Alþýðublaðið - 08.10.1943, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 8. október 1943.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ

Berklavarnadaqurinn:
Saian taefir Bumið
yfir 70 pAsuud br.
Q AMKVÆMT bráða-
birgða uppgjöri sam-
bands berklasjúklinga hefir
salan hér í Reykjavík á blaði
sambandsins og merkjum
þess á berklavarnadaginn
numið 55 þúsundum króna.
Ekki eru nákvæmar upplýs-
ingar komnar um sölu utan
Reykjavíkur, en starfsmaður
í skrifstofu sambandsins full
yrti í gær í samtali við Al-
þýðublaðið að samkvæmt
fregnum, sem borizt hefðu,
hefðu heildartekjur af degin
um komizt yfir 70 þúsund
króna. — Hefir aldrei náðst
eins góður árangur af starf-
semi berklavarnardagsins.
Dvalarheimilið að Kleppjárns-
reyhjam hefir verið lagí niðar.
Forstöðumaðurinn í kominn til Reykjavikur
með stúlkurnar og skilar þeim heim til sín.
Enn alveg évíst hvort rfMssfJérn
tn stofnar annaé dvalarheimili.
DVALARHEIMILI fyrir reykvískar stúlkur, sem lent
hafa á glapstigum, og starfað hefir í eitt ár að Klepp-
járnsreykjum í Borgarfirði hefir verið lagt niður.
Forstjóri heimilisins, Benedikt Stefánsson, kom með þær
stúlkur, sem síðast dvöldust á heimilinu, hingað til Reykjavíkur
og skilaði þeim heim til sín í gær.
Starfar nú ekkert slíkt heimili og hefir enn engin ákvörðun
verið tekin um það að stofna nýtt heimili fyrir slíkar stúlkur,
eftir því sem Alþýðublaðið fékk upplýst í stjórnarráðinu í gær.
Eins og kunnugt er hefir um
nokkurt skeið starfað hér ung-
mennaeftirlit og ungmennadóm
stóll.
Bæjarstjórnarfundur i gær.
Verðnr heimæðagjaldi hita-
veitnnnar breytt ?
♦
Og hagkvæmara láns en áður var gert
ráð fyrirleitað til stuðnings húseigenda?
ABÆJARSTJÓRNARFUNDI, sem haldinn var í gær
urðu miklar umræður að nýju um heimæðagjald
heitaveitunnar og hóf Jón Axel Pétursson umræðurnar.
Sagði hann, að það kæmi æ betur í ljós, áð bæjarstjórn
hefði yfirsézt þegar hún ákvað heimæðagjaldið. f»að væri ekki
réttlátt, að þeir húseigendur, sem hefðu fleiri en eina miðstöð í
húsum sínum slyppi miklu léttar frá gjöldum en aðrir. Það væri
nauðsynlegt að taka upp nýjar reglur um greiðslurnar, þannig
að það yrði í samræmi við tilkostnaðinn. En þannig yrði útkoman
ekki, ef farið væri eftir þeim reglum, sem búið væri að ákveða.
Þá kvað hann ófært að ekki
reynt væri að létta byrðarnar
ara lán en áður hefði verið á-
kveðið til að standa straum af
heimlögnum hitaveitunnar, en
það væri upp á 6% vexti.
Nú væri vitað að hægur vandi
væri að fá miklu hagstæðara
lán. nógu dýr yrði hitaveitan
samt fyrir bæjarbúa, þó að
reynt væri að létta byrðirnar
með útvegun bestu lánskjara
Borgarstjóri kvað ekki vera
NúraraferkfalliHB
var afstýrt á sið-
isti stiBda.
Samkomnlag náðlst á ell-
efta timanum í gær.
MÚRARAVERKFALL-
INU, sem búið var að
boða frá og með deginxun í
dag^ var afstýrt á síðustu
gtundu í gærkveldi og verð-
ur því engin vinnustöðvun.
Samkomulag tókst með
múrurum og atvinnurekend-
um á ellefta tímanum í gær-
kveldi og var það undirritað
kl. 11.
heppilegt að breyta þeim regl-
um, sem þegar hefðu verið sett
ar um heimæðagjaldið enda
væri hægt að jafna þetta síðar
með mismunandi mælagjaldi
Helgi Hermann Eiríksson
lýsti yfir því, að hann væri
sammála J. A. PP. um nauðsyn
á því .að í stað þess láns, sem
áður hefði verið gert ráð fyrir
að taka til þess síðar að veita
húseigendum til greiðslu heim
æðagjaldsins, yrði leitað ódýr-
ara láns.Hinsvegar kvaðst hann
ekki vera sammála honum um
breytingar á reglum um heim-
æðagjaldið.
