Alþýðublaðið - 03.10.1943, Blaðsíða 6

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur 3. október 1943.

Frá Happdrætfi Hallgrimskirkju
Ennþá eigið þið tækifærið. — Látið
það ekki ónotað. — Hver dagur úr þessu
getur orðið sá síðasti.
Vegleg Hallgrímskirkja á Skólavörðuhæð er hugsjón íslendingaJ
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. síðu.
þessu þvaðri sínu. Umbætur á
mjólkurskipulaginu er ekki hægt
að fá með slíkum skrifum. Ég er
ekki ánægð m'eð það og ég vil fá
því breytt, en svona skrif eru bara
til bölvunar.“
AKURNESINGUR skrifar: Al-
gert öngþveiti ríkir nú á sjóleið-
inni milli Reykjavíkur og Akra-
ness. Skipaútgerð ríkisins hefir
-haft þessar ferðir með höndum
síðan „Fagranes“ var selt til ísa-
fjarðar — og hefir skipaútgerðin
ávallt haft lélega báta í þessum
ferðum, báta, sem hafa verið afar
gangtregir og mönnum ekki verið
bjóðandi út í.“ -
„NÚ ÞAÐ SÍÐASTA, sem þeir
gerðu fyrir Akurnesinga var að
breyta áætluninni og áætlunin er
þannig úr garði gerð, að ómögu-
legt er fyrir Akurnesinga að not-
færa sér ferðirnar. Skipið á að
fara kl. 4 frá Akranesi, og er ekki
komið fyrr en öVá til Reykjavík-
ur, og svo fer skipið aftur til
Akraness kl. 11% að morgni. Svo
að allir sjá að ekki er hægt að not-
færa sér slíkar ferðir, þar sem
allir vita hve örðugt er að fá gist-
ingu í Reykjavík.“
„MAÐUR, SEM EITTHVAÐ
ÞARF að verzla, verður að vera
tvær nætur í Reykjavík til þess
að geta lokið því, sem hann þarf
að gera. Það er krafa allra Akur-
nesinga að Skipaútgerð ríkisins
breyti áætluninni eins og hún var
áður — og að skipaútgerðin sjái
um að báturinn sem verið <ier að
smíða hér í skipasmíðastöðinni og
sem skipaútgerðin hefir tekið á
leigu, er báturinn verður fullgerð-
ur, verði hafður í ferðum milli
Reykjavíkur og Akranöss.“
Hannes á horninu.
Tilkynning
, Skrifstofan, sem sér um
i viðskipti við íslendinga, sem
> vinna fyrir ameríska setulið-
| ið, er flutt frá Hafnarstræti
, 21 og er nú við Eiríksgötu
i þeint á móti Listasafni Ein-
ars Jónssonar. — íslending-
, ar, . sem eiga erindi við her-
stjórnina vegna vegabréfa,
1 sem hún veitir, eru beðnir
1 að snúa sér til skrifstofu,
sem nú er efst á Vitastíg,
i skammt frá Austurbæjar-
skólanum.
Baráttan m Sjálfstæ disflokkinn.
(Frh. af 4. síðu.)
III.
Eins og sést af frama'nsögðu,
er ástandið nú þannig hér, að
„fasisminn“ — Hriflumennskan
— sem kommúnistar kalla svo
— og kommúnisminn heyja nú
harða baráttu um Sjálfstæðis-
flokkinn. ,,Hriflumennskan“ vill
innlima hann í hið nýja banda-
lag atvinnurekenda, en komm-
únistar vilja innlima hann í
hina nýju „þjóðfylkingu“ sína
gegn ,,fasisma“. Það verður að
segjast, af því það er satt, að
til þessa er svo að sjá sem
kommúnistum hafi orðið miklu
meira ágengt en J. J. Aðalhald-
reipi kommúnistanna hjá Sjálf-
stæðisflokknum er Bjarni Bene-
diktsson borgarstjóri og eru
svipaðir dáleikar með honum
og forsprökkum kommúnista
eins og með J. J. og Ól. Th. Og
Morgunbl. veit ekki í hvora
löppina það á að stíga. Komm:
únistarnir eru því nú orðið
orðnir svo kærir, að komi það
fyrir að við þeim sé blakað í
öðrum blöðum hlaupa Mogga-
menn upp til handa og fóta
og verja aðgerðir þeirra. Þeir
eru sannarlega undir verndar-
væng Mogga. Hins vegar er svo
Jónas með áróðuír sinn gegn
þeim og tekur Moggi stöku sinn-
um undir við hann með því að
birta erlendar greinar um
skemmdarstarf kommúnista og
tvöfeldni í pólitík. Hyggst Mbl.
þannig að þjóna báðum sínum
„herrum“ Olafi plús Jónasi og
Bjarna plús kommúnistum.
IV.
