Tíminn - 24.11.1963, Qupperneq 6

Heimur í sorg
Það er ljóst af fréttum, sem
berast hvaðanæva úr heimin-
um, að þess mun ekki dæmi,
að mannslát hafi valdið slík-
um harmi og fráfall Kenn-
edys forseta. Á hinum stutta
valdaferli sínum. hafði hann
unnið sér slíkt álit og tiltrú,
að ekki voru bundnar meiri
vanir við annan mann um
farsæla leiðsögn til öruegari
friðar 08' betri heims. Hann
var ekki aðeins mikill foringi,
heldur réttsýnn og góðgiarn
maður Þeir knstir hans munu
tryggja honum sæti meðal
be?t,u manna sögunnar.
Um ýmsa þá menn. sem
hlotið hafa svipuð örlög og
Kennedy, hefur verið sagt- að
þeir hafi oft áorkað meiru
með dauða sínum en lífi, þótt
þeir hafi unnið hið mikilvæg-
asta starf. Þetta hefur ekki
sízt verið sagt um annan mik
inn fvrirrennara hans, Abra-
ham Lincoln. Það er ekki óhk-
lega tilgetið, að þetta eigi eft-
ir að rætast um Kennedy.
Einn merkasti blaðamaður
Bandarikjanna, James Res-
ton, skrifaði nýlega grein um
kosningahorfur í Bandarikj-
unum næsta haust. Hann
taldi Kennedy öruggan um
endurkjör. Þjóðin dáði hann
og tryði á hann á vissan hátt.
Hins vegar gengi henni verr
að tlleinka sér ýmsar hug-
sjónir hans, og því gengi hon-
um ótrúlega erfiðlega að
koma ýmsum þeirra fram.
Þáð er ekki ósennilegt, að
dauði Kennedys veTði til þess,
að þjóð hans skilji þessar
hugsjónir hans betur og til-
elnkl sér þser.
Heimurinn allur er í sorg
vegna fráfalls mikilmennis,
sem var góður maður En það
er ekkl nóg að syrgja. ef þvi
fylgir ekki einlægur ásetn-
higur um að láta ekki það
merki falla. sem hinn látni
hélt upp með svo miklum
myndarbrag.
Kjarni ihalds-
stefnunnar
í tilefni af brottfór Ólafs
Thors úr sæti forsætisráð-
herra, hafa þær raddir heyrzt,
að Ólafur Thors hafi átt þátt
í því að gera Sjálfstæðisflokk
inn minni íhaldsflokk en
hann áður var. Hann sé nú
fylgjandi almannatryggingum
og ýmsum stuðningi ríkislns
við almenning, sem hann var
áður á móti. Þetta er ekki
neitt sérstakt einkenni á Sjálf
stæðisflokknum, heldur hefur
þessi brejrting orðið á íhalds-
flokkum annars staðar sein-
ustu áratugina. t.d á Bret-
landi og Norðurlöndum Þá
tala sumir um það eins og eitt
hvert kraftaverk, að hér sé til
stór íhaidsflokkur, en þess eru
dæmi víða annars staðar, t.d.
í Bretlandi. í Vestur-Þýzka-
landi, i Bandarikjunum, í
Nýja-Sjálandi, Astralíu o.s.frv.
Þótt íhaldsflokkarnir hafi
breytt nokkuð viðhorfi sinu til
ýmisra mála vegna breyttra
kringumstæðna, er grundvall
arstefna þeirra samt hin
sama — að halda í og verja
sérréttindi og gróðaaðstöðu
hinna fáu sterku á kostnað
; hinna mörgu, Þetta er enn í
dag kjarninn í baráttu ihalds
flokka, þótt þeir hafi orðið að
láta undan síga á vissum svið
um. Þetta er jafnglöggt ein-
kenni á Sjálfstæðisflokknum 1
dae- og það var á íhalds
flokknum gamla fyrir 40 árum
ÍSömu einkwnm
Ef me'nn vilja fá örugga
j heimild fyrir bví, að b-jarninn
;í stefnu Sjálfstæðisflokksins
er í dag hin sami nú og 1924,
þegar hann hét hreinlega í-
haldsflokkur, er ekk) annað
tiltækara en að bera saman
meginstefnu íhaldsstjórnar-
írmar 1924—1927 og „við-
reisnarstefnuna", sem núv.
ríkisstjórn fylgir. Vegna
breyttra aðstæðna telur íhald
ið í dag sig ekki geta fylgt
íjrain ójafnaðarstefnu sinni
með því að vera á móti al-
mannatryggingum og verka-
mannabústöðum eins og 1924.
Það reynir í staðinn að fram-
kvæma hana í öðru formi. Það
reynir m.a. að framkvæma
hana með tíðum gengisfelling
um, sem gera hinn ríka rik-
ari og hinn fátæka fátækari.
