Tíminn - 28.12.1961, Page 7

MAGNÚS GÍSLASON Á FROSTASTÖÐUM RITAR
Fréttabréf úr Hegranesspingi
Þegar þetta er skrifað,
fyrsta sunnudag í Aðventu,
[hefur veturinn staðið í rúma
viku hér norðanlands. Þeir
vísu menn, Trausti og Leifur,
segja raunar, að fyrsti vetrar-
dagur hafi verið laugardagur-
inn 21. okt. og ekki ætla ég
mér þá dul, að draga í efa
þann útreikning þeirra. En
hinir eðlilegu fylgifiskar vetr-
arins, frost og fannir, voru
samt sem áður því nær 5 vik-
ur undan landi í þann mund,
er almanakið boðaði vetrar-
komu.
Eftir vanstillt snmar og sums
staðar erfitt meS eindæmum, kom
milt og gott haust. Sunnanátt eða
hægviðri var ríkjandi í 25 daga,
frá og með gangnasunnudeginum.
17. sept., og til vetrarkomu, en í
14 daga blés á norðan. Frosts varð
naumast vart en töluvert rigndi
eða meira og minna í 14 daga.
Fyrstu fjóra og hálfa viku vetrar-
ins var veðurlag óbreytt að kalla.
Nokkra sólarhringa var þó frost en
harka engin. Naumast kom fyrir,
að föl festi' til fjalla hvað þá í
byggð. Norðanáttin varð nú jafn-
vel að una við enn þá skarðari hlut
en áður. Hún náði sér aðeins á
strik í 5 daga en lognið eða sunn-
angola réðu ríkjum í 27 daga. Þann
22. nóv. urðu hins vegar snögg og
hahkaleg veðraskil. Þá gekk til
norðanáttar með snjókomu og 23.
og 24. mátti heita stórhríð, einkum
síðari daginn. Síðan hefur lengst
af verið leiðinda veður, norðan-
sveljandi með éljagangi.
Stjórn Kjördæmissamb^nds Norðurlandtkji' dæmis vestra, sitjandi f.á vinstri: Guðmundur Jónasson Ási í
Vatnsdal, Jóhann Þorvaldsson, Siglufirði Standandi frá vinstri: Guttormur Óskarsson, Sauðárkrók, Gústav Hall-
dórsson, Hvammstanga, og Magnús Gíslason, Frostastöðum, Skagafirði.
Kjördæmisþing
Þegar hin fáránlega kjördæma-
bylting hafði verið lögfest, töldu
Framsókharmenn nauðsynlegt,
með hliðsjón af afnámi hinna
fornu kjördæma, að endurskipu-
leggja flokksamtök sín utan
Reykjavíkur. Áður störfuðu flokks-
félög, eitt eða fleiri, í hverju kjör-
dæmi. Þessi félög starfa að sjálf-
sögðu áfram. En með stækkun
kjördæmanna gerðist nauðsynlegt,
að öll félög viðkomandi kjördæm-
is, kæmu á sambandi sín á milli og
hefðu sem nánast samstarf. Því
' hafa Framsóknarmenn myndað
hin svonefndu kjördæmissambönd
og er nú um það bil ár liðið síðan
að gengið var frá stofnun hinna
síðustu þeirra.
í síðastliðnum mánuði héldu
Framsóknarmenn í Norðurlands-
kjördæmi vestra kjördæmisþing,
hið annað í röðinni, og var það á
Sauðárkróki að þessu sinni. Þingið
sátu 43 fulltrúar, auk stjórnar sam-
bandsins, alþingismannanna Skúla
Guðmundssonar, Ólafs Jóhannes-
sonar og Björns Pálssonar og all-
margra gesta. Kristján Karlsson,
fyrrverandi skólastjóri á Hólum,
var formaður sambandsins, en er
nú fluttur buit úr kjördæminu.
Hefur Guðmundur Jónasson, bóndi
í Ási í Vatnsdal, gegnt formanns-
störfum í stað Kristjáns. Setti
hann þingið og kvaddi til fundar-
stjórnar Gísla Magnússon, bónda í
Eyhildarholti. Fundarstjóri skipaði
Jóhann Salberg Guðmundsson,
sýslumann og bæjarfógeta á Sauð-
árkróki, varafundarstjóra og fól
þeim Guðjóni Ingimundarsyni
kennara á Sauðárkróki og Grími
Gíslasyni bónda í Saurbæ í Vatns-
dal að rita fundargjörð.
