Alþýðublaðið - 18.01.1940, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐH)
FRAM TIL BARÁTTU DAGSBRÚNARMENN:
(dag og á morgon hrlndnm við samein-
afllr nmboðsmðnnm Stalli
FIMMTUDAGUR 18. JAN. 1940.
»----------------~—-—:— <>
í ALfYfHJBLAÐIÐ
RITSTJÓRl:
| F. R. VAXJDEMARSSON.
í fjarveru, hara«:
\ STEFÁN PÉTURSS0N.
| AffGREIBSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
.4900: Afgreiðsla, auglýsingar. i
4901: Ritstjórn (innl. fréttir). j
14002; Ritstjóri.
;4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
j4906: Aígreiðsla.
15021 Stefán Pétursson (heima).
I ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
í dag — og
óTuSg ■ r,
á morgun.
IDAG OG Á MORGUN er
háð úrslitabaráttan um
það, að bjarga aðalfélagsskap
verkamanna í Reykjavík úr
klónum á kommúnistum. Ef
það ekki tekst, er sögu Dags-
brúnar áreiðanlega að verða
lokið.
Alþýðuflokksverkamenn
sköpuðu og byggðu Dagsbrún
upp. Eldri félögunum er því
annt um hana eins og sitt eigið
heimili. Þeir vilja ekki fyrr en
í síðustu lög tapa trúnni á það,
að liægt sé að bjarga félags-
skapnum frá algeru hruni. —
Engin samvinna er hugsanleg
við kommúnista, þeim er aldrei
að treysta, enda eru þeir er-
léndir menn í sínu föðurlandi,
og það sem verra er, andstæð-
ingar þess og féndur, sem
hvovki er hægt að h'ta á sem
stéttarbræður eða þjóðarbræð-
ur.
Við þær kosningar, sem fara
nú fram í Dagsbrún, hafa Al-
þýðuflokksverkamenn gert
samkomulag við verkamenn úr
öðrum flokki um það, að hafa
sameiginlega stjórn í félaginu
og um það, hvað gert skuli til
endurreisnar félaginu. Þetta
samkomulag tókst þrátt fyrir
það, þó að Alþýðuflokkurinn
og Sjálfstæðisflokkurinn hafi
allt frá fyrstu tíð deilt hart og
hafi ólík sjónarmið. En trú Al-
þýðuflokksins er sú, og bjarg-
föst skoðun, að allir verkamenn
hljóti að standa saman, þegar
í nauðir rekur, og hlutverk Al-
þýðuflokksins er ekki annað en
það, að túlka og bera fram sjón-
ar nið og hagsmuni hinna vinn-
andi stétta í landinu. Þrátt fyr-
ir það, þó að þeir verkamenn
— margir hverjir, sem Alþýðu-
flc kkurinn hefir nú gert sam-
komulag við til að svifta kom-
múnista völdum í félaginu, telji
sij.; til stjórnmálaflokks, sem
Alþýðuflokkurinn deilir við, —
verður að telja það fullvíst, að
þeir verkamenn séu fyrst og
fremst trúir hagsmunum stétt-
ar sinnar og svo mun það reyn-
ast, og hvað er þá eftir, sem
skilur á milli? Ekki neitt, því
að stefna verkalýðssamtakanna
er stefna Alþýðuflokksins.
Sá hópur, sem stendur að
verkamannalistanum í Dags-
brún er ósigrandi, nema að
hann sé beittur svikum og
prettum, og það verður að játa
að aðstaðan er ójöfn, annar
stríðsaðilinn ræður því einn ■—
hverjir fá að kjósa og sami
stríðsaðili hefir kjörskrána í
höndunum, en hinum er neitað
um að sjá hana. Þrátt fyrir
þetta mun verkamannalistinn
þó sigra við kosningarnar vegna
þess að meirihluti hans meðal
\rerkalýðsins er svo geysimikill,
að svik sða vélrseði duga varl*.
TT’OMMÚNISTAR hamra á
því að nú sé gerð tilraun
til þess í Dagsbrún, að gefa full-
trúum atvinnurekenda meiri-
hluta í félagsstjórn. Þannig
nefna þeir nú verkamenn þá,
sem fylgja Sjálfstæðisflokkn-
um við almennar kosningar til
alþingis og bæjarstjórnar,
nokkrum dögum eftir að þeir
hafa sjálfir leitað til þessara
manna og beðið um samkomu-
lag við þá. En öðruvísi
áður blés. er þeir skírskot-
uðu til lýðræðiskenndar þeirra
og ástar á félagsfrelsi, en þá
horfði málum öðruvísi. Þá
þurfti að reka nokkra Alþýðu-
flokksmenn úr Dagsbrún til að
tryggja einræði kommúnista,
og þurfti að stofna stéttarfé-
lagasamband til höfuðs Alþýðu-
sambandinu, þar sem allir áttu
að fá „jafnan rétt“, en þegar
til réttlætisins kom, þá gleymd-
ist hvernig hlutföllin voru í
Dagsbrún við síðustu stjórnar-
kosningar þar. þá voru kjörnir
6 fulltrúar fyrir rúma 800
Dagsbrúnarkj ósendur, en 15
fulltrúar fyrir 6569 kjósendur,
— hvílíkur . jöfnuður og rétt-
læti!
