Tíminn - 16.03.1961, Qupperneq 2

2
T í MIN N, fmuntudaginn 16. mar®sl961.i
Eistlendmgurinn Eðvald Hinriksson lýsir
hryðjuverkasögu Þjóð
viljans róg og ofsókn
Tíminn birtir hér megín-
hlutann af yfirlýsingu Eðvaids
Hinrikssonar, á svipaðan hátt
og blaðið birti í gær ákærur
Þjóðviljans á hendur honum,
svo að lesendur blaðsins geti
borið saman málflutning
beggja aðila.
Eistlendingurinn Eðvald
Hinriksson, sem Þjóðvil jinn
bar hinum þyngstu sökum, svo
sem rakið var í Tímanum í
gær, vísaði þeim sakargiftum
algerlega á bug í langri yfir-
lýsingu í Morgunblaðinu í
gær. Hann lýsir sig jöfnum
höndum hafa unnið gegn naz-
istum og kommúnistum á hin-
um síðustu misserum, sem
Eistland var sjálfstætt, og
verið í fangabúðum beggja af
pólitískum orsökum. Álykrun
hans er sú, að Þjóðviljinn hafi
gert þessa árás á sig vegna
þess, að hann viti of mikið um
þá atburði, er urðu í Eistlandi
í sambandi við innlimunina í
Páðstjórnarríkin.
1) Það kann að vera rétt, sem
Þjóðviljinn segir, að Hjalmar Mae
hafi verið vinur nazista meðan þeir
hersátu landið. Hann skipaði Ain
Mere yfirmann öryggislögreglu
landsins. Eg hafði engin afskipti
af þessum tveimur mönnum nema
hvað vinir þeirra Þjóðverjar tóku
mig fastann 21. nóvember 1941,
rúmum fjórum mánuðum eftir að
þeir hernámu landið ....
Sannleikurinn í þessu máli er
sá, að ég var í fangelsi naz-
ista í 18 mánuði, þar af sat ég í
eins manns klefa í eitt ár og tvær
vikur í hegningarskyni fyrir starf
mitt í þágu eistneska lýðveldisins
og líka vegna þess, að ég neitaði
að ganga í þýzku leyniþjónustana.
2) Eg var í eistneska landslið-
inu í knattspyrnu frá 1934—1940.
Um skeið var ég einnig lífvörður
forseta Eistlands, Konstantínus
Pats, eða frá 1934—’35. Síðan var
ég skipaður aðstoðarmaður annarr
ar Tallin-Harju prefektúrunnar og
eru þær upplýsingar Þjóðviljans
réttar. Þjóðviljinn segir, að þar
hafi ég stundað „mannaveiðar". Ef
kommúnistar halda því fram að
barátta fyrir frelsi föðurlands síns
séu mannaveiðar þá er það rétt.
Starf mitt var meðal annars fólgið
í því að koma upp um útsendara
og njósnarar nazist og kommún-
ista, frá Þýzkalandi og Rússlandi.
Eins og kunnugt er var föðurland
mitt um þessar mundir lítið péð
á taflborði þessara tveggja stór-
velda, sem hvort um sig kepptist
um að senda njósnara og agenta
inn í landið til að undirbúa innrás
og síðar valdarán í samvinnu við
eistneska landráðamenn. Þetta
starf starf mitt vann ég fyrir síð-
ustu lýðræðisstjórn Eistlands og
reyndi hún allt það, sem í hennar
valdi stóð, til þess að bjarga land-
inu undan ofbeldisöflunum ....
— Að ég hafi á einhvern hátt
staðið fyrir morðum og afbrotum,
er svo níðingsleg ásökun á hendur ]
mér, konu minni og börnum, að (
ekkert orð er til á neinni tungu ,
til að svara því.
