Alþýðublaðið - 22.09.1927, Page 2

k
ALPVl UfcLAt'Iii
Prekraun stjórnarinnar.
Á að hylma yfir sjóðþurðma í Brunabóta"
félagiuu?
Álþýðublaöið er.éina blaðið hér,
sem a'f alvöru befir gert sjóðþurð-
ina hjá Branabótafélagi íslands
BÖ umræðuefni. Það hefir krafist
' þess af stjórninni, aö hfm léti
nú þegar fram fara skörulega
rannsókn á tildrögum sjóðþurðar-
innar frá Upphafi og þanu eða þá
sæta ábyrgð fyrir, sem hennar eru
valdandi. Bak við þassa kröfu
blaösins standa allir þsir, sem
haída vilja uppi lögum og lands-
rétti og óska að valdstjórnin
haldi óskertri virðingu sinni.
Foringj'aí* „Framsó.knár“-flokks-
ins og blöð hans hafa oft og
skörulega átalið eftirlitsleysi og
yfirhylmingar fyrr verandi stjórna
og réttilega bent á ' alla þá
óréiðú og sviksemi, sem nær að
þróast í skjóli yfirhylminganna.
Nú ber þeim að sýna, að þetta
hafi eigi verið orðagjálfur ein-
tómt, Nú reynir á siðferðisþrek
þeirra sjáifra.
Gfaldkerinn virðist énn þá vera
starfsmaður Brunabótafélagsins,
framkværndastjórinn sami stjórn-
ar enn félagirvu, sömu, endurskoð-
endurnir sannprófa enn þá reikn-
ihga og gjóð félagsins. Engin
rannsókn ■ er* hafin.
Almennirrgur u’ndrast og spyr:
Hvernig stendur á þessu? Ætfar
stjórnin að gérast samsek og
hylvna yfir brotið?
Sú ótrúlega saga barst Alþýðu-
blaðinu í gær, að stjórnin væri
um það bil að semja við g'jald-
kerann um greiðslu á sjóðjjurð-
inni, gegn pvi að láta raálið
þar með nlður falía
og sennilega láta hann, fram-
kvæmdastjórann og endurskoðun-
armennina halda áfram störfum
sínuni og stjórnsemi við félagið.
Það fylgdi með sögu þessarl,
að gjaidkerinn eða vinir hans og
velunnarar hiðu að greiða ca. 30
þúsund krónur eða setja örugga
tryggingu fyrir þeirri upphæð, en
sjóöþurðin er öll um 7n þúsund
krónur. Afgangirn, ca. 40 þús. k.r,
sk.yldi svo Brunabótafélagið fá á
þann hátt, að það innleysti á-
hvílándi veðskuldir á fasteignum
þrotabús Jónatans Þorsteinssonar
við Vatnsstíg, samtals ca. 135 þús.
kr„ og fengi síðan í skiftúm fyr-
ir þær nýtt skuldabréf frá manni
þeím, sem eignirnar kaupir, fyr-
ir ca. 4(\ þús. krónum hærri upp-
hæð, er síðan gangi til að bæta
sjóðþurðina.
Alþýðublaðið vildi eigi leggja
trúnað á söguburð þenna og
spurðist því fyrir um það hjá
forsætisráðherra, hvort nokkuð
væri hæft í þessu. Kvað hann
stjórnina enga ákvörðim hafa tek-
ið enn í málin-u, en tilboð hefði
í omið um greiðsiu á sj-óðþurð-
inni. Gerði hann hvorki að játa.
eða neita því, að tilboðið væri
þess efnis, sem hér að framan
segir. — ■ «
Margt bendir til að mál þétta
sé enn þá gruggugra en uþpi er
látíð. Gjaldkerinn viðurkennir, að
sögn, ekki að vera valdur að
nemaca.1 V. s j ó ð þ u rð a r i n n a r. Hvern-
ig á hinum 2/s hlutunum stend-
ur, hvað gjaldkerinn liefir gert
af fénu. hve langt er s-í'ð-an stjórn
fé'agsins varð fyrst ■ kunnugt mn
sjóðþuröina; ait er þetta óupplýst.
Stjórnin getur ekki, sé hún ekki
algerlepa sk'eytingarlaus um virð-
ingú sína og álit, látið undir h'öf-
uð leggjast að fá þetta rannsakað
til hlýtar.
Má vera að hún telji þessi 70
þúsund íapað fé ef ekki verður af
samningum, en ekki tjáir á það
að líta, enda verður það og aó
teljast mjög vafasöm ráðstöfun
fjárhagslega séð, að binda um
fjölda ára. hátt á 2. hundrað þús-
und krónur af veltufé félagsins
til þess eins að fá með tíð og
tíma 4o þús. upp í sjóðþurðina.
Og loks er eitt stórvægilegt at-
riði enn. —■- Hverjir leggja fram
þessar 4n þús. krónur? <
Erlendir menn áttu sfórfé hjá
þrotabúi Jónatans Þorsteinssonar.
. Umboðsmenn þeirra hér létu á
nauðungaruppboði leggja sér út
fasteignir þessar fyrir þsirra hönd.
Mismunurinn á uppboðsandvirði
fasteignanna og söluverði þairra,
eða ca. 40 þús. kr. af honum,
yirðist eiga. að ganga til greiðslu
á sjóðþurðinni.
