Tíminn - 01.08.1961, Side 5

TÍMINN, þrigjudagian 1. ágúst 1961.
5
r
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.)5 Andrés
Kristjánsson, Jón Helgason. Fulltrúi rit-
stjórnar: Tómas Karlsson. Auglýsinga-
stjóiri: Egill Bjarnason. — Skrifstofur
í Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305
Auglýsingasími: 19523. Afgreiðslusími:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
Gaitskell og Gylfi
v
Hugh Gaitskell og Gylfi Þ. Gíslason eiga sitthvað
sameiginlegt. Þeir eru báðir hagfræðingar. Þeir eru
báðir yfirlýstir jafnaðarmenn. Gaitskell ræður mestu um
efnahagsmálastefnu brezka Alþýðuflokksins. Gylfi ræður
mestu um efnahagsmálastefnu íslenzka Alþýðuflokksins
og hefur nú góða aðstöðu til að framfylgja henni, þar
sem hann er efnahags- og viðskiptamálaráðherra.
Ef allt væri með felldu, ættu þeir Gaitskell og Gylfi
að vera sammála um stefnuna í efnahagsmálum.
Nýlega hefur brezka íhaldsstjórnin gert sérstakar
efnahagsmálaráðstafanir vegna vaxandi halla í viðskipt-
um út á við. Þessar ráðstafanir ganga í sömu átt og „við-
reisnin“ hér, aðeins nokkuð skemmra. Vextir hafa verið
hækkaðir. Söluskattar hafa verið hækkaðir á sama tíma
og tekjuskattur á hátekjumönnum hefur verið lækkaður.
Þá eru lánsfjárhöft aukin.
Gylfi segir, að slík stefna sé rétt hér á landi. Segir
þá ekki Gaitskell hið sama í Bretlandi?
Það er öðru nær. Gaitskell segir blátt áfram, að
brezka stjórnin l^afi farið eins vitlaust og ranglátlega að
og hugsazt gat.
Gaitskell segir, að það sem Bretar þurfi nú að gera
sé að auka framleiðsluna, einkum útflutningsframleiðsl-
una. Ráðstafanir stjórnarinnar verki í alveg öfuga átt,
einkum þó vaxtahækkunin. Hún stuðli að því að draga
úr framleiðslunni í stað þess að auka hana.
Gaitskell segir, að ráðstafanir brezku stjórnarinnar
séu félagslega rangar, því að þær leggi aðalbyrðarnar á
þá efnaminni en létti byrðarnar á þeim efnuðu. Hann
segir, að Macmillan klæðist fötum frá tímum Játvarðs 7.,
sem fór með völd um aldamótin, eða m. ö. o.
að brezka íhaldsstjórnin sé að reyna að hverfa aftur
til hinna „góðu, gömlu daga“, þegar fáir voru ríkir en
flestir fátækir. Gaitskell boðar harða baráttu flokks síns
og verkalýðshreyfingarinnar gegn þessari afturhalds- og
samdráttarstefnu brezku íhaldsstjórnarinnar.
Þannig eru þeir Gaitskell og Gylfi eins ósammála
um efnahagsmálastefnuna og hugsazt getur. Gylfi segir
það hvítt, sem Gaitskell segir að sé svart.
Hvað veldur þessu?
Skýringin er einföld. Gaitskell lítur á málin frá sjón-
armiði jafnaðarstefnunnar og umbótastefnunnar. Gylfi
lítur orðið á málin frá sömu sjónarhæð og Selwyn Lloyd,
Macmillan og Ólafur Thors.
Fátt sýnir betur, hve fullkomlega Alþýðuflokkurinn
hefur snúið baki við jafnaðarstefnunni og umbótastefn-
unni, en hin ólíka afstaða Gaitskells og Gylfa til „við-
reisnanna“ hér og í Bretlandi.
Emil og kommúnistar
Alþýðublaðið skrifar nú mikið um, hvílík ósvinna það
sé að hafa einhver mök við kommúnista.
Þrátt fyrir ,þessi skrif blaðsins, bólar ekki neitt á því,
að Emil Jónsson ætli að rjúfa samstarfið við kommún-
ista í bæjarstjórn Hafnarfjarðar, eins og hann boðaði
svo hátíðlega á Alþingi í vetur.
Það skyldi aldrei vera, að það sé mest í nösunum á
Alþýðuflokksmönnum, þegar þeir eru að fordæma
kommúnista.
