Tíminn - 22.01.1959, Síða 5

T í MI N N, finnntiKlagina 22. jauúar 1959.
5
Ungæðisleg skrif
Það viU oft henda nnglinga, sem
eru aö byrja að skipta ser af stjórn
málurn, að þeir alykti nokkuð
hvatvislega. I þeirra flokki er allt
hvítt og Jiretnt, en í andstöou-
flokkunum allt kolsvart.
Þetta er aits eKKi oeðlilegt og
eldist lika oftast fjjott af ,.upxi-
rennandi“ stjórnmáiamónnum, eft
ir þvi' sem vizka þeirra, og um-
fram allt, lífsreynsla vex.
Fyrir nokkru reit Vaigarð Briein
lögfræoingur, grein í æskiUýðs-
síðu Mongunblaðsins og staöhæfði
þá m. a., ef ég man rétt, að Fram
sóknarflokkunnn hefði ekki unn-
ið nemu hagsniunamáli sjávarút-
vegsms gagn allt fra árinu 1946,
að mig mmnir. Svona fuliyrðing-
ar og sieggjudómar geta lient
unga monn a fyrstu árum póli-
tískra afskipta, en að lögfræðmg-
ur, sem konunn er langt yfir þrít-
ugs aldur og hefir staðið í póli-
tískri styrjöid fyrir smn flokk á
annan áratug, — eins og ég veit
að Valgarð hefir gert, — láti slikt
úr penna sínum fara, er of „bill-
egt“ jafnvel þótt með fylgi falleg
mynd af höfundi.
Að sjálfsögou hafa allir íslenzku
stjórnmalafJokkarnir, að meira
eða minna leyti, átt sinn þátt í
vexti islenzkra atvinnuvega, hvort
sem athuguð er saga sj.ivarútvegs,
landbúnaðar eða ioiu,„ar. Eðlilegt
er, að menn deili uin, nvaða flokk-
ur hafi lagt þar mest af mörknm
og unnið mest gagn, en ég hélt nú
satt að segja, að flestir viður-
kenndu, að þeir ættu þar allir ein-
hverja sögu.
En athugum nánar afskipti Fram
sóknarflokksins af málum sjávarút
vegsms nú seinustu 12 árin, fyrst
Valgarð vill binda það við þann
tíma (hvers vegna ekki lengra aft
ur í tímann?).
Ég held að vart verði um það
deilt, að stærsta og heilladrýgsta
sporið, sem þar hefir verið stigið
sé útfærsla íslenzkrar fiskveiði-
lögsögu í 12 mílur.
Framsóknarflokkurinn hratt
því óumdeilanlega af stað fyrstur
flokka og hefir þar ráðið fcrðinni
að rnestu leyti.
Það er á fJokksþingi Framsókn-
armanna 1946, að fyrst er gerð á-
lyktiw um að segja beri upp samn
ingi þeim, er Danir gerðu 1901
við Breta um víðáttu fiskveiðitak
markanna við ísland, og það eru
þeir Skúli Guðmundsson og Hcr-
mann Jónasson, sem fyrstir færá
þetta inn á AIþingi og flytja til-
lögu til þingsályktunar um að
samningi þessum verði sagt upp,
þannig að Islendingar geti gert sín-
ar ráðstafanir um útfærsluna. Síð-
ari aðgerðir okkar í landhelgis-
málunum byggjast fyrst og fremst
á þessu og kemur það m. a. skírt
fram í ræðu þeirri, er dr. Gunn-
laugur Þórðarson flutti á fundi
Stúdentafélags Reykjavíkur, um
landhelgismálið fyrir nokkru síð-
an, en þar nefndi hann einmitt
þetta, sem upphafið.
Þá er öllum kunnugt, að það
var ríkisstjórn Hermanns Jónas-
sonar, sem ákvað útfærsíu ís-
lenzkrar fiskveiðilögsöigu úr 4 sjó-
mílum í 12 og mun enginn, sem til
þekkir, draga í efa þann mikla
þátt, sem ráðherrar Framsóknar-
flokksins áttu í þeirri ákvörðun.
Valgarð vildi ef til vill í næstu
grein sinni skýra satí frá þætti
Sjálfstæðismanna i |>u máli?
