Alþýðublaðið - 21.04.1943, Síða 4

ALÞTÐUBUÐIÐ
Miðvikudaf?ur 21. aprit 1943.
fMþijðnblaiKð
tt|eludli AlþýSaflokkurJ in.
Klístjóri; Stefán Pétursson.
Rltstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Sfmar ritstjórnar: 4901 og
4802.
Slmar afgreiðslu: 4900 og
4906.
Verð I lausasölu 40 aura.
Alþýöuprentsmiðjan h.f.
Hversvegna öeyja
kommúnistar is
orlofslösBiöfiBa?
KOMMÚNISTAR finna
auðsjáanlega til sektar
sinnar, vegna þess að þeir hafa
með tilkomu sinni og aðgerð-
um gert lengsta þing í lands-
sögunni svo giftusnautt og það
reyndist. Þeir svigna lika und-
an ofurþunganum af ásökun-
um almennings, sem bein-
ast nú æ meir að þess-
um óliappamönnum, sem fleytt
hafa sér i.nn á löggjafarstofnun
þjóðarinnar undir fölsku flaggi
og á loforðum, sem þeir voru
þegar i upphafi ákveðnir í að
svíkja. Þeim hefir tekizt að
spilla mörgum góðum þingmál-
um og koma væntanlegri vinstri
stjórn fyrir kattarnef og er svo
sem ekki að furða, þótt þeir
þykist nokkrir menn.
En þeir eru nú farnir að sjá,
að þeir standa berskjaldaðir
frammi fyrir almenningi, sem
vænti sér mikils af hinu ný-
kosna alþingi i haust og ætlað-
ist til að allir þingflokkar
gengju að því með einlægni og
föstum vilja að leysa rembi-
hnút dýrtíðarinnar, sem stöðugt
varð tilfinnanlegri og meira á-
hyggjuefni. Margir ginntust til
að kasta atkvæði sínu á kom
inúnista, sem töluðu fagurt, en
nú er margt^f því fólki farið að
sjá í gegn um blekkingavef
Mosk^faklíkunnar. Og komm-
amir sjá nú ekki önnur úrræði
en að liæla þinginu siðasta á
hvert reipi, þinginu, sem þeir
spilltu mest. Þeir setja upp
furðusvip, þegar þeir heyra ó
ánægjulón ahnennings uxn
þingið, og segja: — Þetta var
Ijómandi þing! Það afkastaði
ósköp miklu og allt, sem gert
var, gerðum við!
Það eru athyglisverðar stað-
reyndir, að siðasta þing var
lengsta þing í sögu landsins,
það var svo ósamþykkt, að það
gat hvorki myndað stjórn né
fundið viðunandi lausn á dýr-
tíðarmálunum, — og aldrei
hafa fleiri kommúnistar setið
á þingi. Athyglisvert að þetta
allt skuli fara saman.
Alþýðuflokurinn lagði í það
mikla vinnu á þessu þingi, að
finna leiðir úl úr úlfakrepp-
unni. Hann gerði tilraun til að
mynda vinstri stjórn, hann
benti á skynsamlegar leiðir i
dýrlíðarmálunum. En sundr-
ungaröflin eitruðu allt samstarf
og alvarlega viðleitni.
Þjóðviljatetrið telur í gær í
leiðara upp heila legió af fín-
um málum, sem síðasta þing
afgreiddi fýrir tilstilli og for-
ystu Moskóvíta!! Aðallega er
sarnt hent á vond mál, sem
„þjóðstjórnarþingin“ afgreiddu.
Satt er það, að þótt umræddu
þingi auðnaðist ekki að leysa
stærstu viðfangsefnin, afg'reiddi
það samt ýmis góð mál, enda
hefði það verið stök ógæfa, ef
svo hefði ekki verið. En hlutur
kommanna í framgangi þeirra
flestra var svo sáralítill, að
Frh. á 7.
Listsýning myndlistamannafélagsins.
