Tíminn - 19.04.1963, Qupperneq 5

Helgi Hjörvar:
Tjjjögurumný glímulog
Það er kunnugt, að málefni
glimunnar eru komin í undarlega
I röng, og er vandi á að taka, svo
að ekki hlaupi í sinubrennu. Veik
ég að þessu fáum orðum í viðtali
Sig. Sig. við mig í íþi'óttaþætti,
en orð þau komu í blöðum. Og var
þess þar getið, að hinn nýi forseti
ISÍ, Gísli Halldörsson, vildi mjög
forða glímunni frá deilum, sem
snúist gætu til hins verra. Jafn-
framt því sem eg birti tillögur
mínar í blöðum, hef ég átt viðiæð-
ur við forseta ÍSÍ og heitið honum
scm áður að leggja lið til friðar,
ef auðið má verða. En það er ætl-
un mín og margra annara, sem
giímunni unna og standa munu
að þeirri stefnu sem hér kemur
fram, að skiljast ekki við fyrr
nn þjóðaríþrótt íslendinga verði
bjargað á hreinan grundvöll. Og
hér koma tillöguman
1. Frumatríði glímunnar:
1. gr. ís'enzk glíma er þreytt
með föstum handatökum í glímu-
belti. Ekki má skipta um tök í
glímunni og ekki sleppa tökum
nema af rökréttri nauðsyn.
2. gr. Glimutökin eru þessi:
Hægri hendi aftanvert á vinstii há-
mjöðm. Vinstri hendi á hægri lær
hnútu. Hægri hönd hefur undir-
lakið.
3. gr. Bylta ræður úrslitum hverr-
ar glímu, nema glímumaður sæti
þeim vítum að jafngildi byltu (eða
dæmt verði jafnglími).
4. gr. Glímumenn búast til glímu
þéttprjónuðum og nærskornum
samfestingi, hlýrabol og leista-
brókum, undir mittisskýlu og
glímubelti.
5. gr, Glímubelti og mittisskýla
skal vera samfelld flík, sniðin
hverjum manni eftir stærð hans og
vaxtarlagi, nærfelld, og svo traust
að hún þoli karlmannstak.
6. gr. Gkmumaður ber ábyrgð
á að belti háns sé nógu öflugt til
sð bera sjálfan hann í glímunni,
íneð því að átakið í beltið svarar
jafnan þunga og viðspyrnu hans
sjálfs.
7. gr. Glimuskór séu léttir og
mjúkir og nærfelldir, lausir við
harða sólarönd og hverja missmíð,
sem valdið geti meiðsli eða baga
fyrir viðfangsmann; þeir skulu
vera svo vel festir að fóturinn
skríði ekki úr skónum í bragði.
8. gr. Gerð skulu (af glímudómi)
riánari fyrirmæli um glímubúnað
á almennum vettvangi.
9. gr. Glímumenn eigast við upp
réttir og uppréttu höfð'i; þeir
stnnda lítið eitt til hægri hvor við
annan, svo að bringa nemi nær
bringu; allir liðir, en einkum arm-
luiir, séu mjúkir í stígandi og bið-
leikan eftir bragðfæri, svo sem
framast má samrýmast sókn og
vörn.
10. gr. Glímubrögðum er beitt
einkanlega með fótunum; í öðru
lagi með bolvindum sækjanda, en
nieð átaki handanna eftir því sem
hin föstu handatök leyfa og eðli
n\ers bragðs er til.
11. gr. Engin handbrögð má við-
hafa; ekki heldur nein handatök
ulan glímutakanna, nema þau, að
tera fyrir sig hönd á glímuvöllinn
sjálfan til að verjast falli.
12. gr. Vítalaust er það, þó að
giímumaðui taki hendi á keppi-
r.aut sínum, ef þeir hafa sleppt
lökum eða misst þau, og leita aft
ur jafnvægis til að takast tökum
á ný, enda felist hvorki vörn né
sókn í slíku taki.
13. gr. Ekki má sá hefja bragð
né sókn, sem sjálfur ber hönd i
fyrir sig á glímuvelli.
14. gr. Ekki má verjast falli né
lorvelda hinum glímuna með þvíl
að hanga í sækjanda með neinum
iiætti, hvorki neyta til þess glímu-
takanna né annara bragða.
15. gr. Engu bragði má beita
með þvi að láta fallast á kné né
hendi.
16. gr. Engu bragði og engri
vöm má beita sem höggi.
17. gr. Ekki má bregða hæl né
þverum fótlegg í hnésbót hinum.
18. gr. Hné eða læri má ekki
beita til bragð's á innanvert lær
hir.um hærra en svo, að nemi
miðju læri eða ívið ofar.
