Tíminn - 04.07.1961, Blaðsíða 8

8
TÍMINN, þrigjudaginn 4. júlí ,19Ól.;
iNGVAR GISLASON RITAR
-AKUREYRARBREF-
,V.V,

V.V
Akureyri 28. júní. — Eins £»w»,b
frá 'var1 iiatthíasarsafn opnTs jj Matthíasarsafn á Sigurhæðum - Litazt um innan dyra - ij
i „husi skaldsins að Si^ur- a • r t-v • xt r i r a * a r a i • b"
hæðum á Akureyri s i íaug- J Auomn a Dagverðareyri - Nylatmr borgarar a Akureyri - í
ardag. Að undirbúningi safn- “í 1‘
stofnunarinnar hefur Matthías ■,W,‘,’,%^^
arfélagið á Akureyri unnið m a mynd af Friðriki konungi
undir stjorn Marteins Sigurðs- áttunda með eiginhandaráritun,
sonar formanns félagsins og|sennilega gjöf til skáldsins frá
samstjórnarmanna hans, Stein konungi. Á veggjum eru einnig
dórS Steindórssonar, Hannes- SL>Tt & 'SSa" 5
ar J. Magnússonar, Kristjáns rauðröndótt ábreiða, nákvæm eftir
Rögnvaldssonar og Eyþórs líking þeirrar, sem var í tíð skálds-
Tómassonar. Matthíasarfélagið jns- Ragnheiður o. Bjöi'nsson kaup
, „. ... °. kona var stodd 1 safninu í dag
hefur notið aðstoðar ættingja|ásam(. fieiri konum, 0g man hún
skáldsins um söfnun muna og
uppsetningu safnsins, og við
opnun þess voru tvö af þrem- j
ur eftirlifandi börnum sr.
Matthíasar viðstödd ásamt
nokkrum fleiri afkomendum í
annan og þriðja lið. Sonur
skáldsins, Gunnar Matthías-
son, var kominn um langan
veg frá vesturströnd Banda-
ríkjanna til þess að vera við-
staddur hina hátíðlegu athöfn.
og flutti hann bráðskemmti-
lega ræðu og minntist föður
síns og heimilislífsins á
bernskuheimili sínu.
að varð. En húsin verða ekki burtu
flutt. Milljónaverðmæti liggja
þarna milli skoltanna á þeirri eyði
leggingarófreskju, sem sezt hefur
að á Dagverðareyri með brostn-
um atvinnugrundvelli. Ég held, að
enginn sé svo bjartsýnn, að hann
búist við síldarvinnslu upp á gamla
móðinn í þessum húsum nú eða
í þeim nokkrar af bókum sr. fjairi, að það sé gert fyrir hann. n°kkru sinni. En hitt er ekki úr
Matthíasar. Vantar að sjálfsögðu Það er gert fyrir okkur, sem nú að hugleiða, hvort ekki megi
mikið á, að allar bækur hans séu lifum og þá, sem eftir okkur munu hara Sagn af þessum húsakynnum
í safninu, og óvíst, að nokkru lifa. Þangað eiga menn að leita ® annarrar atvinnustarfsemi. Það
sinni verði hægt að grafa þær upp. til þess að efla skilning sinn á BÁrri því að veia vansalaust
Undir gleri á skrifborðinu er ljós- lífsverki Matthíasar Jochumssonar fyrir bæ og byggð hér að horfa
mynd af eiginhandarriti skáldsins sem skálds og manns. Þangað eiga j ’yPP a Þessi hús drabbast niður
af þjóðsöngnum, ritað með styrkri menn einnig að leita til þess að: ry,rir óhirðu og notkunarleysi. Ak-
og áferðarfallegri snarhönd. í suð- fá rakið þá þræði, sem liggja til nreyringar ættu að geta haft gagn
austurhorni skrifstofunnar hanga fortíðarinnar og tengja hana við jy þeim, enda bæði stutt og greið-
kjólföt skáldsins, og í öskju á sóf- nútímann. Allir sögustaðir orka lært þangað út eftir. Það er því
Litazt um á Sigurhæðum
Undanfarna daga hafa fjölmargi ,•
gestir litið inn á Sigurhæðum,
bæði bæjarbúar og ýmsir ferða-
menn, og þegar ég kom þangað
í dag var Hannes J. Magnússon
skólastjóri þar fyrir og hafði tekið
að sér gæzlu safnsins „a. m. k.
í dag“, eins og hann sagði sjálfur.