3) í níðgrein Þjóðviljans er m.
a. komizt svo að orði:
„f Kanada býr Aksle Luitsalu,
nú varaformaður „Baltneska banda
lagsins" en áður lögreglukomm-
issar í Tartu og einn af þeim, sem
skipulögðu fjöldamorðin þar. Al-
eksander Laak, sem hafði keypt sér
villu í Toronto fyrir gull, sem rifið
var úr tönnum tékkneskra gyðinga,
— Aleksandr Laak hengdi sig, þeg-
ar heimsblöðin tóku að rifja upp
blóðugan feril hans'.
Eg hefi aldrei heyrt þessara
manna getið, en trúi því vel, að
stanzlaus áróður kommúnista, sví-
virðingar og rakalaus ósannindi
hafi leitt til dauða. Árásirnar á
hendur mér nú og áður hafa ein-
mitt verið gerðar í þeim tilgangi
að ég færi að dæmi Laaks þessa.
Það má meðal annars sjá af niður-
lagi Þjóðviljagreinarinnar, þar sem
segir:
„Veit starfsfólkið í Föt, að meðal
þess er maður, sem hefur líf hundr
aða saklausra manna á samvizk-
unni?’
Og ennfremur segir í niðurlag-
inu:
„f höfuðborg íslands, Reykjavík,
í húsinu númer 15 við Bogahlíð, býr
maður, sem borgarbúar þekkja
undir nafninu Eðvald Hinriksson’.
Þessar lævíslegu ábendingar voru
til þess gerðar að vinir mínir kunn
ingjar og samverkafólk snúi við
mér bakinu, kona mín getur ekki
farið út í mjólkurbúð og keypt
mjólk fyrir börnin án þess að verða
fyrir aðkasti og börnin útilokuð frá
samneyti við önnur börn bæði í
skóla og annars staðar. Sem betur j
fer ríkir enn lýðræði á íslandi og .
get ég því nú komið þeim boðum
til íslenzkra kommúnista og yfir-
manna þeirra í öðrum löndum að
ég hefi sterkar taugar og hefi ekki
í hyggju að hengja mig, því að sam
vizka mín er hrein.
4) Þjóðviljinn segir að ég hafi
verið sæmdur Arnarkrossinum,
einu æðsta heiðursmerki Eistlands
fyrir samvinnu við Þjóðverja. Eins
og annað í þessari grein á sú ásök-
un ekki við rök að styðjast. Þann
8. desember 1935 gerðu nazistar
tilraun til byltingar í Eistlandi. Upp
reisnin var undirbúin á leynifundi
nazista í Tallin og komumst við á
snoðir um þennan fund. Hann sátu
ýmsir af foringjum nazista í Eist-
landi. Við handtókum alla þessa
menn og voru þeir síðar dæmdir
í 20 ára fangelsi. Og fyrir þetta
sæmdi Pats, forseti lýðveldisins,
mig þessu heiðursmerki ....
5) Rússar sendu her inn i Eist-
land í október undir því yfirskini,
að verið væri að koma i veg fyrir
að nazistar gætu hernumið landið.
Rússar sögðust ekki mundu skipta
sér af innanríkismálum okkar. En
8 mánuðum síðar steypti rússneska
innrásarliðið, undir stjórn dr. Ulu-
ots, forsætisráðherra af stóli og
setti sína menn í valdastóla, ósköp
hliðstætt þvi sem Rússar gerðu í
Ungverjalandi haustið 1956. En er
þetta gerðist í Eistlandi, var ég
að störfum í aðalstöðvunum Tall-
in-Harju prefektúrunnar. Strax
fyrsta daginn var ég handtekinn á-
samt starfsfélögum mínum og við
vorum fluttir í fangabúðir ....
Eftir valdaránið hrópuðu komm-
únistar af ákefð að það hefði verið
Eistneska þjóðin sjálf, sem bylt-
inguna gerði. Og til þess að slá
ryki í augu erlendra sendimanna
og annarra útlendinga í Tallin —
svo og vegna þess að öll fangelsi
voru þegar orðin full, vorum við
samstarfsmennirnir sendir aftur til
höfuðstöðvanna, eins og ekkert
hefði í skorizt. En nú vorum við
í stofufangelsi og undir ströngum,
rússneskum herverði.