ÞAÐ ER VEL FARIÐ að
íslenzk myndlist hefir nú
eignazt stóran og myndarlegan
sýningarskála, sem er ætlaður
til þess eins að hýsa myndlist-
arsýningar og tilhögun hans
öll sniðin við það. Enda er nú
þegar komín reynd á það, að
listaverkin njóta sín prýðilega
í þessum nýju húsakynnum.
Fyrstu sýningunni, í . Mynd-
listarskálanum, þeirri, sem nú
stendur yfir, mun vera ætlað
að kynna íslenzka málaralist í
stórum dráttum. Flestir íslenzk
ir málarar eíga þarna verki,
bæði, ungir og gamlir, en þótt
skálinn sé rúmgóður getm-
hver listamaður aðeins sýnt ör-
fá listaverk, og auk þess vant-
ar með öllu verk eftir fáeina
kunna listamenn. og má það
teljast illa farið. En þrátt fyr-
ir þeita er sýningin hin glæsi-
legasta, og gefur allgóða yfir-
sýn yfir islenzka málaralist og
munu flest verkin á sýning-
unni valiu með það fyrir aug-
um. Þarna eru því yfirleitt ekki
yngstu vei-k listamannanna,
heldur þau verk þeirra, gömul
og ný ,sem ýmist þeir sjálfir
eða sýningarnefndin hafa talið
mest ■ einkennandi eða merki-
legúst þegar um slíka kynning-
arsýningu er að ræða.
Það er mjög lærdómsiikt að
virða fyrir sér elztu verkin á
jxessari sýningu og líta siðan
á myndir yngstu málaranna.
Þar er löng leið á milh. Hinir
skæru litir Gunnlaugs Blöndals
og Jóns Engilberts, til dæmis,
stinga mjög í stúf við dimm-
una, rómantíkina og móðuna
yfir Laugardalsmynd Þórarins
B. Þorlákssonar, og stórir, ó-
brotnir fletir yngri málanna
éru furðulega ólikir hinni fin-
gerðu nákvæmni i innimynd-
um Þórarins. Hann sýnir lin-
urnar i viðimun í húsgögnuö-
um, senx hann rnálar, þræðina
í dúkniun, — allt með ýtrustu
nákvæmni.
Ein mynd er á sýningunni
eftir Guðmund heitinn Tlior-
steinsson. Það er altaristafla
lians, „Kristur læknar blinda“,
mikið snilldarverk. Altaristafla
er í þremur hlutum, og er mið-
lilutinn stærstur og íburðar-
mestur .Þáð er auðséð, að Guð-
mundur hefir ekki. lokið verk-
inu að fullu, hefir átt eftir að
leggja smiðshöggið á það, en
þó nýtur myndin sín vel og er
prýðilegt sýnishorn af list þessa
fjölhæfa snillings.
Það mun verða margra dóm-
ur, að á þessari sýningu Ixeri
einna hsest þfemenningana: Ás-
grím, Kjarval og Jón Stefáns-
son. Hestamynd ]>ess siðast-
nefnda er eitt fegursta og at-
hyglisverðasta listaverkið á
sýningunni. í þeirri mynd er
mikill hraði, en þó festa. Lista-
maðurinn notar skýin i haksýn
til þess að auka lxraðann. Þau
og hestarnir sjálfir mynda ská-
hallar línur, sem liverfast frá
miðju myndarinnar. Hinar
myndir Jóns eru líka með
mesta snilldarbragði, einkurn
Mæhfellslmúkur, tíguleg mynd
og fögur.
Myndir Ásgríms vekja lika
mikla athygli og eigi hvað sízt
vatnslitamyndin af Kelillaugar
fjalli. Þá mynd mun Ásgrímur
hafa málað fyrir löngu og er
liún mjög fíngerð og vand-
virknislega gerð. Ein af stærri
myndurn Ásgríms er af skarnm
degissólskini i Hafnai’firði,
einkennilegt málverk og marg-
brotið og dálítið erfitt að botna
í henni fyrst í stað. En í henni
birtist mikil litagleði og næm-
um náttúruskilningur.
