Tíminn - 11.08.1961, Qupperneq 9

jggjBI N N, fösíuðaginn 11.
Frá hinum glæsilega fundi í Framsóknarhúsinu í fyrrakvöid
Þau eru verst hin þöglu svik
Framsóknarfélögin í Reykja
vík héldu mjög glæsilegan
fund í Framsóknarhúsinu í
fyrrakvöld. Framsögumenn á
fundinum voru þeir Hermann
Jónasson og Eysteinn Jóns-
son, en auk þeirra töluöu
Hannes Pálsson, Einar Ágústs
son, Óskar Jónsson og Þórar-
inn Þórarinsson. — Fundur-
inn var mjög fjölmennur og
undirtektir við mál ræðu-
manna einkar góðar.
Einar Ágústsson, formaður
Framsóknarfélags Rcykjavíkur,
setti fundinn og skipaði Stefán
Jónsson, námsstjóra, fundarstjóra.
Fyrri frummælandi var Hermann
Jónasson, formaður Framsóknar-
flokksins.
Hermann minnti í upphafi máls
síns á það, að „viðreisnin“ hefði
misheppnazt. Tilgangurinn var
sagður að koma framleiðslunni á
réttan kjöl, bæta*gjaldeyrisafkom
una og auka innstæður í bönkum.
Um þetta gjaldþrot „viðreisnar-
innar" kvaðst Hermann hins veg-
ar ekki ætla að ræða, heldur
samninga. Tilvera lýðræðislegs
þjóðfélags byggðist á samningum.
Samningar í ýmsum myndum eru
grundvöllur lýðræðisskipulagsins.
Hvað eru kosningar, sem við lýð-
ræðisþjóðirnar státum sem mest
af? Kosningarnar eru mikilvæg-
asti samningurinn, sem gerður er
í lýðtræðisþjóðfélagi. Kosningar
eru samningur milli frambjóðenda
og kjósenda.
Við framboð og á framboðsfund
um lýsa frambjóðendur yfir þeirri
stefnu, sem þeir munu vinna eftir
og í kosningum er stofnað til
samnings milli kjósenda og fram-
bjóðenda um þá stefnu, sem fylgt
skuli í þjíðmálum. Það ríður á
miklu, að kjósendur geri sér þetta
ljóst. Því hvor væri meiningiai
með kosningum, ef svo er ekki?
Ef kjósendur gera sér ekki grein
fyrir þessari grundvallarreglu lýð-
ræðisins og haga sér ekki í sam-
ræmi við haná, eru þeir að kasta
Frá geysifjölmennum fundi Fram-
sóknarfélaganna i Reykjavík
'míífy/m.
Hermann Jónasson
atkvæði sínu á glæ til frambúðar,
eyðileggja atkvæði sitt og ala upp
í stjórnmálamönnum sviksemi. —
Hermann rakti síðan loforð
frambjóðenda stjórnarflokkanna í
síðustu kosningum. Leiðin til
bættra lifskjara var að kjósa Sjálf
stæðisflokkinn' og þeir, sem kusu
Alþfl., voru að kjósa óbreytt
ástand kaupgjalds og verðlags,
stöðvunarstefnuna. Enginn getur
rengt það, að þessar voru yfirlýs-
ingarnar. Allir verkalýðsforingj-
ar Alþfl. létu birta slíkar yfirlýs-
ingar eftir sér í Alþbl. stórletr-
aðar og myndskreyttar. Þeir sögðu,
að ef lífskjörin yrðu skert hið
minnsta, þá myndu verkalýðsfé-
lögin knýja fram kjarabót. Þetta
var grunntónninn. Og gegn þess*-
um samningi voru frambjóðend-
ur núverandi þingmeirihluta
kjörnir. Þeir voru kjörnir til að
fylgja fram þeirri stefnu, sem þeir
höfðu lýst yfir fyrir kosningar að
þeir myndu vinna eftir. — Þetta
er undirstöðuregla lýðræðisins —
og þannig ætlar lýðræðisskipu-
lagið meirihluta kjósenda rétt til
að ráða þvi, hvaða stefnu er fylgt
í stjórnmálum á hverju kjörtíma-
bili. — Það er lífsnauðsyn, að
kjósendur geri sér þetta ljóst, því
að ef ekki er staðið við yfirlýstar
stefnur, hverju ráða þá kjósend-
urnir? Hvar er þá hið margróm-
aða lýðræði? Lýðræðisskipulagið
krefst þroska kjósendanna, því að
það eru í rauninni þeir, sem
halda fjöreggi þess í hendi sér.
