Tíminn - 20.01.1960, Blaðsíða 7

T í M I N N, miðvikudaginn 20. janúar 1960.
Höfuðborgin hefur í rúm 40 ár
rerið undir sfiórn • sama stjórn-
rnálaflokksins og 'hefur sú stjórn
að ýmsu leyti borið blæ fyrir-
hyggjuléysis að ekki verði fastar
að orði kveðíð.
Fyrirhyggiuleysi þetta Íýsir sér
á ýmsa.vegu, en hér skal þó að-..
eins drepið á örfá atriði. Bæjar-
stjórn Reykjavíkur hefur látið
yiðgangast að hagsmunir hennar
séu látnir víkja, fyrir hagsmunum
cflugri fyrirtækja og einstaklinga,
ekki sízt, ef þeir eru af réttu
sáuðahúsi. Mætti nefna mörg
dæmi þessa og eru sum þeirra
eins og heldur ós'kemmtilegir minn
isvarðar um þennhn hugsunar-
hátt. —
Eitt sinn stóð til að breikka
Laugaveginn, en þá átti einn af
máttarstólpum íhaldsins lóð við
þá götu, sem ekki mátti rýra og
til þess að sú lóð gæti einnig
orðið hornlóð var Laugavegurinn
þrengdur í stað þes's að breikka
hann eins og til stóð (horn Lauga-
vegs og Ingólfsstrætis). Svipað
mætti segja um það þegar ráðizt
var í að byggia hús á ræmunni
jhilli Austurvallar og Austurstræt-
is, nema hvað þá var almenn óá-
rægja og biaðas'krif gegn því að
hyggt yrði á þessu svæði. Hugsum
ckkur, að aldrei hefði verið byggt
á svæðinu milli Pósthússtrætis og
Aöalstrætis annars vegar og Aust-
urstrætis og Kirkjustrætis hins
vegar. Ekki þarf mikið hugmynda
fuig til að sjá hvað miðbærinn
vi.eri þá miklu fallegri. Meðal ann-
árs' vásri þá hin leiðinlega Lands-
símahúsbygging með sinni Ijótu
Viðbyggingu ekki þar sem hún er
rú, á einum fegursta stað í bæn-
um, til óprýðis.
Enn í dag eftir 40 ára stjórn
sama flokks er miðbærinn skipu-
lagslaus; ekki héfur ennþá verið
akveðið, hvir framtíðarhöfn og
íhigvöllur höfuðborgarinnar á að
vera, þó er viðurkennt að skipu-
lagkmálin eru hornsteinn hverrar
íborgar. Á það ekki hvað sízt við
í Reykjavík um svæðið milli
Grjótaþorps og Þingholta. Á und-
xtnförnum áratugum hefði bærinn
getað kéypt smátt' og smátt naer
aiiar lóðir i Grjótáþorpi og ætti
harui þá í-dag eign, sem væri allt
að 100-milljón' króna virði, en
þetta hefur vérið iátið ógert.
Skipulag r.ýju hvérfanna virðist
hafa tekizt. mjög mis.iafnlega og
gæta handahófs, í sumum hverf-
úm ægir saman háhúsum, blokk-
um', raðhúsum, einbýlishúsum, íví
býiishúsum, yfirleitt öllum gerð-
„BREIÐAGERÐISKRABBAKLÆR". — Myndin hér að of n er af steinkrabbaglugganum í Breiðagerðisskóla, sem
er gluggi á kvikmyndasal! og þess vegna hefur verið breitr fyrir gluggann að innan verðu með pappaspjöldum,
en væri það ekki, myndu stórir kýraugagluggar sjást gegnum salinn og ber þessi frágangur vott um litia
tilfinningu fyrir húsagerð að ekki sé fastar að orði kveðið.
um húsa og virðisí ekki stuðzt við
neitt kerfi, svona mætti lengi
telja.
Ljótar byggingar og
stíilausar
í byggingarmálum er því miður
svipaða sögu að segja.. Heita má
byggt kostaði 12 milljónir, en
það mun haía farið upn í um 24
nilljónir króna. Notagiidi hússins
i:’Un vera í öfúgu hlutfalli v:ð
bvgg'hgarkostnaðinn, sunfi-r segja
rð allt áð 40% af h'úsinu fari -í
gonga og "sfiga ‘ og þe?s háttar
r-ými. Það er vitað að engirin heild
Gnoðavogsskolans. Gluggarnir
l-tm kallaðir eru krabbaklærnar
af þeim sem unnið hafa við hús
-in) eru með allavega skálínum
og mismunandi flötum. og rétt
horn því mjög fá, enda virð-
ist það vera þyrnir í ausunt húsa-
meistarans. Mætti segja manni að
Or. QusinSaugyr Þórðarson:
uglelðingar um byggiegar
: ð naumast hafi ' verið reist; af
háifu bæiarins bygging, sem heitið
■geti fögur. og .stílhrein.
