Alþýðublaðið - 13.06.1940, Blaðsíða 3

FMMTUDAGUR 13. JÚNÍ 194«.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Rltstjóri: F. R. Valdemarsson.
- í fjarveru hans: Stefán Pétursson. Símar 4902 og 5021 (heima).
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
i Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Sellandsstíg 16. 4903: Vilhj, S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu gengið' inn frá Hverfisgötu.
j' Símar: 4900 ög 4906.
Verð kr. 2,50 á mánuði. 10 aurar f lausasölu.
ALÞÝÐUPR E.N TSMIÐJAN H.í’.
Innheimta útsvaranna.
SKÝRSLA sú um óinnheimt
útsvör í Rey'kjavík, sem leg-
ið hefir frammi fyrir almenningi
undanfarið og Alþbl., birti út-
drátt úr í gær, sýnir, að það er
meira en lítið bogið við inn-
heimtu útsvaranna í Reykjavík.
Ú|íún ■sýhir, að mörg þúsund bæj-
5 áfbúar eiga enn ógreidd útsvör
' fyrir síða_st liðið ár og eldri út-
■ svör, sem samtate skifta hundr-
uöum þúsunda.
' Af þessu má draga ýmsar á-
- lykianir. í iyrsia lagi hversu ó-
ba'i'ileg útsvarsbyrðin er orðin
■ hér i Reykjavík undir stjórn nú-
yerandi bæjarstjórnarmeirihlu'ta.
Enda er það kunnugt, að undan-
darjn ár hafa útsvörin á hverju'
ári. hækkað um allt að hálfri
milljón á ári og á þessu ári um
h'eila miiijón, auk þess sem
'drjúgir öbeinir skattar eru lagðir
á bæjarbúa, t. d. með hinu háa
og hækkandi rafmagnsverði.
Þetta væri þó.ef tii vill afsakan-
ílegt, ef x aðra hönd útsvarsgreið-
éndanna' kæmu aukin menningar-
leg eða el'naieg verðmæti að
"' sama skapi, en því er sízt að
heilsá; langmestur hluti útsvar-
anna fer í ófrjóa og illa skipu-
lagða fátækraframfærslu og sí-
vaxandi; stirðbusalegt embættis-'
; og starfsmannahald bæjarins, þar
semrþörf j atvinnulítilla pólitískra
aðstandenda bæjarstjórnarmeiri-
' hitítans virðist ráða meiru um
'-starí.smannafjölgunina, heldur en
raupv®(-u.’egar Jiarfir bæjarbúa.
Vegna þessarar ráðsmennsku
meiriffiitans er það skiljaniegt.
að ýmsúin bæjarbúmn þýki það
blóðugt, að þurfa að standa und-
ir hinum síhækkandi útsvörum
þess fiokks, sem sífellt klifar á
óréttmæti hinna auknu ríkisút-
gjalda, sem þó hafa hyergi nærri
vaxið að sama skapi, en verið
betur varið, samtímis því sem
bföð þessa flokks halda uppi lát-
laúsum barlómi um skattaáþján-
ina í þessu lapdi. ■
Það rná vera, að skattaálögur
sé'ii þungar hér á landi, o-g eru
til J>ess ýmsar eðlilegar orsakir,
en þungamiðja skattlagningarinn-
ar eru þó útsvörin.
1 öðru lagi sést það greinilega
af skýrslunni, að til er allmikill
hópur hátekju- og stórefnamanna.
sem vel gætu staðið í skilum
með útsvör síh, en ekki gera
það. Þetta er með öllu óafsakan-
légt. •
I þriðja lagi er það bersýnilegt,
að meira en lítið er bogið við
innheinxtukerfi bæjarins, og raun-
ar má teij'a fullsannað með
skýrslunni, að hið megnasta isleif-
arlag er ríkjandi í innhe'mtu hæj-
argjaldanna, eins og á ýmsum
öðrurn sviÖum í rekstri þessa
bæjarfélags, þrátt fyrir allan
starfsmannafjöldann.