Geri kjósendur sér ekki ijósa
grein fyrir þessari grundvallar-
reglu lýðræðisins, þá ganga þeir
af lýðræðinu dauðu og ala upp
svikula og spillta stjórnmála-
menn.
Flestir kjósendur gera sér nú
orðið ljóst, að stjórnarflokkarnir
hafa svikið svo til öll loforð, sem
þeir gáfu fyrir kosningar og fór
Hermann um það nokkrum orðum.
Mestu svikin kvað Hermann hins
jvegar felast í bráðabirgðalögunum
um að taka valdið um gengisskrán
inguna af Alþingi í hendur ríkis-
stjórninni. Sagði hann það gerræði
af einræðistoga spunnið. Með
þessu hyggðist ríkisstjórnin ná í
hendur sér úrslitavaldi um kjara-
mál. Þessi bráðabirgðalög eru
hvorki meira né minna en yfirlýs-
ing um einræði í kaupgjalds og
kjaramálum launþega og bænda.
Eitt af loforðum ríkisstjómar-
innar eftir að hún tók við völdum
var, að hún myndi ekki skipta
sér af samningum verkalýðsfélaga
og atvinnurekenda um kaup og
kjör. Allir vita, hvernig ríkis-
stjórnin hagaði sér í vinnudeilun-
um í vor og nú hefur ríkisstjórnin
Eysteinn Jónsson
gefið yfirlýsingu um það, að hún
muni alls ekki þola launþegum
neinar kjarabætur. Ef verkalýðs-
félögunum tekst í frjálsum samn-
ingum við atvinnurekendur að
semja um kjarabætur, þá mun hún
taka þær kjarabætur af launþeg-
um aftur þegar í stað með því að
gera krónúna verðminni með
gengisfellingu.
En hvermg eiga kjósendur að
snúast við slíkum svikum, slíkri
átroðslu lýðræðisskipulagsins og
einræðishneigð. Kjósendur verða
að skilja, vilji þeir viðhalda lýð-
ræðisskipulagi og frelsi, að með
þögn og aðgerðarleysi magna þeir
svik stjórnmálamannanna. „Þau.
eru verst hin þöglu svik að þegja
við öllu röngu“. — Eg veit með
vissu, að meðal þess fólks, sem
kosið hefur núverandi stjói'nar-
flokka ríkir megn óánægja og
andúð á stjórnarathöfnunum. En
hið sorglega er, að þetta fólk held-
ur að sér höndum og þegir —
virðist ekki skilja þá miklu skyldu,
sem lýðræðið leggur því á herð-
ar. Þó að Sjálfstæðismenn víða
um land bölvi nú stjórninni í
sand og ösku við konuna sína, þá
þegja þeir við aðra og hafast ekki
að. — Það er eins og menn séu
hræddir við að skipta um flokk.
Það er talað um að menn gangi
af trúnni. Slíkt er hættulegt
krabbamein í líkama lýðræðisþjóð-
ar. Stjórnmál eru ekki og mega
aldrei verða trú. Stjórnmál eiga
að vera hlutlægt mat og sannfær-
ing hvers einstaklings og lýðræðið
krefst þess að hann velji og hafni
flokkum og frambjóðendum eftir
sannfæringu sinni. Það er sæmd
hverjum manni að haga sér í sam-
ræmi við sannfæringu sína, en
geri hann það ekki, svíkur hann
ekki einungis sjálfan sig heldur
bregzt einnig þeim skyldum, sem
hvíla á herðum hans sem þegns
lýðræðisþjóðfélags. Þau eru verst
hin þöglu svik, því að þau munu
fyrr eða síðar ganga af lýðræðis-
skipulaginu dauðu.
Hermann lauk orðum sínum
með því að skora á fundarmenn
að fara út til fólksins og gera því
þetta Ijóst. Allir hinir óánægðu
verða að safnast saman í órofa
fylkingu gegn svikum valdhaf-
anna og reisa þannig varnargarð
gegn því, að þeir vinni meira tjón
en þeir hafa þegar unnið.
Næstur tók Eysteinn Jónsson
til máls., rakti hann aðgerðir rík-
isstjórnarinnar og áhrif „viðreisn
arinnar" á hag almennings og
framleiðslu. M.a. hrakti Eysteinn
þá fullyrðingu stjórnarflokkanna,
að með samningum sínum við
verkalýðsfélögin hafi samvinnu-
hreyfingin verið að vinna skemmd
arverk. Samningar samvinnufé-
laganna og verkalýðsfélaganna
(Framhald á 13. siðu).