Alþýðublaðið - 01.04.1940, Blaðsíða 3

ALiÞÝÐUBLAÐIÐ
MÁNUDAG 1. APRÍL 194«.
— ALÞÝÐUBLAÐIÐ ♦
Ritstjóri: F. R. Valdemarsson.
í fjarveru hans: Stefán Pétursson. Símar 4902 og 5021 (heima).
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Sellandsstíg 16. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu gengið inn frá Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2,50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H,,F.
-----------—---—-------------—------—.. ..♦
Lýðræðið verður að verja sig
AÐ verður ekki sagt, að það
sé vonum fyrr, sem sú skoð-
un kemur fram á alþingi, að
það sé „ekki viöunatvdi, að þeir
menn gegni trúnaðarstörfum fyrir
þj'óðfélagið, eða sé sýndur vott-
ur um sérstakt traust og viður-
kenningu ríkisins, sem vitanlegt
er um, að viljia gerbreyta þjóð-
skipulaginu með ofbeldi, koma
Islandi undir erlent ríki, standa í
hlýðnisaðstöðu um íslenzk lands-
mál við valdamenin í öðrum þjióð-
löndum, eða vinna á annan hátt
gegn fullveldi og hlutleysd ríkis-
ins“, eins og komizt er að orði
í þingsályktunartillögu þeirri, sem
fulltrúar þriggja aðalflokka
þingsins, Alþýðuflokksins, Fram-
s.óknarflokksins og Sjálfstœðiis-
flokksins, lögðu fram á alþingi
fyrir helgina.
Pað hefir að vísu þegar margt
orð verið skrifað og sagt urn
landráðastarf þeirrar klíku, sem
hér er starfandi fyrir rússneskt
og nú ef til vill einnig fyrir
þýzkt fé, en það hefir lengst af
vantað fullkomna alvöru í Ibarátb
unni gegn þeirri hættu, sem af
slíku landráðastarfi stendur.
Það hefir verið viðurkennit af
öl’um lýðræðisflokkunum í orði,
að það væri óhæfa, að keyptir
erindrekar erlends ríkis fæm með
stj'órn eða trúnaðarstörf í nokkru
verkálýðsfélagi á landinu, og
verkamenn Alþýðufiokksins og
Sjálfstæðisflokksins í Dagsbrún
sýndu það í verki, með því að
ta’ a hönd'um saman til þess að
steypa stjóm Héðins og hinna
rúisnesku erindreka í því féliagi,
að þeir vildu ekki við slíkt ástand
una. En samtímis sýna einstakir
áhrifamenn Siálf stæðisflokksins
JjDann slappleika í baráttunni gegn
hinni nlssnesku hættu hér á
landi, að þeir Iátia verkamanma-
félagið Hlíf í Hafnarfirði halda
áfram að vem í hinu svo kallaða.
landssambandi stéttairfélaganna,
sem rússnesku erindrekarnir hafa
stofnaÖ hér landráðastarfi sínu
til framdráttar, og leggja fram
fé til starfsemi þess!
Því hefir einnig verið lýst yfir
af öllum alþingismönnum lýðræð-
isfldkkanna, að þeir teidu alþingi
mishoðið með setu koinmúnista
þar. En fyrir nokkrum dögum
::ýndu Reykjavíkurþingmenn
Sjálfstæðisflokksins það ótrúlega
alvöruíeysi í þessari yfirlýstu af-
'Stöðu sinnd til kommúnista, að
hjóða hinum eiraa Reykjavikur-
þingmanni þeirra upp á sam-
vinnu um flutning þingsályktun-
.artillögu!
Það er vitað, að fjöldi manna
hefir síðan í liaust útilokað hið
rússneska áróðurisblað hér af
heimilum sinum og bæði einstak-
lingar og opiniberar stofnanir
diætt að styrkja það fjárhagslega
með auglýsingum eins og áður
yar gert í lalgeru skeytingarleysi
um moldvörpustarf þess gegn
lýðræðinu í landinu og frelsi
þjóðarinnar. En ennþá lætur hið
hpinbera póstinn flytja þetta blað
fyrir lítilfjöriega þóknun hvert á
land, sem hinum rússnesku er-
indrekum sýnist. Ennþá sýna
menn úr öllum lýðræðisflokkun-
um það andvaraleysd, að leigja
kommúnistum hús til fundahaida
'Og skemmtana í fjáröflunarskyni
fyrir landráðastarf sitt í jijóinustu
hinnar rússnesku ofheldis- og
landvinningastefnu. Og ennþá fá
þeir að vinna öáreittir að því í
óteljandi opinberum trúnaðar-
stöðum, að útbreiða hið rúss-
neska eitur og grafa rætumar
undan frelsi og fu'llveldi þjóðar-
innar, sem veitir þeim lífsuppeldi.
