Alþýðublaðið - 26.01.1941, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐID
ALÞTÐUBLAÐI9
Ritstjóri: Stefán Pétursson,
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Sírnar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði.. 10 aurar f lau i
AIjÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Hvers vegna rógur, en ekkirðk?
Hin hðrmnlega stjérn
i Hlff á síðastliðnu ári.
Eftir Þórð Þérðarson verkamanii
¥ KOSNINGABARATTU þeirri,
sem nú er háð innan verka-
mannafélagsins Dagsbrúnar,
hefir pað komið í ijós, að íhalds-
menn ©g formannsefni þeirra,
Héðinn Valdimarsson, hafa jafn-
vel yfirstigið sjálfa methafana í
blekkingUm og ósannindúm, kom-
múnista. Það er fullkomlega
Ijóst, að, þessir menn treysta sér
alls ekki til að vinna þessa kosn-
ingu, nema með því einu, að
•dreifa eúurgasi tilhæfulausra íyga
■og blekkinga um raðir verka-
manna.
En lýsir þetta ekki málsstaön-
Xim mætavel? Hvers vegna ræða
fieir ekki í fullri alvörn um höf-
uðstefnumál sitt: að halda Dags-
brún áfrain utan Alþýðusam-
bandsins? Hvers vegna færa j>eir
dkki fram þau rök, sem þeir þykj-
ast bafa fyrir því, að það sé
betra fyrir Dagsbrún, og þar með
verkamennina í félaginu, að vera
■fyrir utan al 1 slierjarsamtökin, að
standa ein, án stuðnings annarra
sams konar samtaka? Hvers
vegna skýra þeir ekki frá þvi,
hvernig þeir telja, að þetta geti
kkapað Dagsbrún betri aðstöðu
til aö koma fram hagsmunakröf-
um vérkamanna? Hvers vegna
Íeita þeir ekki raka í síðasta verk-
'falii og úrslitum þess fyrir þess-
ari stefnu, sem þeir hafa samið
skriflega um, að hafa framvegis
eins og hingað til?
Skýringin getur ekki verið önn-
w en sú, að þeir séu sér þess
meðvitandi, að verkamenn séu
þeim ekki sammáia og muni ekki
fallast á rök þeirra. Hins vegar
þykjast þeir verða að hafa vakl
á þessUm félagsskap: Héðinn til
þess að láta kosninguna tryggja
sér sæti á lista íhaklsins við al-
þingiskosningarnar næsta vor, og
ihaldið til þess að atvinnurekend-
Uim gangi betur að halda niðri
'kröiuim verkamanna og nota fé-
lagíð sent flís í likama allsherj-
aTsamtakanna, Alþýðusambands-
fns-
Þess vegna eru rökin ekki færð
fram- Þess vegna er eiturgasi ó-
sanninda og blekkinga beitt í ‘rík-
ara mæli en nokkru sinni hefir
'áður verið gert, jafnvel i hinum
batrömustu kosningabardögum.
A1 þ ýðuf lokk s verk am en n hafa
ekki beitt og mUnu ekki beita
sllkúm vopnum við þessar kosn-
ingar. Þeir bafa skýrt og skor-
iniort lagt stefnumál sín á borðið
fyrir framan verkantennina; Það
á aö binda enda á einangrun
Dagsbrúnar. Félagið á aftur að
taka upp samstarf við önnur
verkalýðsféiög, ganga i Alþýðu-
sambandið og undirbyggja allar
kröfur sínar uin bætt kjölr í sam-
ráði við það, svo að heildarbar-
átta sé háð- Félagið var sterkt
og kom mörgu góðu til vegar
meðan þessi stefna ríkti í félag-
inu. Síðan breytt var um stefnu,
hefir stöðugt sigið á ógæfuhlið-
ina, engar umbætur fengist, og
sundrung og vandræði skapast í
félagsmálunum.
S'.efna Alþýðuflokksmannanna í
Dagsbrún við þessar kosningar er
svo skýr og ákveðin, að enginn
getur annað en skilið hana tii
fullnustu, og ef menn fárað hugs.i
um hana rólega, og geta borið
saman ástandið i félaginu fyrr
og nú, ekki sízt með tijliti til síð-
ástá verkfalls, getur niðurstaðan
ekki orðið önnur en sú/aðDags-
brúnarmenn fylki sér svo um B-
listann að sigur hans sé tryggður.
