni innan launþegasam
taka ti’l þess að rjúfa þetta jafn-
vægi, koma af stað kauphækkunum
og verðhækkunum og efna til verk-
falla. Þessi skemmdarstarfsemi
hefði því miður tekizt að verulegu
leyti.
Skilningur verkamaniia.
Verkamenn hefðu þó verið sú
stétt, sem sýndi viðleitni ríkis-
stjórnarinnar einna mestan skiln-
ing og reyndi að leggja sitt fram
til þess, að stefnubreytingin í þess
um m'álum tækist og næði tilgangi
sínum. Þetta hefðu verkamenn
sýnt, ekki aðeins í orði, heldur
einnig í verki,
Hins vegar væri sízt ástæða til
þess, að verkamenn færðu meiri
fórnir á þessu sviði en aðrir, enda
mættu beir sízt við því. Þess vegna
væri sjálfsagt að koma til móts
við þá aíf ful'lri sanngirni og láta
þá fá réttláta lausn mála sinna.
Hér ætti hæjarstjórnin að ganga
á undan og semja tafarlaust við
verkamenn og firra bæinn og stofn
anir hans, svo og alla bæjarbúa
vandræðum af verkfalli.
Eg vil að lokum lýsa þeirri
(Framhald á 2. síðu)
Stríðshæíta í Evrópu
næstum eogin,
segir Montgomery
NTB—London, 18. sept. Montgom
ery markskálkur hefir verið ieyst'
ur frá embætti sem annar æðsti
hershöfðingi Atlantshafshanda-
lagsins, og ‘hefir hann að undan
förnu verið í kveðjuheimsóknum i
í allmörgum löndum Evrópu. Er
hann kom aftur til Lundúna í
kvöld, kvað hann það álit sitt, að i
stríðshættan í Evrópu væri nú
næstum engin, og næsta lpta
kalda stríðsins yrði háð í Afríku
og Asíu. Montgomery kvaðst ekki j
toafa í hyggju að starfa lengur.
Myndi hann eyða ellinni í ag hug;
leiða framtíð heimsins. Montgom
ery var tekið með viðhöfn er
hann kom til Lundúna. Hann er
á 71. aldursári, og hyggst nú setj
ast að í Hampshire í Englandi.
Danska liðið á Ólympíumótinu.
Danir hafa valið lið sitt, sem
téflir á Ólympiuskákmótinu, sem
hefst í Mundhen hinn 30. þessa
mánaðar. Liðið er þannig. Bent
Larsen, bræðurnir Enevoldsen,
Börge Andersen, Egil Pedersen og
Palle Ravn.
Lögþing Færeyja kvatt saman, engin
niðurstaða um brezku tillögurnar enn
NTB-Þórshöfn í Færeyjum, 18. sept. — Færeyska land-
stjórnin lr.uk fundi sínum í gærkveldi án þess að nokkur
endanleg afstaða væri tekin til brezku málimiðlunartillagn-
arina í landhelgismálum eyjanna.
Norræn byggingaráðstefna og byggingar-
r
efnasýning opnuð í Osló 15. september
Hörtjur Bjarnason flutti ræ<Su víð opnunina
Osló, 15. sept. — 1 dag var sett í Osló norræna byggingar-
ráðstefnan NBD, sú sjöunda 1 röðinni. Voru yfir þúsund full-
trúar frá cllum vesturlöndum mættir í morgun, þegar fundir
hófust. Meðal viðstaddra voru sendiherrar erlendra ríkja og
Gerhardsmi forsætisráðherra oregs, sem hélt ræðú og bauð
gesti velkomna til hins norska höfuðstaðar. Þá ræddi ráðherr-
ann um þá þýðingu, sem byggingariðnaðurinn hefði fvrir
þjóðirnar og einstaklingana.
ir, var hve æskilegt hyggingarform
hin svonefndu „smáhús" væri, en
tilhneiging til að hyggja slík hús
virðist Fikjandi alls staðar ú Norð
urlöndum, einkum í oregi og Dan-
mörku. Annað umræðuefni var
„heildarverkáæt>lanir“. Hér eru
bæði verkfræðingar og arkitektar,
sem koma við sögu, viðskipti
þeirra við hæjaryfirvöld, baráttan
við „getu hyggjenda" og möguleika
sem allt er í öfugu hlutfalli við
þarfirnar.
Eftir að formenn allra Norður-
landadeildanna höfðu flutt ræður,
Hörður Bjarnason fyrir íslands
hönd, hófust fyrirleslrar um ýmsa
sérstaka þætti byggingariðnaðar-
in's. Á eftir fóru umræður um sömu
þætti.
Fyrsta málið, sem lekið var fyr-
Síðdegis I dag kom landsstjórrt-
in síðan saman á nýjan fund um
tmálið. og lauk honum líka án þess
að lýst væri yfir ákveðinni af-
stöðu.