En nú er svo að sjá. á þings-
ályktunartillö'gu þeirri, sem lögð
var fram á alþiugi fyrir helgina,
að mönnunr sé að verða ljóst.,
hve óverjandi linkennd það er
af lýðræðinu, að ala þannig upp
við brj'öst sér þá menn, sem
sitarfia af ráðnum hug að því, að
kollvarpa því með ofbeldi og
koma landinu unciir erlend yfir-
ráð. Og þess er að vænta, að ekki
verði látið sitja við samþykkt
þingsályktunartillögunnar eina.
Við mætturn vel læva af frændum
okkar, Svíum, að taka með meiri
festu á moldvörpustarfi hinna
rússnesku erindreka og skyklra
manna hér, en við höfum gert
hingað til. Þeir hafa að vísu ekki
bannað kommúnistiaflokkiinn. En
þeir hafa miskunnarlaust flutt
njósnara og erindreka hams úr
öllum þeim opinherum stöðum
þar sem hætta stendur af þeim.
Svíar telja slíka sjálfsvöm þjóðar
sinnar ekki vera í neinu ósam-
ræmi við lýðræðið. Þeir skoða
það þvert á móti sem stórhættu-
legan veikleika af hálfu lýðræð-
isdns, að leyfia. yfirlýsfum fjand-
mönnum þess að nota sér frelsið
itil að naga í sundur þær stoðir,
sem bæði það sjálft og fullveldi
þjió'ðariniiar hvílir á.
Sö fnuðir Mo sk v ak om mú nis t a
eru ekki í nei'nu landi stjórn-
málaflokkur í venjulegri merk-
ingu þess orðs, heldur landráða-
klíkur, sem haldið er úti af Rúss-
landi til þess að ’styðja ofheidis-
og 1 andvinningastefnu þess. Þeir
gefa fengið að halda sínu skoð-
anafrelsi, ef skoðanafrelsi skyldi
kallast, að halda fram einu í dag
og öðm á morgun eftir því, sem
yfirboðurum þeirra austur í
Moskva hentar. En við skulum
sjá, hve mikið þeim verður á-
gengt. með hinin rússneska fagn-
aðiarboðskap, ef við sjálfir hætt-
um að styrkjia landrá'öastarf
þeirra á al'an möguiegain hátt,
af einhverri vaínsgrautarmiskunn-
semi eða af misskilningi á jiví,
hvað frelsi og lýðræði er, og
hvað til okkar friðar heyrir!
Ef siolinprnar teppast til landsins
Frumvarp 'isbh heimild*
fll 35 mlðnrskiirðar
frá fjármálaráðherra.
.. "■ ...
«¥fst um fylgi annara ráOkerra.
Aðalfundur Bjrgging-
arf élags verkamanna
Verkamannabústaðirnir nýju
verða tiibúnlr um múnaða-
motin. mai og júní.
"O RAM ER KOMIÐ á aljiingi frumvarp ti! laga um heim'
ild fyrir ríkisstjórnina til að fella niður eða lækka
ýmsar grciðslur samkvæmt lögum.
Það er fjármálaráðherra,
sem ber frumvarpið fram, en
eftir því sem Alþýðublaðið
hefir heyrt, er óvíst um fylgi,
að minnsta kosti sumra ann-
arra ráðherranna, við frum-
varpið, eins og það hefir ver-
ið lagt fram.
Hnsvegar er frumvarpið bor-
ið fram, eftir því, sem segir í at-
hugasemd við það vegna óviss-
unnar um afkomu ríkisins, er
stafar af ófriðarástandinu.
Frumvarpið er svohljóðandi:
„,Á ádnu 1941 er ríkisstjórninni
heimilt, ef nauðsyn krefur:
1. Að fella niður greiðslu á
35«/o af f ramlögum riikissjöðs,
samikvæmt fjárlögum, til:
a. Byggingiarsjóðs, sbr. II. kafla
Iaga nr. 76, 11. júní 1938, urn
byggingar- og landnámssjóð.
h. Endurbygginga íbúðarhúsa í
sveitum, sbr. III. kafla söfnu
laga.
c. Ný'oýla og Siamvinnubyggða,
sbr. IV. kafla (34. og 37. gr.)
sömu laga.
2. Að lækka um 35°/o framlag
ríkissjóðs samkvæmt fjárlögum,
til jarðabótástyrkja, sbr. 9. gr.
jarðræktarlaga nr. 101, 23. júní
embættis- og starfsmanna ríkis-
ins samkv. lögum um 35%.“
Orðsenðlng frá útblnt-
nnarskrifstofn Rvikor.
W j1 ÖLK, sem þarf að fá skipt
hveitimiðum fyrir rúgmiða í
aprílmánuði samkv. læknisvott-
orði, er beðið að fá sig aigreitt
pú í þessaii viku.
Að gefnu tilefni vill skrifstofan
taka fram, að samkv. ákvörðun
skömtunarskrifstoíu ríkisins verða
engin aukialeyfi veitt vegna ferm-
inga eða þ. h.
