Tíminn - 04.05.1963, Side 2

KVIKMYND UM NOBELS-
VERDLAUN OG LAUSLÆTI
Svíar hafa nú kröftuglega
mótmælt töku kvikmyndar,
sem bandaríska kvikmynda-
félagið MGM hefur í hyggju
að gera. Ekki er nema eðli-
legt, að Svíar mótmæli, þar
sem myndin á að fjalla
um Nóbelsverðlaunaafhend-
inguna í Stokkhólmi en sögu-
þráðurinn er byggður á
skáldsögu eftir Irving Wall-
ace, sem mikla hneykslun
hefur vakið.
Þetta sr viðvörun frá Holly-
wood til sæns'ka konungsins, til
Nó'belsverðlaunanefndarinnar, til
sænska kvikmyndaiðnaðarins og
til sænsku þjóðarinnar yfirleitt,
gkrifaði KVöldblaðið í Hollywood
effir að MGM kvikmyndafélagið
faafði skýrt opinberlega frá þess
aíí fyriræfian sinni.
Skáldsaga þessi eftir Irving
Walíace nefnist „The Prize", og
þegar átti að gefa hana út í Sví-
þjðð á síðasta ári, var hún stöðv
uð. Ekki af yfirvöldunum samt,
heldur af bókaforlögunum, því
að þau neituðu öll að leggja nafn
sitt við útgáfuna.
Wallace þessi hefur áður vak-
ið á sér athygli með útgáfu bók-
arinnar „The Chapmann Re-
port“, en söguþráður hennar er
byggður á hinni víðfrægu Kinsey
skýrslu. Sú bók hefur verið
kvikmynduð, og verður þess lík-
lega ekki langt að bíða, að sú
mynd verði sýnd hér, þar sem nú
er verið að sýna hana í Dan-
mörku.
í „The Prize“ lýsir Wallace
Svíþjóð á þann hátt, sem útlend-
ingar halda að landið sé. Hann
leggur sem sagt mikið upp úr
sænsku frjálslyndi, skerjagarðs-
ástarævintýrum og lauslætis-
hneykslum. Wallacé ímyndar
sér Nóbelsverðlaunaafhending-
una með öllum þeim heiðurspers-
ónum, sem þar eru viðstaddar á
eftirfarandi hátt:
Ameríski bókmenntaverðlauna
hafinn er drykkjuræfill. Hjónin,
sem hlutu efnafræðiverðlaunin
lifa opinberlega í synd og mað-
urinn hefur einkaritarann-
viðhaldið með sér á Grand Hotel
í Stokkhólmi. Ástarævintýrið er
svo það, ag ameríski verðlauna-
hafinn — hann verður líklega
leikinn af Faul Newman — verð
ur ástfanginn af þeirii sænsku
dömu, sem honum er fengin til
afþreyingar, og nefnist Inger
Lisa Andersson.
Eftirfarandi samtal á sér stað
milli þeirra tveggja:
Lisa Anderson:
— Þegar um kynferðislíf er
að ræða, þá ertu hreinn viðvan-
ingur miðað við Norðurlandabúa.
Graig verðlaunahafi:
Lisa, viltu giftast mér?
Lisa:
— Við höfurn gamalt máltæki
hér í Svíþjóð, sem segir, að mað
ur þurfi ekki að láta sér nægja
einn rétt, þegar fleiri kræsingar
eru á boðstólnum.
Síðan fer Lisa meg Craig út á
lífið í Stokkhólmi,-fyrst fara þáu
á nektarfund, þar sem hinn
bandaríski verðlaunahafi hittir
150—200 menn og konur í litlum
leikfimissal, allsnakin.
MGM hefur keypt kvikmynda-
réttinn á þessari sögu fyrir
300.000 dollara. Gert var ráð fyr-
ir, að hin sænski leikari Gunnar
Hellström léki í myndinni, fyrir
utan Paul Newman, en hann
neitaði. Hann vildi ekki snúa aft
ur til föðurhúsanna í kvikmynd,
sem afbakaði eitt þag fegursta,
sem mannkynið á. Kvikmynda-
takan á að fara fram í Stokk-
hólmi, og Svíar bíða þess nú með
eftirvæntingu hvað muni ske,
þegar rithöfundurinn og leikar-
arnir koma þangað.