Það er líka ljó|t, að andstæð-
ingarnir sjá þetta.', Þess vegná er
reynt að kæfa hinn raunvenilega
s'efnumuh í mekki e'turgass, lyga
og blekkújga um þjófnað, fjár-
drátt, svik og aftur svik.
En auk þessa hafa verkamenn-
irnir fyrir augum útkomuna á
launadeilum þehn, sem farið hafa
fram undanfarið- Þeir hafa meðal
annars orð Eggerts C'aessen fyrir
augum. Hann hefir sagt, að
Vinntuveitendafé’aginu hafi í bair-
áttunni við verkalýðinn gengið
verst, þar sem Alþýðuflokksmenn
réðu að meiru eða minna leyti
yfir bæjarstjómum og atvhrnu-
tækjum- Hann hefir lfka í Morg-
lunblaðinu í gær bent á það, að
nauðsynlegt væri fyrir gistihúsa-
eigendur að reyna að fá verk-
fallsbrjóta utan Alþýðusambands-
ins. Hvað sýnir þetta lrvort-
tveggja? Það sýnir, að atvinnu-
rekendur stefna beinlínis að því
að eyðileggja verkalýðssamtökin.
Og einmitt með það fyrir augum
bjóða þeir fram lista við kosn-
ingamar í Dagsbrún og Hlíf. A-
listinn í Dagsbrún er listi at-
vinnurekenda, og ef hann sigrar,
hafa þeir sigrað, en verkamenn-
irnir tapað,.
Ekkert annað en sigur B-Iistans
getur bjargað Dagsbrún. **
AÐ má ráða af grein, sem
Hermann Guðmundsson rit-
(ar í Morgunblaðið í gær, að bet-
ur hefði varla orðið á kosið með
stjórn og forystu i Hlif en þá,
sem hún hefir notið s. I. ár. Hann
sem sagt lítur nú að leiðarlokum
yfir allt, sem hann hefir gert
og þykir það harla gott-
Ég er ekki alveg viss Um, að
verkamenn i Hlíf séu honum al-
veg sammála, og raunar þarf
rneira en litla óskammfeilni til að
láta slíkt sjást eftir sig á prenti.
En eitt má þó af þessu læra, að
svona er stefna Sjálfstæðisflokks-
Ins i verkalýðsmálum, og slíkr-
ar stjórnar má vænta af honum,
fari hann áfram með völdin.
Ég og við Alþýðufliokksverka-
menn ásettum okkur, er Hermann
tók við völdum í fyrra, að trufla
sem minnst starfsemi hans og
láta hann sem mest óáreittan, og
ég ætla, að sá ásetningur hafi
venið haldinn.
Ég lít svo á að stjórnin, hver
sem hún er, þurfi að hafa starfs-
næði, þótt það sé auðvitað sjálf-
sagt að gagnrýna hana fyrir það,
sem miður fer, og koma fram
með þá gagnrýni á fundum.
Við skulinn nú alveg hleypi-
dómalaust bregða upp mynd af
forræði Hermanns Guðmundsson-
ar s. 1. ár. Það getur engum
b'andast hugur um, að funda-
starfsemi hefir verið sú alaum-
asta, sem nokkurn tíma hefir
þekkzt í því félagi. Aðems sárfáir
fun.lir hafa verið haldnir i félag-
inu, og þeir mjög illa sóttir.
Mér er tjáð ,að þegar auglýstur
var fundur í Dagheimilinu og
uppsögn samninga var á dagskrá
hafi mætt 20 menn, og til þess að
fundurinn yrði ályktunarfær hatfi
verið sent eftir einum manni.
Hvers vegna sækja verkamenn
ekki fundi undir stjórn Her-
manns? Það myndu þeir gjálfsagt
gera, ef þeir sæju fram á heil-
brigt og lifandi félagsstarf, að
ég nú ekki tali um, ef þeir
findu lifandi áhuga fyrir hags-
munamá'um þeirra. En þessa
þætti fé’agsstaTfseminnar hefir
stjórn sú, sem nú situr, vanrækt,
og þess vegna er félagsskapurinn
í moltim.
Vinnudeila sú, sem Hlíf átti í
um s. 1. áramót, er alveg einstæð
í s'nni röð- Aldrei haldnir fundir
frá því í október fram til 9. jan.