Jón Axel Pétursson flutti í
þessu máli svofelda tillögu:
„Bæjarstjórn samþykkir
að fela bæjarráði og borgar-
stjóra að láta endurskoða sam
þykktar reglur um heimæða
gjald hitaveitunar með það
fyrir augum að heimæða-
gjaldið miíiist við hitaþörf
og ennframur fjölda tenginga
innan hinna ýmsu húsa. Enn
fremur að leita eftir láni með
3%% ársvöxtum til greiðslu
kostnaðar við lagningu heim
æða í húsin.“
Tillögunni var vísað til bæj-
arráðs.
Bazar
verður í Góðtemplarahúsinu í
dag kl. 4. Tekið verður á móti
munum í húsinu kl. 3—6.
Eftir að erlent herlið settist
að hér í bænum og nágrenni
hans bar verulega á því að
ungar stúlkur, og þá jafnvel
kornungar stúlkur lentu á glap
stigum. Var erfitt að koma aga
yfir þær — og ýmist hrökkluð-
ust þær af heimilum sínum eða
struku þaðan og voru síðan
heimilislausar á flækingi.
Barnaverndarnefnd og ung-
mennaeftirlitið var í vandræð-
um með þessar stúlkur og var
þá tekið upp á því að úrskurða
þær, sem verstu ástæður höfðu,
í upptökuheimili í gamla sótt-
varnarhúsinu fyrir vestán hæ.
Var það nauðsynleg ráðscöfun,
en það var aðeins til bráða-
birgða, því að aðalatriðið var
að koma stúlkunum í dvaíar-
heimili, þar sem þær gætu lifað
í heilbrigðu umhverfi, við heil-
brigð og þroskandi störf, í
þeirri von að þær gætu aftur
fengið traust á sjálíum sér og
komið fyrir sig fótum að
nýju.
í þessum tilgangi var ákveð-
ið að stofna slíkt dvaiarheimili
að Kleþpjárnsreykjum í Borg-
arfirði, en svo illa tókst til að
heimilið lenti þar með í miðri
fjölmennri sveit, þar sem iit:ð
var um kyrð og ró og sífeldar
sanigöngur og örtröð. Engin
jarðarafnot fylgdu heimilinu
—-- og var ekki hægt að láta
stúlkurnar vinna nein þau
störf, sem þó voru ta'lin þeim
nauðsynlegust. Varð heimilið
jafnvel að kaupa mjólk eð.
Það kom líka fljótt í Ijós. að
mistök voru mikil. Lítil stjórn
var á því, stúlkurnar struku
af heimilinu oftar en einu sinni
og varð að smala þeim víða.
Þrír for.stöðumenn voru á hfeim
ilinu á þessu eina ári — og allt
var eftir þessu.
Má segja að illa hafi tekizt
til með þessa tilraun með að
koma á fót uppeldisheimili fyr-
ir ungar stúlkur, sem leíðst
hafa afvega hér í Reykjavík.
Sökin mun fyrst og fremst
liggja í því. að heiroilinu var
valinn þessi staður, en ekki hjá
þeim, sem starfað hafa að þessu
máli.
Fjórar skipaðar Ijós-
mæðor í Reykjavik.
Ljósmæðrafélag
Reykjavíkur sendi bæjar-
stjórn nýlega áskorun um að
skipa 4 ljósmæður í bænum.
Nokkur tregða var á því, að
bæjarstjórn vildi verða við'
þessari áskorun og flutti Helgi
Hermann tillögu á fundinum í
gær þess efnis að skipa aðeins
eina. En kvenbæjarfulltrúarnir
þrír, sinn úr hverjum flokki,
báru fram tillögu í samræmi
Dmferðamálin:
Leiðbeia inga r tn erk i b
ern sem óðast að
komast npp.
Lögregloverðir við barnaskól-
ana og aðra hættulega staði.
Leiðbeiningamerk-
IN, sem skýrt var frá
hér í blaðinu fyrir nokkru
að innan skamms yrði komið
upp á vegum úti, innan bæj-
ar og utan, fyrir atbeina
bandaríska setuliðsins, eru
nú sem óðast að koma upp.
Er þegar búið að skipuleggja
leið hinna stóru vagna setuliðs
ins um götur úthverfa bæjar
ins, enn fremur hafa verið sett
upp merki á hæðum utanbæjar
o. s. frv. Enn hafa ekki verið
málaðar gular línur í vegina —
heldur ekki hafa verið sett upp
spjöld við barnaskólana, eða
aðra staði, þar sem mikil hætta
er á slysum.
Hinsvegar hefir bæði íslenzk
um og bandarískum lögreglu-
mönnum verið skipað á vörð
við skólana og er sú varðstaða
mjög ströng. Hafa lögreglu-
mennirnir mjög strangt eftirlit
með því að bifreiðastjórar inn-
lendir og erlendir aki gætilega
við slíka staði, og eins að börn-
in sem þjóta mjög í skóla Og úr
gæti sín sem bezt á þesáum
hættulegu stöðum.