Það gerir það með háum vöxt
um, sem draga fyrst og,
fremst úr framtaki hir.na efna
minni, Það gerir. það tneð þyí
að veita hinum fjársterku
sem mest olnbogarúm og
skapa framkvæmdum og
eyðslu þeirra forgangsrétt, án
tillits til þess, hvort bær eru
nauðsynlegar eða ekki. Það
gerir það með því að ^eyna að
lögfesta bann við kauphækk-
un hinna láglaunuðu eftir að
þeir, sem betur eru settir,
hafa fengið miklar hækkan-
ir. Það gerir það með þvl að
reyna að ná verkfallsréttin-
um af launastéttunum og með
því að þrengja kjör samvinnu
félaga á allan hátt. Ef þetta
er rakið, kemur ótvírætt í ljós,
að meginmarkmið „viðreisnar
stefnunnar" eru hin sömu og
íhaldsstefnunnar, sem var
fylgt hér á árunum 1924—27,
þegar íhaldsfiokkurinn svo-
nefndi var við völd Markmið
ið er að halda í og efla for-
réttindaaðstöðu hinna fáu
ríku á kostnað almennings.
Gylfi og svert-
ipgiamir
Morgunblaðið birti tvær at-
hyglisverðar fréttir síðastlið-
inn fimmtudag. Önnur fréttin
var sú, að daginn áður hafði
Gvlfi Þ Gislason birtj bann
boðskap á Alþingi, fyrir hönd
ríkisstjórnarinnar, að bænd-
um þurfi að fækka, og að því
KENNEDY FORSETI OG KONA HANS
yrði stefnt með því að draga
úr styrkjum til landbúnaðar-
ins. Hin var sú, að komið
hefði fram í erlendu blaði sú
tillaga, að um 100 þús. blökku
menn, sem byggju við lánd-
þrengsli á Jamaica, yrðu flutt
ir til íslands, því að þar væri
nóg landrými.
Þótt ekkert beint samband
sé milli þessara tveggja
frétta, eru hin óbeinu tengsli
samt augljós. Ef farið væri að
ráðum ríkisstjórnarinnar,
styrkir við landbóneðinn
skertir og bændum fækkað,
myndi byggðin ekki aðeins
gisna, heldur gætu heil hér-
uð lazt í auðn. Þá verður auð
velt i þeim löndum, sem búa
við.offjölgún. að bend:y áland
IsJúndi. í„f$ípt|þar-
heimi hinnar miklu fólks-
fjölgunar, mun engin þjóð
halda yfirráðum yfir landi
sínu, ef hún lætur það vera
meira og minna óbyggt.
Þetta eru staðreyndir, sem
íslendingar verða að gera sér
ljósar áður en það er of
seint.
Einstæðar
blekkingar
Rökin, sem Gylfi færði fyr-
ir áðurnefndri stefnuyfirlýs-
ingu ríkisstiórnarinnar. eru
alveg einstæð. Svo langt var
gengið í talnablekkingu GyJfi
dró fram tölur um, að bænd-
ur fengju meira borgað fyrir
mjólk hér á landi en í nálæg
um löndum, og byggði síðan
á þeim þá fullyrðingu, að land
búnaður hér ætti raunar ekki
hagrænan rétt á sér Hag-
kvæmara væri að flytja inn
mjólk og kjöt, Vitanlega segja
þessar tölur Gylfa ekki neitt,
því að i nágrannalöndum okk
ar fá bændur meiri beina
styrki og fyrirgreiðslur (t d.
miklu lægri vexti), og þurfa
því ekki eins hátt afurðaverð
og ella. Það, sem á að bera
saman, er verðið, sem neyt-
endur greiða, að frádrengnum
öllum niðurgreiðslum og
styrkjum. Sé það gert, mun
það sýna sig, að islenzkur land
búnaður þolir vel samkeppni
við landbúnað ýmissa ná-
grannqiandanna, t d. Noregs.
Auðséð er á þessu, að rikis-
stjórnin hyggst að hefja
mikla sókn gegn ^islenzkum
landbúnaði og ekki spara hin
lágkúrulegustu og ódrengileg-
ustu vopn, eins og þessa talna
blekkingu Gylfa. Allt bendir
til, að þann vanda sem glímt
er við í efnahagsmálunum,
eigi að leysa á kostnað bænda,
a.m.k. að mjög verulegu leytl.
