Tíminn - 06.02.1963, Blaðsíða 6

Tíminn - 06.02.1963, Blaðsíða 6
TÓMAS KARLSSON RITAR VERDLAGSGRUNDVOLLUR OG KJOR BÆNDASTETTAR Björn Pálsson hafði í gær fram-1 sögu fyrir friunvarpi sínu um breyting á 4. grein laganna um framleiðslurá'ð landbúnaðarins. Áð j ur hefur verið greint frá frum- [ varpi þessu hér í blaðinu, en frum- varpið kveður á um, að jafnframt því, sem laun bænda í verðlags- grundvellinum, skuli miðast sem nánast við laun vinnustétta í bæj- um, skuli enn fremur bæta 25% af framleiðsluaukningu meðalbús- ins við laun bóndans í grundvell- inum. Auk Björns tóku ráðherr- amir Gylfi Þ. Gíslason og Ingólfur Jónsson þáti í þessum umræðum. Björn Pálsson sagði, að afurðir bænda væru verð lagðar samkv. framleiðsluráðs- lögunum eins og kunnugt væri. — Verðlagningin ætti að miðast við það skv. lög- unum, að tekjur bónda hins svo- kallaða meðalbús væru i sem nán- ustu samræmi við framtaldar tekj- ur sjómanna, iðnaðarmanna og verkamanna. Skipti því engu máli, nvort bændur framleiddu mikið eða lítið. Tekjur þeirra færu ekki cftir því. Slíkt fyrirkomulag væri ekki til þess fallið að efla fram- farir og auka afköst. Þá sagði Björn að mikið vantaði á, ag bændur hefðu þær tekjur, sem þeir ættu að hafa skv. lögun- um. Skv. þeim útreikningum, sem Arnór Sigurjónsson hefur gert á vegum hagstofunnar, kæmi í ljós, að árið 1960 hefðu meðaltekjur bænda numið rúmum 59 þúsund krónum. Fyrir skömmu hefði Gylfj Þ. Gíslason, viðskiptamála- ráðherra, hins vegar lýst yfir, að meðaltekjur sjómanna, iðnaðar- manna og verkamanna, hefðu num ið 79 þúsund krónum árið 1960. Mur.ar því um 20 þús. krónum eða um 30% að bændur hafi fengið þær tekjur, sem lögin ætla þeim. Þá væri því og við að bæta, að hvorki börnum bóndans, sem vinna mikið við búreksturinn, né konu hans væru ekki reiknað neitt kaup við útreikninga á vinnulið vísitölu búsins. Enn fremur sagði Björn, að við útreikninga á verðlagsgrundvell- f Strákalæti Þau leiðu atvik eiga sér stundum stað, að illa uppaldir unglingar, sem búa við mik- inn misþroska i andlegum og líkamlegum efnum, kalla ókvæð isorð að vegfarendum á götum úti, henda í þá snjókúlum ef krapsnjór er fyrir hendi, og jafnvel því sem verra er. Vegfarendur láta slíka fram komu venjulega eins og vind um eyru þjóta. Þeir vita sem er, að uppeldi þessara unglinga er ábótavant, bæði frá hendi foreldra og þjóðfélagsins,1 og einstaka sinnum er innræti ekki heldur gott. Hljótast sjald an af þessu nein vandræði. slys eða tjón, en er leiður blett ur á umgengnismenningu og daglegri hegðun. Hitt er miklu alvarlegra. hversu oít hliðstæðir atburð- ir gerast á vettvangi dagbiað- anna. Leiðarahöfundar og fréttasmalar, sem venjulega eru komnir af vanþroskaskeiði unglinga, hvað aldur snertir láta sér sæma að æpa að kurt eisum og friðsömum borgurum einkum ef þeir vinna þýðingar mikil trúnaðarstörf, uppnefna þá, bendla þá við óknytti. og skemmdarstörf, sem þeir hafa vitanlega aidrei nærri komið og eru með getsakir um áform og tilgang, sem eiga sér enga sannleiksstoð. Þeir sem meðal annarra oft verða fyrir slíku aðkasti, frá blaðamönnum, eru trúnaðar menn samvinnufélaganna Minna þau skrif hinna fyrr nefndu á hegðun hrossastráka. sem ekki kunna til verka, eða götuunglinga, sem hlotið hafa vanrækt uppeldi. Þessi framkoma gerir leið- togum samvinnufélaganna per- sónulega ekkert til, en ber vott um fullkomna lítilsvirðingu á meir en 30 þúsund kaupfélags- mönnum um allt land og rót- gróið þekkingarleysi og fjand- skap