Forseti lögþingsins, Johann
Poulser., kallaði þingið hins vegar
saman til fundar. Á sá fundur að
hefjast síðdegis á morgun, föstu-
dag. Ákveðið hafði verið áður, að
lögþingið skyldi koma saman inn-
an skamms, en nú hefir því verið
flýtt vegna brezku tillagnanna í
landhelgismálinu.
Byggingarefnasýning.
Á mongun verður svo opnun
byggingarefnasýningar, og verða
bæði Noregskonungur og Trygve
Lie viðstaddir þá ath'öfn. Fulltrúar
ráðstefnunnar þáðu síðdegisboð
borgarstjórnarinnar. og gafst þá
gott færi á að skoða hið undur-
fagra ráðhús Oslóhorgar, sem mun
standa í fremstu röð slíkra bygg-
inga að innri frágangi. Þar hefir
s'á Ijóður samt orðið á, að í liátíða
sal er bergmál svo mikið, að eigi
má greina orðaskil ræðumatins, og
er það mikill galli. R.Bj.
Þessa dagan eru mó-torbátarnir Helgi Helgason frá Vestmannaeyjum
og Straumey frá Reykjavík að lesta vörur í Reykjavíkurhöfn til Græn
lands. Vörurnar komu liingað. með amerískum flutniiigaskipi, Þessar
vörur eru ætlaðar bandaríska hernum sem hefir aðsetur á Grænlandi.
Bæði skipin eru nú að verða full lestuð og leiggja af stað innan
skamms. Þessi mynd vav tekin í gær var verið að lesta Helga Helga-
son. (Ljósm.: Tíminn).
Brezka stjórnin undirbýr ráðstefnu
um stöðvun tilrauna með kjarnavopn
Rússár hafa enn ekkí svaraft sítlustu orúsend-
ingu Breta, þar sem þeir fallast á fund í Cenf
31. okt. og ætla aij leggja málií fyrir alls-
herjarjiingiíy
NTB-London, 18. sept. — Brezka stjórnin hefir nú á prjón-
unum áætlanir um ráðstefnu austurs og vesturs, er fjalla skal
um stöðvun tilrauna með kjarnorkuvopn langt fram í tímann.
Kom þetta fram af ummælum opinbers talsmanns brezka
utanríkisráðuneytisins á blaðamannafundi í dag.
Talsmaðurinn var spurður,
hvort þetta mál yrði tekið upp á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna, sem nú er nýkomið saman í
13. skifti, og svaraði hann því til
að stjórnin óskaði eftir stórvelda-
ráðstefnu um miálið. Bretum hefði
skilizt, að Ráðstjórnarríkin vildu
ráðstefnu um stöðvun tilraunanna,
og að sama marki hefðu Bretar
einnig unnið.
Rússar hafá enn ekki svarað.
Bretar gerðu Ráðstjórninni
grein fyrir afstöðu sinni í síðustu
orðsendingunni til Moskvastjórnar-
innar, en hún hefir enn ekki svar-
að orðsendingunni, þar s'em Bretar
fallast á stórveldaráðstefnu í Genf
31. okt. í faaust. 22. ágúst síðast
liðinn ákváðu Bretland og Ðanda-
ríkin að stöðva kjarnorkutilraun-
irnar í eitt ár frá því, er sú ráð-
stefna hæfist, þó með því skilyrði,
að Rússar hæfu ekki á ný tilraunir
Sínar. Sem kunnugt er faafa Rúss-
ar áður ti'lkynnt einhliða. að þeir
hafi stöðvað kjarnorkutilrauna-
sprengingar sínar, en Krustjoff
hefir þó tekið fram, að Rússar
Framhald á 2. síðu.
Orðsending Rússa
um friðarsáttmála
fyrir Þýzkaland
NTB—Moskva, 18. sept. Rússneska
utanríkisráðunevtið afhenti í dag
sendiherrum Bandaríkjanna, Bret
lands og Frakklands í Moskva bréf
lega orðsendingu, þar sem lagt
er til, að stofnuð verði nefntl með
aðild stórveldanna fjögurra t'il að
ræða friðarsáttmála fyrir Þýzka-
land. Enn hefir orðsendingin ekki
; verið kunngerð, en þar kenvur
! fram fullur stuðningur við orð-
j sendingu Austur-Þýzkalands, þar
! sem stungið er ivpp á stofnun slíkr
1 ar nefndar. Rússar styðja einnig
! þann lið tillagna Austhr-fÞjóð-
verja, að fulltrúar Austur- og Vest
ur-Þvzkalands skuli takn þátt í
þessu.m viðræðum um friðarsátt
i mála og greiða með því leiöina
I til sameiningar landsins.
Futitmaráð - Hverfisstjórar
Fundur verSur í fulífrúaráði Framsóknarfélag-inna í
Reykjavík á föstudag kl. 8,30.
Áríðandi er, að mætt sé vel og stundvíslega.