Eg gerði mér strax grein fyrir
því, hver hætta var á ferðum og
var ákveðinn í því að reyna aliar j
undankomuleiðir. Mér tókst að kom
ast yfir 200 gr. af salti. Eg leysti
það upp í vatni og svolgraði það í
mig. Áhrifin voru skjót, því að ég
fékk kvalir í magann, ég svitnaði
mikið og bar önnur einkenni sjúk-
dóms. Því næst var ég fluttur í
sjúkrahús bæjarins, vegna þess að
fangelsissjúkrahúsið var fullt. Eg
sagði einum af læknum sjúkrahúss
ins (ég nefni ekki nafn hans, því
að hann gaeti verið enn á lífi) hvað
amaði að mér og gaf hann mér þá
stólpípu og gerði aðrar viðeigandi
ráðstafanir. Sagði hann mér svo
að flýja. Eg komst til skógar ....
6) Eg er einn þeirra fáu Eist-
lendinga, sem kynntust náið hin-
um ógeðslegu vinnubrögðum
kommúnista við valdaránið í Eist-
landi, og enn eru á lífi. Og í starfi
mínu kynntist ég því, hvernig Rúss
ar fara að því að sölsa undir sig
smáþjóðir, með aðstoð innlendra
kommúnista og hættulegs njósna-
kerfis. Þessa vitnesku óttast komm
únistar. Hún er kannske undirrót
níðherferðar á hedur mér og fjöl-
skyldu minni:
„Öðru hvoru birti hann greinar
gegn hinu sovéska Eistlandi í hægri
blöðum staðarins (þ. e. Reykjavlk)"
Þarna lá hundurinn grafinn.
Og Þjóðviljinn segir að hendur
mínar séu „blóði ataðar“. Eg þekki
íslendinga nógu vel til þess að vita,
að kommúnistum mun ekki hald-
ast uppi að flytja blóðið af sínum
höndum yfir á minar.
7) í níðgreininni segir Þjóðvilj-
inn að £ réttarhöldunum í Svíþjóð
hafi mér verið bjargað með fölsk-
um vitnisburði. „Samt var Mik-
son sviftur landvistarleyfi í Sví-
þjóð", segir Þjóðviljinn. Sannleik-
urinn er sá, að þegar Rússar her-
námu Eistland öðru sinni og komu
Eyða verður vargi. ..
(Framhald af 7. síðu).
— 1917 ... ... 3915,5 —
— 1918 ... ... 3490,0 —
— 1919 ... ... 3238,5 —
— 1920 . .. ... 3393,5 —
— 1921 ... ... 3349,3 —
— 1922 . .. ... 3719,5 —
— 1923 ... ... 3815,4 —
— 1924 . .. .. . 3840,0 —
— 1925 ... ... 3838,0 —
— 1926 ... ... 3963,0 —
— 1927 ... ... 4138,0 —
— 1928 . .. ... 4287,0 —
— 1929 ... ... 4018,0 —
— -1930 .... . . 3631,0 —
— 1931 ... ... 3400,0 —
— 1932 ... ... 3536,0 —
— 1933 ... ... 3282,0 —
— 1934 ... ... 3161,0 —
— 1935 ... ... 2786,0 —
— 1936 ... ... 3011,0 —
— 1937 ... ... 3084,0 —
— 1938 . .. ... 2852,0 —
— 1939 . .. ... 3298,0 —
— 1940 . .. ... 3241,0 —
— 1941 . .. ... 2806,0 —
— 1942 . .. ... 2423,0 —
— 1943 . .. ... 2319,0 —
— 1944 ... ... 2535,0 —
— 1945 .... . . 2426,0 —
— 1946 . .. ... 2142,0 —
— 1947 ... ... 1957,0 ■
— 1948 . .. .. . 2008,0 —
— 1949 ... ... 1712,0 —
— 1950 ... .. . 1918,0 —
— 1951 ... ... 2026,0 —
— 1952 .... 9
— 1953 . ... 9
— 1954 . .. ... 1875.0 —
— 1955 ... ... 1641,0 —
— 1956 . .. .. . 1778,0 —
— 1957 . .. .. . 2388,0 —
— - 1958 ... ... 2302,0 —
— 1959 ... ... 1711,0 —
til Tallin 28. september, eða rúm-
um þremur mánuðum eftir að Eist
land fékk sjálfstæöi, tókst mér fyr
ir einskæra heppni að flýja ásamt
8 eistlenzkum frelsisvinum — til
Svíþjóðar, í litlum mótorbát. í
Svíþjóð reyndu kommúnistar að
klekkja á mér með svipuðum að-
ferðum og Þjóðviljinn nú. í réttar-
höldunum voru 30 eistlendingar
leiddir fram sem vitni og báru 27
þeirra vitni um að ég væri saklaus
af áburði kommúnista en 3 sögðust
hafa heyrt talað um að ég væri sek
ur, en vissu þó ekkert sjálfir. Eg
var sýknaður af ákæru kommúnista
og það eru hin herfilegustu ósann-
indi að ég hafi verið sviftur land-
vistarleyfi í Svlþjóð ....