Siikudólgamir
Síðan ráðherrarnir hættu
skemmtiferðum sínum, þegar
komið var að haustnóttum,
hafa þeir bersýnilegs verið
önnum kafnir við að finna
einhverja sökudólga sem
hægt væri að kenna urn hvern
ig komið er í efnahagsmálum
þjóðarinnar. Fyrst var opinber
um starfsmönnum kennt um,
hvernig komið væri. Siðan var
sökin talin vera hlá láglauna-
stéttunum, sem hefðu sprengt
upp kaupið að undanförnu og
látið aðra fara í slóðma, og
heimta meira. Þennan leik
yrði að stöðva með þvi að
banna að hækka allt kaup
hjá láglaunafólki. Þegar ekki
tókst að sannfæra menn um
betta og kaupbindingarfrum-
varpið var stöðvað. þurfti
stjórnin að finna enn nýjan
sökudólg. í þeim tilgangi hef-
ur menntamálaráðVierrann
verið sendur út af örkinni.
Hann þykist nú heldur en ekki
hafa fundið sökudólginn, þar
sem er landbúnaðurmn. —
Helztu erfiðleikarnir er nú
=agður stafa af því að hann
sé alltof kostnaðarsamur og
óhagkvæmur. Lækning vand-
ans í efnahagsmálum er að
lækka styrkina til hans og
fækka bændum.
Þessi kenning mun einnig
mistakast. Sökudólgarnir eru
hvorki opinberir starfsmenn.
láglaunafólkið eða oændur
Sökudólgarnir eru sjálfir ráð-
herrarnir. Það er hin neimsku
Jega efnahagsstefna þeirra.
UM MENN OG MALEFNI
sem hefur breytt mesta góð-
æri, sem hér hefur komið, 1
mesta efnahagslegt öngþveiti,
er þjóðin hefur staðið framml
fyrir. Höfundar þeirrar efna-
hagsstefnu eru sökudólgarnir,
sem þjóðin á að gera upp
reikningana við.
Allt fyrir auBvaldið
Hver er meinsemdin, sem nú
veldur ófarnaðinum 1 efna-
hagsmálum íslendinga? Hún
er ekki sú, að opinberlr starfs
menn, láglaunafólk eða bænd
ur dragi of mikið til sín Mein
semdin er einfaldlega sú, að
ríkisstjórnin er að reyna að
koma fótunum undir nýja auð
stétt, — að ríkisstjórnin er að
reyna að biia til auðvaidsþjóð
félag, þar sem auðurlnn og
yfirráðin safnast a fárra
hendur. Það eru gengisfelling
arnar, vaxtaokrið og háu toll-
arnir, sem eru tækin i þessa*t
baráttu stjórnarinnar — á-
samt óheftum framkvæm-
um og eyðslu einkaauðmagns-
ins. í .^meiningu hefur þetta
skapað öngþveitið, sem nú er
horfzt í augu við.
En ríkisstjó.rnin hetur ekk-
ert lært áf þessu. Öll viðleitni
stiórnarinnar beinist að því
að fylgja þessari stefnu
áfram. í þeim tilgangi skal
þrengt að láglaunafólki og
bændum og of góðum kjör-
um þessara stétta kennt um,
hvernig komig sé. Hagsmunl
hinna ríku skal verja j lengstu
lög. AuðvaldsþjóðféJag skal
risa á íslandi, þótt það kostl
að þrengja verði kost hinna
fátæku og að leggja verði
landið meira eða minna i
auðn.
Allt fyrir auðvaldið — það
er hið sanna kjörorð ríkis-
stjórnarinnar.
300 milíjónimar
Hans Gunnars
í þeirrl ræðu Gylfa Þ,
Gíslasonar um landbunaðar-
málin,, sem áður er vikið að,
hélt hann því fram að bænd
ur hefðu fengið 240 millj. kr.
of mikið fyrir kjöt og mjólk
á árinu 1962, miðað við er-
lent verðlag. Óþarft er að taka
það fram, að þessir útreikn-
ingar byggjast á hreinum
blekkingum. Á þeim byggði
Gylfi samt mörg og stór orð
um þann okurskatt. er neyt-
endur ereiddu til landbúnað-
arins. Á hitt minntist Gylfi
ekki, að það gerðist á árlnu
1962 með góðri aðstoð hans,
að Gunnar Thoroddsen lagði
um 300 millj. kr. meira á is-
lenzka neytendur en fjárlög
gerðu ráð fyrir — eða m.ö.o.
söluskattstiear og toJlstigar
voru hafðir þetta miklu
hærri en þörf var á. Á þessu
ári verður bessi upphæð enn
gífurlegri Þessari okurálagn-
ingu umfram þarfir rikisins
er Gylfi ekki aðeins samþykk
ur, heldur hefur jafnvel gef-
ið í skyn að hækka burfi sölu
skatt og tolla. Slíkur er vel-
vilji þeirra Gylfa og Gunnars
í garð íslenzkra neytenda í
reynd.
T f M I N N, sunnudaginn 24. nóvember 1963.
6