Alþýðublaðið - 11.11.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBUAÐI Ð
l'ALÞÝBDBLA'BIB |
Ikemur út á hverjum virkum fiegi. !
ÍAfgreiðala í Aiþýöuhúsinu vih *
Hverfisgötu S opin frá kl. 9 árd. í
til kl. 7 síðd.
Sferifstofa á sama stað opin ki. jj
j’ QVj-lO1/* árd. og kl. 8—9 síðd. t
« Simar: 988 (afgreiðsian) og 1294 j
í (skrifstofan). ►
* Veriiag: Áskriftarverö br. 1,50 á f
* mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 f
j hver mm. eindálka. {
< Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan j
í (i sama húsi, sömu simar). {
Rógberar bjóðaixna.
Flestum, sem komnir eru af
barnsaldri, mun vera í fersku
minni heimsstyrjöldin mikla. Vér
íslendingar, sem vorum svo lán-
samir, að standa þar ekki í eld-
inum, gerum okkur naumast fulla
grein íyrir þeim skelfingum, sem
þá dundu yfir ófriðarjþjóðirnar,
eða hversu umhorfs var á víg-
völlunum, því að oss auðnaðist
að losna við að horfa á sundur-
tætta jörðina, fljótandi í blóði,
stráða líkum, hálflifandi manna-
limum, járnarusli og skrani, og
nistandi þjáða, deyjandi rnenn.
Tlakandi í sárum, hulda að mestu
af líkum félaga sinna. En hver
er sá, er ekki fyllist skelfingu við
að hugsa um Jrær ógnir?
Hér á iandi heyrðust ailoft
þrætur um pað á stríðstímunum,
hverjum styrjöldin væri að kenna,
þjóðverjum eða Bandamönnun-
um. MargÍT l^éldu í hjartans ein-
feldni, að eínhver pjódin hlyti að
eiga mesta sökina. En alþýða
stríðsþjóðanna á þá sök eina á
ófiiðnum að hafa látið ginnasí.
Auðvaldið, sem er samþjóðlegt,
en er þekt að því að þykjast vera
þjóð’egt, þegar það reynir , að
þlekkja fjöldann og æsa hann
gegn alþýðu annara þjóða, pad
á sökina á strídinu. Milljónaburg-
eisarnir voru svo sem ekki sjálf-
ir í hættunni. Þeir oíuðu ekki
sjálfum sér fram á vígvöllinn, en
þeir væntu sér gróða af stríð-
inu. Vopnasaiar og hergagnaverk-
smiðjueigendur, braskarar og ný-
lenrlugleypur réru undir friðslit-
unum. Morðin í Serajevo voru
að eins notuð sem átylla.
Og þá spöruðu auðvldsblöðin
ekki að berja þjóðræknisbumbuna.
Stríðið átti svo sem að vera fyr-
ír föðurlandið. Þjóðvexjum og
Austu.rikismönnum var kent, að
æðsta skylda þeirra væri að berj-
ast og falla fyrir föðurlandið, og
frönskum og enskum alþýðu-
mönnum var predikað slikt hið
sama, með þeirri breytingu einni,
að þeir ættu að drepa Þjóðverja,
en ekki verja pá. Þegar auðvald
Ameriku þóttist sjá sér leik á
bo:ði, þá lét það sporhunda sína
hlaupa um og æsa menn í stríð
— fyrix föðurlandið auðvitað og
fyxir menninguna(I). Þeir, sem
ekki viidu berjast og drepa sak-
lausa útlyndmga, höfðu engan
frið. Ræðumenn, sein voru. útsend- ■
arar striðsburgeisanna, héldu æs-
ingapredikanir á strætum og
gatnamótum, en friðarboðun gat
varðað fangelsisvist og jafnvel
þyngri refsingu. Bannað var jafn-
vel að hafa fjallræðu Krists á
boðstóluir sérprentaða. Friðar-
boðskapui’ hennar var ekki að
skapi auðvaldsins, þegar það
þurfti að halda á inannablóði.
■ Og hóparnir þyrptust í stríðið.
