Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 20.03.1938, Blaðsíða 3

3
ALÞÝÐUBLAÐI®
Vestur - Islendingur segir
frá ferðalagi um Island.
FYRRI VETURINN, sem ég
dvaldi í Reykjavík, var
mér oft starsýnt á hin hvítu
fjöll, sem umkringja borgina,
og ég reyndi að gera mér hug-
mynd um, hvað byggi á bak við
þau. Þó ég væri kominn til
Reykjavíkur, fanst mér ég eig-
inlega ekki vera komin til ís-
lands, því Reykjavík er hafnar-
borg og hefir orðið fyrir tals-
verðum útléndum áhrifum. Ég
vildi komast upp til sveitanna
— upp til dalanna. Þegar voraði
steig ég því um borð á einum
,,Fossinum“ og sigldi norður og
vestur áleiðis til Akureyrar.
Veðrið þennan dag var ónota-
legt — kalþbg hvássi' ViÖ 'sÍík1
skiIyrÓi er ilímögulegt að meta
náttúrufe’gurð. Snæfellsjökull
megnaði aðeins að vekja hjá
mér kuldahroll. Togararnir á
Breiðafjarðardjúpi börðust
hraustlega við sjóinn, en leik-
urinn virtist svo ójafn. Ég
hætti að mæna á ströndina og
sjóinn og fór inn og hlustaði á
útvarpið. ,
Næsta morgun, þegar ég kom
út á þilfar, varð mér helzt að
halda, að við hefðum vilst til
jötunhéima og þarna myndu
tröll búa en ekki menn. Við
vorum komin mitt á milli risa-
vaxinna fjalla, sem gnæfðu við
himinn. Dálítil húsaþyrping var
þarna á eyri, þar sem skipið lá,
en þau virtust sem barnagling-
úr hjá þessum of skapnaði
náttúrunnar. Ég sá engin tröll
samt sem áður, en ég sá nokkra
karla á bryggjunni. Þeir báru
ullarvetlinga og trefla og voru
að berja sér til hita. Við vorum
komin til ísafjarðar. Þetta var
um miðjan júní. Veðráttan er
einkennileg á íslandi: Veturinn
svo mildur, að tjörnin I Reykja-
vík var oft auð.
Ferðin meðfram Hornströnd-
um og norðurströnd landsins
var lítið ánægjulegri. Það var
ekki fyr en við sigldum inn
Eyjafjörðinn, að mér fannst
fyrst birta yfir ferðalaginu. Að
vísu var enn snjór niður í miðj-
ar hlíðar, en samt fanst mér
sem fjörðurinn breiða faðminn
vingjarnlega á móti mér og nú
fann ég fyrst, að ég var að
koma heim til íslands.
í Eyjafirðinum dvaldi ég í 6
vikur. Þar fann ég sumarið aft-
ur og sá hina dýrðlegu miðnæt-
ursól. Þar lá ég úti í túni tím-
unum saman og drakk í mig
fegurð dalsins; hlustaði á lóu-
kvakið; gékk upp á fjöll; sat
hjá hömrum og stórum steinum
og rifjaði upp huldufólkssögur.
Þar hlustaði ég á gamlar munn-
mælasögur, las fornsögur og
heimsótti fornhelga staði. Og
þar fann ég marga góða vini,
sem kappkostuðu að gera dvöl
mína á þessum stöðvum svo á-
nægjulega, að hún verður mér
með öllu ógleymanleg.
Frá Eyjafirði fór ég í bíl yfir
Vaðlaheiði til Vaglaskógar. —
Trén í skógi þessum eru afar
smávaxin, en ilma sætt og skóg-
urinn ómar af fuglasöng. Þenn-
an dag sungju. fleiri ep.^pg^^rn-
ir. Karlakór Reykjavíkur hafði
komið norður að heimsækja
karlakórinn Geysir og þeir
voru þarna að heilsa hverjir
öðrum með söng. Þetta var og
„góðra vina fundur.“ Söngurinn
var indæll, umhverfið fagurt
og stemningin ágæt, enda féll-
ust sumir söngmennirnir í
faðma af hrifningu í lok skemt-
unarinnar.