ÖnnUr skýring verður ekki á
því fundin, að fjöldi manna, sem
vitað er um a'ð geta hæglega
borgað útsvör s.ín. og auðvelt , er
að ná þeim hjá, hafa ekki verið
látnir gera það. Þar ’ sem vitað
er, aö allmörg lögtök eru látin
fram fara hjá þeim, sexn ekkert
eiga, hljóta menn að spyrja,
hvernig á því stendur, að ein-
stakir stórefnamenn úr hópi van-
skiiamannanna hafa * ékki veri'ð
látnir sæta sömu, meðferð. In'n-
hehma .bæjarins. hlýtjjr þess
vegna ekki aðeins áð liggja undir
rökstúddum grun um slööaskáp,
heldur ei-nnig um vítaverða hlut-
drægni.
Sú hugmynd hefir komið fram,
að rétt vseri að sameina inn-
heimtu útsvara og tekju- og
eignaskatts og jafnvel fleiri opin-
berra gjalda og skipta þeini
'jafnt niður á mánuði ársins eða
a. m. k. tíu þeirra. Þessi aðferð
hefir verið framkvæmd urn nokk-
urt skeið í Danmörku og' gefizt
ágætlega. Með því móti venst
fólk á að reikna með þessum
gjöidum sem föstum mánaðar-
legum útgjaldaiiðum, sem engu
síður þurfi að greiða lieldur en
t. d. húsaleigu og aðrar lífsnáuð-
synjar.
Það er fullvíst, að mikið af
vanskilunum á útsvörunum og
ö.ðrum opinherum gjöldum stafar
af hirðuleysi og óreglu, en ekki
af getuleysi. Sjálfsagt er að taka
upp það skipulag, sem gerir það
léttast fyrir ska.ttþegnana að
jstanda í skilum með gjöldin.
Skýrsla sú, sem hér hefir verið
gerð: að umtalsefni, sýnir það
glöggt, að .það er fyllilega tíma-
bært að öll innheimta bæjar og
ríkis sé tekin til vandlegrar at-
hugunar og endurskoðunar. Það
ætti að geta verið sameiginlegt
áhugamál allra, án tillits til
stjórnmálaskoðana teða flokka.
46
lagnir á tré- eða
góiX og, veggja-
steinundirlag. Endurnýið slit-
in gólf og stiga. Ekkert viðhald
borgar sig eins vel og Securit
lögn,
H.f. STÁPI. Sími 5990.
Söluumboð:
J. Þor-láksson & Norðmann.
FORNSALAN', Hafnarstræti
18, kaupir og selur ný ög notúð
húsgögn, Iítið notuð karlmanná-
iöt o. fl: Sími 2200.
Mngvellir.
Fargjald til Kárastaða og Þing-
:vaila iækkar í dag í kr. 4.00
Steindér.
Bifrelðaverksfæði
Tryggva Ásgrímssonar
Frakkastíg — Skúlagötn — Sími 4748.
AfiBar blfreiðaviðgerðlr 'fram*
bvsmdar fl|éff og vel.
Hleð rafgeyma. Sanngjarnt verð.
Stjornuútgáfan:
ðveðar í Suðnrhöfnm
Ný bók eftir Charles Nord-
hoff og James Norman
Hall.
—o—
BÓKAÚTGÁFAN, „Heim-
: dallur1 * 3 4’ hel'ir nýlega hafið
útgáfu nýs bókaflokks, hinna
svoklluðu Stjörnubóka. í þeim
flokki eiga að koma út ýmsar
tegúndir bóka, svo sem ástar-
sögur, ævintýrasögur, ýmiskon-
ar bækur til skemmtilesturs —
ferðasögur, sakamálasögur og
kúrekasögur.
Fyrsta bók þessa bókaflokks
er nýlega komin á markaðinn,
og heitir Óveður í Suðurhöfum.
Er hún eftir hina þekktu rit-
höfunda Charles Nordhoff og
James Normari Hall, en eftir þá
eru hinar heimsfrægu sögur um
‘Upþreisniná á 'Bouhty. Þessir
höfundar eru þaulkunnir öllum
staðháttum á Suðurhafseyjum,
þekkja lifnaðarhætti og skap-
ferli éýjaskeggja og eru auk
þess afburðasnjallir rithöfund-
ar.
