Alþýðublaðið - 11.08.1941, Blaðsíða 2

MÁNUDAGlUi 11. AGCST 1911
ALí>V0UBLAÐIÐ
mmrmnrmnmm l Beyhiavthnnnótið:
Útlent
Bón, margar teg.
Skóáburður.
Vindolin.
Brasso.
Silvo.
Zebo.
Taublámi.
Gólfklútar.
BRERKA
Awranagttu 1. — SWI MM.
nnnnnnnnmmn
Að gefou tilefoi
er öil berjatýnsla
innan girðinga í
Nesjalandi í Grafn-
ingi stranglega
bönmtð
Gtmnþórunn
Halldórsdóttin
Guðrún Jónasson
Nýhomið:
Ferðasett, 4 manna.
Sjússglos.
Salt- og piparglös.
Sparibyssur.
Berjabox.
Brauðkassar.
Blikkbílar.
Hárkambar, dökkir.
K. Einarsson & BJörnsson
Bankastræti 11.
Nivea-creme
er komið aftur.
Chpettlsgðtu 57 Sfmi 2849
Odýrar vðrnr:
NýlendDvorar,
Mreinlætisirörar,
Smávörnr,
Vmnafatnadnr
Tóbak,
Tælgæti,
Snyrtivörnr.
Verzlnnin
Framnes,
frmBeivig 44. Síni 5791.
K. R. vann Fram með
tveimur gegn engn.
ÞRIÐJI ieikur Reykjavíkur-
mótsins var í gærkvöldi
og léku Fram og K.R. Lauk
leiknum með sigri þeirra síð-
arnefndu með 2 mörkum gegn
engu. Knattspyrnuvgður var
siæmt, norðan strekkingur, kalí
og sólskin, sem fór í augun á
leikmönnum.
K.R. lék undan vindi fyrri
hálfleikinn. Var leikurinn þá
jafn, áhlaup á báða bóga, en þó
hættulegri af hálfu Framara.
Kom það til af stuttum sam-
leik, sem þeir náðu oft og er
sérstaklega hentugur, enda
skynsamlegt að nota hann á
móti vindi. Ekkert mark var
sett í þessum hálfleik.
Lið K.R.-inga var eins skipað
og í leiknum við Víking, þ. e.
Haraldur Guðmundsson mið-
framherji og Þórður Pétursson
hægri bakvörður. í seinni hálf-
leik var Haraldur hægri bak-
vörður, en Þórður miðfram-
herji. Um tíma var Þórður
einnig vinstri innframherji og
Óli B. miðframherji. í liði
Framara vantaði Högna.
Seinni hálfleikur virtist í
fyrstu ætla að líkjast þeim
fyrri, en þá tókst Þórði að skora
fyrir K.R. og litlu síðar Haraldi
Gíslasyni. Við það dró nokkuð
af Frömurum. Mark Þórðar var
laglegt skot í hægra horn
marksins, og mark Haraldar
var eitt af ,,trompum“ hans, þ.
e. hann hljóp alla af sér, komst
í dauðafæri og skaut laglegu
skoti í mark.
Beztu mennimir á vellinum
voru þeir Óli B. Jónsson, Sæ-
mundur og Birgir Guðjónsson.
Léku þeir allir vel, Óli og Sæ-
mundur í baksókninni og Birgir
í vöminni.
K.R. hefir nú fjögur stig eftir
tvo leiki, Valur tvö eftir einn,
hin félögin ekkert. Fjórði leik-
urinn verður í kvöld milli Vals
og Víkings.
t---------- ------—
HVENÆR VERÐUR KOSIÐ?
Frb. af 1. síöu.
um flokksstjórnunum þótt ó-
skráð væri — að yrði þingsæti
laust meðan samstarfið stæði,
skyldi s£ flokkur, er þingsætið
hefði átt, tilnefna í það mann,
sem yrði þar kjörinn gagnsókn-
arlaust af hálfu hinna stjórn-
arflokkanna. Nú hafa atvikin
hagað því svo, að annað þing-
sæti til hefir „orðið autt“, og
er það sæti þingmanns Norður-
ísfirðinga. Ekki eru enn liðnir
tveir mánuðir síðan sá þing-
maður sagði af sér, en í gær
krefst Morgunblaðið þess, að
kosning verði þegar í stað fyrir-
skipuð í því kjördæmi. Hvers
vegna minnist Mgbl. ekki um
leið á þingmannsleysi Snæ-
fellingá í grein sirini um auka-
kosninguna í gær?