Alþýðuflokksmenn voru rekn-
ir með þeim skrítnu forsend-
um, að þeir hefðu farið með
rógburð um fjármálastjórn
Hjaðninga í Dagsbrún, og fengu
heimild til málsóknar á hendur
þeim. brottreknu. Og til að
blekkja var því haldið fram, að
skatturinn til Alþýðusambands-
ins dræpi alla fjárhagsgetu fé-
lagsins. Þessum útgjöldum átti
að aflétta með því að fara úr
sambandinu.
Hvað hefir reynslah sýnt?
Heimildin til málshöfðunar
hefir aldrei verið notuð. Eng-
inn efast um vilja þessara
verkalýðsböðla til að klekkja á
þessum brottviknu með dómi,
en sannleikurinn er sá, að þeir
treystu ekki málstaðnum og
heyktust á heimildinni.
í staðinn fyrir skattgreiðslu
til Alþýðusambandsins hefir
komið skattur til Banaalags
stéttarfélaganna — nú Lands-
sambands ísl. stéttarfélaga—.
Kosningaskrifstofur B-list-
ans, en þær eru tvær, fylgjast
mjög vel með því, hvernig kosn-
ingarathöfnin gengur og hverjir
kjósa og hvenær, og hverjum er
neitað um að kjósa. Eru verka-
menn beðnir um að hafa tal af
skrifstofunum áður en þeir fara
á kjörstað og um fram allt að
veita þeim alla þá aðstoð, sem
þeir geta í té látið. En framar
öllu öðru eru verkamenn beðnir
að láta ekki undan ofbeldi kom-
múnista og sækja kosninguna
vel og drengilega og láta ekki
undan fyrir neinum töfum, sem
reyndar verða til þess að aftra
þeim frá kosningu.
í dag og á morgun verður
kveðinn upp dómurinn um það,
hvort verkamenn í Reykjavík
vilja láta síéttarfélagsskap sinn
áíram vera verkfæri í höndum
erlendra njósnara og landráða-
manna.
Um leið og sá dómur verður
kveðinn upp er líka kveðinn
upp dómur yfir þroska verka-
manna í Reykjavík.
--------------------
Ekkert hefir verið sparað, að-
eins greitt í aðra staði. Komm-
únistar hafa verið fóðraðir á fé
Dagsbrúnarmanna, b.löð þéirra
styrkt af félagsgjöldum þéirra,
bæði með beinum fjárframlög-
um og augíýsingum.
Ráðsmaðurinn hefir verið
launaður ásamt aðstoðarmanni
og notaður til þess að beita hiut-
drægni í starfi sínu og póiitísk-
um áróðri að undirlagi stjórnar
innar, en ekki til þess að líta
eftir aðbúnaði á vinnustöðvun-
um eða því að framfylgí sé
samningum Dagsbrúnar eða
samþykktum um kaup og kjör.
Þegar andstæðingar komm-
únista í Dagsbrún ganga sam-
an til kosninga og heita því að
leiðrétta og umbæta félagsstarf-
ið í Dagsbrún, þá æpa þessir
pólitísku loddarar og blekk-
ingapúkar: Sjáið atvinnurek-
endavaldið í Dagsbrún á leið
upp í stjórnina. Hver stjórnar
þessum ópum? Enginn annar en
atvinnurekandinn Héðinn Valdi
marsson, sem þessir rússnesku
erindrekar styðja í formanns-
sæti, maðurinn, sem í tvö s.l.
ár hefir legið eins og mara á
öllu félagsstarfi, ekkert aðhafzt
nema kalla saman fundi til
pólitískra æsinga eða hermdar-
verka. og leggja á ráðin með
hvernig helzt verði unnt að bola
sem flestum andstæðingum út
úr félaginu til.þess.að tryggja
völd sín.