19. gr. Það er sæmdarkvöð hverj
! um glímumanni að halda rósemi
sinni og vinsamlegri alvöru í öll-
Uii) skiptum á glímuvelli, að deila
ckki við keppinaut, en bera fram
mál sitt við dómara, ef svo kynni
að þurfa.
20. gr. Reiði í glímu er ósæm-
andi. Fólskutök eru óhæfuverk.
II. Um glímumót:
21. gr. Efna skal til glímumóta
■ eftir^ almennum ákvæðum í lög-
! um ÍSÍ um íþróttamót. Skal skipa
mótsnefnd og starfsmenn við
; glúnumót eítir lögum og reglum
i ÍSÍ um hliðstæð íþróttamót, lands
i mót og héraðsmót.
I 22. gr. Sé kappglíma háð um
verðlaunagrip, eftir sérstakri skipu
lagsskrá um þann grip, þá skal
; glíman að öðru leyti háð eftir al
inennum glímulögum.
23. gr. Dómnefnd þriggja manna
i skal vera að hverri kappglímu.
I Dómnefnd gætir þess, að glíma sé
| í Öllu réttum reglum háð og sker
úr öllum ágreiningi á glímuvelli.
I Dómnefnd velur sér formann,
| nema hann sé áður valinn. Hann
i stjórnar glímum á glímuvelli, gef-
í ur glímumönnum merki til at-
göngu og merki um það, að glímu
þeirra sé lokið.
24. gr. Dómnefnd skal gæta þess
að glímuvöllur sé löglegur og bún-
aður glímumanna í fullu lagi. Sé
| búnaði glímumanns verulega áfátt,
! baigir dómnefnd þeim manni frá
íeik. Glímumaður má engar hlífar
hafa um hné eður olnboga, nema
umbúðir sé um meiðsl.
25. gr. GUmuvöllur skal að jafn
aði vera fjalagólf eða timburpall-
ur, ekki minni en 6.5—7 m. á
hvern veg. Skal timburgólfið vera
cvo slétt sem kostur er. En ofan
á gólfið skal strengd gólfábreiða
úr ull, þykkofin og góð gerð, ekki
minni en 5 eða 5.5 metrar á hvern
'•eg, og afmarkar ábreiðan sjálf-
krafa glímureitinn; skal ábreiðan
vandlega þanin á gólfið og hvergi
missmíð á, fest nægilega á rönd-
urn og þess vel gætt, að kantar
ábreiðunnar verði ekki fyrir fæti,
þó að leikur berist út fyrir mörkin.
(26 gr og áfram, ýmis á-
kvæði formlegs eðlis)
fll GIímustjó*-n og dómstörf:
31. gr. Formaður dómnefndar,
cða glímustjóri, kveður menn fram
til glimu.
32. gr. Formaður dómnefndar er
aðaldómari á glímuvelli; hann ráðg
asi við meðiiómendur sína um hvað
cna, sem honum þykir ekki liggja
: augum uppi, svo sem þeir og
skulu vekja athygli hans á öllu,
sen þeim virðist frekari athygli
vert
33 gr Það skal vera upphaf
ghmu. að seppendur ganga hve>-
.•sgn öðrum um þveran glímuvöll
!étl og hvatlega og takast í hend
ur því næst taka þeir glímutök
um í réttri glímustöðu, þ. e. fullri
jafnvægisstöðu báðum fótum,
nægra fæti nær feti framar, og sé
fótstaðan látlaus og traust.
34. gr. Dómari gætir þess, að
staða og tök glínuimanna séu sem
vera skal; þá segir hann: Stigið!
og skulu keppendur þá taka stíg-
andi; telur dómari í hljóði sem
svarar 3 sekúndum, en segir þá
glögglega: Glímið! Hefst þá glím-
an. Verði hik eða töf á stígandi,
slral dómari endurtaka: Stígið! o. s.
trv.
35. gr. Dómara ber ekki að
skipta sér af glímunni, nema nokk
li'' nauðsýn sé á, ckki stöðva hána
o.g .ekki taka hendi á glímumanni
tii aðvötunar, ef umflúið verður;
honn getur leiðbeint keppendum
með látlausum orðum, t. d.: Ekki
bolast! — Léttari glimu! — Upp-
rétt höfuð. — Innar (á völlinn)!
— Slíku ávaipi skal ávallt beina
til beggja keppenda. Dómari get-
ur fært sig mjúklega í veg fyrir
keppendur, sem láta berast gá-
lauslega út á vallarmörk.
36. gr. Stöðva má hæga glímu 1
með mjúklcgum handtökum, en
hraða glímu skal stöð'va með
blistru.
