Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 19.04.1936, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Hús Dickens í London
p NGINN lnefír komiö svo til
^ London og kynst bænum að
itteinu ráði, að haim hafí ekki
tekið eftir hinu einkennilega
Staple Inn skamt frá Holbonn.
Húsið er ævagamalt og mjög
fomeskjulegt, enda frá því um
1500. Það er því ekki að undra
|>ó að það stingi allmjög í stúf
við nýbyggingarnar í kring. Að
vísu eru gömul hús ekki svo
sjaldgæf í London, -en þau eru
*a!tki mörg eldri en frá 18. öld.
En ef litið er inn í þetta ein-
temilega veitingahús (því að Inn
þýðir veitingahús) þá er eins og
við mætum alt í einu söguhetjun-
«un úr einni ódauðlegustu Skemti-
sðgu heimsins „The Pickwick Pa-
pers“. Enginn getur kynst Lond-
<ön að neinu ráði, nema hann hafi
liesið meira eða minna af bókum
Qbarles Dickens. Án þess fer svo
margt, sem við ber í London,
fyrir ofan garð og naðan hjá
venjulegum mönnum, sem koma
til heimsborgaxinnar miklu og
'dvelja þar lengri eða skemmri
tima. Án þessarar þekkingar
botnum við aldrei í því, hvers
vegna Londonarbúinn gerir þetta
eða hitt.
Ef til vill finst mönnum þetta
taeinustu öfgar, þar sem svo
Sangur tími skilur samtíð okkar
og samtíð hins heimsfræga
skálds. En London hefir ekki
breyzt eins mikið og margir halda
og einkum þeir, sem hafa alist
ttpp í borgum, sem hafa vaxið
app á síðustu áratugum. London
rear og mun verða hin sama og
hún hefír verið um langa hríð.
Geta menn trúað því til dæmis,
að enn í dag er aldrei kallað svo
saman þing Englendinga, að ekki
Kaffibætir.
Það er vandi
að gera kaffi
vinum til
hæfis, svo að
hinn r é 11 i
kaffikeimur
haldi sér.
Þetta hefir
G. S. kaffi-
bætir tekist.
að
biðja næst
G. S.
kaffibæti.
svíkur
engan.
Keynið sjálf.
Reynsían er
ólýgnust.
fari áður fram nákvæm leit að
sprengiefni i kjöllurum þiinghúss-
ins. Þetta hefir verið siður í
margar aldir síðan á dögum púð-
ursamsærisins mikla. Það er erfitt
að hugsa sér, að konungurinn
megi ekki stíga fæti sínum inn í
City, án Ieyfis borgarstjórans.
Hefír þú, lesandi góður, nokkru
sinni numið staðar fyrir utan Eng-
landsbanka eða kauphöllina í
Londion og veitt því eftirtekt, sem
þar er að gerast? Sé svo, þá mun
þig ekkert undra, þó að heimin-
um sé stjómað frá þessum stað
nú eins og á dögum Dickens.
\7'IÐ stöndum á sólbjörtum
* sumardegi uppi á High Hol-
born. Við höfum gengið hingað
alla leið frá Ludgate Cirkus. Það
er ekki laust við að við séum orð-
in þreytt í fótunum. En það ger-
ir ekkert til, því að á þessari ferð
höfum við kynst London rækilega
og okkur hefir á söfnunum og
mieð því að líta yfir borgina gef-
ist sjaldgæft færi á því að hverfa
marga áratugi aftur í aldimar og
virða fyrir okkur síðustu kapitul-
ana í sögu þessarar risaborgar.
Hér uppi á hæðinni er kyrð og
ró, sem veldux undarlegum sam-
ræmisskorti við ysinn og þysinn
á götunum, sem við gengum um.
Eftir að liafa lokið ierindum
okkar við Mr. Holmes, en það er
leiðaxkver um London, sem eng-
inn ætti að sjá eftir því að hafa
keypt sér, höldum við áfram. Er
ekki hér eitthvað, sem minnir
á Dickens? Jú, áreiðanlega. Hús-
ið nr. 48 við Doughty Street
er einmitt The Dickens Home,
segir 'Mr. Holmes.
Við staðnæmumst við dyrnar
og hringjum nokkrum sinnum, og
brátt stendur brosandi ungfrú í
dyrunum.
Því næst göngum við inn í
eitt af endurminningaríkust hús-
um veraldarinnar. Hér í þessu
húsi lifði og starfaði einn af ó-
dauðlegustu snillingum veraldar-
innar. Loftið inni er þrungið af
minningu og hvert húsgagn á sína
sögu í sambandi við þennan
mann, sem milljónir tnanna um
gervallan heim dást að. Þó
er síður en svo að þetta hús sé
nokkuð merkilegt í sjálfu sér. Það
er svo nauðalíkt húsunum' i Ikriinjg,
að hæglega er hægt að villast á
þeim. Þegar við göngum inn í
húsið, gegnir sama máli. Her-
bergjaskipun er eins og í 'öðrum
enskum húsum, stigarnir eins, og
eldhúsið ier í kjallaranum, borð-
stofa á fyrstu hæð og setustofa
á annari. Sveflnherbergin eru auð-
vitað á efstu hæð, því svo skal
vera í hverju ensku húsi, hve
margar hæðir sem það ennars
kann að vera. Á bak við húsið er
garður, og hvernig ætti það að
vera öðru vísi, því að Englendingi
er það blátt áfram lífsnauðsyn, og
í öðru vísi húsi gæti hann aldrei
lifað.
