Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 20.08.1939, Page 1

Sagan af Glíniu-BIriiI.
BÖNDI nokkur bjó aö Silfrún-
arstöðum í Skagafirði endur
fyrir löngu, en ekki er jgetið um
nafn hans- Hann átti son, sem
Björn het. Björn ólst upp hjá
foreldrum sínum og var mjög
bráðgjör í æsku, bæði mikill og
Sterkur; vandi hann sig mjög við
glímur og leika, sem ungum
monnunr var títt um þær mundir
og jafnaðist enginn við hann til
þeirra hluta. Þegar Bjöm var
fjórtán vetra, fór hann suður
á land til sjóróðra. Þar glímdi
hann við fjölda manna, og var
enginn hans jafningi. Hann fór
og vestur undir Jökul til veiði-
fanga, og kom þar enginn, sem
þyrfti að ætla sér að keppa við
hann; liðu svo nokkur ár, þar
til er Bjöm var átján ára; vissi
þá enginn afl hans, og fór viða
orð af honum, en Björn lofaði
liverjum þeim stórgjöfum, er gæti
vísað sér á jafningja sinn, og
treysti sér enginn til þess.
Eitt sumar var kaupamaður hjá
þeim feðgum að sunnan, sem
Guðmundur hét, mikill qg sterk-
ur. Eitt sinn, er þeir kaupamaður
voru á engjum, bauð Bjöm hon-
um til glímu. Hann vildi ekki,
en hafði orð á því, að kynlegt
væri, ef enginn fengist, sem Birni
væri ofstýri að eiga við. „Ef þú
getur vísað mér á jafningja minn‘
sagði Bjöm, „skal ég gefa þér
heila krónu og smjörfjórðung,
þegar þú ferð í haust“. Nú liðu
timar til hausts; kom Bjöm þá
að máLi við Guðmund kaupa-
rnann og spurði hann, hvar hann
vissi af manni, er væri /jafn-
snjallur sér. Kaupamaður kvaðst
vita af kotbæ nálægt Skálholti.
Þar byggi bóndi, sem ætti þrjá
syni. Þrír væm skilgetriir, en
-einn óskilgetinn, og hét sá Gísli:
„Ef þú finnur þar ekki jafningja
þinn, þá mun hvorki ég né aðr-
ir geta visað þér á hánn“. Kaupa-
'maður fór riii Suður, og gáf Björn
honum það, er hánn hafði lofað
honum, áður en hann skildi við
hann.
Þegar leið að jólum um vetur-
inn, bjó Bjöm sig til ferðar suð-
ur. Fa'ðir hans latti hann og ba'ð
hann bíða til páska, því að þá
færi dag að lengja, en Bjöm
vildi það ekki. Hann lagði af
stað snemma morguns og bjó
sig sem léttilegast; fór hann fram
úr Skagafjarðardölum hjá Hofi
svo Kjalveg- Það var að kvöldi
dags, að hann var kominn að
Skálholti og gekk þaðan til kot-
bæjarins, er Guðmundur hafði
vísað honum til; var þá meira
en hálfrokkið. Björn kvaddi dyra
og kom bóndi út; virtist Birni
hann vera bæði mikill og þrek-
legur. Björn heilsaði bónda, en
hann tók vel kveðju hans og
spurði hann að nafni. Björn sagði
til sín og til heimilis síns. „Nær
fórstu að heiman?“ spurði bóndi.
..1 morgun,“ svaraði Björn.
Bónda furðaði þetta mjög og
spurði hann Björn, hve gamall
hann væri. Björn kvaÖst vera
átján vetra- „Munu margir jafn-
ingjar þínir vera á Norðurlandi?“
spurði bóndi. „Það veit ég ó-
gjörla,“ svaraði Björn. Eftir
þetta leiddi bóndi Bjöm í stofu,
lét draga af honum vosklæði og
veita honurn beina. Bóndi spurði
að erindum Björns, en hann
sagði slík sem voru, — „og vil
ég leita, þar til ég finn jafningja
minn.“ Bóndi svaraði, að honum
mundi þess ekki auðið verða og
allra sizt hér. Björn var þar nú
um nóttina í góðu yfirlæti.