við samvinnufélögin, frá hendi 'peirra stjórnmálaleið- toga, sem láta slíkt orðbragð líðast í blöðum sínum. Samvinnumenn hafa tekið þann kost, að leiða þessi stráka læti hjá sér, skýra málstað sinn með rökum og dæmum og mæta' ókurteisi með hógværð og mannsæmandi rithætti. Hafa andstæðingarnir að visu dregið nokkurn lærdóm af þeirri fram komu. en sýna þó augijóst tor- næmi. nema verra sé um að kenna Þeir menn, ^em skrifa um samvinnumál f timarit sam- vinnufélaganna og blöð þau sem vinvsitt eru samvínnuhreyf ingunni munu ekki láta hrekja sig frá peim rithætti er þeir hafa heldur halda áfram að skýra málstað sinn með rökum og sönnum dæmum. án per sónulegrar áreitnr við þá. sem eru á annarri skoðun og gegna ólíkum siörfuip. Hitt mega hin ir sjálfhælnu ..manndóms- menn“ andstæðinganna vita. að þúsundir vitiborinna manna og kvenna um allt land leggja sinn dóm á 'it.hátt blaðamanna. eigi síður en annað. og meta og virða svo sem málefni standa til. P.H.J. inum undanfarin ár hefði magn landbúnaðarafurða verið áætlað allt of hátt og það hefði lækkað verðið. Framleiðsluaukning hefur orðið mikil í landbúnaðinum. Á tíma- bilinu frá 1953 til 1962 jókst mjólk urframleiðslan um 86% og kjöt- íramleiðslan þrefaldaðist. Bændur hafa ekki notið góðs af þessari framleiðsluaukningu. Verðlagið hefur lækkað eftir því sem fram- ieiðslan hefur aukizt. Að bændur skuli ekk; græða I samræmi við aukin afköst og framleiðslu getur ckki gengið til lengdar. Miðað við breytingar á gengi ættu bændur nú að fá 37 krónur fyrir kjötkílóið en fá 28 krónur. Þeir ættu á sama hátt reiknað að fá 7,45 fyrir mjólk- urlítrann en fá 5,27. Framleiðslu- aukningin hefur því eingöngu kom ið þeim, sem kaupa vöruna til góða. Með þessu frumvarpi er gert ráð fyrir að 25% af aukinni fram- leiðslu meðalbóndans komi fram i kaupi bóndans í verðlagsgrund- vellinum. Þá er gengið út frá,- að helmingur af framleiðsluaukning- unn; séu aukin afköst og vinna, en lielmingur kostnaður. Bændur fá því samkvæmt því helming af aukn um afköstum og vinnu og neyt- endur helming á móti. Þetta er leiðin til að hneppa þeirri spenni treyju af bændastéttinni, sem nú- verandi skipulag þessara mála reyr ir hana í. Með núverandi skipulagi eru það hinir stærri bændur og efna- meiri, sem græða á kostnað hinna efnaminni og þeirra sem minni eru. Gengisfellingarnar að undan- förnu hafa gengig í sömu átt. Þeir stóru hafa hagnazt en hinir, sem verr eru settir, sligaðir. Það er að verða útilokað nú fyrir bændur, sem eru að byria eða hafa fyrir skömmu byrjað búskap, ag komast yfir þann ofboðslega stofnkostnað og vaxtagreiðslur, sem mönnum er nú gert að búa við í þjóðfélag- inu. Þetta segir líka þegar til sín. Raunverulegum bændum hefur fækkað um 200 á síðustu árum. enda ekki að furða þótt ungir menn hverfi frekar að öðrum at- vinnugreinum en landbúnaði, þeg ar svona er búið að þeim, sem landbúnaðarframleiðslu vilja stunda. Björn sagðist alltaf hafa viljað núverandi ríkisstjórn vel og ráð- ið henni heilræði og þar sem kjósa ætti í vor. væri ekki seinna vænna fyrir ríkisstjórnina að gera bragarbót ef hún ætlaðist til að unga fólkig í sveitunum kysi hana. Gylfi Þ. Gísla- son sagðist ekki efast um velvild Björns til rík- isstjórnarinnair, en hins vegar væri ekki eins ör uggt um afstöð- una til hans eigin flokks, því að ræða hans hefði verið einhver mesta gagnrýni á Framsóknarflokk ínn, sem flutt hefð; verig á und- an förnum árum, þar sem Fram- sóknarflokkurinn hefði staðið