Gregory
Peck
fékk
Oscar
Gregory Peck heppnaðist nú
eftir alnga mæðu að næla sér í
Oscarverðlaunin. Hann hefur
lengi verið á höttunum eftir
þeim, og valið hlutverk sín með
tilliti til þeirra, en allt komið
’ fyrir ekki, þangað til hann lagði
niður allan sjarma og tók við
hlutverki lögfræð'ings nokkurs,
sem er viðutan bókaormur, hug-
sjónamaður og mannvinur með
hornspangargleraugu, skipt í
miðju og hártjásur niður á enn-
ið. Hann er ekkjumaður og
tveggja barna faðir og gengur
alltaf í ópressuðum fötum. Kvik
mynd þessi er gerð eftir metsölu-
skáldsögu Harper Lee, „To Kill
a Mockingbird", sem árið 1961
íékk Pulitzerverðlaunin.
MÁLAR MEÐ MARIHUANA
Ungir listamenn taka upp á
ótrúlegustu hlutum til að vera
frumlegir, þess eru dæmi, að
þeir dembi litunum á strigann
og hjóli svo yfir allt saman, eða
standi í hæfilegii fjarlægð frá
grindinni og grýti litarefnum í
mark, en fáir hafa látið sér detta
í hug, að mála með marihuana.
Heiðurinn af þeirri hugmynd á
söngvaiinn og listmálarinn Lobo
Nocho, sem býr í París, en er
af amerískum ættum. Þegar hann
var handtekinn, af lögreglunni í
París og ásakaður um það, að
hafa undir höndum marihuana,
svaraði hann því til, að hann
málaði með því, sem honum fynd
ist hentugt, hvort sem það væri
rauðbeðusaft, kaffi eða marihu-
ana. Eg-liélt, sagði hann, að til
væri eitthva'ð' sem héti frjálsræði
listarinnar.
Nocho hafði notað marihuana
til að búa til stjörnur á tvö af
geimferðarmálverkum sínum, og
nefndust þau Ferg um himin-
geiminn og á Marz. Myndir þess
ar voru gerðar upptækar af lög-
reglunni, en eftir að listamað-
urinn hafði borgað 100 franka
sekt, voru honum fengnar þær
aftur.
Nocho hélt hjartnæma varnar-
ræðu í réttinum og lagði fram
bréf frá Tiuman og Eisenhower,
þar sem þeir hrósuðu hreystilegri
framgöngu hans í síðari heims-
styrjöldinni. Þessi bréf voru auð
vitað einum of mikið fyrir dóm-
arana, og Nocho slapp með væga
refsingu
Lobo Nocho, sem einnig er
kallaður ,Le Negus“, vegna þess
hve líkur hann er þessum Ethiop
íukeisara, hefur orðið mikla æf-
ingu ; að verja sjálfan sig og ger-
ir það á áhrifamikinn hátt. Fyr-
ir nokkrum árum kom hann fyr-
ir rétt í London, þar sem hann
hafði verið of harðhentur við
stúlkuna sína.
— Eg gerði það, sagði hann
í réttinum, af þvi að ég elskaði
hana, og væri dálítig meiri
ástríða meðal hjóna og elskenda
hér í Engtandi, mundi margt fara
betur. Þar að auki hrynur menn
ingin til grunna, ef konurnar
bera enga vii'ðingu fyrir mönn-
um sínum eða elskhuga. Það þarf
ekki að orðlengja það, að hann
var látinn laus. Englendingar eru
nefnilega, eins og flestir " vita,
þekktir fyrir kaldar tilfinningar
og konuríki.