Ekki verður enn þá séð, að
samstarf J. J. og Ól. Th. og
hið nýja „bandalag“ sem í
myndun er, að sögn J. J., hafi
borið neinn verulegan eða sýni-
legan árangur til þessa. En
sama verður ekki sagt um sam-
starf kommúnista og Sjálfstæðis
flokksins. Það samstarf hefir
þegar borið marga og mikla á-
vexti og má benda á þessa sem
dæmi: Sameiginlega rifu þeir
Dagsbrún á sínum tíma út úr
alþýðusamtökunum og fengu
hana kommúnistum í hendur.
Sameiginlega mynda þeir meiri-
hlutann í stjórn Alþýðusam-
bandsins og ráða þannig sam-
eiginlega yfir höfuðtæki verka-
lýðssamtakanna.
Sameiginlega hafa þeir rekið
skipulagsbundinn róg gegn Al-
þýðuflókknum og alþýðusam-
tökunum meðan þau voru undir
stjórn Alþýðuflokksin-s, og sam-
eiginlga hafa þeir hindrað, að á
laggirnar kæmist þingræðis-
stjórn hér í landinu. Sú var þó
kannske hjálpin mest er Bjarni
Ben. veitti þeim í síðustu kosn-
ingum þegar hann hvatti „verka
menn“ til þess að kjósa frekar
kommúnista en Alþýðuflokks-
menn og fylgdu margir „sjálf-
stæðis-verkamenn“ dyggilega
þeirri skipan. Borgarstjórinn
vissi þá hvað hann söng. Hann
vissi, að hann hafði tryggt
samstarfið við þá — eftir kosn-
ingarnar.
*
Af mörgum skrifum Mbl. er
ljóst, að það veit hvers konar
flokkur kommúnistar eru. Það
veit að þeir eru deild úr utan-
ríkisþjónustu Sovét-Rússlands.
Mbl. veit líka, að stefna þess
stórveldis er frelsiskerðing og
undirokun allra þeirra er ekki
beygja sig skilyrðislaust fyrir
skipun hins ráðandi flokks.
En borgartjórinn og Mbl.
hirða ekki um slíka smámuni.
Hvað mundi syngja í Mbl. ef
t. d. Bandaríkin tækju að koma
sér upp pólitískum samtökum
hér á landi? Hvað mundi það
segja, ef Bandaríkin ættu hér
10 manna þingflokk eins og
Rússar eiga hér nú? Hvað
mundi það segja, ef Bandaríkin
tækju að sér að gefa hér út dag-
blað fyrir amerískt fé, eins og
Þjóðviljinn er nú, og hefir allt-
af verið gefinn út fyrir rúss-
neskt fé? Og hvað mundi það
svo segja við því, ef Banda-
ríkin heimtuðu að fá hér ein-
hvers konar amerískan „gener-
al“ til að stjórna öllu þessu á-
róðurstæki sínu eins og komm-
únistar og sjálfstæðismenn hafa
nú í félagi heimtað að hingað
kæmi til að stjórna hinum rúss-
neska áróðri?
Ætli það heyrðist ekki hljóð
úr horni.
Ætli þá kæmi ekki upp gamli
söngurinn um „undirlægjuhátt“
og „erindrekstur“ fyrir erlend
stórveldi? En að öllu þessu hef-
ir Sjálfstæðisfl. og alveg
sérstaklega Morgunblaðið stutt
fyrir hið erlenda stórveldi
Sovét-Rússland. Morgunblaðið
hefir í raun og veru verið að-
stoðarmálgagn utanríkisþjón-
ustu Sovétstjórnarinnar hér á
landi síðustu árin og er það
enn. Það reynir að vísu að villa
á sér heimildir í því sem öðru,
en nú er það orðið svo bert að
undirlægjuhætti við kommún-
ista og smjaðri fyrir Sovét-Rúss
landi, að lengur verður lands-
fólkið ekki blekkt. En hvað
lengi ætlar mikill hluti Sjálf-
stæðisflokksins að láta bjóða
sér upp á þessi vinnubrögð?
Hvað lengi ætlar það fólk, sem
sér og skilur þennan tvískinn-
ungshátt Morgunblaðsliðsins —
að Ólafur Thors vinni að nafn-
inu til með J. J. að atvinnurek-
endasamtökum, en Bjarni Bene
diktsson vinni á hinu leytinu að
samstarfi við kommúnista —
hve lengi, segi ég, ætlar það að
láta þetta viðgangast? Er ekki
kominn tími til þess, að þetta
fólk allt taki höndum saman og
bindi enda á þennan viðrinis-
hátt Sjálfstæðisflokksins, þann-
Ferfugur blaðamaður
INN VINSÆLASTI RIT-
* HÖFUNDUR BÆJARINS,
svipa samborgaranna og rúna-
meistarinn í híeróglýfum blaða-
mennskunnar, Hannes á horn-
inu, er fertugur á morgun.
í Eyrbekkingafélaginu, sem í
öðru borgaralegu lífi, er hann
raunar þekktur undir nafninu
Vilhjálmur S. Vilhjálmsson og
er borinn í þennan heim hinn
4. október árið 1903 austur á
Eyrarbakka.