Umræður urðu miklar og fjör-
ugar og stóðu, með stuttu kaffi-
hléi, frá því kl. 2 e.h. til kl. 10 um
kvöldið. Ræddar voru og sam-
þykktar nokkrar tillögur frá stjórn
sambandsins varðandi aukið og
eflt flokksstarf innan kjördæmis-
ins. Alþingismennirnir fluttu fram-
söguræður um einstaka þætti þjóð-
málanna og stjórnmálaviðhorfið í
heild. Þá voru og rædd ýmis hags-
munamál kjördæmis’ins, einkum
þau, er brýnt er að hrint verði í
framkvæmd á næstunni.
Stjórn sambandsins, þeir Guð-
mundur Jónasson Ási, Gústaf Hall-
dórsson, Hvammstanga, Guttorm-
ur Óskarsson, Sauðárkróki og Jó-
hann Þorvaldsson, Siglufirði var
endurkjörin en í stað Kristjáns
Karlssonar var kosinn varamaður
hans, Magnús H. Gíslason, Frosta-
stöðum.
í útgáfustjórn Einherja voru
kosnir þeir Bjarni Jóhannsson,
[ Bjami M. Þorsteinsson og Ingólf-
Jur Kristjánsson, allir búsettir í
í Siglufirði.
Stjórnmálaályktun
Tíminn leyfði ekki að nefndir
í væru skipaðar til þess að fjalla um
;þau mál, er fyrir.þinginu lágu. En
! Gísli Magnússon í Eyhildarholti
i tók að sér að semja stjórnmála-
! ályktun þá, er hér fer á eftir. Var
hún rædd um hríð og síðan ein-
róma samþykkt:
„1. Kjördæmisþing Framsóknar-
manna í Norðurlandskjördæmi
vestra, haldið á Sauðárkróki 5. dag
nóvembermánaðar 1961, telur
brýna nauðsyn bera til, að lands-
lýður allur geri sér ljóst, að tvenn
hafa orðið tímamót í ísienzkum
stjórnmálum, þau er mestum hvörf
um hafa vaidið með þjóðinni frá
því hún varð fullvalda ríki 1918.
Hin fyrri þessara tveggja tíma-
móta urðu á árinu 1927, er ríkis-
stjórn Framsóknarflokksins leysti
ílialdsstjórn af hólmi, hin síðari
undir árslok 1958, er hrein íhalds-
stjórn fékk aftur í hendur öll völd,
enda þótt hyggilegra þætti að láta
svo heita um stundarsakir, að
flokkur aiþýðunnar héldi um
stjórnartauma.
Milli þessara tímamarka hafði
Framsóknarflokkurinn lengstum
mikil ráð í ríkisstjórn og ósjaldan
úrslitavald, stefna flokksins var
ráðandi stefna í þjóðmálum. Það
er staðreynd, sem enginn maður
mælir i gegn, að þetta þriggja
áratuga skeið olli aldahvörfum í
athafnalífi íslenzkrar þjóðar, hvar
sem borið er niður. Húsakostur í
sveitum um gervallt land var bók-
staflega reistur úr rústum og
ræktun jarðar margfölduð, útgerð
efld með margvíslegum hætti, kom
ið fótum undir margháttaðan iðn-
að, samvinnufélögum unnt jafn-
réttis og um leið gert auðið að ná
eðlilegum og ásköpuðum þroska,
samgöngur á landi, á sjó og í lofti
efldar svo að til hreinna ólikinda
má telja. Af menningarmálum er
svipaða sögu að segja: Mennta-
skólum var fjölgað, alþýðuskólar
reistir, unglingum gert stórum auð
veldara en áður að afla sér þeirrar
menntunar, er hugur stóð til. AI-
menn velmegun jókst og hélzt í
hendur við örugga trú á kosti
iands og framtíð þjóðar.