Þar sundraði franskur bóndi lík-
ama þýzks verkamanns í tætlur
eítír skipun herstjóranna, og þýzk-
ur verkamaður kastaði sprengi-
kúlu, sem tætti hendur og fætur
af frönskum unglingi, sem hann
vissi engin deili á alt fyrir föð-
urlandið(!).
Þakkarguðsþjónustur voru
í««tdnar í kirkjunum og klukk-
um þeirra hringt, þegar tekist
hafði að slátra övenjulega mörg-
um útlendingum. Og Englending-
ar þökkuðu sínum guði og Þjöð-
verjar sínum guði fyrir sigurinn.
Eöa skyldi þéim hafa komið ti!
hugar í þann tíð, að hann væri
iíka guð hinna?
Þangaö til fyrir 9 árum. Þá
var það þenna dag, 11. nóv. 1918,
að augu margra hermannanna
höfðu oprast svo, að striðið varð
að hætta. Margir voru farnir að
sjá, að þeim hafði verið'att gegn
bræðrum sinum, en að heima sátu
þeiira eiginlegu fjendur, stríðs-
burgeisarnir, og iéku sér að því
að stofna til bræðravíga í von
um gull og gróða ,handa sjálfum
sér. Um þetta leyti, 9. iió*\,
steyptu Þjóðverjar keisaranum af
stóli. Hann flýði úr landi, og smá-
kóngarnir og furstarnir ultu af
stalli hver um annan þveran.
Turnar þýzka hervaldsins hrundu,
en auðvaldinu tókst að forða sér.
Alþýðan svalt, en Hugo Stinnes
græddi. Og innan stundar sást, að
jiýzka og franska auðvaldið höfðu
Skriðið saman þrátt fyrir allan
þ jóðeriri sgorgeiri.nn, sem fylt
hafði auðvaldsblöðin.
í dag fyrir 9 árum varð vopna-
hléið loksins. Hermennirnir
tóku að hal.da heimleiðis, og nú
fundu margir brenna sér á baki,
hve svívirði'.ega þeir höfðu verið
biektir með öllu gasprinu um bar-
atluna fyrir föðurlandið. Og aðr-
jr sáu það síðar og sannfærðust.
Það var ekki föðurlandið, sem
hafði haft gagn af striðinu. Al-
þýðan uppskar kvalir einar og
08X10110110881. —
Þessa er vert að mínnast, nú
þegar blöð íhaldsins hér hjá oss
reyra að villa alþýðunni sjóiiar
með föðurlandsupphröpunum,
iíkt og amerísku auðvaldsblöðin,
þegar þau voru að hóa aiþýðunni
þar vestra í striðið, og ala á
þjóðernisríg. Svarta og gráa i-
haldið, þeirra Jóns Þorlákssonar
og Sigurðar Eggerz, fylla blöð sín
viku eltir viku af úlfúðargreinum
gegn öllum þeim, sem ekki pre-
dika fjandaon 1 hverju horni, þeg-
arút fyriríslen ka iandhelgi dreg-
ur. Öllum þeini, sem ekki æpa
Það hefir vakið mikia athygli,
ekki einungis í Itahu, heldur víð-
ar um heim, að heimsfrægi ítalski
rithöfundurinn og skálclið D’Ann-
un)zio hefir reist ófriðarminnis-
merki í trjágarði sínum, seni er
einstakt i sinni röð. Minnismerkið
er nefnilega herskipið „Puglía'1,
sem D’Annunzio fór á til Fiume,
sem hann tók herskiidi á stríðs-
að öðrum þjóðum og tortryggja
erlenda alþýðu, brigzlar ,,Mgbl.“
um, að þeir viiji gefa landið
hverjum, sem hafa vill. Það er
sama upphrópunin og köllurum
stríðsbraskaranna var hve munn-
tömust, þegar þeir voru að tæla
sjálfboðaliðana í ófriðinn. Mál-
gagni Frelsishersins nægir jafnvei
ekki að reyna að æsa íslenzka al-
þýðu gegn danskri alþýðu, sem
þó vixðist vera einna helzta á-
hugamál þess, heldur reynir [>að
á laugardaginn var að æsa Sunn-
lendinga gegn Norðlendingum. E.
