Alþýðublaðið - 03.01.1940, Page 1

Mltrúarððs
fnndur
ít kvöld í AlÞýðuhúsinu.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANÐI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR. MIÐVIKUDAGUR 3. JAN. 1940. 1. TÖLUBLAÐ.
SamkoHDlai om kaupuppbót vegia dýrtíðarinnar.
---«—--
Allir félagsbnndnlr verkamenn, sjémenn, verksmiðjufólk og iðnaðar*
menn fá kaupnppbót frá 1. janúar og siðan ársfjórðungslega petta ár
Kaupuppbótin nemur minnst þremur fjórðu verð'
hækkunarinnar fyrir þá lægstlaunuðu en tveim-
ur þriðju eða helmingi fyrir þá betur launuðu.
-------«------
Samkomnlagið gildir tíl 1. jamiar 1941.
-------»—-----
r-
DAG verður útbýft á alþingi frumvarpi til laga um breytingar
“ á kaupgjaldsákvæðum gengislaganna. Hefir samkomulag náðsf
innan ríkisstjórnarinnar um kaupuppbét vegna dýrfíðarinnar og er
frumvarpið ffutf samkvæmt beiðni hennar af fjárhagsnefnd neðri
deildar.
Samkvæmt frumvarpinu nær kaupuppbótin tii allra verka-
manna, sjómanna, verksmiöjufólks og iðnaðarmanna, sem taka
kaup samkvæmt samningum milli stéttarfélaga og atvinnurek-
enda eða kauptöxtum, sem stéttarfélög hafa sett og giltu fyr-
ir gildistöku gengislaganna.
Samkvæmt frumvarpinu hækkar kaupgjald allra þessara launþega frá 1. janúar 1940
að telja og síðan 1. apríl, 1. júlí og 1. október 1940 miðað eftir á við meðalverðlag í nóv.
—des. 1939, jan.—marz, apríl—júní og júlí—sept. 1940 þannig, að fyrir hvert stig, sem
vísitala kauplagsnefndar hækkar frá grundvellinum jan.—marz 1939, skal verðhækkunin
bætt að helmingi, ef hækkun vísitölunnar nemur 5 stigum en ekki meira en 10 stigum,
en fyrir hvert stig, sem vísitalan hækkar þar fram yfir, skal þeim, sem hafa kr. 1,50 á
klst. eða minna, hætt dýrtíðin upp að 80 af hundraði, þeim, sem hafa kr. 1,51—2,00 á
klst. að 70 af hundraði, og þeim, sem hafa kr. 2,01 og þar yfir á klst., með 55 af hund-
raði.
Kaupuppbótin má þó aldrei nema minna í lægsta launaflokkinum en % af verðhækk-
uninni, % í öðrum launafloltki og helmingi í hæsta launaflokkinum.
Það kaupgjald, sem þannig er ákveðið, skal gilda sem samningur til 1. janúar 1941.
Óheimilt er að hækka annað kaupgjald í landinu meira á árinu 1940 en sem svarar
til þeirrar hækkunar, sem ákveðin er fyrir framangreinda launþega.
Frá vígstöðvunum á Kyrjálanesi: Finnskir hermenn með gasgrímur.
Stórsigrar Finna við austur^
landamærin um áramótin.
———■—-.<■.—.-.
Heil rdssnesk herfylkl króuð Inni og
stráfelld eða tekin til fanga af Finnum.
Aðalákvæði frumvarpsins.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
TJ1 INNAR hafa um áramótin unnið stærstu sigrana á
Rússum, sem þeir hafa unnið hingað til í styrjöldinni.
Hafa grimmilegir bardagar staðið yfir síðan á gaml-
ársdag við austurlandamæri Finnlands, hæði norðan við La-
dogavatn, hjá Suomisalmi og hjá Salla og Rússar farið hin-
ar mestu ófarir á öllum þessum stöðum.
Hjá Suomisalmi umkringdu Finnar á gamlársdag heilt
herfylki rússneskt, 17 þúsund manns að tölu. Féllu þús-
undir af því, en hinir voru teknir til fanga. — Finnar tóku
einnig herfangi ógrynni af hergögnum, þar á meðal 30 fall-
byssur og 11 skriðdreka.
Nýjustu fregnir af bardögunum við Salía herma, að
þar séu Finnar í þann veginn að umkringja annað rúss-
neskt herfylki, 16 þúsund manns að tölu.
Aðalatriði breytinganna á
gengislögunum, sem gerðar eru
í hinu nýja frumvarpi, eru svo-
hljóðandi:
Skipa skal þriggja manna
nefnd, einn eftir tilnefningu
Hæstaréttar, og sé hann for-
maður, en hina tvo eftir til-
nefningu Alþýðusambands ís-
lands og Vinnuveitendafélags
íslands, og nefnist hún kaup-
lagsnefnd.
Nefnd þessi skal, með aðstoð
Hagstofu íslands, gera yfirlit
um breytingar á framfærslu-
kostnaði í Reykjavík 1. dag
hvers mánaðar frá 1. nóvember
1939, miðað við meðalverðlag
mánuðina jan.—-marz 1939, eft-
ir grundvallarreglum, sem
nefndin setur.
Við þennan útreikning skal
sleppt broti úr stigi, hálfu eða
minna, en annars hækkað í
heilt stig.