Annars er Nocho, eftir því sem
kunnugir segja, bezti náungi og
mjög hjáipsamur. Þegar hann er
ekki að mála situr hann á kaffi-
húsum og gegnir hlutverki fé-
'lagsmálastofnunar. Hann kann
góð ráð vig'öllu og helzta lífs-
speki hans felst í þessari setn-
ingu: It' goes like this for a
while, and then it gets worse‘\
Þessa setmngu má nú orðið
heyra á hverju götuhorni í lista
mannahverfinu í París.
Svarti rakkinn hans, Cha-bi-
dah, hefur j tíu ár fylgt honum í
gegnum þykkt og þunnt, sofið
með honuro i skemmtigörðunum
í París, þegar fjárhagurinn var
ekki upp á sitt bezta, og pissaði
á gólfig í Palais L’Orsay, þegar
Nocho var þar að syngja fyrir
Auriol foraeta.
Margir vilja líkja sönghæfi-
leiknum Nocho við Bing Crosby,
hann hefur sungið í öllum fín-
ustu næturklúbbum Parísar og
með beztu hljómsveitunum, eins
og Bob Clayton, Coleman Haw
kins o. fl. Hljómplötur hans hafa
Harper Lee er ekki, eins og
flestir halda, karlmaður, heldur
stúlka á þrítugsaldri, dóttir lög-
fræðings í bænum Maycomb í
Alabama, og þar er kvikmyndin
tekin, svo skáldsagan byggist á
nokkru leyti á endurminningum
hennar. Þar sem skáldsgaan er
skrifuð í fyrstu persónu, virðist
liggja í augum uppi, að aðalsögu-
hetjan í myndinni er Harper
sjálfur. Það er samt tekið fram
í auglýsingum frá kvikmyndafé-
laginu, að hér sé ekki um endur-
minningar að ræða, heldur hugar
óra ungrar stúlku um það, sem
hefði getað skeð, og um fólk sem
hún þekkfi, en hún leggi þcim til
oi'ð og gerðir.
Faðir stúlkunnar, Finch lög-
fræðingur, gefur börnum sínum
leyfi til að kaupa löftbyssu, eU
með því skilyrði, að þau skjóti
ekki söngfugla, þeir geri ekki
nokkrum manni mein. Aftur
megi þau reyna að hitta skógar-
Ijón. Hann brýndi einnig fyrir
þeim, að ekki sé hægt að dæma
aðra, fyrr en maður hefði farið
í skóna þeirra og gengið í þeim
dálítinn tíma. Þetta er rólegur
og vel menntaður maður á með-
al siðmenntaðra borgara, sem
umhverfast bókstaflega, þegar
þeir koma nálægt negrum. Ef
þeir eru flæktir í glæpamál þá
eru þeir dæmdir fyrirfram, og
oft getur fólkig ekki setið á sér
að refsa þeim, áður en dómur-
inn hefur verið kveðinn upp.
Finch lögfræðingur tekur að sér
að verja negra, sem ákærður er
fyrir að hafa gert tilraun til að
nauðga hvitri konu, Þetta er fyr-
irfram dæmt verk, þar sem fólk-
ið hefur ákveðið ag fullnægja
þeim dómi, sem það hefur sjálft
kveðið upp. Það er ekki fyrr
en dóttir lögfræðingsins kemur
fram á sjónarsviðið og segir nokk
ur orð, að hægt er að koma vit-
inu fyrir fólkið. Þannig endar
kvikmyndin, en auðvitað skeður
margt annað og fleira í bókinni.
selzt vel i Frakklandi, og bann
hefur margsinnis komið fram í
sjónvarpinu. En sem stendur öin-
beitir hann sér að því að mála
og bíður eftir tilboði frá sýn-
mgarsal, sero áhuga h^fur á að
sýna eitthvað af þeim fimm
hundiuð málverkum, sem hann
er búinn með.
Það mundi verða stórkostleg
sýning, salurinn yrði eins og æv-
intýragarður, málverkin eru
mörg rörlöguð og á að láta ljós
loga innan f þeim. Eg elska Par-
ís, segir Lobo Nocho, en það er
með hana eins og glæpi, hún
borgar sig ekki.