2. Með valdatöku Alþýðuflokks-
ins og Sjálfstæðisflokks-
ins er sköpum skipt. Ríkisstjórn
þessara flokka hefur á hinum
skamma valdaferli sínum hvað
eftir annað sýnt kjósendum fulla
fyrirlitningu og fótum troðið lýð-
ræðið. Hin skefjalausa afturhalds-
stefna ríkisstjórnarinnar brýtur
niður bjartsýni almcnnings, drep-
ur í dróma viljann og máttinn til
nauðsynlegra athafna, hleður und-
ir fámenna auðmannastétt, en rýr-
ir lífskjör og afkomu alls þorra
manna — og þó engra, sem þeirra
er vilja og þurfa að stofna heimili.
3. Fari svo fram, sem nú horfir,
hlýtur að verða kyrrstaða á öllum
sviðum íslenzks athafnalífs, en
kyrrstaða er vitaskuld sama og
afturför. Við slíku má þjóðin ekki.
Kjördæmisþingið skorar því á kjós-
endur, hvar í flokki sem þeir
standa, að gera sér í fullri ein-
lægni grein fyrir því þjóðmála-
ástandi, sem nú hefur skapazt, svo
og óhjákvæmilegum afleiðingum
þess, ef lengi varir, bera það sam-
an við loforð og fyrirheit stjórnar-
flokkanna fyrir kosningar annars
vegar og hins vegar við þá altæku
uppbyggingarstefnu, sem áður réð,
og draga síðan af þeim samanburði
rökréttar ályktanir um vilja og
hæfni íslcnzkra stjórnmálaflokka
til að marka og fylgja fram þeirri
stefnu, er alþjóð horfir til mestra
heilla“.
Ánægjulegt þing
Það er alveg óhætt að segja, að
þing þetta var hið ánægjulegasta.
Bar þann skugga einan á, að tím-
inn, sem því var ætlaður að þessu
! sinni, reyndist of stuttur. Þau mál,
ýmis a. m. k., sem kjördæmisþing-
j in hljóta að taka til meðferðar, eru
svo yfirgrips- og þýðingarmikil,
að þau verða ekki rædd og gaum-
; gæfð svo, sem þörf er á, né um
þau gerðar ályktanir nema því að-
! eins, að þau séu tekin til athug-
unar í nefndum. Ég hygg, að stefna
beri að því framvegis, að halda
þingin fyrri hluta júnímánaðar og
ætla þeim þá tvo daga.
Oft er þörf en nú er nauðsyn
Eins og bent er á í stjórnmála-
ályktun þeirri, sem birt er hér að
framan, hefur starf Framsóknar-
flokksins frá upphafi verið ómet-
anlegt fyrir þessa þjóð. Það er
óhrekjanleg staðreynd, að þá hef-
ur mest og bezt miðað í áttina til
efnahagslegrar og andlegrar vel-
megunar almennings í þessu landi,
hvort heldur er í sveit eða við sjó,
þegar áhrif Framsóknarmanna á
löggjöf og iandstjórn hafa verið
jríkust, Þó þykir mér ósýnt með
; öllu, að flokkurinn hafi nokkurn
tíma átt brýnna hlutverki og þýð-
I ingarmeira að gegna en einmitt nú.
Einsýn, óbilgjörn og ofbeldissinn-
uð ihaldsstjórn ríkir í landinu.
Ferill hennar er ljótur og þó ekki
; allur séður enn þá, — og þó hvergi
nærri verri en vænta mátti. Orð-
um hennar og eiðum er í epgu
; treystandi. Það sanna dæmin, deg-
inum Ijósari. Stefna hennar er sú
hin sama og íhalds allra landa og
jallra tíma. að deila þjóðinni svo
; sem frekast er unnt í yfirmenn og
undirgefna, skerpa sem mest skil-
in þar á milli og freista þess að
búa svo um hnúta, að erfitt reyn-
ist úr að bæta. En sagan er ekki
þar með Öll: Frjálslyndir menn í
þessu landi verða að gera sér þess
grein, að þeir eiga ekki lengur í
höggi við þjóðlegt íhald, sem vildi
þó, þrátt fyrir allt, leitast við að
! vera heiðarlegt, — á sína vísu.
