Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 20.08.1939, Side 2

2
ali»y©ubla©i©
mjðg og móðir. Þeir settust nú
niður, tóku á sig hvíld og möt-
ubust; varb þeim aftur tilrætt
um, hvar þeir mundu vera komn-
Sr, en hvorgur gat úr því leyst.
Meban þeir félagar votu ab tala
um þetta, sáu þeir til lofts, og
rofaði hríðina nokkuð; sáu þeir
þá fjallsbrún eina alllangt frá
sér, og kom þeim saman ttm að
halda þangað. Þegar þeir voru
komnir þangað, er þeir ætluðu
sér, sáu þeir, að þeir voru komn-
ir á dalsbrún eina. Þeir fundu
einstigi og gengu eftir því ofan
í dalinn; birti nú upp hríðina, og
var sólskin og bjart vebur niðri í
dalnum. Þeir sáu bæði fé og
hross í hlíðunum. Þegar þeir
höfðu gengið eftir dalnum um:
hrið, sáu þeir félagar stúlku, sem
var að smala, og þótti þeim hún
fremur stórvaxin. Þeir gengu £
veg fyrir hana. Þegar þau hittust,
horfði hún fyrst á mennina
stundarkorn, en réðst síðan á
Björn. Þau sviptust fast ,þar til
Björn féll á kné. Þá sag'ði stúlk-
an: „Þú ert þá ekki kven-
sterkur ennþá.“ Eftir það réðst
hún á Gísla. Hann tók fast á
möti, Ojg urðu með þeim svipt-
ingar miklar, en svo lauk að
stúlkan féll. Þeir spurðu hana
nú að heiti, en hún hvaðst heita
Guðrún. Hún spurði og til nafns
þeirra, og sögðu þeir sem var.
Þeir spurðu, hvar þeir væru
Stúlkan sagði, að þeir væru
komnir í Ódáðahraun, og gat
þess, að sorglegt væri, að þeir
skyldu verða drepnir, svo mann-
vænlegir menn úr sveit- „Ykkur
er ómögulegt að komast lífs héð-
an úr dalnum“, sagði hún, „því
að ég á tvo bræður, sem eru
mjög hamramir. Þegar þeir sjá
menn úr sveit ganga þeir ber-
serksgang, hamast að þeim og
drepa þá, því að þeir geta ekki
stillt sig, og veit ég engann þann
mennskan mann, að hann stand-
ist átök þeirra“. Björn sagði,
hvort fleiri bæir væru þar í 'idaln-
um, og neitaði stúlkan því. Enn
spurði hann, hve margt fólkværi
á bæ hennar, og hve sterkir
bræður hennar væru. Gu'ðrún
svaraði, að ekki væri fleira fólk
á bænum en þau systkinin og
fbreldrar þeirra, en bræður sín-
ir væru þau heljarmenni, að þótt
þau Gísli færu á móti ö'ðrum
þeirra bæði saman, þá mundi
hann verða þeim báðum yfirsterk
ari, en úr því að þið eruð
hinga'ð komnir, verður eitthvað
úr að ráða“, mælti hún. Guðrún
lét pú fallast ofan í grjótið á
andlitið og hjó sig um allt höf-
uðið með steinum. Síðan bað hún
þá félaga að flytja sig heim til
sin. Þeir fóru nú eftir tilsögn
Guðrúnar, þar til þeir sáu bæ
mikinn og reisulegan, fluttu þeir
hana að bæjardyrunum og börðu
þar. I\arl gamall kom út með
öxi mikla. Hann var mikill vexti
og mjög tröllaukin. Þegar hann
sá, að dóttir hans var svo illa
út leikin, spur'ði hann, hvort
mennirnir hef'ðu farið svona illa
með hana. Hún svaraði, að því
•færi fjarri; kvaðst hún hafa hrap-
að og vera mjög máttfarin, en
mennirnir hefðu hjálpað sér og
og borið sig heim; sagðist hún
mundu hafa dáið, ef hún hefði
ekki notið þeirra að. „Nú bið
ég þig, faðir góður, að hjálpa
mönnum þessum, er hafa vilzt
hingað, að gefa þeim líf, því að
varla koma hingað vænni menn
úr byggð“. Karl mælti: „Það er
ráð fyrir þig, dóttir, að ganga
inn, en mennirnir skulu bíða hér,
þar tii ég kem aftur“. Gengu
þau nú inn, en þeir biðu úti,
þar til karl kom. Skemma stöð
á hlaði úti, mjög mikil, og var
læst; höfðu þeir ekki séð annað
hús sterklegra. Karl lét þá fara
ínn í skemmuna og mælti: „Héð-
an megið þið ekki fara, fyrr en
ég geri ykkur aðv.art, hvað sem
í skerst- Hér er nóg grjót inni,
og skuluð þið hlaða því fyrir
hurðina, en þið skuluð sjálfir
standa þar sem ykkar þarf mest
við“. Karl fór nú burt og læsti
skemmunni, en þeir félagar báru
grjót á huröina. Skömmu seinna
heyrðu þeir dunur miklar ogþótt
ust vita, a'ð þeir bræður mundu
vera komnir heim.
