Tíminn - 27.11.1963, Blaðsíða 9

Föstudagurinn tuttugasti og
annar nóvember 1963 byrjaði
hér í tvíburaborgunum — St.
Paul og Minneapolis — eins og
hver annar virkur dagur. Al-
menningur var enn að dást
að veðrinu, sem hefur verið
óvenjulega milt hér í vetur;
jólaverzl'unin var komin í full-
an gang; aðalverzlunargötur
voru þegar skreyttar og jóla-
sveinar stóðu fyrir framan
helztu verzlanir og reyndu að
tæla viðskiptavini inn. Allt
benti til að þessi dagur yrði
eins og hver annar föstudagur,
síðasti vinnudagur vikunnar
fyrir flesta og menn voru farn-
ir að hlakka til að hvíla sig í
tvo daga áður en næsta vinnu-
vika byrjaði.
Það eru rétt 24 tímar liðnir
síðan John F. Kennedy var
myrtur í Dallas og er maður
lítur um öxl yfir þennan s. 1.
sólarhring, þá hefur svo margt
skeð og svo snöggt, að flestir
eru enn ekki búnir að átta sig.
f raun og veru skeði þessi
hryllilegi glæpur á svo stuttum
tima, að ótrúlegt má teljast.
Samt verður þessi dagur ein-
hver sá lengsti föstudagur, sem
skráður verður í sögu Banda-
ríkjanna. Fréttin um lát forset
ans féll sem sprengja á þjóð-
KENNEDY forseta fagnað í Forth Worth í Texas s. I. föstudag, nokkrum klukkustundum áður en hann var myrtur í Dallas.
Jón H. Magnússon skrifar frá St. Poul 22. nóvember
ina. Fyrst neitaði almenningur
að trúa fregninni, síðan sneru
menn sér hver að öðrum í
þeirri von að einhver myndi
vilja segja, að þetta væri ekki
satt, bara martröð. Smání s’am-
an hefur áfallið við fráfall for-
setans snúizt í djúpa sorg og
kaldan veruleika.
Fréttamaður Timans ætlar
að reyna að lýsa atburðum
föstudagsins og viðbrögðum
þjóðarinnar við fráfall forseta
síns. Eins og ég sagði hér fyrr
i greininni, þá byrjaði dagur
inn eins og hver annar dagur.
Eg lrveikti á sjónvarpinu á há-
degi til' að sjá hvað væri í frétt
unum. Megnið var frá Texas-
heimsókn forsetans og frá ræð
unni, sem hann flutti í Forth
Worth. Þar var honum færður
að gjöf kúrekahattur mikill.
Kennedy þakkaði gjöfina og
sagðist ætla að setja hattinn
upp n. k. mánudag og sagði, að
allir viðstaddir væru velkomn-
ir að koma og sjá sig með hann
í Hvita húsinu. Eins var hon-
um gefin kúrekastígvél „til að
verja forsetann fyrir óvinum
hans í Texas — snákununv*. Þá
var stutt frétt frá 95 ára af-
mæli fyrrverandi varaforseta,
John Nance Garner, sem stund
um er kallaður Kaktus-Jack og
var það haft eftir honum, að
John F. Kennedy myndi áreið-
anlega verða einn af beztu for-
setum landsins og myndi vafa
laust vinna forsetakosningarn-
ar næst komandi haust.
Ég hafði rétt slökkt á sjón
varpinu, er kona mín kom
hlaupandi inn og sagði: „Kenn-
edy hefur verið skotinn". Ég
kveikti strax aftur á sjónvarp-
inu og fáeinum mínútum
seinna höfðu allar sjónvarps-
stöðvarnar hætt sínum daglegu
dagskrám og snúið sér að því
verkefni að reyna að setja sam-
an fréttina frá þessum hrylli-
lega glæp. Það mátti sjá á
fréttamönnunum, að þeir sjálf
ir áttu bágt með að trúa sínum
eigin fréttaflutningi, enda voru
þeir klökkir og vandræðalegir.