fyr- ir letningu umræddrar löggjafar. Gylfi sagði fráleitt að það gæti staðizt hjá Birni að svo gífurlega hefði verið hallað á bændur við verðlagninguna og hann vildi vera iáta. Ósennilegt væri að samkomu lag hefði getað orðið í 6 manna nefnd á síðasta hausti, ef það væri rétt. Þá sagði ráðherrann nauð- synlegt að endurskoða ákvæði íramleiðsluráðslaganna um verð- lagsuppbætur á útfluttar landbún- aðarvörur. Sagði ráðherrann að setja yrði takmörk þess, hve háar þessar uppbætur mættu vera á cinstökum vörutegundum. Það væri fullkomið hneyksli, hve þess- ar uppbætur væru miklar t. d. á útfluttu undanrennudufti. Ingólfur Jóns- son sagði tillögu Björns ekki nýja af nálinni. Þessi hugmynd hefur verið rædd í Framleiðsluráði og hjá Stéttar- sambandi bænda og kosin hefur verið nefnd til að endurskoða lögin í heild og er nú að þvi. Þetta mál er ekki í sniðum og er margs að unnið einfalt gæta og mun sú nefnd er nú at- hugar lögin áreiðanlega miða til- lögur sínar við það að hagur bænda verði tryggður sem bezt. Þá sagði hann Björn hafa farið með alrangar og villandi tölur um tekj- ui bænda. Það gæti ekki staðizt að bændur hefðu haft 30% minni tekjur en launastéttir í bæjunum. Það er ekkj ástæða til að gera of mikið úr því þótt jarðir fari í eyði. Jarðir hafa farið í eyði fyrr en nú á síðustu árum. Það er ekki heppilegt fyrir þjóð eins og ís- lendinga að binda allt of margt fólk í landbúnaðinum. Það verða að vera hæfilega margir I hverri atvinnugrein f nútímaþjóðfélagi, sagði ráðherrann að lokum. Bjöm Pálsson bar það til baka, að hann hefði farið með rangar tölur. Hann hefði nefnt tölur úr Hagskýrslum 1960, en ekki er unnt ag fullyrða lengra fram, þar sem hagskýrslur ná enn aðeins til árs- ins 1960. Þvf hefði hann ekki rætt um árið 1961 eða 1962. Gylfi Þ. Gíslason hefði lýst því yfir, að meðaltekjur launastéttanna í bæj- unum hefðu verið 79 þús. krðnur 1960 og skv. því væru laun bænda það ár 30% lægri. Ingólfur Jónsson, landbúnaðar- ráðherra, sagði þetta einhvern mis- skilning hjá Birni. Það stæði hvergi f hagskýrslum, að bændur hefðu haft 30% lægri tekjur en vinnustéttirnar í bæjunum. Hins vegar væri það mergurinn málsins, að því meiri kostnað, sem hægt er að fá samkomulag um í 6 manna nefnd, að færður skuli á vísitölu- búið, því betri verður útkoma oóndans. A Þ ★★ Stuttur fundur var í efri deild í gaer. Eitt mál var á dagskrá, sala jarðarinnar Litlagerðis til Jóhanns Skaptasonar, sýslu- manns. Karl Kristjánsson mælti fyrir þessu frumvarpi. Var sagt frá þessu máli hér á síðunni í gær og greinargerð sú er frumvarpinu fylgdi bÍTt. ★★ Einar Olgeirsson hélt áfram ræðú sinni við 1. umr. um áætlunar ráð ríkisins. Hélt hann áfram ástartjáningum sínum til Sjálf- stæðisflokksins, og dró ekkert úr skömmum sínum um Fram- sóknarflokkinn. Sagði hann m.a. að Sjálfstæðisflokkurinn væri ætíð mjög góður flokkur, þegar hann ætti samstarf við Sósial- istaflokkinn, þvi ag þá næðu hin góðu öfl í Sjálfstæðísflokkn- um saman höndum við Sósíalistaflokkinn. Þegar Sjálfstæðis- flokkurinn ætti hlns vegar samstarf við Framsóknarflokkinn, yrði hann mjög slæmur flokkur, þvi að þá næðu braskarahóp- arnir > báðum flokkum undirtökunum!! EIMftllÐíN Lóðarbalar Áskriftarsími 1-61-51 Polex bólfæraefni, 12 og 14 mm. Pósthólf 1127 Terelene, 12 og 14 mm Reykjavík Sisal teinatóg, 214“ Auglýsið í Tímanum Kaupfélag Hafnfirðinga Sími 50292 6 T f MIN N , miðvikudaginn 6. febrúar 1963

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.