Þjófur furííar sér
(Framhald ai 1. síðu.)
veittu því ekki eftiiför, en litlu síð-
ar sáu þeir sama manninn á hlaup-
um á Reykjavíkurvegi. Fóru þeir
þá til og rannsökuðu kassana tvo
o® töskuna og sáu að þetta var
allt merkt verzlun Jóns Gíslasonar.
Er þeir hugðu að ummerkjum vði
verzlunina kom bi'átt í ljós að þar
hsfi verið Lrotizt inn í geymslu,
og þaðan inn í verzlunina. — í
kössunum og töskunni voru ný-
lenduvörur alls konar og fatnaður.
Málið er í rannsókn.
30 sluppu
(Framhald af 1. síðu.)
að ryðja heiðina nú, blota þurfi
til að binda snjóilin, svo að ekki
renni þegar í grafninginn.
I
Fyrirgreiðsla vegagerðarinnar
Áætlunarbifreið Norðurleiða
átti að fara frá Akureyri í gær-
morgun, en fór hvergi vegna veð-
urs, og hefur líklega engin bifreið
lagt á -Öxnadalsheiði í gær. Lík-
lega er hún illfær eða ófær. Þeir
aðilar, sem vöruflutninga hafa
með höndum á vetrum á nor'ður-
leiðinni, hafa nú orðið þann hátt
á að verða aðeins á ferðinni þá
daga, sem fólksflutningabílarnir
eru á ferðinni, en þeir njóta fyrir-
greiðslu og aðstoðar vegagerðar-
innar, og kemur þessi aðstoð þann
ig nálega öllum, sem um heiðarnar
fara, til þarfa.
Verður gripið til snjóbíla?
Tvær bifreiðir Norðurleiþa eru
nú norðan Holtavörðuheiðar, önn-
ur á Akureyri, sem fyrr var sagt,
en hin í Varmahlíð. Er því ekki
brýnt vegna fólksflutninganna að
opna Holtavörðuheiði, en þar hef-
ur oft verið tíðkað á vetrum að
flytja fólk yfir í snjóbílum, en
fara aðeins að heiðinni báðum
megin með önnur farartæki. Til
slíkra ráða hefur enn ekki verið
gripið í vetur.
Sá grái tregur
(Framhald af 1. síðú.)
Vopnfirðinga er nú hafin fyr-ir
nokkru, en hún hefur gengið
mjög treglega til þessa. Veiðin
fer fram á þann hátt, að lögð
er lína og síðan vitjað um
liana.
Og ekki i antar það, að Vopnfirð-
iiigar hafi ingt sína línustúfa. Þeir
liggja í sjó, og er vitjað um annað
s'agið. Heildaraflinn er aðeins
tveir hákarlar, sem fengust um
daginn, og eru þeir komnir í verk-
un eins og nærri má geta. Þrír bát-
ar freista þessarar veiði, en sá
fjórði mun bætast við.