Á bernskuskeiði fluttist hann
hingað til Reykjavíkur og hefir
alið hér aldur sinn síðan, að
undanskildu einu misseri, er
hann dvaldist í Vestmannaeyj-
um.
I æsku var Vilhjálmur lítt
ráðinn í því, hvaða ævistarf
hann skyldi stunda, að öðru
leyti en því, að hann ákvað
strax að fórna starfskröftum
sínum í þágu samferðamanna
sinna á lífsleiðinni, en hvort
hann sólaði skóna þeirra eða
saumaði þeim föt hafði hann
ekki ákveðið til f.ulls, er sú
mikla örlagastund rann upp
í lífi hans árið 1920, að hann
fann lindarpenna inni á Hverf-
isgötu. Varð honum starsýnt á
gripinn, varpaði þegar í stað
frá sér málbandi og skærum
og ákvað að gerast rithöfundur.
Skömmu seinna birtist fyrsta
grein hans í Alþýðublaðinu,
eldheit hvatning til verkalýðs-
ins um að standa sameinaður
gegn auðvaldinu.
En enginn verður rithöfund-
ur án nokkurrar menntunar, og
haustið 1923 settist Vilhjálm-
ur í Samvinnuskólann, nam
lífsvísdóm af þekktasta Jónasi
þjóðarinnar, en hafnaði boðun-
um lærimeistarans og tók þó
próf með lofi. Árið 1926 gerð-
ist hann blaðamaður við Al-
þýðublaðið, og skömmu seinna
kvæntist hann vestfirzkri heima
sætu, Bergþóru Guðmunds-
dóttur frá Haukadal í Dýrafirði.
Árið 1936 skeði dálítil ný-
ung í hinum fábreytta heimi
íslenzkrar blaðamennsku. Þá
byrjuðu að koma út pistlar í
Alþýðublaðinu um daginn og
veginn eða raunar allt milli him
ins og jarðar, sumt í sendibréfs
formi, en sumt frá eigin brjósti
höfundarins, sem nefndi sig
Hannes á horninu. Það vitnaðist
fljótlega, að Hannes þessi var
enginn annar en fyrrverandi
klæðskeranemi, herra Vil-
hjálmur S. Vilhjálmsson frá
Eyrarbakka. Þessir Hannesar-
pislar urðu fljótt svo vinsælir,
að lesendur blaðsins vildu fá
þá á hverjum degi, og nú er
svo komið, að enginn íslenzkur
blaðamaður mun eiga jafntrygg
an og fjölmennan lesendahóp
og Hannes á.horninu.
Sennilega munu fáir menn á
íslandi fá jafnmörg bréf og
Hannes, og ætlast bréfritarar
jafnan til þess, að hann birti
þau í pistlum sínum. Bréf þessi
eru auðvitað mjög misjöfn að
efni og orðfæri, en þegar
Hannes er búinn að fjalla um
þau, gera við þau sínar athuga-
semdir og hrista þau í sínum
andlega kokkteilbrúsa, verður
úr þessu hinn ágætasti kokk-
teill, sem rennur ljúflega nið-
ur. Það má því segja um hann
líkt og höfundur Hungurvöku
sagði um hinn purpuraklædda
prins heilagrar kirkju, Þorlák
biskup helga, að „öl blessaði
hann, þat es skjaðak var í,
svá at þá var vel drekkanda.“
Það hefir æxlast svo til, að
síðastliðin átta ár hefir undir-
ritaður átt sæti við sama vinnu
borð og Vilhjálmur S. Vil-
ig, að þjóðin viti frarhvegis,,
hvers konar flokkur það er, að
hverju hann yfirleitt ætlar sér
að vinna?
Hreggviður.
Vilhjálmur S. Vilhjálmsson
hjálmsson. Það, að þessar línur
eru ekki afmælislegri en raun
ber vitni, er því eingöngu því
að kenna, að ég vil komast hjá
vopnaðri árás yfir borðið, því
að af tryggð við gamalt starf
hefir Vilhjálmur nefnilega enn
þá hjá sér skæri. En að lokum
vil ég, auk venjulegrar afmælis-
óskar um langa lífdaga, óska
honum vel mældrar blessunar
Ólafs hins helga (Sveinssonar),
þess er mests átrúnaðar nýtur
meðal afmælisbarna og jafnan
er heitið á til stórræða.
Karl ísfeld.
K E N N S L A ,
Píanókennslu byrja ég nú
þegar.
Svala Einarsdóttir,
Sími 1844.
\\l I N N
) við fótsnyrtingar. Geng \
í hús. )
S
Unniir Öladóttir, \
Sími 4528.
Ljósaskermar.
•Loftskermar.
Borðlampaskermar.
Standlampaskermar
í fjölbreyttu úrvali.
Einnig mikið af borð-
lömpum og stand-
lömpum.
LAMPINN
Vesturgötu 16.
Nokkrar fallegar
Plusskápur
teknar upp í dag.
H.TOFT
Skðlavorðnstio 5 Sími 1035
Útbreiðið Alþýðublaðið.