Hin ævintýralega saga, Óveð-
ur í Suðurhöfum, gerizt á kóral-
eyjunni Manúkúra, sem er aust-
ur af Tahiti, eyjunni, sem mest
kemur við sögu Bounty-upp-
reisnarinnar. Manúkúra er í
kóraleyjabelti, sem nefnist
Lágeyjar.
Sagan er lögð í munn lækni
einum, Kersaint að nafni, sem
segir hana einum landa sinna
um borð í litlu skipi á stjörnu-
björtu, rómantísku Suðurhafs-
eyjakvöldi úti fyrir Manúkúru.
Frásögnin er hin ævintýraleg-
asta og endar á stórkostlegum
fellibyl. Frásögnin er svo hríf-
andi, að unun er að lesa,
Verkafélki
Ráðningarstofa landbúnaðar-
ins í Alþýðuhúsinu-
er opin kl. 6—9 síSdegis alla
virka daga nema laugardaga.
SÍMI 13 2 7. 5%
Margar ágætar vistir í boði.
ÚTSVARS- OG SKATTA-
KÆRUR. skrifar Pétur Jakobs-
son, lýárastíg 12.
Nuffield lávarður, hinn frægi bílakon-'
ungur, gæfi sjúkrahúsum í Bretaveldi
stállungu, og hví skyldi hann ekki gefa
eitt til íslands, þar sem hér væri annar,
eins óvenjulegur' aðstóðarlæknir. Dr.
Macintosh bauð að gefa (sennilega að
koma því til vegar, að Nuffield lávarð-
ur gæfi) aðstoðarláskninum — segi og
skrifá aðsíöðarlækninum — stállunga —
hohum príÝat. — alls ekki Landsspít- .
alanum, óverðugri stofnun. Það er
íneira en lítill aðstoðaríæknir,' hem
leikur sér að því að jafngilda heilu
sjúkrahúsi í Bretaveldi. Aðstoðarlækn-
irinn beindi hins vegar af höfðingiegu
örlæti sínu og ó’eigingjörnu göfuglyhdi
hinni veglegu gjöf til Lándsspítálans —
öllu heldur: Hánn þá gripinn, en gaf
háhn svo aftur ’ Landsspítalanum.
Gleymið nú ekki, góðir blaðamenn, að
skýra frá því.
III.
Dagblöðin fjögur komu út næsta
dag, hinn ,7. maí, og kvörnin mól: Stór-
ar fyrirsagnir, jafnvel myndir í sumum
blöðuhum og mannshöfuð eitt með ótrú-
lega stórri höku út úr öðrum enda hiiis
dularfulla virkis.' Ófeigur Ófeigsson,'
aftur Ófeigur Ófeigsson og enn ÓFEIG-
UR ÖFEIG.SSON er meistarinn fyrir
anlega prentað í meðvitund almennings
. öllu Sarnan, og fær nú nafn sitt óafmá-
í og með stállunganu, hinum pgnvekj-
andi töfragrip, sem lætur jafnveL dauða
menn anda. Hann fær svipaða aðstöðu
og Bandaríkjalæknirinn, sem ætíð er
nefndur í sambandi ,við hina frægu
fimmbura, sem hann matar, og ég er þó
svo forhei’tur áð hafa, ekki lagt. á rninni,
hvað heitir. En það gerir. honum ekk-
■ei’t. Þeir mupa; það vestra. Nú vantar.
aðems miljónamæringinn í stállungað.
og tilheyrandi hjónaband til þess a,ð allt
komist á hinn hix'.sfa tind. En hver veit,
hvað verða kanri? ,, . ’.
.- Þungamiðja allra blaðaskrifanna er
þé hin veglegá gjöf aðs.toðárlæknisins
tiL hins óverðuga Landsspítala. Þ.að er
sannarlega ekki gleymt að skýra. frá
því. AlþýðublaðiS: „hanp, vildi gjarna
gefa mér eitt siíkt verkfæri. Ég þakk-
aði vitanlega þessi ágætu boð. Og nú er
stállungað hér. Það er eign Landsspít-
alans“. MorgunblaSið: „Þá bauð hann
Öfeigi að gjöf stállunga það, .sem nú .er
komið hingað til lands ... þar sem Ó-
feigur læknir hefði stundað framhalds-
-nám í Bandaríkjunum og Ka.nada. . . •
Ófeigur læknir stakk svo upp á því, að
stállungað yrði eign LandsSpítalans“.