Kaupgjald þeirra, sem um
ræðir í frumvarpinu, skal breyt-
ast frá 1. jan. 1940 að telja og
síðan 1. apríl, 1. júlí og 1. okt.
sama ár, miðað eftir á við með-
alverðlag í nóv.—des. 1939,
jan.—marz, apríl—júní og júlí
—sept. 1940, samkvæmt eftir-
farandi reglum:
Fyrir hvert stig, sem vísitala
kauplagsnefndar hækkar frá
grundvellinum jan.—marz 1939
(= 100), skal kaupgjald hækka
um 0,5% af kaupinu, ef hækk-
un vísitölunnar nemur 5 stigum
eða meiru, en minna en 10
stigum, en fyrir hvert stig,
AFÖSTUDAGINN kemur
þegar verkam'enn fá kaup
sitt greitt, kemur kaupuppbót-
in’ sem samkömulag hefir orðið
um, fyrsta sinni til fram-
kvæmda.
Með ákvæðinu um það, að
kaupuppbótin megi ekki nema
minna en 3A af verðhækkun-
inni fyrir lægsta launaflokk-
inn, % fyrir þann næsta og
helmingi fyrir þann hæsta er
tryggt. að kaupuppbótin verði
í þetta fyrsta sinn (frá 1. janúar
— 1. apríl) sem hér segir:
Dýrtíðaraukningin í nóv.—
des. mun samkvæmt útreikn-
i^gum kauplagsnefndar nema
12% miðað við verðlagið í jan-
úar—marz 1939. Samkvæmt
sem vísitalan hækkar þar fram
yfir, skal kaupgjald hækka
þannig:
1. flokkur 0,8% af kaupi, sem
nemur kr. 1,50 eða minna á
klukkustund,
2. flokkur 0,7% af kaupi, sem
nemur frá kr. 1,51—2,00 á
klukkustund og
3. flokkur 0,55% af kaupi,
sem nemur kr. 2,01 eða meiru
(Frh. á 4. síðu.)
því eiga verkamenn, sem hafa
kr. 1,50 á klst. eða minna, að fá
% af þeirri verðhækkun upp-
bætta. Það samsvarar fyrir
Dagsbrúnarmenn, s'em hafa á
klst. kr. 1,45 (taxtinn), 13 aura
hækkun á klst. eða kr. 1,30 á
dag.
Kaup verkakvenna, sem
nemur hér í Reykjavík 90 aur-
um á klst., hækkar samkvæmt
sömu reglu um 8 aura, eða upp
í 98 aura á klst.
Þeir, sem eru í 2. launa-
flokki, þ. e. a. s. hafa kr. 1,51
—-2,00 á klst., fá % hluta verð-
hækkunarinnar bætta.
Þeir, sem eru í 3. launa-
flokki, fá helming dýrtíðarinn-
ar uppbætta.
Svo virðist sem Rússar séu
að'eins á einum stað á vígstöðv-
unum í sókn, en það er á Kyrj-
álanesi. Hafa þeir safnað þang-
að ógrynni liðs, um 250 þusund
manns. sem talið er vera úrvals-
lið þeirra, og héldu uppi lát-
lausum áhlaupum á Manner-
heimlínuna í allan gærdag.
Er her Rússa á Kyrjálanesi
nú stjórnað af Stern hershöfð-
ingja, sem sóttur var til Aust-
ur-Síberíu til þess að taka við
yfirstjórn rússneska hersins í
stríðinu við Finnland og 'er
hann talinn einn af beztu hers-
höfðingjum Rússa.
Álitið er að Finnar muni hafa
um 100 þúk. manns á að skipa á
Kyrjálanesi, og hefir þeim til
þessa tekizt að hrinda árásunum
Norður við íshaf halda Finn-
ar sókn sinni áfram þrátt fyrir
ógurlegar frosthörkur. Síðustu
dagana hefir frostið verið 40
stig. Finnár nálgast nú aftur óð-
fluga Petsamo, sem Rússar tóku
af þeim fyrstu vikur ófriðarins.
Sagt er að hungraðar úlfa-
hjarðir séu farnar að gera mjög
alvarlega vart við sig á þessum
slóðum.
Fullti úaráð verkalýðsféiaganna
heldur fu'nd í kvöld kl. 81/2 í
Aipý'ðuhúsinu við Hverfisgötu.
Söngfélagið Harpa.
Munið samiæfiuíguma í IkvöM kl.
8V2 í hj'óðleikhúsinu. MætiÖ vel
og stundvíslega.
i! Jólafagoaðnr M- ii
i! ðPnflofchsfélags \
ias ð. janúar. |
\ LÞÝÐUFLOKKSFÉ-
j: LAG Reykjavíkur i;
j: hefir ákveðið að efna til ;
j; jólatrésskemmtunar fyrir jj
börn félagsmanna og gesti
;j þeirra þriðjudaginn 9. jan. |
i; Jólafagnaðurinn verður í jj
jj Iðnó. Nánar augl. í Al- jj
þýðublaðinu á laugardag. j:
Frenir rólegt gaml-
úrskvöld.
GAMLÁRSKVÖLD var
venju fremur rólegt að
þessu sinni. Þó var allmikið
um sprengingar og urðu nokkur
meiðsl af.
Höfðu ýmsir komizt upp á lag
með að búa sér til púður og
höfðu sprengt það á flöskum og
glösum. Urðu töluverð meiðsli
af glerbrotunum, og voru tveir
fluttir á spítala.
Lögreglan var kölluð út 36
sinnum frá kl. 6 á gamlárskvöld
til kl. 6 á nýjársmorgun.
Hve miklu nemur kaap*
uppbótln p. 1. janúar?