Safnið er í þrem stofum á neðri
hæð hússins, og standa þar upp-
búnar borðstofa og dagstofa og
skrifstofa sr. Matthíasar. í borð-
stofunni eru m. a. borðstofuhús-
gögn skáldsins, og skrifpúlt, sem
sagt er að fyrr hafi átt Baldvin
Einarssom útgefandi Ármanns á
Alþingi. Á veggjum eru ýmsar
fjölskyldumyndir, stofuklukka og
loftvog. f dagstofu era m.a. stofu-
borð á miðju gólfi, við norður-
vegg er lítið spilaborð og við vest-
urvegg forláta skatthol og á því
Davíð Stefánsson, skáld, flutti eftirminnilega raeðu við opnun Matthíasar-
safns á Akureyri um daginn. (Ljósm.: G.P.K.).
örvandi á skyggni og næmi hug-
ans, og það er því beinlínis mann-
bætandi að sækja siíka staði heim.
Við vonum, að Sigurhæðir, endur-
skapað heimili Matthíasar Jolhums
sonar, eigi einmitt eftir að verða
þess háttar sögustaður.
AuSnin á DagverSareyri
Það er hryggilegt að horfa upp
á nýleg mannvirki grotna niður
og verða úrelt lömgu fyrir tímann.
Um stundarfjói'ðungs akstur fyrir
utan Akureyri getur að líta meiri
hryggðarmynd eyðileggingar og
auðnar en ég veit dæmi til hér í
grennd og þó víðar væri leitað.
Þó er það svo, að fæstir vegfar-
endur veita þessu nokkra sérstaka
athygli, vegna þess að staðurinn j Nýlátnir samborgarar
liggur ekki beint við alfaraveg, I
þótt ekki sé nema snertispölur J
þangað frá höfuðstað Norðurlands. j
Séð frá þjóðvegi er ekki óreisu- ’
engin frágangssök fyrir Akureyr-
inga að hafa iðnrekstur á Dag-
verðareyri. Það er t. d. alls ekki
nauðsynlegt að þar væri ein stór-
verksmiðja, sem þyrfti á öllu þessu
húsrými og athafnasvæði að halda.
Það mætti alveg eins hugsa sér,
að þar yrðu smærri verksmiðjur
pg verkstæði, sem hefðu samvinnu
sín í milli um flutninga á fólki og
varningi og um nýtingu athafna-
svæðisins. Samgönguvandræði við
bæinn er ekki að óttasrt, og þarf
varla að rökstyðja það, það er svo
augljóst mál. En allt þetta þarf
athugunar við, og það stendur Ak-
ureyringum næst að kanna, hver
not megi helzt hafa af verksmiðju-
húsunum á Dagverðareyri.
Látizt hafa af borgunim bæjar-
ins í þessum mánuði m. a.:
Svanberg Einarsson, afgreiðslu-
leat á rdássi síldarverksmiðiunn- maður Morgunblaðsins, 60 ára að
1 gt a aldri. Svanberg
vel sr. Matthías og heimili hans.fanum getur að líta pípuhatt sr. sfýrtii^^um^nJni^emDagverð1-
Hafði hún sérstaklega orð á þvi,: Matthiasar. Hvergi mundi auðveld- arLrksmiðiang var ’ rómuð ^fvrir
að gólfteppið væri vel heppnað, jara að komast í snertingu við ,a s T„m m „ n ys •
enda mundi hún, að sams konar j skáldið Matthías Jochumsson en í T , K U nl
þessari endurlífguðu skrifstofu Þorðarson reðu Þar rlkJnm'
hans. Þarna hefur hann oft átt x . , ...
dýrlegar stundir, einn með sjálf- °notuS mannvirk.
um sér og skáldgyðjunni, og þarna Ég lagði lykkju á leið mína
hefur hann setið á tali við vini fyrir nokkrum dögum til þess að
sína, veitt þeim af auði anda síns skoða staðinn, sem ég var vel
og skenkt dálítið á staupin, ef svo kunnugur frá fyrri árum. Flestöll
bar undir. Gunnar Matthíasson hús og mannvirki eru nýleg á
ar á Dagverðareyri, og vita kunn- °,V“1TC1S ,^ar lenSst at sl°'
.i«ir h.nr r,vfL 0nn vi* hoirvn,- maður 1 Hrlsey aður 0n hann flutt-
teppi hafði verið heima hjá for-
eldrum hennar. Skrifstofan í húsi
skáldsins er e. t. v. vistlegasta
herbergið, mátulega stór og vel
búin húsgögnum. Fyrir miðjum
vesturvegg er skrifborð sr. Matthí-
asar, vandað að gerð, allstórt með
tveimur áföstum bókahillum. Við
borðið stendur skinnklæddur skrif-
borðs'stóll. Undir suðurglugga er
sófi og annars staðar í stofunni
tveir stólar samstæðir. Bókaskápar
eru við austur- og norðurvegg og
ist til Akureyrar fyrir rúmum 15
árum. Kona hans er löngu látin,
en eftir hann lifa tvær uppkomn-
ar dætur, Svanbjörg og Árdís, báð-
ar á Akureyri.