Þá er þáttur Franisóknarflókks-
ins í sambandi við tndurnýjim
fiskiskipa og farskipaíiotans ekki
lítill á þessu tímabili og sama er
að segja um þátt hans í byggmgu
fiskverkunarstöðva um allt land-
ið, eða veit Valgarð til þess að
meiri og jafnari atvinna hafi
þekkzt um allt Iand en á tímabili
seinustu stjórnar? Þá stóð Fram-
sóknarflokkurinn að löggjöf um
smíði togaranna 10, sem smíðaðir
voru í Bretlandi á árunum 1948—
1951 og ýrnsir forystumenn flokks-
ins, og þá ekki sýzt fyrrverandi
fjármálaráðherra Eysteinn Jóns-
son, hafa stutt með ráðum og dáð
flest alla þá, er byggt hafa
togara og skip erlendis síðustu ár-
in. Hann hafði m. a. forgöngu um
litvegun erlendra lána, sem gert
hafa skipasmíðar þessar möguleg
ar.
Itíkisstjórn Hermanns Jónasson-
Hin pólitísku þræla-
tök íhaldsins
Það er kunnara en frá þurfi a®
greina, að engir eru slyngari Sjálf
stæðismönnum í pólitízkum þrælp,
tökum. Má með sanni segja, a®
þeir hafi um langt skcið Iialdið
meistaratitli í greininni. Aldreí.
munu þeir þó hafa beitt kunnátti
sinni jafn ítarlega og fyrir síð
ustu
bæjarstjórnarkosningar
Iðnnemasamband Islands
verður 15 ára á þessu ári
Á þessu ári eru þau laun-
þega- og hagsmunasamtök, sem
hafa átt erfiðast uppdráttar hér
á landi, fimmtán ára. Þessi sam
tök' er Iðnnemasamband ís-
lands.
Iðnnemar hafa beilt Iðnnema
sambandinu fyrir sig til þess að
reyna að bæta kjör sín, en það
hefur gengið á ýmsu, þvi iðn-
nemar eru þannig í sveit settir,
að þeir hafa engin baráttuvopn
til þess að hrinda fram áform-
um sínum, (t. d. verkfallsvopn-
in). Þeir eiga því allt sitt undir
því, að samtíðin sýni þeim góð
vilja og skilning, og til þess
hafa þeir stofnaS Innemasam-
band íslands, fil að túlka mál-
stað sinn og verja.
Það hefur oft heyrzt að for-
svarsmenn iðnnemasamtakanná
værú harðir og óvægir í barátt-
unni. En það er ekki nema eðli-
legt að menn, sem hafa lagt út
á þá braut að gerast iðnnemar,
séu nokkuð beis'kir og berjist
hart. Engir, sem hafa fengið
að reyna það, að ieggja út á
iðnnámsbrautina, neita því, að
sú ganga er erfið og þar mætti
margt betur fara, laun iðnnema
eru og hafa alltaf verið afar
lítil ,og námsskilyrði hafa ekki
verið neitt á móts við það, sem
iðnnemar sjálfir hafa þurft á
sig að Ieggja og fórna í sam-
bandi við nám sitt. Þó má ekki
neita því, að nokkuð hefur
áunnizt. sérstaklega hér í
Reykjavík.
Með tilkomu nýja Iðnskólans
var stigið stórt skref í áítina
fram á við og gengið þar á móts
við kröfur iðnnema. Þá var
Iagður niður hinn óvinsæli
kvöldskóii. Iðnnemar voru mjög
óánægðir með gamla fyrirkomu
lagið hér i Reykjavík. Að þurfa
að sitja á skólabekk á kvöldin
að afloknum löngum og 6tröng-
uni vinnudsgi.
Er samkv. ályktunum sið-
asta Iðnnemasambandsþings,
sem var hið 16. í röðinni,
megn óánægja með-iðnskóla úti
á iandi, og gerði þingið svo-
hljóðandi ályktun:
,,16. þing Iðnnemasambands
íslands lýsir megnri óánægju
með það fyrirkomulag, sem
ar, sú síðasta, lét snúða 10 skip,
hvert að stæjð 250 tonn, í Þýzka-
Iandi, og eru þau fyrstn komin til
landsins.
Samband ísl. samvinnufélaga hef
ir og á þessum áruin mjög' cflt ís-
lenzkan farskipaflota og lagt inn
á nýjar brautir í sigliregmn. Fram-
sóknarflokkurinn hefir stutt SÍS í
því með ráðum og dáð.
Framsóknarflokkurinn hefir
séð fyrir og haft forgöngu um
mjög mikil skattfríðindi fyrir tog
araeigendur og bátaútgerðarmenn,
eigendur fiskverkunarstöðva og
i má í því sambandi m. a. benda á
hinar rúmu afskriftarheimildir af
totgurum, skipum og fleiri fram-
Ieiðslutækjum sjávarútvegsins.
| Af þessari stuttu upptalningu
má ráða, að sannarlega væri hag
ur sjávarútvegsins annar og allur
lakari ef ekki hefði notið afskipta
Framsóknarflokksins á seinustu ár
um.