Sjálft s'ki ifstotuhús bæjarins
r un þó slá flest annáð út í þessu
e-ni. en þar er sem þrjú hús ha'fi
verið sett hvert ofan á annað og
af litlum smekk. — Ég hef- áður.
cg á öðrum vettvangi rætt um
Heilsuverndarstöðina við Baróns-
sfig, en þar er engu líkara en
að þremur ólíkum húsum hafi
verið skey'U. • saman af handahófi
og af sams konar smekkleysi. En
út yfir taka þó . brýrnar tvær á
þarru landi, mætti. segja mér að
lengdarmetnrm í þeim hafi ekki
kostað undir 100.000,— krónum.
í fyrstu var ráðgert- að húsið full-
firupparáttur vn til af húsi.nu
áður ép bygging þsss var hafin,
licldur óx þ iS smátt og , 'mátt eg
virð miklu stærra en í upphafi
vár ráðgert. Sum eða.jafnvel mörg
i’efbergin voru teikhuð án þess
áð vit'að1 váíri . til hvers ætti að
n’ota.þau, í þyí efni er mér minnis-
stieft. mikið herbergi á efstu hæð,
ea á'.'því er giuggi sem.gengur
rup úr þakbrúninni. í fvrstu stóð
herbergið lengi autt. síðar var
þar s'iraustOvh loks var 'bað notað
sem sjúknas'ldfur, sennilega einar
up.darlegUi'Jú sjúkrastpfur, en ekki
eftir. því hagkvæmari
Smekkurinri kéyrir þó um þver-
bsk,‘þegar maðu'- skoðar glugga
cg all-a gsrð Breiðagerðis- og
iuppsetning og frágangur alþiír
þassara glugga kosti a.m.k. mörg-
úih tugum þúsunda umfram
nauðsyn vegna fordildar húsa-
meistarans,' cg er óskiljanlegt, að
byggingarnefnd Reykjavíkur skuli
hafa samþykkt þessi fyrirbæri.
Ummali Kjarvals
Árið 1923 skrifaði Jóhar.nes Sv.
Kjarval listmálari nokkrar greipar
um . skipulags- og byggingamál
Keýkjavíkur í Morgunbíaðið og
þykir mér rett að tiifæra glefsur
úr þeim hér. því máígf a. við enn
í dag, sem bá var ritað:
Um íjörnina.
Hljómskálann við tjörnina
verður að rifa niður, fyrr eða
Síðar, — en bezt er að gera það
nú strax, rr.eðan menn þeir lifa,
sem langar að sjá fegurðar éða
— Fyrri grein —
■ i
framtíðarverk í föðurlandi sinu.
Því hvork: hljómlktarturn né
nokkurt annað maimvirki má
setja of nærri tjarninni.''
Um byggiúgar mllli Austur-
vallar og Austu.rstrætis.
„Þess vegna má ekki . byggja
á griinmni) við Au~íiirstræti,
heltlur skal rífa hús það, sem nú
stendur þ,sr oy lokar útsýninu
írá Austurstræti til .suðuráttar."
Um bvgginýarsííiinn
í Reykjavik.
„Reykjavík ér að .mestu ’eýti
byggð.af éinstakllngsbörf i það
eg það sk jitið og hefur breiðst
út á stutíum töua af söm'u á~tæð
rm og'þs3‘* vevna e.ru tít'-* •>4ý
in lít’l oy ifta-t . með
Það er sve-'tabúskaaart'lfinning
íiT' ráða ýf'r laud.sniidu “
„Þessi eignarréttar t’ifinning
mannsins virðist ve-a frumiög-
mál t>e-á hans hér og eftir
þes u löýniáli er by?g'p<raT“tíii
ReyVjavíkur í orðsins e'nfö’d’i-tu
inerkiny’i, þvi Þ'-t-æni stiisÍM
vantar tilfinnanlega."
RaShú.riS .->q hugmond Sig-
urðar GuSmundssonar
A fínum tíma 'asrði ’S;gur3ur
Guðmundssor. arkitekt skjpuíaa5-
uppdrátt" af miðbærium' 02 gerði
Kann þá ráð fyrir þvi kð ráð-
húsið vrði i Gr.jótaþorDÍr.u. upbi
GNODARVOGSSKOLAKRABBINN. — Myndin er af kraabaklóaglugga GnoSarvogsskóla. Mótatimbrið hefur 1 'l'.' e .ý' Au-ta
t*tr*í:Gtlc' Pao h.8lOl VGr'0 i}c0w»m11-
ekki verið rifið utan af klónum sjálfum, en gera má sé/ hugmynd um gluggann, sem er um 6x10 metrar. ag joka Austurst'ræti a benn
1 '- ' (Fra-mhald á 11. síðu).