Vilhjálmur Sigurðsson, bifreið-
arstjóri, Þingvallastræti 8, fórst af
slysförum, 49 ára gamall. Vilhjálm-
ur var ættaður frá Illugastöðum í
Fnjóskadal, en hafði átt heima á
Akureyri í fjöldamörg ár. Vann
lengi í Skinnaverksmiðjunni Ið-
færði safninu að gjöf merkilegt Dagverðareyri og talsvert til unni, en var nú síðast starfsmaður
silfurstaup, sem faðir hans hafði þeirra vandað. Þar er mikið verk-
átt. Á það staup var aðeins hellt smiðjuhús, stæiðar mjölgeymslur,
til heiðurs völdum mönnum. i tvær bryggjur, síldarþrær, verk-
stæðishús og stórt íbúðarhús með
Merkur sogustaður þremur góðum íbúðum, skrifstofu
Eftir opnun Matthíasarsafns herbergjum, matskálum og eldhúsi
eiga Akureyringar tvö minjasöfn j handa starfsmönnum, svo nokkuð
um skáld. Hitt er Nonnahús, suður sé nefnt. Verksmiðjuvélar eru all-
i Fjöru, bernskuheimili Jónsiar löngu brott fluttar og hafa
Sveinssonar, sem ritaði betri sög-; komið í góðar þarfir annars staðar
ur handa börnum en aðrir menn. j á landinu, og ekkert nema gott
Bæði þessi söfn hafa verið undir- jeitt um það að segja í sjálfu sér.
búin af óháðum félögum með fjár- Þar tókst að bjarga því, sem bjarg
hagslegum stuðningi bæjar og
hjá Akureyrarbæ. Hann var ó-
kvæntur, en lætur eftir sig eina
dóttur barna.
Sveinn Þórðarson frá Nesi, áður
eigandi Ilótel Gullfoss á Akureyri,
lézt 17. júní 71 árs. Hann var
fæddur í Höfða í Höfðahverfi, son-
ur hins kunna athafnamanns Þórð-
ar Gunnarssonar. Sveinn var bóndi
í Nesi í Höfðahverfi frá 1912—
1928, er hann fluttist til Akureyr-
ar. Eftii'lifandi kona hans er Sig-
íFramhalr! á 15 uðti
ríkis. Mundi ekki flestum þykja
það viðkunnanlegri háttur en fela
alla framkvæmd og forystu í hend
ur hinu opinbera, eins og oft vill
verða? Ég held að flestir mundu
svara því játandi. Matthíasarfé-
lagið á miklar þakkir skilið fyrir
framtak sitt við að koma safni
þessu upp, og það er von allra fé-
lagsmanna og velunnara félagsins,
að því megi auðnazt að halda
áfram því verki, sem þegar er
hafið, fyrst og fremst að eignast
efri hæð Sigurhæða og búa hana
jafnvel að munum og húsgögnum
eins og þegar er orðið á neðri
Meöal góðra gesta á Akureyri það sem af er sumri var knattspyrnufiokkur hæðinni. Akureyrarbær er að
frá „vinabænum" Randers á Jótlandi, sem lék tvo leiki við akureyska miklum mun auðugri eftir stofnun
kna'ttspyrnumenn um sl. helgi. Danirnir unnu báða leikina með talsverð- Matthíasarsafns, honum hefur
um yfirburðum, hinn fyrri 7:1, hinn síðari 6:2. Eigi að síður var hinum ðætzt menningarstofnun, sem hafa
dönsku frændum okkar vel tekið og sýndur margvíslegur sómk — Á mynd mun heillarlk ahntá Þá> sem
. . . . , , ... _ , ............ , , hennar kunna að njota. Safmð a
,nm sest ung stulka færa fararst.ora Randersmanna blomvond að loknum sigurhæðum er að sjálfsogðu gert
kappleik. Sjást nokkrir hinna dönsku leikmanna, en legst til vinstri stend- f minningu þjóðskáldsins Matthí-
ur Jón Stefánsson, fyrirliði Akureyringa á leikvelli. Ljósm.: Gunnl. P. Kr. asar Jochumssonar, en því fer
Sigurhæðir, hús Mafthíasar Jochumssonar á Akureyri — kirkjan í baksýn.