Kjarval á þama þrjú, mál-
verk, sem segja má að sýni sína
hliðina á list lians hvert þeirra.
Þarna sýnir hann hina gráu
og gulu litatöfra hraunsins,
sem hann er allra manna slyng
Hestar um vetur
málverk Jóns Stefánssonar, sem einna mesta eftirtekt vekur allra
málverkanna á sýningunni. Ljósmyndin tekin af U. S. Army
Signal Corps.
astur að seiða fram og hann
sýnir okkur suinargrænt grasið
í botni Almannagjár, laugað
fögru sólskini.
Öll eru þessi verk Kjarval,
til sóma og sýningunni til vegs-
auka.
Málverk Finns Jónssonar
leiða fljótt athygh, sýningar-
gestsins að sér .Finnur á þarna
sex myndir, og eru þær allar
nýjar. Tvimælalaust bera sjáv-
armyndlrnar tvær, Máfar og
Höfrungar, af, enda hefir Finn-
ur löngum verið snjall að mála
sjávarmýndir. Máfar er mjög
sterkbyggð mynd, og athyglis-
verð er andstæðan milli máf-
aíina tveggja, annar dökkur.
því að ljósið fellur þannig á, og
hinn ljós. Ekki er laust við að
bakgrunnurinn sé fullsterkur,
himinipn og skýin, og hefð,i
listamaðurinn að raunalausu
getáð dregið nokkuð úr þeim
áhrifum.
Myndir Gunnlaugs Blöndals
eru fimm. Allt fær yfir sig
mjúkan töfrablæ ' í höndum
Blöndals, meira að segja grá-
ar og grettar gjárnar. I Þing-
vallamynd hans er mild og hrif
andi vorstemning', blá hita-
móðán svífur yí'ir tæru vatni. í
djúpri gjánni. Þarna er e*itt
kunnasta listaverk Gunnlaugs,
„Konumynd,“ sem jafnan er
fagurt og merkilegt verk.
Jón Þorleifsson sýnir sex
mýndir og ‘ber langmest á
mynd hans frá Siglufirði, sem
er geysilega stórt málverk.
Margt er vel um jiessa mynd,
]ió er hakgrunnurinn of sterk-
ur og. sildarfólkið með nokkr-
um leiksviðsblæ. Af myndum
Jóns Þorl. þarna á sýningunni.
er „Uppstilling“ líklega bezt,
vel byggð og falleg mynd með
góðu samræmi.
Fátt er andlitsmynda. á sýn-
ingunni. Þó er þar málverk af
Sigurði Jónassyni eftir Gl.
Blöndal og mynd Kristínar Jóns
dóttur af Hannesi Hafstein,
svipmikil og vönduð andlits-
mynd. Alvara og tign eru ein-
kenni mjög margra listaverka
Kristínar Jónsdóttur, eins og
bezt sést á hinum þremur sýn-
ingarmyndum hennar að þessu
sinni.
Það leikur varla á tveim
tungum, að Sveinn Þórarins-
son er i stöðugri framför. Mál-
verk hans „Vetur við hafið“ er
tvimælalaust athyglisverðast
af þeim fimm myndum, sem
Sveinn á á sýningunni. Sú
mynd er djörf og sterk og lýsir
á hrifandi hátt náttúrunni norð
uít á strönd hins yzita hafs.
Sandurinn blasir við áugunum,
hvítur og eyðilegur, nokkur
rekasprek á ströndinni, en utan
við tekur við liafið, kalt, vold-
ugt og dimmblátt. Sumum
kann að þykja hafið of dhnm-
blátt og hætta sé á að þetta
lárétta, bláa og sterka strik
sundri heild myntílarinnar og
kljúfi liana, en svo er ekki, og
i þvi birtist dirfska og kraftur.
Jóhanni Briem hefði verið
vandalaust að velja yfirbragðs-
meiri myndir á sýninguna, þó
er Hvítur hestur góð mynd og
merkileg. Málverk Guðmundar
Einarssonar eru fremur bragð-
dauf og yfirbragðslitil, svanirn-
ir, sem hefja sig til flugs, eru
of kaldir og einstrengingslegir
í línum og litum. „Á rekafjöru“
er hezta myndin.