Er nú ætlanin að það sam-
komulag, sem gert var við
stjórnarmyndunina, og minnzt
er á hér að framan, verði svik-
ið? Eigi að halda það sam-
komulag, á Alþýðuflokkurinn
einn rétt til framboðs af hálfu
núverandi stjórnarflokka í
Norður-ísafjarðarsýslu og Sjálf
stæðisflokkurinn einn á Snæ-
fellsnesi.
Ríkisstjórninni er að sjálf-
sögðu skylt að taka mál þetta
nú upp til úrlausnar. Ekki tjá-
ir að kjördæmi sé þingmanns-
laúst þing eftir þing og ár eftir
árx'eins og nú hefir verið um
Snæfellsnessýslu. Það hefir nú
þegar komið að verulegri sök
fyrir tvö stærstu kauptúnin
þar. Sand og Ólafsvík, að sýsl-
ari hefir engan þingmann átt.
Það er engin þingmennska fyr-
ir kjördæmið, þó einhver í-
haldsþingmaður úr nálægu hér-
aði hafi verið „beðinn fyrir“
kjördæmið, en svo er sagt að
verið hafi um Snæfellsnessýslu
síðustu þingin. Er kjördæminu
með slíku gerð minnkun, auk
þess sem það er blátt áfram
svift þýðingarmesta réttinum,
sem héruð landsins eiga að rétt-
um lögum.
Hvorki stjórnarskráin né
kosningalögin minnast berum
orðum á hvorugt þeirra atvika,
sem orðið hafa þess valdandi
að þessi þingsæti losnuðu, þ. e.
að þingmaður flytjist alfarinn
af Iandi burt, en leggi ekki nið-
ur þingmennsku né hitt, að
þingmaður segi af sér þing-
mennsku. Hins vegar gera kosn-
ingalögin (135. gr.) ráð fyrir því
að þingsæti geti af ýmusm ótil-
teknum ástæðum „orðið autt“
og mæla þau þá svo fyrir, að
ný kosning skuli fram fara fyr-
ir þann tíma, sem eftir er af
kjörtímabilinu.
Ríkisstjórninni (dómsmála-
ráðherra) ber því að lögum að
fyrirskipa kosningar í báðum
þessum kjördæmum og er ó-
gerlegt að þær kosningar fari
mikið seinna fram en í lok
septembermánaðar. Þverskall-
ist hins vegar ráðherrar eða
miðstjóm Sjálfstæðisflokksins
við að samþykkja nýja kosn-
ingu á Snæfallsnesi og dóms-
málaráðherra sjái sér ekki fært
á eigin ábyrgð að fyrirskipa
hana, og haga sér þannig eins
og atvinnumálaráðherra gerði í
síldarsölumálinu, er engin á-
stæða til nýrrar kosningar í
Norður-ísafjarðarsýslu. Ef al-
þingi, ríkisstjórn og kjósendur
kjördæmisins láta sár það líka,
að nágrannaþingmenn séu
„beðnir fyrir“ kjördæmin, svip-
að og þegar menn eru beðnir
fyrir bréf eða böggul til varð-
veizlu, er rétt að hið sama
gangi yfir bæði kjördæmin. Það
er ekkert ólöglegra að Finnur
Jónsson þingmaður ísfirðinga
eða Ásgeir Ásgeirsson þingmað-
ur Vestur-ísfirðinga séu „beðn-
ir fyrir“ Norður-ísafjarðarsýslu
á næsta þingi, eða næstu þing-
um, en að Þorsteinn Dalasýslu-
maður sé „beðinn fyrir“ Snæ-
fellsnessýslu eins og verið hefir
nú síðustu tvö þingin.
Eðlilegast og sjálfsagðast
er að kosningar fari fram í báð-
um sýslunum nú í haust og
haldist samstarf áfram með nú-
verandi stjórnarflokkum, að
þær kosningar fari þá fram
samkvæmt því samkomulagi,
sem um þessi mál var gert þeg-
ar núverandi stjórn var mynd-
uð.