FélagsmönnUm algerlega leynt
hvað var áð gerast, og engu lík-
ara en að samningtaumleitanimar
háfi verið eitthvert ,.prívat“ fjör-
egg stjórnarinnar, sem meðhöndla
yrði varlega.
Sú er auðvitað venjan i kaup-
deilum, að stjórn eða samninga*-
nefnd gerir uppkast að samningi.
Það samningsuppkast er svo lagt
fyrir félagsfund til samþykktar.
Stjórnin eða samninganefndin
sendir svo samnmgsuppkastið til
vinnuveitenda. Verði síðar að
geva einhverja breytingu, gerir
félagsfundur hana og veitir
þá stjórn eða samninp,a"e‘’nd fullt
umboð til að ganga frá samning-
um. Þannig eru kaupdei’ur venju-
’ega rekna", svona í stórum drátt-
-um- v
Eftir að stjórn Hlífar hafði lát-
ið málið liggja niðri í 10 vikur,
boðar hún til fundar á svo óvið-
unandi hátt, að slikt hefir aldrei
þekkzt- Fundinuin átti að vera
lokið á mjög takmörkuðum tima,
svo að Sjálfstæðisflokkurinn gæti
Iþaldið fund í húsinu sama kvöld-
ið. Annars leiddi Hermann hjá
sér að svara fyrirspui’n um þetta
í grein ,,Verkamanns“. Á þessum
fundi var mörgum meinað uni
orðið og menn reknir út- Stjórnin
mælti eindregið með því, að
samið vær.i upp á sama og í
Reykjavík, og frá því yrði ekki
]:oka<y
Við hefðum engar samninga-
umleitanir jmrft að hafa til að
ná svona árangri.
Þeir hafa viljað reyna að lúína
inér e tthvað upp úr þessari hand-
vömm sinni. En ég kom á engan
hátt nálægt þessu og bar enga
ábyrgð á þvi. Ég hefi aldrei bor-
ið neitt traust ti] þessara nianna í
verkalýðsmálum og læt mér ekki
'jdetta i hug, að þeir hefðu náð
betri árangri, þótt þeir hefðu ver-
ið „prívat“ að þvælast með þetta
mál í aðrar 10 vikur.
Hermann þykist vera að bera
blak af eða öllu helcjur að stæra
sig af afskiptum stjórnarinnar af
útvegun og úthlutun vinnunnar.
Honum er ekki klígjugjarnt þar
heldur en endarnær, drengnum-
Hann telur sig eða stjórnina hafa
útvegað alla opinbera vinnu.
Hver heldur hann að trúi þessu?
Var ekki opinber vinna fram-
kvæmd samkvæmt fjárlögum og
hver Iiafði meiri áhrif á framlag
til Krisuvíkurvegar annar en Emil
Jónsson, þar sem hann átti sæti
i fjárveitinganefnd alþingis og
gætti þar réttar okkar Hafnfirð-
inga?
Þá minnist hann á Bretavinn-
una. Það held ég að Hermann
hefði ekki átt að gera. Veit hann
ekki að sú forsmán viðgekkst
hér vikum saman í srnnar, að
tugir Reykvíkinga unnu hjá Bret-
Unum hér niðri í 'hæ á sania tíma
og hópur atvinnulausra verka-
manna var hér á staðnum? Jú,
þetta veit Hermann vel, en þetta
er. auðvitað gott og blessað eins
og allt annað- Hlífarstjórnin hefir
ekki útvegað neina Bretavinnu
hér.\ Bretarnir hafa þurft menn í
vinnu, og Hermann og ísleifur
hafa útvegað verkamenrp en sem
be'ur fer ekki nema sums staðar.
En þangað sem þeir hafa. útveg-
að rnenh, hafa þeir sorterað
menn eftir póUtískum lit frekleg-
ar en nokkurs staciar hefir áður
þekkzt- Þetta vita og viðuhkenna
aliir, jafnt fylgjendur HeTmanns
sem andstæðingar.