Framan við gluggann er greinarhöfundur.
Á víðavangi
Slúðurkarl Mbl. aftur
kominn á stúfana
Eftir stjórnarskiptin brá svo
við, að slúðursögum fækkaði
mjög í Mbl. frá því, sem verið
hafði um nckkurra vikna skeið.
Þó hefur einhver slúðursagna-
höfundur komizt í Reykjavíkur-
bréf Mbl. á sunnudaginn. M. a.
er því lialdið þar fram, að Her-
maun Jónasson hafi oft flogið I
einkaflugvél Hauks Hvannbergs,
þegar hann hafi ekki rnátt missa
mikinn tínia frá laxveiðum. Með
þessu mun eiga að bendla Her-
mann Jónasson við olíumálið.
Það rétta er, að Hermann Jón-
asson hefur aldrei komið í um-
rædda flugvél eða flogið neitt
með Hauki Hvannberg. Hann
mun um alllangt skeið ekki hafa
flogið með öðrum flugmanni
innanlands en Birni Pálssyni.
Hverju skyldi slúðurkarl Mbl.
taka upp á næst, þegar þessi
saga hans reynist þannig alger-
lega misheppnuð?
„Hringavitleysan 1955"
Forustugrein Mbl. í gær n.efn-
ist: „Hringavitleysan 1955“, og
fjallar um verkfallið, sem þá
var háð. Mbl. tehir, að það hafi
verið algerlega af pólitískum rót
um runnið og gert til ills éins,
en meðal forsprakka þess var þó
að flestu leiðtogar annars núv.
stjórnarflokksins, Alþýðuflokks-
ins. Mbl. gefur því samstarfs-
mönnum sínum hér heldur
ófagran vitnisburð, og má mikið
vera, að Alþýðublaðið geti þag-
að við honum, en annars virðist
það nú sætta sig furðu vel'- við
það að vera „litli bróðir“. j
I framhaldi af þessum skrif-
um sínum ætti Mbl. annars aó
rifja upp verkfallið 1958, þar
sem það hafði sjálft helztu for-
gönguna og „verkalýðsforingjar“
Sj',fstæðisflokksins hvöttu til
eftir fremsta megni. Var það af
pólitískum rótum runnið? Var
það hringavitleysa? Vonandi
-stendur ekki á Mbl. a3 cv..ra'
því
barf önnur ráð og
annað hugarfar
Alþýðublaðið ber sig illa yfir
því í gær, að á það skuli verá
bent, að sljórnarflokkarnir hafi
orðið tvísaga, hafi sayt allt ánn-
að fvrir kosningar heldur en nú
eftir kosningar. Hér gagna þó
engar viðbárur, þetta er lýðum
Ijóst elns cg bent hefur verjð á
með tilvitnunum í ASþýðublaðið.
Eu í varnarle ðara sínum í ,gær
verður blaðinu enn á að bera
vitni gegn sjílfu sér. Blaðið
segir, að fvrir kosningarnar hafi
eldrei verið dregin dul á, að rík-
is'jóður kæmist því aðelns halla-
-laus fram úr árinu 1959, áð not-
aða.r voru „tekjullndir, sem ekki
yrði ha’"t að grípa til aftur“, Og
enn sevir A'þýðublaðið: „Þe’þ
<þ.e. dí'þýðuflokksmenn) lögðu
jafnan á það áherzlu, að grípa
yrði til enn frekari ráðstafana á
h' í sviði, e’ns o? fram kom t.d.
I’já Em'I Jónsryni í útvarpinu,
cr hann sagði:
Kosnjngarnar, sem nú fara í
hönd eru iirlayaríkar. Þær eru
það veýua þess að b er skera úr
um það, hvort fþeistað verður
utS Iey~a vandamól framtíðarinn-
ar með svipuðu hutarfari og á
s-””a I'átt yert hefur verið
á bes«u á”i.“
Þa’ na v'tuar blaðjð gegn sjálfu
sér. Það sannar með bessum til-
v’tr'unuTu, Emil og Alþýðu-
flokkunnn t.öldu sú>ar ráðstaf-
nní” cvo arói*’r. að a!!t vlti á því
n« f-e’sta þess ...«1 LEYSA
V-WDA pt,A MTÍD \ RINNAR
GVU’UÐII HÖGARFARI
VQ Á SAM'A HÁ^T or, r-ERT
HE^UR VERIM 4 ÞESSU ÁRI.“
Þetta var sö”?urinn fv-iv kosn-
inerarnar 0« í þessu voru blekk-
ingarnar fcl'Ina".
Og ssnnarleya mun bað nú
viðurkénnt, að til buTfi önnur
ráð ng arniað huyrfar t;l bjarg-
,\r vadauum, bótt Emil teldi’
það f.vir kosningarnar bezt*1
veganestið. “