*
I------- UM D AGINN OG VEGINN-------------------.
f Heimsókn í svínastíuna undir lögreglustöðinni. Þar eru jafn <
t vel hjónaklefar. Einn af Egilskyni skrifar um öldrykkju, of- |
| drykkju og Iesningu fslendingasagna. <
-------- ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.----------
r
EG fór að gamni mínu í gær
og skoðaði svínastíuna undir
lögreglustöðinni. Guðbjörn Hans-
son sýndi mér hana. Klefarnir eru
alls 11, en hægt er að koma fyrir
í þeim 12 einstaklingum. Ég
spurði: Hvað hafið þið að gera
við tveggja manna klefa? Eru
gestirnir ekki venjulega svo óðir,
að þeir geti ekki verið tveir sam-
an? Nei, ekki alltaf — og svo
kemur það fyrir, að hjón eru tek-
in úr umferð, sagði Guðbjörn. —
Hjón? sagði ég — og rak upp stór
augu. Já, það er ekki langt síðan
að við stungum hjónum hérna inn
og við lofum þeim að vera sam-
an, þó að þau séu full.
KLEFARNIR eru litlir og
þröngir og dimmir. Allir eru þeir
klóraðir, sundurtættir og að
því er virðist jafnvel nagaðir. —
.,..Þeir eyðileggja allt, sem
þeir geta og þeir hafa eyðilagt
margar vatnsfötur og drykkjar-
könnur, sem látnar hafa verið inn
til þeirra. Út um þessi göt heyrast
öskrin, sem þú varst að tala um
um daginn,“ sagði Guðbjörn, og
benti til gluggaboru, sem var á
einum veggnum. Annars er búið
að setja net fyrir marga glugg-
ana. Góð loftræsting virðist vera
í klefunum, en ekkert frárennsli
er úr þeim og þarf það þó að vera
af skiljanlegum ástæðum. , ,Það
þarf að stækka þessar vistarverur
og fjölga þeim, það er að segja,
ef aftur verður opnað í Hafnar-
stræti,“ sagði Guðbjörn og það
mun í ráði. „Borgin er nú allt
önnur en hún var meðan opið var
og minna að gera.“
„EINN AF EGILSKYNI“ skrif-
ar mér: „30. júlí birtir þú kafla
frá „Ölver,“ um ágæti öldrykkju
og ofdrykkju. Segir þar meðal
annars, að öldrykkja styrki menn
andlega og líkamlega og geri þá
nýíari og betri menn. Og enn seg-
ir svo: „íslenzk alþýða þráir hið
þjóðlega sterka öl, sem færir með
sér andagift, karlmennsku og
menningu.“ Mörgum mun finnast
sem margt sé nú orðið furðulegt á
landi voru á því Herrans ári 1941,
ef alþýða manna þráir mest að hafa
sterkt öl til að hella í sig sér til
skaða og vanæru.“
„SVO LANGT GENGUR „Öl-
ver“, að hann fullyrðir, að hinir
hraustu og gáfuðu forfeður vorir
rhafi sótt andlegan og líkamlegan
styrk til ölsins. Nefnir hann nokk-
ur kunn nöfn í því sambandi, og
ekki sízt höfuðljóðskáld vort, Egil
Skallagrímsson. Segir hann að Eg-
ill hafi staðið sig ágæta vel í ut-
anferðum sínum og ólíkt betur en
sumir nútímamenn. Og mest er
þetta að þakka hinni miklu öl-
drykkju Egils, að dómi bréfritara.