Þá er að eins tvent til. Ann-
aðhvort fá hinir eriendu fánar-
drottnar Jónatans söluhagnaðinn,
og lána svo eða gefa þassar 40
þús. kr. af honum til að borga
upp í sjóðþurðina, eða umboðs-
menn þeirra, þ. e. trunaðarmenn
þeirra hér á íslandi, ráðstafa hon-
um svona upp á eigin spýtur.
Hvort tveggja þetta virðist
harla ótrúlegt, en þó verður ekki
annað séð, en að erlendunf lánar-
cfrottnum Jónatans Þorsíeinssonar
sé æt'að að leggja fram þessar 40
þús, kr. upp í sjóðþurðina. Um-
bpðsmenn þeirra hér munu vera
þeir hæstaréttarmálfærslumennirn-
ir Pétur Magnússon og Guðm.
Ólafsson, en gjaldkeri brunabóta-
félagsins er og starfsma'ður á
skriístoíu þeirra.
Stjórninni hlýtur að vera kunn-
ugt um, hvernig féð pr fengið.
Hún getur ekki látið það afskifta-
laust. Hún er ckki einasta aðili
í samningnum um greiðslu sjóð-
þurðarinnar, heldur verður hún
og skoðuð sem aöiii í öllum þeim
Dwsk’ftum, sem fram fara í sam-
bandi viö þá samninga.
Hinn heimsfrægi mannvínur,
forseti heimsféiags guðspekinema,
dr. Annie Besant, koin til Kaup-
mannahafnar fyrir tveim til þrem
vikum í flugvél frá Hamborg.
Hún er orðin fjörgömul, en eldur
hugsjónar hennar, sem heiir logað
í huga hennar frá barnæsku,
hjálpar henni til að bera ellina.
Brosandi steig hún hjálparlaust
Almennií gur gerði s/r vonir um,
þ-egar nýj astjórnin tók við völd-
um, að dagar yfirhyiminga og
i'ylgifiska hennar væru taldir, að
stjórnin mýndi taka með einbeittni
og festu á.ailri óreiðu opinberra
starfsmanna og sýslunarmanna, en
alls eigi gefa vanrækslu og svik-
sejni undir fótinn ineð því að
hilma yfir brotin og gerast aðili
i misjöfnum viðskiftum til að
breiða yfif stórfeldar misfellur.
Eiga þær vonir að bregðast?
H.
Sldpelag bæjariiis
og umferðaleiðirnar.
Samkvæmt skipuiagsuppdrætti
þei'm, er samþyktur h-efir verið,
á að gera greiða leiðina milli
Hverfisgötu og Haínarstrætis méö
því að nema burtu Smjörhúsið.
Nú er verið að inalbika Hafnar-
stræti og enginn litur sýndur á
því að framkvæma þcssa sjálf-
sögðu ráðstöfuri.
Þegai- Vesturgata var malbikuð,
var húsið nr.. 15 flutt til, og stór-
batnaði gatan við það. Hafi full
ástæða verið til að flytj-a þetta
hús, hversu miklu meiri ástæða
er þá ekki til að flytja Smjör-
húsið, sem ekki einungis stend-
ur algerlega í vegi á einni af að-
alumferðaleiðum bæjarins, heldur
gerir og akstur beinlínis hættu-
legan fyrir þetta ólánshorn? Eig-
inlega hefði húsið átt að hverfa
alveg, en sæi bærinn sér ekki
v.
niður úr flugvéiinni. Hópur fé-
laga hennar var viðstaddur til að
taka á móti þessum mikla fé-
laga og vini, og sjást þeir hér á
myndinni vera að heilsa henni að
sið guðspekinema.
Annie Besant var ein af fyrstu
brautiy'ðjendum jafnaðarstefnunn-
jar í’Englandi. . *
fært að taka það eignarnámi að
svo stöddu, mátti þó færa það
syðst í garðinn, sem fyrir sunn-
an húsið er. Já, á sjálfu Lækjar-
torginu miðju væri húsiÖ betur
sett en þar, sern það nú stendur!
—- Það þarf alvarlega að fara að1
hugsa um að dreifa umferðinni.
eftir göturn bæjarins. Nú má heita
svo, að hún lendi öll á Pósthús-
stræti og' Austurstræti. Þessar
götur verður að friöa fyrir flutn-
ingavögnum, en um leið verður
að gera aðra vegi færa. Allur
fiutningur þungavöru inn í bæ-
inn og úr honum ætti að fara eft-
ir strandveginum. Að öðru leytí
Jiggur eðlilegasta ökuleiðin eftir ,
bænuin endilöngum • um Hverfis-
götu, Hafnarstræti og Vesturgötu.
Austui'stræti og Laugavagur
eru aðal-verzlunargöturnar og
mest farnar af gangandi fólki;
þar verður því að takmarka akst-
ur sem mest.
Leibiniegt er að sjá á sumum
götum gamlar girðingar og grjót-
garöa út í þær miðjar, eins og
t. d. á Bergstaðastræti við Skóla-
vörðustíg og á Vesturgötunni
vestast. Túnblettur nær út í miðj-
an Frikirkjíuveginn o. frv. Það
mun standa svo á þessu, áð ekki
sé enn búið að taka þessa bletti.
teignarnámi. En úr því að það er
nú einu sinni ákve'ðið a'ð gera
það, þá sýnist ekki ástæða til
að vera að draga það. Réttast
er að taka blettina strax, að
minsta kosti þá helztu, og af-
henda eigendunum skuldabréf á
bæinn fyrir andvirðinu.