Héðan skrölti ég í kassabíl
til Húsavíkur. Þar hitti ég góð-
kunningja minn, sem lánaði
mér hest og fylgdi mér til
Hveravalla í Reykjahverfi.
Þetta var í fyrsta skifti, sem
ég hafði ferðast á hestbaki og
var ég nokkuð efablandin um
að það mundi lánast, en þegar
ég athugaði hvað hesturinn var
lítill — um 4Vé fet á hæð -—•
þá varð ég öruggari, hugsaði
að þó ég dytti af baki, þá yrði
fallið ekki hátt. Ferðin gékk
prýðilega, og við fengum á-
gætar viðtökur á Hveravöllum.
Þar sá ég hversu mikil drottins-
gjöf hinir heitu hverir geta ver-
ið Islendingum. Jarðhitinn var
notaður til að hita húsið og
matbúa. Þarna var sundlaug og
vermihús og bóndi hafði þrosk-
aða tomata í júlí.
Frá Húsavík fór ég til Grá-
síðu í Kelduhverfi. Þar hitti ég
eina ágæta frænku. Hún lánaði
mér snotran, hvítan hst og reið
með mér til Ásbyrgis. Það er
kynjastaður — skeifumyndað
byrgi. Hamrai’nir í kring eru
150—300 fet á hæð. í miðju
byrginu er hamraeyja, kölluð
Hóftunga. Þar kvað huldufólk
búa. Goðasagnir segja, að byrg-
ið hafi myndast, þegar Óðinn
reið hesti sínum, Sleipni, yfir
Island. ITesturinn spyrnti ein-
um fæti í landið og þetta er
spor hans. Það tók okkur
klukkutíma að fara í kring,
... - A ... .
meðfram veggjum byrgisins,
svo ekki hefir hesturinn verið
lítill. ■ •
Frá Grásíðu fór ég upp að
Dettifössi. Það er stærsti foss á
íslandi og er í Jökulsá á Fjöll-
um. Ég var þar ein klukkan 7
að kveldi og það var ekki frítt
við að ég yrði skelkuð, þegar
ég fann bergið skjálfa undir
fótunum á mér og sá hvítfext
vatnið falla með ógnar drunum
niður í gljúfrið. Vissulega er
hann ,ægilegur og undrafríður1.
Ég lagði nú norður með Jökulsá
og gékk lengi, lengi. Brátt fór
éð að finna til þorsta en hvergi
var vatn að finna á þessari leið.
Þegar ég loks komst til bæjar,
var komið fram undir miðnætti,
en þó var albjart. Allir voru í
fasta svefni, ég afréði samt að
drepa á dyr. Kona kom til dyra
og virtist verða yfir sig hissa:
,,Hvað heitir kyenmaðurinn?
Hvert er hún að fara?“ (Sumt
sveitafólk talar við mann í
þriðju persónuþ Ég'Sagði henni
það og bað um vátn að drekka
og svo gistingu. Það var vel-
komið, alt var v.elkomið og ekki
leið á löngu áðpr. en,ég var búin
að slökkva þorstann, seðja mig
á nýmjólk, skyrá og slátri og
komin ofan í notalegt æðar-
dúnsrúm. Næsta* dag fór ég til
baka til Grásíðu.
Einn morgun' segir frænka
mín mér að hópur af fólki sé að
fara til Hallormsstaðarskógar
— hvort ég vilji síást í förina?
Ég hélt nú það, Við vorum 18
og fórum í kassabíl og drossíu.
(Það er truck með sætum o^ al-
vanalegur fólksbíll); Það var af-
ar æfintýralegt áð keyra inn ör-
æfin og. upp, til Hólsíjalla. Dag-
urinn var svo heiðríkur, fjöllin
svo blá og Herðubreið reis tign-
arleg í suðri. Þegar við komum
að MöðrudaL, Sem sténdur hæzt
allra bæja á landinu — 1600 fet
fyrir ofan sjávarmal — kom
bóndinn ofan áð veginum og
bauð okkur ölluih héim upp á
kaffi. Gestrisnih á Hólsfjöllum
er orðlögð. Ég íæun aldrei
gleyma útsýninu frá Möðrudal.