t. v. verður næsta stig þess að
mæia með ættríkjum í fornum
stíl, svo að hægara sé að etja
einni ættkvísl gegn annari. Hver
veit nema þá, sem að því standa,
sé tekið að dreyma um, að Sig-
urður Eggerz geti að iokum orð-
ið ættríkiskóngur, ef takast mætti
að magna fyrst þjóðahatur, síðan
landsfjórðungahatur og loks ætta-
rembing undir yírrskini ættjarð-
arástar, iandsfjórðungametings og
hreppa- og skyldmenna-metnað-
ar? Hver kjör alþýðunnar yrðu,
ef sú stefna' næði fylgi, mun það
teija sér lítt viðkomandi. í sam-
ræmi. viö það telur það þriggja
Króna mismun á vikukaupi verka-
manna til smámuna og talar um
„5 aura vinnudeilu" eins og fá-
nýtt þref.
Ef fyigt væri stefnu þessara
blaða, eins og hún er á yfirborð-
inu um pessar mund'r, yxði þjóð-
emishroki og tortryggni við al-
pýðu annara þjóða talin æðsta
dygðin, — aiveg eins og vant er
að vera í ]ijó ðastjTjö!d um.
Naumást ætti að þurfa að
taka það fram, að auðvitað vilja
jafnaðarmenn lofa hverrl þjóð- að
^velja óireittÍT í landi sínu; en
þeir leggjait ekki ad e'ns gegn
erlendri ásælni, heídur einnig inn-
árunum og gerðist æðsti stjóm-
andi yfir. Herskipið stendur á
fögrum palli úr marmara, fægt.
og fágað. Skipshöfn er enn þá á
skipinu; gengur hún berfætt um
þilfarið, og fer hún eftir öllum
vanaiegum skipsreglimi. Myndin
hér að ofan er af þessu merki
lega minnismerki.
lendri, sem vill hrifsa náttúru-
gæðin undir fáa menn, en halda
fjöldanum, alþýðunni, í kúgun og
basli. Jafnaðarmenn hafa sýnt það
vfðs vegar um lieim, að iandvinn-
ingastefna og þjóðakúgun er þeim
andstygð, og ágengni á aljiýðu
annara landa er gagnstæð jafn-
aðarstefnunni. Landvinningastyrj-
aldir hljóta algerlega að hverfa úr
sögunni, þegar jafnaðarstefnan
heíir gagnsýrt þjóðimar. Hættan,
sem yfir smáþjóðunum vofir, að
stóru ríkin svifti þau frelsi þeirra
og sjálfstæði, minkar að sama
skapi, sem bræðralagshugsjón
jafnaðarstelnunnar kemst víðar og
betur í framkvæmd. ísienzkri al-
þýðu stafar t. d. engin hætta af
dönskum jaínaðarmönnum, þvi
að þá langar ekki minstu vituntí
til að ræna hana náttúrugæðun-
um. En henni getur stafað hætta.
af dönskum burgeisum, eins og
henni getur stafað hætta af eíisku,
norsku, þý ku og amerísku pen-
ingavaidi, ekki sízt þegar það er
í banda'agi við íslenzkt burgeisa-
vaid. En jafnaðarmenn þessara og
annara þjóða unra henni, eins ,og
alþýðu allra annara þjóða, fuilra
gagna og gæéa iandsins hennar,
óskertra af hinni samþjóð.’egu
ránshendi auðvaldsins, sem ætlar
sér tvo fiska af hverjum þremur,
sem fiskiæaðurinn sækir í skaut
hafsins, og ullirta og kjötið af
tveimur af hverjum þremur sauð-
kindum bóndans, og nær oft jafn-
vel mikiu drýgri skerf af erfiðis-
launum þeirra og annara alþýðu-
manna.
f að eru rójberar þjóðanna og
auðvaldskúgunin, sem er sam-
þjóð'eg a’hsim ófreskja, sem aí-
þýðu Islands og allra þjóða staf-
ar hætta af. Jaínaðarsteínan ein
er fær um að vsrnda hana gegn
þeim skæða Miðgarðsormi.
/