Varan er seld fullverkuð á kr. 45
kílóið austanlands en kr. 95 hér í
Keykjavík, og þykir ýmsum, sem
þar muni óhæfilega miklu. KB.
Bókmenntafélagið
(Framhald aí 16. síðu).
tu að renna stoðum undir kenn-
ingu sína, og borið saman orðrætur
úr hinum fjarskyldustu tungumál-
um. Hann er hér tvímælalaust
brautryðjandi. Ýmsir erlendir vís-
indamenn nafa fallizt á skðoanir
hans, en um þær stendur þó mikið
stríð eins og fyrr segir. Rit það,
sem nú kemur út, er yfirlit um
þær kenningar, sem fram haf>
komið um uppruna tungumála og
kenningar höfundarins sjálfs í
glöggu ágripi, en að sjálfsögðu var
ekki unnt að láta fullkomin dæma-
söfn fylgja.
Nöfn íslendinga 1703 er síðasta
ntið, sem prófessor Ólafur Lárus-
son samdi, og er þar mikill fróð-
lcikur. Kemur í ljós, að nafngiftir
hafa enn verið mjög íslenzkar og
h' einar um 1700. Skírnir er í svip-
u'óu formi og verið hefur að mestu
leyti síðan 1905, en rit þetta er
elzta tímarit á Norðurlöndum og
kom fyrst út 1827 í Kaupmanna-
höfn og var þá fréttablað. Skírnir
hefur lengi verið nokkuð þungt rit,
tæpast alþýðu lestur. Á næsta ári
er margs að minnast, og mun þá
rjtið markast af því. Verður
minnst 150 ára afmælis Jóns Sig-
uiðssonar, £0 ára afmælis háskól-
ans og 80 ára afmælis Tómasar
Guðmundssonar. Auk þess, sem
r.efnt hefur verið, fylgir bókum
þessa árs eitt hefti annála. Verður
það Vestfjarðarannáll yngsti, sem
nær til 1793. Dregur nú til loka
annálaútgáfu, en hún verður vart
látin ná fram yfir aldamótin 1800.
Um síðari tima eru heimildir fjöl-
skrúðugri. Á vegum félagsins er
sem kunnugt er gefið út íslenzkt
íornbréfasafn, en af því eru nú
komin út full 15 bindi, og er bá
komið fram til ársins 1570. Á
næsta ári er fyrirhugað að gefa út:
Skírni, nýtt annálahefti og ritgerð
eftir mag. art. Nönnu Ólafsdóttur
vm Baldvin Einarsson, og verður
hún í Safni til sögu íslands.
Bingóið í kvöld
Skemmtun Framsóknarfélaganna í Lfdó hefst klukkan hálf-níu I
kvöld. Spilað verSur bingó, og til mikils er að vlnna. Verðlaunin
eru meðal annars farmiðar til Kaupmannahafnar, heimlllstæki,
bólstraður stóll, karlmannaföt, kjólefni, kvöldverður og kampavíns-
fiaska í Lídó á laugardagskvöldi.
Þá eru margvísleg önnur skemmtiatriði, eins og auglýst hefur
verið.
Aðgangur er ókeypis, en sætamiðar eru afhentir í skrifstofu
fulltrúaráðs Framsóknarfélaganna í Framsóknarhúsinu í dag og í
Lídó klukkan 5—7. Símar fulltrúaráðsins eru 15564 og 12942, en
í Lídó 35935.
FRAMSÓKNARVIST — KEFLAVÍK
Framsóknarvlst verður n. k. föstudagskvöld í Ungmennafélagshús-
inu í Keflavík og hefst kl. 8,30 siðdegis. Þetta er þriðja og síðasta
kvöldið í þessari keppni. — Góð verðlaun. — Dansað til kl. 1. —
Aðgöngumiðar við innganginn.
FÉLAGSMÁLASKÓLINN
Fundinum, sem átti að vera í kvöld, er frestað til annars kvölds.
t i
• « * % »..• - I* *
'* * >> :* » i •<