Því verka greinar sem Valgarðs
! Briem, eins og örgustu klámhögg
á alla liutgsandi menn.
Blaðað í „Iðnnemanumu málgagni
Iðnnemasambands Isíands
viðgengst hér, að reka samtals
18 ófullkomna iðnskóla á land-
inu. Vill þingið benda á, að
með því að fækka skólunum
skapast ibelri skifyrði til aukinn
ar verklegrar kennalu í skól-
unum og telur, að tveir til þrír
íullkomnir verknámsskólaar
mundi vera lausn á því ástandi,
sem ríkir í fræðslumáium iðn-
skólanna.
Vill þingið beina því til Al-
þingis, að það veiti þegar í stað
Logsuða
fjármagn til byggingar tveggja.
til þriggja iðnskóla utan
Reykjavíkur og viðbótarbygg-
ingar til verklegrar kennslu
við Iðnskólann í R.eykjavík.“ \
Það eru sem sagt höfuð bar-
áttumál iðnnema i dag, iðn-
i'ræðsla og launamálin. Eitt-
hvað virðist véra ábótavant að
meistarar þeir, sem hafa lærl-
inga með höndum, vanræki
n'ema sína, og . í myndarlegu
blaði, sem Iðnenmasambandið
gefur út, er ritstjórnargrein,
sem fjallar um þessi mál, þar
segir svo:
Iðnfræðslan frá
sjómrhóli vcrkfræðings.
„í þeiin 'margumtalaða bækl-'
ingi, Gulu bókinni, er að finna
allfróðlega grein eftir Pál
Hannesson, verkfræðing, sem
nefnist: íbúðabyggingar og
byggingakostnaður. í greininni
leitast höíundur við, „að gera
nokkur skil hinum ýmsu form-
um á framkvæmd bygginga og
þeim aðilum, sem að þeim
vinna ...“ Þá er og í greininni
„ræddur hlutur hinna einstöku
aðila, er koma nálægt bygging-
um og skapa verð þeirra.“ Und-
ir þessum síðari lið ræðir grein-
arhöfundur m. a. iðníræðsluna
lítillega og 'kemst að þeirri nið-
urstöðu, að hin lélega iðn-
fræðsla hér eigi sinn þátt í að
skapa það ófremdarástand, sem
nú ríkir í húsbyggingamálum
hérlendis.
Ekki er það ætlunin, að fella
hér dóm yfir grein þessari í
heild, en það hlýtur að vera
iðnnemum gleðiefni, að í þeim.
Skipulagði S j álf stæðisf Iokkurinii
liinar svívirðilegustu þvinganir
með nazistískum aðferðum, sen
beitt var við starfsmenn Reykja
víkurbæjar og einkafyrirtækja.
I hliðhollum flokknum. Fóru þess
ar ofsóknir fram í skjóli hinuai
alræmdu 25-krónu veltu og voriv
I engiu grið gefin, léki grunur á a®
, einhverjir starfsmanna væru ekkí
fylgjendur Sjálfstæðisflokksins
| Þe>r einstaklingar, sem neituði:
að láta fé af hendi rakna til velt
i unnar, voru huudeltir og liöfuð
setnir og beittir alls kyns hótun
1 um. Voru dærni þess, að eiginkonui
, , . .... manna, sem höfðu neitað að greið:.
hluta greinannnár, sem fjallar jausnargjaldið, fengu heimsókni:
um iðnfræðsluna, eru m. a. útsendurum íhaldsins. Benti
gagnryndir þeir þættn- iðn- þeir eiginkonum hispurslaust á, að
fræðslunnar, sem við iðnnemar menn þeirra myndu tafarlaus
höfum þrasinnis bent a að verga látnir víkja úr starfi, ei
þyrftu gagngerðra breytmga })eir köstuðu ekki
sinni voð'alegi
V ^ , villutrú, og gengu íhaldinu á hönd
Þykir rett að birte her þenn- Jafnframt var gefið f skyn a»
an kafla ur grem verkfræðings- þeir myndu trauðia eiga Jétt un
lns: að fá aðra atvimui. Það er sem st
, „ „ „ , ... sitthvað að vera boðandi stefm
„Það er fyrst og fremst iðn- einkaframtaks og að le.vfa möm
fræðslan, sem er 1 otrúlega um að jlafa sjnar eigin skoðanir :
hlutuuum. Þessar aðferðir ílialds-
ins eru hinar svívirðulegustu og
munu margir, sem ekki kynntus
þessu af eigiu raun, eiga bágt með
að trúa því. Fátækur, barnmargui
heimilsfaðir kom að lconu sinn
örvinglaðri, hafði liún fengið boð
skap eins útsendarans og óttaðis
efnaliagslega afkomu heimilisins
sem vonleigt var.