Vinstra miegin við forstofuna
er stofa Dickens. Hér eru inni
ýrnsir minjagripir, sem skáldið
átti, svo sem göngustafur hans og
eldfæri. Enn fremur sjáum við
fjölda af myndum, bæði af skáld-
inu sjálfu og ættingjum lians og
vinum.
í hliðarherbergi, sem snýr út
að garðinum, er líka mesti fjöldi
minjagripa, svo sem hægindastóll-
inn, sem skáldið sat í þegar hann
dvaldi á Gads Hill, þar sem hann
dó.
Því næst komum við inn í eld-
húsið, sem er gamaldags enskt
eldhús, eitt af hinum svoneflndu
Dingley Doll eldhúsum. Hér er nú
fundarsalur í Dickens-félagiinu.
En það, sem við undrumst rnest
að fínna hér, er steinninn hans
Soho goldbeaters, sem getið er
jum í sögunni af hinum tveimur
borgum.
Því næst komum við upp á
aðra hæð og áhuginn vex um
allan helming. Stofurnar eru hér
hlið við hlið og hér var það sem
Dickens ritaði sínar ódauðlegu
bækur. Það, sem mest vekur á-
huga okkar, er skrifborð hans og
stóll. Hve mikið vildum við ekki
allir gefa til þess að eiga slíka
gripi. Freistingin knýr okkur til
þess að fá okkur sæti á stólnum,
því að hér hefir hann setið, meist-
arinn mikli. Hér við þetta borð
hefír hann ritað mikinn hluta
hinna heimsfrægu bóka sinna, svo
sem „The Picwick Papers“, „Oli-
ver Twist“, „Nicholas Nickleby",
„Memoirs of Grinaldi", „Sketches
of young Gentlemen“, „The
Lamplighter“ og margar fleiri.
I næstu stofu, sem áður var
viðhafnarstofa skáldsins, er nú
bókasafn. Þar getur að líta bækur
hans í ótieljandi útgáfum auk
þýðinga á miklum fjölda tungu-
mála. Þar eru einnig geymdar
prófaxkir að ýmsum verkum
skáldsins, og eru þær mjög út-
skrifaðar. Það er því vel sennilegt
að Dickens hafi ekki verið í neiin-
um metum hjá prenturum þeim,
sem settu rit hans og neyddust
til þess að taka allar breytingar
hans og útstrikanir til greina. Hér
eru nú einnig geymd 2 Dickens-
söfn, sem áður voru í eign ein-
stakra manna, en ríkið hefír nú
keypt.
í hliðarherbergi á sömu hæð
komum við auga á „skrifpúlt1*
mjög fornlegt að gerð. Við verð-
um dálítið undrandi og spyrjum
ungfrúna, sem fylgir okkur eft-
ir, hvernig standi á þessum grip.
Jú, þetta er „skrifpúltið“, sem
Dickens stóð við, þegar hann var
ritari hjá málafærslumanni ein-
um í London. Það er eins og
maður sjái í bili inn í eina slíka.
málafærsluskrifstofu í London á
fyrri hluta 19. aldarinnar, þar sem
þeir eru í hörkuáflogum mála-
færslumaðurinn og Mr. Pickwick
og Sam Weller kemur alt í einu
inn eiins og deus ex machina
(fjandipn úr sauðarleggnum) og
tekur húsbónda sinn undir hend-
ina og ber hartn út spriklandi og
bölvandi. Hér getur einnig að líta
borð og stðl frá veitingahúsinu
„The White Hart Inn“. Þetta eru
mjög eigulegir hlutir, því að þeir
stóðu einmitt í Veitingahúsinu þar
sem skáldið lætur þá Pickwick og
Sam Weller hittast í fyrsta sinni.
Og eins og menn muna, varð
þetta mót mjög áhrifaríkt í æfí
söguhetja Dickens og sjálfum
honum hefir það fært ódauðlega
frægð og fulla pyngju fjár.
ICKENS og kona hans fluttu
í þetta hús í marz 1837 og
voru þau þá nýlega gift. í fylgd
með Dickens voru þá 2 af syst-
kinum hans. Hér á þessimr stað
fæddust þeim 3 börn. En þegar
heimilið stækkaði, varð húsnæðið
of þröngt, svo að þau fluttu til
Ðevonshire Terrace skamt frá Re-
gents Park.
Að vísu sér maður margt fleira
en hér hefir verið greint, ef við
komum inn í gamla Dickenshúsið
í Doughty Street, en hér er ekki
rúm til þess að fara nánar út í
þá sálma.
Sumarið 1922 stóð til að þetta
hús yrði selt til rifs, en þá kom
Dickens-félagið svonefnda (The
Dickens Fellowship) í veg fyrir
það, og nú er komið hér fullkom-
ið Dickens-safn.
Klukkustund síðar sitjum við í
The Olde Cheshire Cheese á Flee*
Street. Hér á þessari knæpu sátu
þeir Dr. Johnson, Dickens og
margir fleiri. Við lyftum glasinu
fyrir öllum hinum miklu sonum
Union Jack's og drekkum minnl
Mr. Pickwicks.