Húsmæðraræða Gylfa
Menn eru að hlæja að ræðu
Gylfa Þ. Gíslasonar frá því í
eldhúsdaigsumræðunum, þegar
hann æt'laði að sanna húsmæðr-
unum, hve vel kaupið dygði
fyrir útgjöldunum og þær
fengju mikið fyrir krónurnar,
sem þær verða að láta duga
fyrir nau'ðþurftunum.
Fát't sýnir betur en þetta,
hve foringjar Alþýðuflokksins
eru gersamlega slitnir orðnir
úr tengslum við alþýðu manna
og afkomu alþýðuheimiilanna.
Það er daiglegt vandamál hús-
mæðranna, hvernig þær eigi að
Iáta þá peninga, sem úr er að
spila, hrökkva fyrir útgjöldum
heimilisins. Þetta eru þeirra
daglegu vandamál. Svo kemur
rá'ðherra alþýðuflokks og segir
þeim mjúkri röddu, að þær
hafi aldrei átt betur með að
láta kaupið hrökkva fyrir út-
gjöldum heimilisins, en einmitt
nú. Þær hafi svo miklu fleiri
krónur nú. Það er reyndiar rétt,
krónunum hefur fjölgað nokk-
uð, en það fæst svo miklum
mun miiiina fyrir hverja krónu
nú en áður.
Freistíngarnar
Gylfi virðist sanrt bafa haft
óljósan igrun um það, að það
kynni nú að vena, að ekki hefðu
nú allar húsmæður nógu úr að
spila og gætu ekki fengið sér
allt er þær teldu heimilið
þarfnast. — En igætið að, góðu
frúr, sagði ráðherrann, þið
megið ekki Iáta það blekkja
ykkur. Þetta liggur í því, að
me'ð „viðretsninni“ hefur hvens
konar vöruþurrð horfið og all-
ir búðargluggar eru fullir af
alls koinar nýjum vörum vegna
hinna frjálsu viðskipta. Þetta
mikla vöruúrval setur snörur
freistinganna fyrir ykkur, góðu
frúr, sagðl ráðherrann, og þess
vegna langar ykkur til að
kaupa miklu meina nú e,n ykk-
ur langaði til áður, þegar ekki
var eins mikið vöruúrval. Ef
peningarnir hrökkva ekki fyrir
útgjöldunum, þá er það vegna
þess að þið eruð að kaupia
vörur, isem þið í rauninni hafið
ekkert við að gera, — lirei.n
tildurmennska og glysgirni átti
ráðherrann víst við.
Þannig var tónninn í þessari
ræðu G.Þ.G., og má segja að
í henni séu baldar kveðjur til
húsmæðra, þvi Gylfi laigði meiri
áherzlu á nauðsyn þess að nóg
væri til af vörum, en á það að
húsmæður almennt hefðu ráð
á að kaupa bær.
Gylfi svarar Gylfa
Þessari húsmæ'ðraræðu úr
eldhúsdagsumæðunum er rétt
að Gylfi Þ. Gíslason svari sjálf-
ur. í ræðu, sem hann flutti á
Alþingl árið 1950, segir þessi
sami Gylfi um þetta atriði orð-
rétt:
„Það er rétt, að í löindum
hinna frjálsu viðskipta er
meira að sjá i búðargluggum
og hægt að borga betur á veit-
ingahúsum. Á slíku mun einnig
von hér. En hvorki hér né ann.
ars staðar hefur almenningur
lifað af því, sem hann hefur
mátt horfa á í búðargluggum,
án þess að geta keypt, og það
er ekki alþýðan, sem nýtur
þess, að krásir séu á borðum
veitingahúsanna. Almenningur
krefst þess að geta keypt nauð-
synjar sinar, mat föt og hs-
næði við hóflegu verði. . . .
Fylgjendur hinna frjálsu við-
Framhald á 13. síðu.
2
TÍMINN, Iaugardaginn 4. maí 1963