37. gr. Allir dómnefndarmenn i
skulu hafa blístru og vera öllum
jatn rétt og skylt að stöðva glímu,
livenær sem þeim þykir þurfa.
En formaður dómnefndar hefur
stiórn glímannar að öðiu leyti.
38. gr. Haíi glíma verið stöðvuð,
skal hefja hana aftur sem um-
svifaminnst, með orði dómara:
Glímið!
39. gr. Domnefnd bcr að halda
stranglega uppi sæmd glímunnar
í hvívetna, góðum leiksiðum, góðri \
glimu og drengskap í skiptum.
Dómnefnd skal gjalda varhuga við
lýtum og ávirðingum, sem beitt
kann að vera í blóra við almennt
meinleysi eða gamlar ávirðingar
i glímuvenjum.
40. gr. Oómnefnd skal þegar
skerast í leik, ef glímumaður biýt
ur í einhvcrju hinar einföldustu
glimureglur, með því t. d.:
il að bolast, með öllum lýtum
þess
'2: að beita öxlinni fyrir bringu
hinuni
13, að lúta höfði yfir öxl bonum
'■-)') að standi fótum sptt- fiærct
keppinau’ sínuir
'5 að haldr binun s’i'
um handlegoiuir
n. að ota f-am '■■ ••••,
loft' m.'.l' h-prða
að \Vhafs leikfimilæli í
vörnum og hreyfingum i
(8) að fara loftstökk úr bragði,
og skal samstundis víkja þeim
manni úr glímu
(9) að beita æðisókn eða fumi
(10) að sækja bragð háskalega,
eða svo að meiðslum gæti
valdið
(11) að beita tregðuvörn, þ. e. að
glíma ekki, en standa þungt
og stirt við allri viðleitni
hins ril að glíma
(12) að sleppa þráfaldlega tökum
(13) að beita loftsveiflu, svo að
, nálgist heilan hring, án þess
að bragð fylgi
(14) að neyta aflsmunar til þess
að halda hinum á lofti, leng-
ur en lióf sé að, og beita hann
brögðum á þann hátt
(15) að taka röngum tökum, t.d.
hægri hönd á bak aftur
(16) að klemma fót hins báðum
fótum í bragði, eða hand-!
legg hans í handkrika sér
(17) að beita hrindingu, höggi cða
nokkru því sem tilræði megi
kalla. |
(Sjá nánar IV. kafla um víti).
41. gr. Það varð'ar vítabyltu eða
burtvikningu úr glímu, ef fallinn
rnaður kippir hinum berlega af
handaflj með sér í fallið. Dómur
um þetta skal þó vera einróma og
felldur samstundis.
42. gr. Ef sækjandi lætur fallast
á hinn ofan, svo að bersýnilegt
megi kalla, þá varðar það sömu vít-.
um, með sama fyrirvara um ein-
róma dóm. Leiki efi á um vilja-
sök, skal dæma bræð'rabyltu.
43. gr. Það varðar vítabyltu að
bregða framan á báða fótleggi
(draugabragði), svo og hvert átak
eða hrinding, sem miðar beint að'
þvi að maður hrati á bæði kné.
44. gr. Ef sókn eða vörn og við-
brögð glímumanns bera I ótvírætt
svipmót og óræk einkenni frá
öðrum fangbrögðum, svo sem
grískri glímu, en einkum fjöl-
bragðaglímu, þá skal dómnefnd
áminna þann mann, að hann glími
islenzka glímu, og má víkja hon-
um úr glímu eftir tvær áminning-
ar, ef ekki stoðar.
45. gr. Nú slitnar belti glímu-
manns í glimunni og skal dóm-
refnd fresta þeirri glímu og kanna, |
hvort hirð'uieysi glímumanns megi
um'kenna beltisslitin (sbr. 6. gr.).
Ef svo verður álitið, skal það varða
hann vítabyltu.
46. gr. Úrskurð um víti í glímu
skal upp Kveða þegar í stað á
glímuvelli , heyranda hljóði. Ein-
faldri áminningu eða bendingu
skal beina af hljóði til glímu-
manns, eða beggja, ef svo þarf. |
47. gr. Nú lendir sóknarbragð í
kyrrstöðu, svo sem hælkrókur
Staðið hefur til
um nokkuð skeið
að koma á keppni
? um íþróttamerki
ÍSÍ Hefur sérstök
reglugerð verið
samin, gerð merki
og þátttökuspjöld
og öðrum undirbún
igi lokið.
íþróttamerki Iþróttasambands ís
ands er ætlað að vekja og við-
I ruda áhuga manna fyrir alhliða
íþióttapjálfuii íþróttamerkið get-
ui hver islenzkur rikisborgari unn-
sé hann if ára og eldri
Iþróttamprki? er gert úi eir.