Margt er sæmilegt liægt að
segja um myrrdir Karen Agnete
Þórarinsson, einkum „Lystrups-
skov,“ en fullmikið her á
græna litnum víða. Enginn má
heldur ganga fram hjá hinni
skennntilegu mynd Gretu
Björnsson af útihúsinu og um-
liverfi þess.
Jón Engilberts á aðeins tvö
málverk á sýningunni. Annað
þeirra, „Kvöld í sjávarþorpi“,
er tilkomumikið verk, litir
skærir og ljósbrigðin sterk.
Þeir sýningargestir, sem finnst
þeir ekki skilja þessa mynd
þegar í stað, mega ekki snúa
strax frá henni. Þegar þeir
kynnast henni nánar munu þeir
njóta hennar, skynja hina fá-
breyttu stemningu útkjálka-
þorpsins og kumpánlega návist
barnanna, sem koma á móti
þeim inn um hliðið.
Hér gefst ekki r úm til að
minnast á öll þau verk, sem
þarna eru. En auk þeirra sem
nú hafa verið nefnd eiga þeir
myndir á sýningunni. Eggert
Laxdal, Freymóður Jóhanns-
son, Höskuldur Björnsson,
Júlíana Sveinsdóttir og Ól-
afur Túbals. Þá eru högg-
myndir Einars Jónssonar,
Guðm. Einarssonar, Gunn-
fríðar Jónsdóttur og Ríkarðs
Jónssonar, og verður engin
þeirra gerð að umtalsefni hér.
Um sýninguna li heild má
segja það, að íslenzkir mynd-
listarmenn mega vel við hana
una. - Æskilegt liefði auðvitað
verið, að liægt hefði verið að
gefa ennþá ýtarlegra yfirlit um
islenzka málaralist, með fleh’i
verkum og enn Iietri þátttöku,
en eigi að siður mun sýningin
liafa mikla þýðingu í þá átt að
kynna mönnum íslenzka rnynd-
list, eldri og yngri. Og það
mun hafa ' erið aðaltilgangur
m,'m1’:::ta.niannanna. R. J,

i i .i
- f^Trrttynm e
Akranesferðirnar.
Olivette verður í förum
vegna farþega. pósts og mjólk
urflutninga á venjulegum
tímum á skírdag, laugardag-
inn og annan páskadag.
Aðvðrnn!
Athygli skal hérmeð vakin
á þvi, að engar þær vörur,
sem sendast áttu með Esju
frá Reykjavík síðustu ferð
(16. þ. m.) til Norðfjarðar,
Reyðarfjarðar, Fáskrúðsfjarð-
ar Stöðvarfjarðar, Breiðdals-
víkur og Djúpavogs fóru með
skipinu þessa ferð, en verða
sendar hið bráðasta meðminni
skipum. Er sendendum bent
á að athuga þetta vegna vá-
j trygginga á. vörum þessum.
íbúð óskast
2 herbergi og eldhús
óskast á leigu 14. maí
eða síðar. Mikil fyrir-
framgreiðsla. Uppl. i
síma 4032.
Stúlba
óskast strax í eldhúsið á
Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund.
Upplýsingar gefur ráðskonan
sFÍ/ND{f&MZTíU<yMlNGM
^ St EinlngiB nr. 14.
§§ÉP’,,"UH - *. & ig&
Fundur^'í kvöld kl. 8,30.
Minnzt látinna félaga.
Æt,
— Félagslif -

¥als-
menn.
3. og 4. flokks félagar eru beðn
ir að mæta á íþróttavellinum
fimmtudaginn 22. apríl, kl.
10,30 f. h.
Kolviðar-
hóll.
Farseðlar fyrir dvalargesti ai
Kolviðarhóli páskavikuna verð;
seldir í dag kl. 12—3 í Versl
Pfaff. Farið verður kl. 6,30 o>
kl. 9. — Allt svefnpláss e
upptekið.