Verzlanir (og brauðgerðarhús),
sem selja skömmtunarvöru, eru
áminnt um að senda alla reiti
(rétt talda) fyrir sí'ðasta mónuð
til skrifstofunnar dágana 1.—5.
þ. m. ásarnt skýrslu um söluna.
Er þeirn veitt móttaka daglega
frá kl. 9—12 f. h. og 1—5 e. h.
Athygli verzlana skal vakin á því,
að afgreiðslutími fyrir innkaups-
leyfi er frá kl. 10—12 f. h. og
1—3 e. h. daglega allan mánuð-
inn, nema á Laugard., þá frá kl.
10—12 f .h.
1936.
3. Að miða fnamlag ríkissjöðs til
byggingarsjóöa samkv. 3. gr. laga
nr. 3, 9. ja(n. 1935, um verka-
mannabústaði, við kr. 1,30 fyrir
hvern íbúa kaupstaðar eða kaup-
túns, gegn jafn háu framlagi
bæjar- og sveitarsjöða, og að
lækka fjárveitinguna samkv. fjár-
lögum í hlutfaili við það.
4. Að láta tekjuauka þann, sem
gert er ráð fyrir í 2. gr. laga
um bráðabirgðatekjuöflun ríkis-
• sjóðs og jöfnunarsjóðs bæjar- og
sveifarfélaga, er gilda fyrir árið
1941, renna beint í ríkissjöð og
að láfa tekjuauka þann, sem gert
er ráð fyrir í 4. mgr. 3. gr.
nefndra laga, einnig renna beint
í ríkiSsjóð.
6. Að fella niður 35% af fram-
lagi ríkissjóðs til lífeyrissjóðs ís-
F.U.J.
Kaffikvöld verður í fundarsal
félagsins í kvöld kl. 9. Ræða.
Upplestur. Söngur og Banjoleik-
ur. Aðgangur kostar kr. 0,75.
Sími 1508. Tvær línur.
UpphitaSir bílar. Fljót af-
greiðsla. — Aætlunarferðir í
Grímsnes, Laugardal. Biskups-
tungur, sömuleiðis Álftanes.
Ólafur Ketilsson.
Bjarni Jóhannesson,
Hringið í 1508.
lands, samkv. 78. gr. alþýðu-
tryggingarlaga, nr. 74 31.. des.
1937.
7. Að lækka verðlagsuppbót til
2 stxilkur geta komist að sem
lærlingar við kjólasaum. —
Saumastofan Uppsölum, Aðal-
stræti 18. Sími 2744.
Visitaia.
Samkvæmt útreikningi kauplagsnefndar er vísitala
framfærslukostnaðar í Reykjavík mánuðina janúar til
marz 121.
Kaupuppbætur samkvæmt lögunum um gengisskrán-
ingu og ráðstafanir í því sambandi verða því:
í 1. flokki 15.75%.
í 2. flokki 14.00%.
og I 3. flokki 11.057°.
VlðskipfamálaráHuneytlð.
P* UNDUR var í gær í bygg-
ingafélagi verkamanna. —
Stjórnin gaf skýrslu um störfin
á liðnu ári, en fullnaðarskýrsíu
varðandi kostnað húsanna er
ekki hægt að gefa ennþá.
Stjórnin var öll endurkosin,
en hana skipa: Björn Stefáns-
son, Magnús Þorsteinsson,
Grírnur Bjarnason. Oddur Sig-
urðsson og í varastjórn: Þórð-
ur Gíslason, Georg Þorsteinsson,
Jóhann Eiríksson og Marteinn
Þ Gíslason.
Undánfarið hefir verið unn-
ið af fullum krafti við
innréttingu verkamannabústað-
anna og eru öll líkindi til að
því verði lokið um mánaðamót-
in maí og júní.
♦-------------—— -------♦
10-20 p uuiiat
' -x'
á kolum.
nú og framvegis með því
að greiða í eitt skipti fyr-
ir öll einar fimmtíu krón-
ur.
Sparnaðurinn falinn í
breytingu, er ég hefi þeg-
ar framkvæmtj fjölmörg-
um húsum hér í bæ.
í einu mjög stóru kerfi
hefir kolaeyðsla minnkað
um 45 % samsvarandi 200
tonna eða 30 000 króna ár-
legum sparnaði!
155 krónur kostar tonnið
í dag! 20% sparnaður þýð-
ir 31 krónu rabat á tonn.
En kolin eiga enn eftir að
stíga. Hvað verður verðið
í haust eða vetur? — Eða
reiðið þér yður blint á að
hitaveitan verði þá komin
til sögunnar?
Sláið á þráðinn 4477 og
talið við GH. — Það kost-
ar ekki neitt. Bezt milli
3—4.
GÍSLI HALLDÓRSSON
verkfræðingur.
Austurstræti 14.
^--------------------------+
liRpaanr
lirfcaBto
Nýjasta tízka
frá New York.
Nýkomið.
R. Elaarssea & Bjðroson
Bankastræti 11.