Loftið var svo tært, fjallahring-
urinn svo stórfenglegur og tign-
arlegur og öi’æfasléttan svo dul-
arfull. Við komumst klakklaust
til skógarins og tókum þátt í á-
gætri skemmtun, sem þar var.
Nú gefst ekki tími til að skýra
frekar frá þessari ferð, né
göngutúrum í Axarfirði. Ég
hverf því til baka norður og
vestur.
Ég hafði ákveðið að ganga
mest af leiðinni suður til
Reykjavíkur og þá helzt um
sjaldfarna vegi. Ég fór nú í bíl
til Dalvíkur og hóf gönguíia upp
Svarfaðardalinn. Ekki hafði ég
gengið lengi, þegar að flutnings-
bíll kom á eftir mér, stanzaði og
bílstjóri spurði mig hvort ég
vildi ekki þiggja keyrslu; hann
væri að fara til næsta bæjar.
Ég þáði það og sagði honum að
ég ætlaði til efsta bæjar í daln-
um. Svo keyrðum við af stað
og fórum fram hjá fyrsta bæn-
um og svo þeim næsta og þeim
þar næsta. Ég skildi ekkert í
þessu og sagði seinast að ég
hefði ekki haldið að hann ætlaði
svona langt. Nei, reyndar sagð-
ist hann ekki hafa ætlað það, en
hann kenndi alltaf í brjósti um
fólk, sem þyrfti að ganga. Ég
bað þennan góð'á m'ánh ’áð vera
ekki' að aumkast yfir mig, það
væri hreinn óþarfi, ég væri að
rölta þetta að gamni mínu.
Gamanið fór að grána næsta
dag, þegar ég gekk Heljardals-
heiði. Vegurinn er stórgrýttur,
eiginlega enginn vegur, aðeins
vörður hingað og þangað til að
vísa manni leiðina. Þoka skall
á á miðri leið. Seinast vissi ég
ekkert fyr en ég var komin á
örmjóan kindastíg hæzt uppi í
fjalli og hengiflug fyrir neðano
Ég hefi alltaf lofthrædd verið,1
enda man ég ekki til að ég hafr
orðið öllu hræddari en þarna og
hét því þá, að ef ég kæmist lífs
af skyldi ég hætta þessu brölti.
Einhvern veginn klöngraðist ég
yfir og komst heilu og höldnu til
bæjar, en þreytt var ég orðin
þá. Næsta dag bauðst mér.
hestur og ég reið heim til Hóla
í Hjaltadal, hins forna biskups-
seturs. Talandi tákn hins gamla
tíma fundust mér dyrnar á
kirkjunni. Þær eru tvær, aðrar
voru fyrir höfðingjana og hinar
fyrir almúgann. Margt var
þarna fleira merkilegt að sjá,
en því miður er ekki tími til að
lýsa því, og verð ég að fara
fljótt yfir sögu.
Ég gekk nú í kring um Skaga-
fjörðinn, sá Drangey og Tinda-
stól. Fór í bíl til Hrútafjai’ðar,
fékk bát yíir fjörðinn. Var ný-
búin að lesa Laxdælu, svo ég
gekk yfir Laxái’dalsheiði og nið-
ur Laxárdalinn. Sá lækinn þar
sm Melkorka þvoði sokkana og
tjaldstæðið þar sem Höskuldur
hélt erfidrykkj una eftir föður
sinn. Eygði Hjarðarholt hinum
megin við ána. Þannig hélt ég
áfrani, ýmist gangandi eða í bíl-
um, þar til ég kom til Rvíkur.
Ferðinni var lokið; sumarið
var á enda, en minningarnar
um alúð fólksins og fegurð
landsins mun ég geyma til æfi-
loka.
Ingibjörg Sigurgeirssom