íslenzkur ihaldsflokkur er ekkl
lengur til nema sem sögulegt fyr-
irbrigði. íhaldið á íslandi lítur orð-
ið á sig sem hlekk í alþjóðlegri
íhalds- og auðvaldskeðju og er
þess albúið að starfa samkvæmt
þeirri „hugsjón".
Á Alþýðuflokkinn tekur naum-
ast að minnast. Hann á enga nú-
tíð. Þvi siður framtíð. Hann á bara
fortíð, raunar að ýmsu viðurkenn-
ingarverða. enda kosta nú Alþýðu-
flokksbroddarnir („toppkratar"),
alls kapps um að afneita henni í
verki.
Mál er til þess komið. að þeim
mönnum, sem stutt hafa Alþýðu-
bandalagið í þeirri trú, að með því
væru þeir að efla lýðræðissinnað-
an umbótaflokk, fari að verða það
Ijóst, að sú trú hefur leitt þá á
háskalegar villigötur. Línukomm-
únistar ráða öllu í Alþýðubanda-
laginu Þeir lifa í trú en ekki skoð-
un, þeir eru eins konar pólitískir
páfatrúarmenn. Þeir trúa á páfann
í Kreml. Það er eðlilega breyting-
um undirorpið hvað hann heitir.
Fyrir nokkrum árum hét hann
Stalín. Hann reyndist blóðistokk-
inn harðstjóri. Þau sannindi eru
venjulegu fólki fyrir löngu ljós.
En „allt var gott, sem gerði hann“,
sögðu kommúnistar hvarvetna um
heim. Stalin safnaðist til feðra
sinna. Krústjoff tók við, eftir að
hafa gert höfði styttri eða hrakið
í útlegð hættulega keppinauta.
Krústjoff taldi sig „uppgötva" að
„félagi" Stalín hafi verið hraklegt
illmenni, sem ætti hvergi skilið að
liggja nema utangarðs. Og komm-
únistar á íslandi taka undir þann
dóm um þetta fyrrverandi synd-
lausa og ofurmannlega átiúnaðar-
goð. Nú er það Krústjoff, sem er
óskeikull. Auðvitað hverfur hann
einn góðan veðurdag. Hver þá
reynist „sterkastur“ er ekki vitað
í dag, né heldur hvernig hann
dæmir forvera sína. Kannske for-
dæmir hann Krústjoff en dýrkar
Stalín. Kannske reynast þeir báðir
illmenni. Enginn veit það. Hitt
vita allir, að þá verður hann hinn
óskeikuli kommúnistapáfi, hver
sem það verður, hvenær sem það
verður og hvað sem hann segir og
gerir. — Hvenær ætlar allur sá
fjöldi Alþýðubandalagsmanna, sem
blöskrar þessi átrúnaðitr, að segja
skilið við þann tiltölulega fá-
menna heittrúarsöfnuð, sem hús-
um ræður í Alþýðubandalaginu og
rekur sína „pólitík“ í algjöru
trássi við heilbrigða skynsemi?
Tvær fylkingar
Það er fjarri því, að ég sé að
öilu leyti ánægður með Fram-
sóknarflokkinn og afstöðu hans til
ýmissa mála. Ég hef þvert á móti
ýmislegt út á hann að setja. Allt
um það fæ ég ekki betur séð en
að hann sé þó það eina pólitíska
athvarf, sem frjálslyndir, lýðræð-
issinnaðir umbótamenn á íslandi
eiga. Þessir menn, hvar í flokki,
sem þeir standa í dag, eiga að
mínu áliti að sameinast um Fram-
sóknarflokkinn, efla hann, móta
hann, hvessa hann í þeirri óhjá-
kvæmilegu og afdrifaríku baráttu,
sem framundan er við gerræðisfull
og óþjóðleg ofbeldis- og einræðis-
öfl íhalds og kommúnista.
Mér þykir sennilegt, að áður en
langir tímar líða eigist tvær meg-
infylkingar við á vettvangi ís-
lenzkrar stjórnmálabaráttu: Ann-
ars vegar flokkur auðhyggju-
manna, sem jafnan hlýtur að ala
með sér meira og minna ríka til-
hneigingu til einræðis, hins vegar
fylking lýðræðissinnaðra umbóta-
(Framhald á 11. siðu).
TÍMINN, fimmtudaginn 28. desember 1961.