Forystumenn Sjálfstæðisflokks
ins eru sannaj-lega ekki vandir a®
meðulum. Siðleysið í röðum þeirra
er slíkt, að öllum hugsandi inönn
um hlýtur að stauda stuggur af,
Ái'Ianga meirihlutaaðstöðu sína í.
bæjarstjórn Reykjavíkur hafa þeir
notað fyrst og fremst til fram
dráttar pólitízkum gæðingum, em
minna skeyít um heill allra bæjar
búa. Fjármagn bæjarfélagsiris,,
skrifstofur atvinnufyrirtæki eri.
miskunnárlaust notuð til þess að
tryiggja áframhaldandi völd. Mumr.
þess fá dæmi méðal vestrænna lýð
• ræðisþjóða, að flokki hafi liðizt að
... láta greipar sópa jafn geipilegaúm
mikilli mðurmðsiu. Hingað til ailnannafé. Væri sannarlega ást|eðj
liefur su aðferð vérið hofð, að tjI að reyna að reiklla ,út hve háf
verklega kennslan a að fara hundraðshluti af útsvari reyk-
fram á vinnustáð undir umsja viskr;i skaUborgara íer beint eð_.
meistarans, en bokleg kennsla, éheint j sj,ýðj Sjálfstæðisflokksihs
er svaiar til fyrstu bekkja gagn jjeðan hanu nýtur þessarar að-
fræðauáms, i iðnskólunum. stöðu _ og þó ]ivergi nefnd j
Þetta gerir það að verkum, að þetta ski][)tið ijáríramlög til hans
endurbætur i tækm og oðrrmi frá hinum sterkari heUdsölum —
vimiubrögðum eiga alls ekki þá verður honum ekki íé vant,
greiðan aðgang til iðnnemaus '|'utt.ugu og fimm krónu veltau vav
og raunar alls ekki nema meist þyí ekki upp tekin vegna f járskorts
ari hans sjálfur hafi persónuleg flokksins> heldur var hún ka'ii-
legan áhuga á peim málum, Jega útlulgsað bragð f skjólii
enda má óhikað segja, að ís- hennar þottiist hinir siðlausú í-
lenzkir iðnaðarmenn standi haldsbroddai. geta bezt kannað
starfsbræðrum sínum í öðrum raðirnar og knuið menn tii fyigis,
löndum venúega að baki i með góðu eða iUu.
þessum efnum. Somuleiðis er I5jarni jienediktsson liefir látið
allt of lítið gert að því að kenna þau boð út ganga) að von væii
iðnaðarmönnum undirstöðuatr- uýrra kosuinga. Undii'búningur
iði um gæði þeirrar vinnu, cr er þegar hafinn hja Sjálfstæð'
þeir framkvaema. Má það telja isfiokknUin og munu mörg hinn'H
hlutaðeigandi aöilum ekki gomiu meðala cnn notuð, auk eiu
skammlaust, að t. d. múrurum hverra nýrra, sem án efa eiga
skuli ekki kennt meira um hina eftir að sjá dagsins Ijós. Takmark
tæknilegu hlið múrverksms og ið er að þessu siuni að ná meiri-
stciusteypu en gert er “ hlutaaðstöðu á sjálfu alþingi. Eft
ir að það næðist þyrfti ekki að
Enda þótt hér sé einkum Spyrja um framhaldið. Flokkurinn
skirskotað til húsasmíðinnar, myudi útfæra hið miskunnarlausa
mun framangreint geta átt við þvingunarkerfi sitt úr rekstr?
flestar iðngreinarnar, enda ueykjavikurbæjar yfir á alit JancJ
munu iðnnemar vita gerzt hve ið. Mcð harðýgi, hótunum og liirt'
mikinn persónulegan áhuga ingum myndu þeir reyna að
meistarar hafa yíirleitt á því að tryggja sér varanleg völd. Fjár-
kenna þeim jafn íæknilegar magn i'íkisins, allar ríkisstofnan-
nýjxmgar sem annað það, er að irnar og ráðimeyti myndu notuð
náminu lýtur. til þess að uudiroka hvern þana
Það væri vissulega gagnlegt einstakling, sem leyfði sér afl
að fá hliðstæð álit verkfræð- hugSa og starfa sjálfstætt cg í and
inga úr fleiri iðngreinum. An stöðu við hagsmuni Sjálfstæðis-
efa gæti slík krufning á iðn- flokksins. Til þess að ná þessu tak
fræðslukerfmú orðið efni marki verður Sjálfstæðisflokkur*
(Framh á 8. síðu.) (Frarah. á 8. síðu.P