A. m. k. verður ekki annað dregið af því, að Emil
Jónsson virðist alls ekki geta slitið sig úr faðmlögunum
við þá í Hafnarfirði.
Hann ætlar bersýnjlega heldur að ganga á bak orða
sinna, enda veldur það foringjum Alþýðuflokksins vafa-
laust ekki lengur áhyggjum að gera slíkt.
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
r
/
/
/
/
/
i
f
/
/
/
t
/
ERLENT YFIRLIT
„Viðreisnin" hjá Macmillan
Hún mætir hörðustu mótspyrnu Verkamannaflokksins og Frjálslyndra
SÍÐASTLIÐINN fimratudag
urðu meiri hróp og hávaði á
fundi neðri málstofu brezka
þingsins en orðið hafa þar um
meira en 10 ára skeið. Einkum
var gerður mikill aðsúgur að
Macmillan. Málið, sem var til
umræðu, var svokallað „við-
reisnar“-frumvarp ríkisstjórn-
arinnar. Þingmenn Verkamanna
flokksins og Frjálslynda flokks
ins létu andúð sína ekki aðeins
í ljós með því að tala gegn
frumvarpinu, heldur trufluðu
svo mál Macmillans, er hann
var að tala, að fá dæmi eru hlið
stæð í sögu brezka þingsins.
Þeir kröfðust þess, að stjórn
hans segði af sér og léti fara
fram kosningar. Macmillan
hafnaði því, enda víst, að veg-
ur hans hefur aldrei verið
minni síðan hann tók við stjórn
ar'forustunni. Jafnvel mörg
hinna óháðu íhaldsblaða gagn-
rýna „viðreisnina" harðlega.
Fyrir 3—4 mánuðum síðan var
almennt talið í Bretlandi, að
íhaldsflokkurinn myndi halda
völdum um ófyrirsjáanlegan
tíma, m. a. vegna klofsningsins
í Verkamannaflokknum. Nú
telja blöðin yfirleitt, að erfitt
sé að spá um úrslit næstu kosn
inga. Þetta stafar sumpart af
því, að nokkuð hefur dregið úr
deilum í Ver'kamannaflokknum
og Gaitskell hefur aftur náð
tökum sem hinn „sterki maður“
flokksins og þykir hafa sýnt
einbeitni óg stefnuféstu, er
Bretar kunna að meta. Aðallega
stafar þetta’ þó af þvi, að fram'-
vinda efnahagsmálanna hefur
mjög snúizt gegn ríkisstjórn-
inni og staðfest það, sem jafn-
aðarmenn hafa haldið fram.
Efnahagsráðstafanir stjórnar-
innar eru og taldar líklegar til
þess að sameina jafnaðarmenn
betur og beina huga þeirra
meira að innanlandsmálunum,
þar sem þeir eiga samstöðu.
Deilur þeirra hafa fyrst og
fremst snúizt um utanríkismál-
in. í umræðunum í þinginu um
„viðreisnina" stóðu þeir Gait-
skell og Wilson, sem deildu um
flokksforustuna í haust, hlið
við hlið og mátti ekki á milli
sjá, hvor sótti harðara gegn
stjórninni. Þetta þykir góðs viti
um samheldnina í flokknum.
FJÁRLÖGIN voru til með-
ferðar í brezka þinginu fyrir
röskum þremur mánuðum síð-
an. Þá taldi Selwyn Lloyd fjár-
málaráðherra, að allt væri í
bezta lagi. í samræmi við það
MACMILLAN
GRIMOND
lækkaði hann skatta á hátekju-
mönnum, er svaraði samanlagt
um 83 millj. sterlingspunda á
ári. Jafnaðarmenn héldu því
fram þá, að þetta væri rangt
og stjórnin sýndi óverjandi and
varaleysi í efnahagsmálunum.
Framleiðsluaukning hefði orð-
ið minni í Bretlandi en yíðast
annars staðar seinustu árin og
útflutningurinn þyrfti að verða
miklu meiri. Því bæri tað gera
sérstakar ráðstafanir til að
auka hánn. Stjórnin skellti
skollaeyrum við þessu. Síðan
hefur framvinda málanna geng
ið á móti henni. Afstaðan út á
við hefur farið síversnandi, m.
a. vegna þess, að útlendingar,
sem áttu inneignir í Bretlandi,
hafa flutt þær þaðan. í byrjun
júlí var svo komið, að flestir
voru sammála um, að einhverj-
ar ráðstafanir þyrfti að gera til
að treysta afkomuna út á við.