Einn þeirra sagði: „Það er svo
séðríorfetaím fíjúgá. ft$;:Wast%|
ington í gær svo fullan af lífi
og viljakrafti og koma til baka
í dag í sömu flugvél í líkkistu".
Öldungadeiidarmaðurinn Raplh
Yarborougin brast I grát, þegar
hann kom út úr spítalanum, þar
sem Kennedy lé?t.
Það var auðsýnilegt, að mik-
ið fát hafði gripið um sig og
um tíma vissi enginn hvað var
í rauninni að ske. Smám sam-
an fór allt þetta að taka á sig
nakta mynd raunveruleikans.
Kennedy dó 35 mínútum eftir
að hann var skotinn og Lyndon
B. Johnson sór embættiseið
sinn 99 mínútum eftir að þessi
hroðalegi atburður skeði. Áð-
ur en þjóðinni tókst að átta sig
á öllu þessu, var hinn nýi for-
seti á leið frá Dallas til Wash-
ington í sömu þotu og hinn
látni forseti. Sjónvarpið reyndi
fljótlega að tala við fólk í
helztu borgum um allt land.
Það var sama hvort maður sá
fólk í Los Angeles eða New
York, Chicago eða Dallas, 'áfall
ið var hið sama og mátti heyra
á fólkinu, hvort sem það var
svart eða hvítt, gamalt eða
ungt, að það var sem einn af
þeirra fjölskyldu hefði dáið
Marigur hafði tár í augum, kon-
ur grétú og menn voru klökkir.
Fól'fr safnaðist saman á götum
í smáhópa og starði tómlega út
í bláinn og það var sem það
væri að bíða eftir einhverju.
Sumir hölluðu sér upp að hús-
veggjum eins og þeir væru að
kikna undan þungum
bagga. Svertingi í Chicago
sagði: „Hann er ekki dáinn,
hann lifir áfram sem einn af
okkur“. Kona hér í St. Paul
andvarpaði og sagði: „Hver get
ur fyllt tómið, sem hann skildi
eftir — enginn". Gamall repu-
blikani í Los Angeles sagði í
gegnum tárin: „Kennedy var
okkar þjóðarleiðtogi, hann var
tákn þjóðareiningarinnar, hvað
gerum við nú?“
Sjónvarpið sýndi þegar U
Thant, aðalritari Sameinuðu
þjóðanna, flutti minningar-
ávarp í allsherjarþinginu.
Skömmu seinna fóru þingmenn
í Washington að koma fram og
lýsa yfir sorg sinni við fráfall
Kennedys. Pólitískur mismun-
ur eða ósamkomulag var horf-
ið. í andlitum þessara manna
mátti sjá sorg og þjáningu.
Dagurinn leið hægt og virtist
aldrei ætla að taka enda Sjón-
varpsfréttamenn settu smám
saman upp heildarmyndina af
morðinu af forsetanum. Fljót-
lega komu fréttakvikmyndir af
Lee H. Oswald, þar sem hann
var leiddur í járnum út úr kvik
myndahúsinu, þar sem hann
var handtekinn skömmu eftir
að hann hafði skotið lögreglu-
þjón til bana. Aðrar frétta-
myndir fylgdu á eftir frá Dall-
as og Washington, og eins og
dagurinn leið varð atburðurinn
skýrari og skýrari, um leið
sorglegri og sorglegri.
Almenningur hér fylgdist
vel '°ð þessari ferð forsetans
til Texas af tveimur ástæðum.
í fyrsta lagi þar sem ferðin var
sögð vera ópólitísk, en var
pólitísk og farin til að reyna
að sætta Texas-demókrata, sem
voru skiptir í tvo hópa. For-
setafrúin vildi ekki fara með
í þessa ferð, en Kennedy sagð-
ist vilja hafa hana með. f öðru
lagi vildu menn sjá, hvernig
Texasbúar myndu taka á móti
Kennedy, sérlega þó í Dallas,
þar sem Adlai Stevenson hafði
FranJiald a 13. síðu.
Kona kastar sér nlSur til að veria barn sitt eftlr skotáráslna á
forsetabllinn.
cn
T í MIN N, miðvikudaginn 27. nóv. 1963