Næsta morgun voru þeir bóndi
snemma á fótum, og spurði Björn
bónda, hvort hann vildi ekki
veita sér'þá ánægju að láta syni
sína glíma við sig. Bóndi kvað
svo vera skyldu með því skilyrði,
að þeir færu ómeiddir frá hon-
um. Björn lofaði því. Bóndivildi,
að hann hvíldi sig um daginn,
Bjöm gekk nú út á vfðsýnan
hól þar í túninu, en bóndi gekk
inn og kom út aftur að stundu
liðinni með syni sína þrjá; virtist
Birni þeir allir vera mannvæn-
legir rnenn, svo að hann hafði
ekki aðra vænni séð. Nú geRk
fram hinn fýrsti son bónda og
réðst að Bimi; tókust þeir fang-
brögðum og glímdu hraustlega,
þar til að bóndason féll. Þá réðst
annar son bónda á Björn, og
glímdu þeir allsterklega, en ekki
lengi, áður bóndason féll. Þá
gekk fram hinn þriðjd son bónda
og var hann þeirra nxestur og
sterkastur. Hann hljóp að Birni,
og varð þar harður aðgangur og
langur, áður bóndason féll. Þá
rnælti bóndi: „Nú vil ég, Bjöm,
að þú gangir inn og takir hvíld,
og er ekki að búast við, að synir
mínir glími til jafns við þig, þar
sem þú hefir hvergi fundið þinn
jafningja." Björn svaraði: „Ef þú
átt fleiri syni, þá bið ég þig aÖ
lofa mér að glíma við þá, sem
eftir eru.“ Bóndi gekk þá inn, en
kom út aftur og leiddi við hönd
sér mann svo mikinn, að hann
bar höfuð yfir alla hina. Maður
þessi var unglegur, en herðaþrek-
inn mjög. Björn rnælti: „Ærið
þrekinn er maður jxessi, og hefi
ég engan slíkan séð.“ „Það er
líka allur arfur hans,“ svaraði
bóndi, „því að hann er launson-
ur minn og heitir Gísli.“ „Enginn
er arfurinn betri, eða hversu
gamall er hann?“ rnælti Björn.
„Átján vetra,“ svaraði bóndi.
„Fáir munu slíkir“, mælti Bjöm,
„eða mun ég fá að glíma nokk-
uð við hann?“ Bóndi kvað svo
vera skyldu; gekk Gísli nú
fram, og tókst glíma rnjög harð-
iengleg með þeim Birni; þótti
honum Gísli vera harður undir
höndum, oy gerðu þeir lotu
langa og harða, þar til Bjöm féll
á annað hnéð; stóð nann þá á
fætur aftur, og glínxdu þeir lengi,
nálega þótti jörðin
skjálfa; glímdu þeir til kvölds,
og féll Bjöm um síðir. Bóndf
spuröi, hvort hann þættist hafa
fundið jafningja sinn, en Björn
svaraði, að fátt væri svo ágætt,
að ekki fyndist jafnágætt, — „en
fyrst frækleiki Gísla er allur arf-
ur hans, þá vil ég nokkm við
bæta. Ég er einkaerfingi fööur
míns, sem á yfir tuttugu jarðir
og lausafé að því skapi; vil ég
nú bjóða Gasla fóstbræðralag, og
skal hann erfa til jafns við mig,
eins og hann sé skilborinn bróðir
minn.“ Gísli Þakkaði Bimi með
mörgum fögmm orðum, og
gengu þeir síðan til bo-rðs, en er
þeir höfðu matazt, skrifaði Björn
gjöminginn og fékk Gísla hann.
Bjöm var þar um jólin í góð«
•yfirlæti, en eftir jól bjó hann sig
til heimferðar, og skyldi Gísli
fara með honum. Bóndi latti þá
og vildi, að þeir færu ekki fyrr
en á útmánuðum, en þeir létu
ekki letjast. Þegar bóndi sá, að
ekki tjáði að tala um fyrir þeim,
ba'ð hann þá að fara byggðir, en
ekki fjöll, og lofuðu þeir því.
Þeir fóstbræður lögðu nú af
stað, en þegar þeir voru komnir
í hvarf frá kotinu, brugðu þeir
á sitt ráð og réðu með sér að
fara fjöll. Þegar þeir vom komn-
ir upp á fjöllin, þykknaði loft
og gerði fyrst logndrífukafald, en
þar næst hríð mikla ineð frosti,
svo að þeir villtust skjótt. Þeb’
héldu áfram í hríðdnni þann dag
allan og næstu nótt og fram á
miðjan dag daginn eftir; settust
þeir þá niður og tóku til matar.
Ekki birti hriðina. Þeir héldu þá
aftur af stað og gengu annan
sólarhring. Þá settust þeir niður
undir steini einum og mötuðust;
vom þeir þá famir að þreytast
nokkuð. Þeir ræddu um, hvar
þeir mundu komnir vera, en gátu
ekkert um það sagt. Eftir það
héldu þeir af stað og gengju
lengi, alla þá nótt og frgrn á!
dag; vom þeir þá orðnir þreyttir
en Björii vildi glíma þegar í
stað, og lét böndi það eftir. svo að