’ri og guih
iþ órtaafrel pau sem hver mað-
■ikai vinn til þess að eiga kost
i að fá mevK-ð eru miðuð við það
að íþróttirnai geti náð til sem I
fiestra.
V í MI N N 'östudaginn 19. apríl 1963
niðri, og skal þá dæma svo: Ef
verjandi hrekkur fyrir fyrsta hæl-
laki, en fellur ekki, né nær aff
losa fótinn, þá má sækjandi beita
samstundis öðru hæltaki til; verði
þá ekki bylta umsvifalaust skal
dómari stöðva bragðið sem tapað,
nema sækjandi skipti um bragð
í sama svip. Lendi hælkrókur í
fastri þrástöðu í upphafi, skal dóm
ari þegar telja hátt (3 sek.): Einn
— tveir — hættið! og stöðva bragð
:ð. Verði bylta í þeim svip, skal
hún marklaus. Með. sama hætti,
þ. e. sams konar talning í 3 sek-
úndur, ber dómara að stöðva hvert
annað bragð, sem lenda kann í
kyiri jarðstöðu, t. d. sniðglímu
niðri.
48. gr. Nú berst maður fyrir í
glímu, á mörkum byltu, eða beitir
einhliða tregðuvörn án markverðr-
ar sóknar (sbr. 40. gr. 11) og má
þá dómnefnd úrskurða honum tap-
aða glímu eftir fulla lotu.
,49. gr. Dómari skal stöðva sam-
stundis hverja sókn eða vörn, sem
snýst í álappalegar eða ófagrar
stellingar, án tillits til þess, hvað
leyfilegt ma kallast í sjálfum á-
lökum keppenda, eftir glímuregl-
um; slíkt hið sama skal stöðva
glímu, ef glímubúningur rifnar
eða gengur úr lagi.
50. gr. Glimumaður skal temja
sér fyllsta hlutleysi á glímuvelli.
Það er ótilhlýðilegt, ef glímumað-
ur lætur í Ijós hylli eða andúð við
cinn eða neinn af keppendum,
dómurum eða starfsmönnum á
glímuvellinuiíi.
51. og 52. gr. Ákvæði um lotu-
lengd, hvíld milli glímna o. s. frv.
53. gr. Lok hverrar glímu skal
tllkynna með blístru, svo og úrslit
hennar í fám orðum, t. d. Árni
vann!
IV. Vítabálkur
(Hér verði tilgreind víti við
ávirðingum þeim, sem taldar eru
í 40. gr. 1—17, að því leyti sem
þar er ekki sagt).
V. Bylta
Það er bylta ef glímumaður
snertir glímuvöll fyrir ofan kné
eða úlnlið.
Enn fremur:
a) fall á bæði kné
b) fall á báðar hendur fram og
annað kné
c) fall á báðar hendur senn
aftur á bak.
Um glímudóm
(Þessi ákvæði um glímudóm
xomi sem sjálfstæð grein inn í
íþróttalögin).
Stofna skal glímudóm (t. d. 12—
20 manna, eftir settum reglum).
Glímudómur skal setja íslenzkri
glímu lög og reglur og hafa að
þvi leyti vfirstjórn á málefnum
glímunnar og siðferðilega ábyrgð
á sæmd hennar og viðgangi sem ís-
lenzkri þjóðaríþrótt. — Glímudóm-
ur hefur ekki framkvæmdir um
glímumál.
Glímudómur skal (eftir að hann
er eitt sinn skipaður) sjálfur
kveðja meiin í dóminn, ráða tölu
dómsmanna innan settra marka
og sjálfur ætja sér starfsreglur.
Er iþróttaafrqkunum skipt nið-
ur í fimm flokka. Skal leysa af
hendi eitt aírek innan hvers flokks
og er þag frjálst val keppandans
ag öðru levo hvaða verkefni hann
velur sér m fimm þrautir sam-
tals verður hann að inna af hendi
til þess að eiga rétt til að kaupa
íþróttamerkið
Slíkar keppnir um íþróttamerki
liafa farig fram á Norðurlöndum
um langan tima og borið mikinn og
eóðan árangur.
Ákveðið hefur verið að í sam-
handi við íþróttakeppni þá sem
fram fer íþróttahúsinu á Há-
iogalandi í Kvöld (föstudagskvöld)
a? gefa þeim þátttakendum í körfu
(••nattleiksk'mpninm sem þess óska
lost á ag vinna fyrsta flokkin af
fimm sem parf til þess að vinna
íþróttamerkið
Keppni ÍSÍ er þar með hafin.
t>