Þá getur Hermann ekki á sér
setið en kemur með grunntón
sinn í öllu sínu brölti i verka-
lýðsmálum, þ e, heiptúðina og ó-
sannindin um Alþýðuflokkinn og
leiðandi Alþýðufloklpnenn. Þeir
e u á-eiðan'ega menn til að svara
fyrir sig. og gera það ugglaust,
þótt seinna verði. f
Ég tel höfuðatriðið i verkalýðs-
má’unum, að b'nda enda á það
ástand, er þar hefir rikt nú und-
anfarið, og koma þar á festu og
SUNNUDAGUR 28. JAN. 1941.
virkri félagsstarfsemi. %g lít sv<>
á, að pólitískar erjur eigi að
hverfa, en í þess stað komi heil-
hrigt og skemmtilegt félagslíf.
Með þetta fyrir augum höfum
við Alþýðuflokksmenn farið út
fyrir flokkinn að nokkru i okkiar
mannavali í væntanlega stjórn
og leggjum mest upp úr nýtum
og hæfum verkalýðssinnum, þótt
þeir séu ekki flokkslega bundnir
A1 þýðuf lokknum.
Ég vil svo að siðustu hvetja
alla Alþýðuflokksverkamenn og
aðra, sem ekki eru ánægðir með
ástandið í Hlíf, eins og það hefir
verið s. 1. ár, að mæta allír sem
einn maður og binda enda á þetta
ófremdarástand, sem öllum hugs-
andi mönnum ber saman um að
þar ríki nú.
Mokknr orð til for-
mannsefnis atvinnu-
rekenda i Haf narfirði
Frá verkamanni.
T GREIN, sem Hermann Guð-
mundsson skrifar í Morgun-
blaðið í gær, er hann að reyna
að svara grein, sem birtist héT l
Alþýðublaðinu s. 1. þriðjudag, þar
sem verkamaður leggur fyrir
hann nokkrar spumingar, sem í
raun og vem varða grandvöll
verkalýðshreyfingarinnar og eru
kjarai hennar. Við skyldum ætla
að maður, sem lætur sig verka-
lýðsmál jafn miklu skipta, hefði
gert einhverja tilraun til að svara
þessu, án allra undanbragða, en
sumUm spurningunum er alls
ekki svarað, en öðrum svarað
með hártogunum og fúkyrðum.
Hann viðurkennir að vísu hreín-.
’ega, að stofnun klikufélaga innan
verkalýðshreyfingarinnar sé ekki
einungis eðlileg og sjálfsögð,
heldur og alveg nauðsynieg fyrir
vérkalýðssamtökin.
Þetta er niikilsverð játning.
Það, að Sjálfstæðisfiokkurinn
sé hinn „vinveitti" flokkur verka-
lýðsins er nú loðið hjá Hermanni,
og það að vonum. Hins vegar
hellii’ hann úr skálum sinnar póli-
tísku reiði yfir Alþýðuflokkinn,
tog er ekki að vænta rökréttra
né greinilegra svara við þessu
hjá pólitískum erindreka Sjálf-
stæðisflokksins-
Kæruleysi sitt og stjórnarinn-
ar yfirleitt í félagsstarfinu s. 1.
ár kennir hann „ástandinu". En
þessu er ekki til að dreifa. Það
hefði verið hægt að halda uppi
góðu félagsstarfi með þvi að nota
Dagheimilið á Hörðuvöllum til
fundahalda.
Hann minnist ekkert á fundinn
9- jan., en það er varla von. Þar
skin greinilegast í gegn um allan
b'ekkingavef Sjálfstæðisflokksins
í verkalýðsmálum.
Hermann er harðánægður með
athafnir sínar i kaupdeilunni og
afskipti af vinnuskiptingunni, og
má hann gjarnan vera sæll í
þeirri trú sinni.
Annars er ég ekki viss um,
að Hermann fóðri sina fylgjendur
til lengdar á eintómum álygum
og fúkyrðum um þá rnenn, sem
byggt hafa Upp verkalýðssamtök-
in, og má mikið vera, ef sumum
þeirra er ekki þega<r farið að
verða nokkuð klígjugjamt af
þessU munngæti hans.
Verbefsi við skriftarkenoslu
eftir Guðmund I. Guðjónsson, skriftarkennara við Mið-
bæjarbarnaskólann, eru nú komin út. Þetta eru lítil
hefti, sem ætlast er til að börnin hafi til fyrirmyndar,
en ekki til að skrifa í, svo ’að þau endast barninu allan
véturinn. — Heftið kostar 1 krónu.
BÓKAVERZLUN ÍSAFOLDARPRENTSMIÐU.