Núverandi fórmaður Dags-
brúnar virðist ekki skoða félag-
ið lengur sem hagsmunaíélag
verkamanna, heldur aðeins sem
pólitískt valdatæki í Reykjavík,
| ALÞÝÐUBLAÐIÐ 8. þ. m.
skrifar þú alllanga grein,
sem á að vera svar til mín, en
nær því ekki nema að litlu leyti.
Þó gefur þú loforð um frekari
skilagrein um íslenzku glím-
una og vænti ég að hún komi
þó síðar verði.
Þú spinnur langt mál út af
fyrirspurnum mínum um fyrir-
komulag þeirra fimleikaæfinga,
sem þú hefir með drengjum
úr Austurbæjarbarnaskólanum
vestur í Í.R.-húsi. Inn í þetta
svar þitt blandar þú dylgjum og
stóryrðum um þessu óviðkom-
andi ónafngreinda menn og fé-
lög. Er slíkur ritháttur jafnan
lúalegur og fáum einum fært að
dæma svo verk annarra, að
ekki bitni á þeim sjálfum, og
svo er um þig, að þín íþrótta-
starfsemi innan skóla sem fé-
laga þolir ekki þá gagnrýni, sem
þú beitir aðra og gætir búizt við
að verða beittur sjálfur, sem ég
að þessu sinni ætla að láta ó-
gert. Þó verð ég að taka nokkur
atriði úr grein þinni til athug-
unar.
Þú vilt meina að áhugi minn
fyrir íslenzku glímunni geti
ekki verið það mikill, að það
hafi verið aðalatriðið í grein
minni, og styður það með þeirri
fuliyrðingu, áð ég hafi ékkert
alveg á sama hátt og kommún-
isti, sem fyrst hugsar um verka-
lýðsfélag sem flokkstæki. Ekki
er að furða þó að þessi aumu
erlendu skriðdýr æpi um þjónk-
un við vissa ráðherra í ríkis-
stjórninni, því að það eru þeirra
starsfhættir sjálfra, að hlýða
skipunum ofan að og utan að
eða eins og einn verkamaður
orðaði það við lestur Þjóðvilj-
ans, þegar talað var um að Ól.
Thors og Stefán Jóhann hefðu
fyrirskipað samvinnu í Dags-
brún: „Þeir eiga ekki á öðru
von, því að þeir þekkja ekki
annað sjálíir,“
Atvinnurekandinn slepjaður
brezkri olíu er sú tálbeita, sem
erindrekar Stalins á íslandi
beita fyrir sig í stærsta verka-
mannaíélagi landsins og í krafti
auðs og atvinnu ýtir hann m. a.
úr félaginu gömlum, vinnulún-
um Dagsbrúnai'mönnum, sem á
69. aldursári sínu hafa ekki haft
ástæður til að greiða félags-
gjöld, strikar út kyndara og bíl-
stjóra, kallar þá ekki „verka-
menn“ vegna þess að þeir eru
ekki kommúnistar, en tekur inn
skrifstofumann kommúnista-
flokksins og aðra þvílíka dáta.
Burt með þessa póiitísku ó-
stjórn. Víkjum atvinnurekanda
úr formannssæti, þurrkum út
rússnesk áhrif í Dagsbrún. ís-
lenzkir verkamenn vilja ekki í-
hlutun Rússa um íslenzk mál-
efni, þeir eiga ekki að gersst
til þess að styrkja landráða-
menn. Sameinist því allir um
B-listann!
unnið fyrir þá íþrótt. Þetta er
aðeins ein af þínum fullyrðing-
um byggð á litlum kunnug-
leika og engum rökum.
En hitt get ég skilið, að þar
sem spurningar mínar til þín
snertu þér viðkvæmt mál, álítir
þú þær aðalatriði greinarinnar.
Þú segist ekki vera skyldur
að svara mér, þar sem ég ekki
sé þinn yfirmaður. Það er synd
að segja, að þú álítir þig ekki
mikinn mann. Ég hélt að meðal
okkar íslendinga væri öllum yf-
irstéttagorgeir útrýmt úr okkar
góða lýðræðisþjóðskipulagi og
ég held, þér að segja, að þú sért
að verða einstök eftirlegukind.
Annars hefir mér heyrst að
kennarar óskuðu gjarnan eftir,
að foreldrar þeirra barna, sera
þeir eru settir yfir, hefðu ráð í
hendi með þeim um kennsluna
og uppeldismálin.
Þá þykir mér þú telja þig
hafa nokkuð mikið vald er þú
segist „engan hafa beðið um
nokkurt leyfi til þessarar ráð-
stöfunar“, að æfa flokkinn og
undirbúa hina væntanlegu för.