Setuliðsstjórnin vinnur nú, i
samvinnu við innlend lögreglu-
yfirvöld að því gð láta búa út
þau merki, sem boðuð hafa
verið, en enn hafa ekki vérið
sett ujpp og munu þau koma
upp innanskamms. Það er von
manna að með slíkri starísemi
og hér hefir verið lýst megi
koma í veg' fyrir mörg slys og
marga árekstra.
Það hefir verið bent á, að
Kol hækka í verði,
npp í 200 kr. tonaið
ALLMIKIL verðhækkun hef
ir orðið á kolum. Hækkar
smálestin um 16 krónur, úr
184 krónum í 200 krónur. Er
sagt að verðhækkun þessi stafi
af því að kolin, sem nú eru seld
hér séu mun hærri í innkaup-
um en þau, sem áður voru seld
sér. i,
Þetta er ný kolategund, sem
,,Anthracite“ nefnt. Er hún
talið góð til upphitunar, hita-
mikil, ’ en það lifnar nokkuðL
seint í henni.
Eldnr kviknar í Her-
kastalannm.
Út frá rafmagnsplötu
SNEMMA í gærmorgun eða
nánar til tekið kl. 6.34
var hringt í slökkvistöðina og
tilkynnt að eldur væri kominn
upp í Herkastalanum. Er
slökkviliðið kom á vettvang
kom í ljós að kviknað hafði í
út frá rafsuðuplötu, sem stóð á
tréborði í eldhúsi á annari hæð
hússins. >
Tréborðið brann, en aðrar
skemmdir urðu ekki á húsinu.
mjög mörg slys og árekstrar
vilji til með þeim hætti að bif-
reið reyni að spenna sig fram
úr öðrum bifreiðum á þröng-
um götum, og einnig að keppni
milli bifreiðastjóra á borð við
þá sem hér var lýst valdi oft
vandræðum og tjóni. Er þess
sérstaklega vænst að bifreiða-
stjórar hafi fyrst og fremst
skílning á þessu atriði umferða-
málanpa — og ættu þeir að
minsta kosti að háfa reynslu
fyrir því að betri er krókur en
kelda, betri er bið en ofur-
kapp á götum bæjarins eða
á vegum úti.
Alfíingi í gær:
Unræðnr nm mjéliciir
söiuna héldai áfram.
'm
Athyglisverð játning fulltrúa kommúnista.
...............-..*------
MJÓLKURSÖLUMÁLIN voru enn rædd á fundi neðri
deildar í gær og var umræðu enn frestað. Aðalræðurnar
í gær fluttu þeir Sigfús Sigurhjartarson og Páll Zophan-
íasson.
Um gagnrýni þá, á niður-
stöðum sex manna nefndar-
innar, sem fram kom í ræðu
Emils Jónssonar, sagði Sig-
fús, að hún „væri byggð á
mjög veigamiklum rökum í
öllum megin atriðum. Það er
vitað,“ hélt Sigfús áfram, „að
aðkeypt vinnuafl bóndans er
of hátt áætlað. Því verður og
ekki neitað,“ sagði ræðumað
ur, .„að . búreikningar .40
hænda eru veikur grundvöll
ur að byggja á, þegar á land
inu eru um 6400 bændur.“
•>
Kveður her mjög» við annan
tón en í Álóðviljanum, sem allt
til þessa hefir litið á niðurstöð-
ur sex manna nefndarinnar sem
opinberun, óvéfengjanlegar og
óyggjandi. En Sigfús er annar
við áskorun Ljósmæðrafélags-
ins og var hún samþykkt.
Verða því 4 skipaðar ljós-
mæður hér í borginni fram-
vegis, í stað einnar áður.
ritstjóri Þjóðviljans, eins og
menn vita.
FIRIRSPURNIR1TIL
RÍKISSTJÓRNARINNAR.
Eftir að Emil Jónsson hafði
gert mjólkurkaup setuliðsins
að umtalsefni á alþingi, kom
fram fyrirspurn lil ríkisstjórn-
arinnar um það, hversu miklu
þessi mjólkurkaup næmu. Hefir
stjórnin enn ekki s.varað þess-
ari fyrirspurn en gerir það vænt
anlega einhvern næstu daga.
Á fundi neðri deildar í gær
kvaddi Sveinbjörn Högnason
sér hljóðs utan dagskrár og bar
upp þrjár fyrirspurnir til ríkis-
stjórnarinnar „í áframhaldi af
fyrirspurnum um mjólkurkaup
in,“ að því er honum sjálfum
sagðist. Fyrirspurnir Svein-
bjarnar voru sem hér segir:
1) Hvort setuliðinu væri ekki
selt innlent vinnuafl, enda þótt
skortur væri á því til fram-
leiðslustarfa innan lands, og
hversu miklu það mundi nema.
2) Hvort setuliðið fengi ekki
Frh. á 7. síðu.