Yísir: „Þótt stállungað væri gefið ófeigi
lækni, þá er það nú eign Landsspítai-
ans“. Þjóðviljimx: „Prófessorinn bauð
áð gefa mér ein slík lungu . . . þar sem
ég hefði lært í hinum enska hteimi . ,
Ég,.óskaði eftir, að Landsspítalinn mætti
verða þessarar rausnar aðnjótandi, og
félist prófessorinn a það“.
Útvarpið tónaði. síðan pistilinn um
kvöldið. Það var loftherinn í samvinnu
við skriðdrekasveitirnar á jörðu niðri í
fyllsta samræmi yið fækni nýtízku árás-
ai’styrjaldar. 50 þúsund hlustendur á
. einu kvöldi,’ og gefur ekki eftir hinni
• leifturhröðu sókn Þjóðverja á vestur-
vígstöðvunum.
,,Þér hafið fengið góð?. „pressu“ í
dag', Ófeigur,“ sagði einn af yfirlæknum
Landsspítalans, og ef til vill hefði ekki
, þurft meira um málið að segja. En sam-
dægui's hafði ég rau.nar skrifað forstjóra
spítalans, dr. Gunnlaugi Claessen, eftir-
fai’andi bréf:
„í tilefni af viðtölum við einn af að-
stoðaiiæknum Landsspítalans, sem birt
eru í daghlöðum bæjai’ins í dag, varð-
andi járnlunga það, sem spítalanuni
hefir borizt að gjöf frá Englandi, vil
„ég. taka fram eftirfarandi: ,
1. Það er mjög óviðkurxnanlegt, a'ð
Landsspítalinn efni til, slíkra sýninga
■fyrir blaðamenn, þegar ekki er meira
um að vera, og gefi á þann hátt tilefni
til „sensations“blaðaskrifa, sem raun-
ar ætti aldrei að. gera. " ’
2. E£ eitthvað er á’ annað borð gert í
þessa átt, virðist sjálfsagt, að forstjóri
spítal-ans komi fram fyi’ir hanh ú.t á
við, eðp þá að minnsta kosti yfirlæknir
hlutaðeigandi deildár, og er sanngjarnt,
að,, stjórnarnefnd ríkisspítalanna fái
jafiian áður að vita, hvað til stendur,
éí ekki er beinlínis leitað samþykkis
hennar. .
3. Ef blöðin hafa rétt eftir aðstoðar-
lækninum, virðist fara mjög á milli
mála um gjöf þessa, sem barst’ spítal-
anum rétta boðleið frá gefendunum um
henaur , utanríkismálastjórnarinnar.
Legg ég hér með afrit af bréfum, sem
um gjöfina fjalla, og sanna'þau þetta
til hlítar. 'Ef aðstoðarlæknir við spítal-
ann sýnir hann erlendum gestúm, ber
honum að sjálfsögðu að kunna sig svo
vel að gera það sem nafnlaus starfs-
maður stofnunarinnar og’ mæla aðeins
fyrir hennar hönd. Af bréfi dr. Maein-
tosh er og bert, að svo hefir hann litið
á viötökurnar, er hann vitnar ópersónu-
lega til „lækna“ spítalans.
4. Sjálfsagt virðist að gera kröfur til
þess, að ungir læknar, sem starfa sér
til framhaldsmenntunar við þessa aðal-
menntasfofnun íslenzkra lækna, temji
sér sómasamlega læknisframkomu í
hvívetna, og víst á þeim ekki að hald-
ast uppi að nota stöður sínar við spít-
alanxi til að auglýsa sjálfa sig og trana
’sér fram á ósmekklegan hátt“.
Áix’.amliald'- greixiariimar 'ó rnorgun.