Mér sem flestum öðrum for-
eldrum þessara drengja er ó-
kunnugt um þessa fyrirhuguð
för, hvenær og hvert skal fara
og hvaða kostnað hún hefir í
för m®ð »ér. Við höfum ekki á
méti því að drengimir fái auka-
æfingar og erum þakklát öllum
þeim kennurum, sem sýna svo
mikla fórnarlund í starfi sínu,
barnakennslunni eða uppeldis-
starfinu, að þeir leggja á sig
aukavinnu fyrir þau, en við eig-
um heimtingu á að fá að fylgj-
ast með eftir því sem við getum
og sérstaklega vita í tíma um
allar fyrirhugaðar ferðir, sem
farnar kunna að verða. Fátæka
foreldra munar um allt og er
því nauðsynlegt að fá nægan
tíma til að undirbúa barnið
bæði hvað íatnað og auraráð
snertir.
I þessu sambandi minnist ég
þess, að á síðasta vori ætlaði
flokkur barna frá Miðbæjar-
skólanum í söngför, en var
synjað um fararleyfi og kenn-
ari og íararstjóri víttir fyrir
einræði. Lát þú þig ekki henda
hið sama.
Þú fullyrðir, að í vetur hafi
einhver eða einhverjir, sjálf-
sagt Ármenningar, „boðið börn-
um, sem ekki hafi verið skrásett
á félagaskrá Ármanns, ókeyp-
is sundkennslu“. Með þau hafi
verið farið til mín og ég innritað
þau í félagið.
Ég get hreinskilnislega sagt
þér að í mörg ár hefir fjöldi
fóL j yngra og eldra komið til
mín og beðið mig að innrita sig
í Glímufélagið Ármann, og ég
hefi góða samvizku af því starfi
mínu, sérstaklega af því að ég
hefi aldrei reynt að ná í fólk
frá öðrum félögum eða fá fólk
í félagið á annan óheiðarlegan
eða óleyfilegan máta.
Viðvíkjandi kennslu í Sund-
höllinni skal þess getið, að þeg-
ar sundæfingar hófust þar, varð
sundfólk félaganna að kaupa sig
inn á æfingar, svo þótt við
fengjum allmikinn afslátt af því
gjaldi, varð það samt að greiða
miklu hærra gjald en aðrir fé-
lagar fyrir mun kostnaðarsam-
ari æfingar. Til þess að draga
sem mest úr þessum kostnaði
hefir Ármann og önnur félög,
sem þarna æfa, lækkað félags-
gjöld fullorðinna og fellt niður
félagsgjald fyrir börn og ung-
linga innan 16 ára, þar fyrir
verða þau að borga 15 aura fyr-
ir hverja æfingu, eða nálægt 15
kr. á ári. Það er 10 kr. meira
en söinu aldursflokkar þurfa að
greiða fyrir fimleikatíma hjá
félögunum yfir veturinn, en
fimleikatímar eru dýrustu tím-
ar félaganna bæði hvað kennslu
og húspláss snertir. Þetta eru
þau vildarkjör, sem börn og
unglingar, sem sund stunda,
eiga við að búa hjá Ármanni,
og mátt þú leggja þinn dóm á
þá starfsemi eftir því sém þú
vilt og hefir drenglund til.
í grein minni 8. des. hafði
fallið niður orð þar sem ég tala
um gildi handknattleiks. og
kom leiðrétting á því í sama
blaði 11. sama mán., átti að
vera: „sem ekki hefir meira í-
þróttagildi".
Leiðréttinguna munt þú ekki j
hafa lesið. 1
Læt ég því þeim lið greinar
þinnar ósvarað, þar sem ég veit
að hann er til orðinn fyrir þessa
orðsúrfellingu.
Þó vil ég geta þess, að það er
ekki af lítilsvirðingu fyrir
handknattleik, að ég tek hann
til samanburðar við glímuna,
heldur af því að ég tel sund og
fimleika fullkomnustu og nauð-
synlegustu íþróttirnar fyrir al-
menning yngri sem eldri, en
handknattleikurinn er . íþrótt
skólans og tel ég hann ekki taka
glímunni fram um íþróttagildi,
en eiga með henni marga sam-
eiginlega kosti, svo sem, þjálf-
un í hugarhraða, eftirtekt, vissu
j Frit. á á. aiðtt.
Dagsbriinarmaður.
ípróttakennslan í
barnaskólunum.
---¥---
fslwar fil &®alst©Iass Mallss®iaai?«
Listi lýðræðis
flokkanna í
Dagsbrún.
Einar Björnsson
Sigurður Halldórsson
varaformaður.
Gísli Guðnason
ritari.
Torfi Þorbjarnarson
gjaldkeri.
Sveinn Jónsson
fjármálaritari.