BÆÐI. jafnaðarmenn og
frjálslyndir viðurkenndu þetta.
Þeir lýstu sig reiðubúna til sam
vinnu við stjórnina um þessi
mál, sem ættu að vera hafin
yfir flokkadeilur. Báðir töldu
þeir', að hinar nýju ráðstafanir
ættu að beinast að því að auka
framleiðsluna, einkum útflutn-
ingsframleiðsluna. Stjórnin
hafnaði slíku samstarfi og lagði
fram tillögur sínar, án samráðs
við andstæðingana, og hefur nú
fengið þær samþykktar í þing-
inu. Aðalefni þeirra er hækkun
forvaxta úr 5% í 7% (hér eru
forvextir 9%), og er tilgangur-
inn með henni að auka inneign
ir útlendinga í Bretlandi. Þá
eru allir söluskattar hækkaðir
og er ætlunin með því að draga
úr innflutningi og neyzlu innan
lands í trausti þess, að fyrir-
tækin beini sér þá meira að út-
flutningsframleiðslunni. Þá er
stefnt að auknum lánsfjárhöft-
um. Stjórnin varar eindregið
við kauphækkunum og gengur
á undan með því að lýsa yfir
því, að engir opinberir starfs-
menn muni • fá kauphækkun.
Bitnar þetta einkum á kennur-
um, sem voru í þann veginn að
fá verulega kauphækkun.
AF HÁLFU stjórnarandstæð
inga, jafnt jafnaðarmanna og
frjálslyndra, hafa þessar ráð-
stafanir verið harðlega for-
dæmdar. Þeir benda á, að þess-
ar ráðstafanir bitni þunglega á
framieiðslunni og muni t. d.
vaxtahækkunin valda samdrætti
hjá útflutningsframleiðslunni.
Þeir telja hækkun söluskatta
ranga á sama tíma og tekju-
skattur er lækkaður á hátekju-
mönnum. Af hálfu jafnaðar-
manna er sérstaklega tekið
fram, að engin þjóðareining
geti orðið um þessar aðgerðir,
heldur muni þær leiða til auk-
inna stéttarátaka. Stjórnin
hvetji atvinnurekendur til að
hafna kauphækkunum og sigi
þeim þannig gegn verkalýðs-
samtökunum. Verkalýðssamtök-
in muni ekki beygja sig fyrir
slíkum hótunum. Þau hafi ver-
ið reiðubúin til samstarfs, en
ekki hafi verið leitað eftir því,
heldur skellt á óþörfum verð-
hækkunum. Slíkt geti verkalýðs
hreyfingin ekki sætt sig við.
Gaitskell sagði, að Macmillan
kæmi hér fram í fötum frá tím
um Játvarðar 7., sem réði rdkj-
um um seinustu aldamót, og
gaf með því til kynna þá skoð-
un sína, að stjórnin væri hér
að hverfa til hins gamla tíma.
Grimond, formaður frjálslynda
flokksins, krafðist þess eindreg
ið, að stjórnin segði af sér, þar
sem hún hefði alveg brugðizt
þeim loforðum, er hún hefði
gefið í seinustu þingkosning-
um.
MARGT bendir til þess, að
andstaðan ' gegn „viðreisn"
brezku stjórnarinnar verði
mjög hörð. Hún muni stuðla að
því að sameina Verkamanna-
flokkinn til aukinnar baráttu.
Þá muni hún geta leitt til veru
Iegra verkfalla, þar sem mörg
verkalýðssamtök voru búin að
krefjast kauphækkunar og
geta nú síður fallið frá þeim.
Brezka stjórnin hefur tví-
mælalaust stigið óheppilegt
spor með þessum aðgerðum
sínum í stað þess að reyna að
leita samkomulags við stjórnar
andstöðuna. Hinn vestræni
hehnur þarfnast nú annar's en
að efnt sé til harðra stéttar-
átaka í Iöndum hans vegna óbil-
girni og yfirgangs hinna íhalds
sömu afla. Þ. Þ.
/
'/
'/
/
/
/
'/
'/
/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'*
'/
'/
'/
'/
'/
/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
/
/
'/
/
/
'/
/
/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
/
'/
/
/
/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
/
't
'/
'/
/
'/
'/
/
'/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
'/
)
/
)
5
V
/
'/
/
'/
/

V" V- v.v.v.v. V. VV.V.V.VV.VV-V.VV-V.V>ViV