Það er alkunnugt, að Egill Skalla-
grímsson, bóndi á Borg. er einn
hinn mesti atgervismaður, sem lif-
að hafi á landi voru. Á þetta
jafnt við u mandlegt og líkamlegt
atgervi mannsins. Ég er sammála
bréfritara um það, að Egill stóð
sig oftast ágæta vel í utanferðum
sínum. Þó var öldrykkjan svo
mikill ljóður á ráði hans, að stund-
um varð til fullrar vansæmdar í
þessum utanferðum.“
„ÞVÍ MIÐUR er langt frá að al-
þýða manna lesi nú fornrit vor
eins mikið og áður var. Hin ágæta
útgáfa Sigurðar Kristjánssonar
sést óvíða og hin myndarlega nýja
útgáfa af fornritum vorum hefir
verið töluvert keypt til tækifæris-
gjafa, en því miður lítið lesin af
almenningi. Og þegar svo er kom-
ið, að yngra fólk er ekki eins hand
gerigið sögum vortun og áður var,
en greinar birtast í víðlesnum
blöðum, þar sem reynt er að telja
fólki trú um það, að Egill hafi sótt
sóma sinn til öldrykkjunnar og
þess vegna ekki sízt framast svo
mjög í utanferðum, þá er ekki úr
vegi að rifja lítils háttar upp
hversu þessum mikla afreksmanni
fórst ,er hann sv’alg ofmikið af
miði þessum. Segir Egla svo frá
Vermalandsför Egils, er hann
heimsótti Ármóð skegg:“
„ÞVÍ NÆST VAR ÖL INN
BORIT, ok var þat hit sterkasta
mungát. Var þá brátt drukkinn
einmenningr. Skyldi einn maðr
drekka af dýrshorni. Var þar
mestr gaumr at gefinn, er Egill
var ok sveitungar hans, at þeir
skyldu drekka sem ákafast. Egill
drakk ósleitilega fyrst langa hríð.
En er förunautar hans gerðust ó-
færir, þá drakk hann fyrir þá, þat
er þeir máttu eigi.“ Lýsir sagan
þessari eftirminnilegu ofdrykkju
með fleiri orðum, þó eigi séu hér
tilfærð. En svo segir sagan um að-
farir skáldsins, er hann hætti að
þola drykkinn: „Egill fann þá, at
honum mundi eigi svá búit eira.
Stóð hann þá upp ok gekk um
gólf þvert, þangat sem Ármóðr
sat. Hann tók höndum í axlir hon-
um og kneikti hann upp at stöfum.
Síðan þeysti Egill upp ór sér spýju
mikla og gaus í andlit Ármóði í
augun ok nasarnar ok í munninn.
Rann svá ofan um bringuna, enn
Ármóði var við andhlaup, ok er
hann fékk öndinni frá sér hrundit,
þá gaus upp spýja, en allir mæltu,
er hjá voru, húskarlar Ármóðs, at
Egill skyldi fara allra manna arm-
astr, ok hann væri hinn verstr
maðr af þessu verki, er hann.
skyldi eigi ganga út, er hann vildi
spýja, enn verða eigi at undrum
inni í drykkjustofunni.“
„MÉR FINNST að sá maður
muni vera furðulega gerður, sem
telur höfundi Sonatorreks og Höf-
uðlausnar öldrykkjuna hvað helzt
til ágætis. Er það þó mála sannast,
að þótt þessi ósómi kæmi fyrir Eg-
il hjá Ármóði, þá þoldi hann öl-
d’rykkju öðrum mönnum hetur,
vegna hreysti sinnar og karl-
mennsku. Mundi smámennum l£tt
henta að ganga í spor hans þar
frekar en annars staðar. Er hætt
við að slíkir drykkju sig fljótt f
hel, þótt „Ölver“ láti mikið af
ágæti ölþambs, einnig fyrir hina
geikgerðu nútímakynslóð.“
---------
VðrabíliBaH seinkar
Þfiflgja mannanefnd skip
uð til að úthiuta Þeim.
En nofn nefndarmanna verða
ebki birt.
KOMU hinna 250 vöru-
flutningabifreiða hing-
að frá Ameríku seinkar
verulega-
Ástæðan er sú, að skip, sem
ætlað var að fengjust til að
flytja bifreiðarnar hingað.
fengust ekki þegar til kom.
Nú hefir sendimanni íslands
í New York verið falið að leigja
tvö skip til flutninganna.
Vörubifreiðarnar liggja til-
búnar til afgreiðslu vestra.
Ríkisstjórnin hefir skipað
nefnd þriggja manna til að hafa
á hendi úthlutun vörubifreið-
anna, en sagt er að ekki eigi að
skýra frá nöfnum þessara
manna.
Mun starf þeirra verða
vandasamt, því að þeir eiga að
velja úr 700—800 umsækjend-
um eina 250.