Jafnskjótt og þeir bræður sáu
föður sinn, sögðu þeir, að nú-
mundu vera komnir menn úr
byggð. Karl neitaði því þverlega,
en berseksgangur kom á þá bræð
ur, og hlupu þeir á skemmuna
svo hart, að hún hristist mjög-
Björn og Gísli hugöu, að þeir
mundu geta hrist hurðina af járn-
unum, og stóðu við hana að
innan af öllu megni; gerðu þeir
bræður langa og harða lotu, en
skemman stóðs áhlaup þeirra, og
hættu þeir. Eftir stundarkorn
hlupu þeir bræður enn á skemm-
una, og var þessi hríð lengri
pg meiri en hin fyrri, en þeir
Gísli og Björn stóðu við af öllu
afli þar sem þeim þótti þurfa,
og sakaði ekki skemmuna. Þeir
bræður hættu aftur og tóku hvíld
en að því búnu réðust þeir á
húsið meö svo miklum æðigangi,
að' stoðirnar og máttaviðirnir
gengu úr grópunum; skalf skemm
an sem á þræði léki, en jörðin
titraði í kringum. Þeir félagar
studdu við, þar sem þeim virt-
ist helzt vera þörf á, og lá þeim
við föllum, því að þessi hríð
var hörðust og lengst, enda var
allt húsið brotið og bramlað eftir
hana. Þegar berserksgangurinn
leið af bræðrunum, fóru þeir inn
og tóku til matar; kom karl þá
út, lauk upp skemmunni ogbauð
þeim Birni og Gisia inn; fögnuðu
þeir bræður þeim vel, og voru
þeir þar fram undir mánuð í góðu
yíirlæti. Gestirnir fóru með bræðr-
unum til veiðiskapar, leika og
fjárgeymslu; glímdu þeir Björn
báðir við annan þeirra, og urðtc
ýmsir undir. IJm vorið bjuggust
gestirnir til heimferðar, og fylgdu
dalbúar þeim á leið allir nema
kerling; skyldu þeir við karl og
Guðrúnu með kærleikum, en
bræðurnir fylgdu þeim upp úr
dalnum, þar til þeir komu að
einu felli. Þeir gengu upp á fell-
ið og sáu þaðan til mannabyggða
T’elli’ð var nálægt vegi suður-
ferðamanna. Þeir settust þar nið-
ur og mötuðust, en þegar þeir
Björn og Gísli voru 'fer'ðbúnir,
sögðu þeir bræður, að þeir vildu,
að þeir fyndust þar á hverju
hausti, og ætí'ð, er þeir færu um
veginn; lofaði Björn því og þeir
báðir. Að svo mæltu skildu þeir
me'ð hinni mestu vináttu, og fóru
þeir bræður heim til sín, en þeir
fóstbræður léttu ekki ferð sinni
fyrr en þeir komu heim að Silf-
rúnarstöðum; hafði bóndi þá sent.
kuöur í Skálholt að spyrjast fyrir
um son sinn, en þaðan hafði ver-
ið leitað og skrifað í allar áttir
að ráðurn biskups, og hafði hvergi
spurzt tii þeirra fóstbræðra, eins
og heldur var ekki von til.
Þegar fóstbræ'ður komu heim,
urðu allir þeim mjög fegnir, eink-
um foreldar Bjöms. Næsta vetur
ióm þeir suður og fundu þá
bræ'ður undir fellinu; liðu svo
nokkur ár, að þeir fóm suður á
vetTum en norour á sumrum og.'
Myndin er frá hinni miklu frá því að hinir fyrstu Pilsudski- lands. Smigly-Rydz marskálkur
þjóðhátíð Pólverja í Krakow, í hermenn fóru af stað til þess að sést hér á myndinni við kistuna,
tilefni af því, að 25 ár eru liðin berjast fyrir sjálfstæði Pól- sem hjarta Pilsudskis er geymt í.