Alþýðublaðið - 14.01.1944, Blaðsíða 3

Föstudagurinn 14. janúar 1944
ALÞYÐUBLAÐIÐ
i
Á öídum Ijósvakans
—
UTVARPSSTARFSEMI ó-
friðaraðilanna er með öðr-
um og flóknari ihælti en
imenn gera sér grein fyrir í
fljótu ibragði. Styrjöldin er
nefnilega ekki aðeins háð á
v'ígvöllunum, á hafinu eða í
loftorrustum yfir skotmörk-
um sprengjiuflugvéla. Einn
þáttur hennar, o;g ekki sá
Iþýðingarminnsti, er háður
um hugi fólksins, um sál
manna. Blöð og tímarit, kvik
myndir og síðast en ekki
sízt, útvarpið, eru vopnin,
sem vegið er með. Á öldum
Ijósvakans berast fregnirnar,
sannar og lognar eftir atvik-
um, glæsilegar sigurfregnir,
útskýringar á hinum herfi-
legustu ósigrum, sorgartíð-
índi eða lofgerðir um menn
og málefni. Allt miðar þetta
að því að veikja andstæðing-
inn, lama siðferðisþrek hans
eða stappa stálinu í egin
menn.
STUNDUM flytur Adolf Hitler
ræðu, ýmist frá „Fuhrer-
hauptquartier“ eða þá frá
Borgarabjórkjallaranum í
Munchen og þá hlustar gjör-
vallt Þýzkaland. Orðagjálfrið
veltur yfir hlustandann eins
og á í vorleysingum, en að
ræðunni lokinni man maður
nauða lítið úr henni. Þetta
er sérstök tegund ræðu-
mennsku, sem hefir gefizt
vel víðá. sérstaklega í Þýzka-
landi. Eintóm stóryrði, bein
eða óbein ósannindi, sí-endur
teknar fúllyrðingar, blandn-
ar reiði, gleði, angurværð og
jafnvel ekkaþrungnum and-
vörpum, pústri og dæsi. Og
svo segir Þjóðverjinn: Ja,
hann Adolf, sá gefur þeim
á baukinn. Sá er hú ekki
miállaus, karlinn sá. Ver-
sailles-svívirðingin, Gyðinga
hrakmennin, dónarnir í Bret-
landi og Bandaríkjunjum,
sem eru að innikróa Þýzka-
land, fanturinn hann Benes,
sem píndi Súdeta-iÞjóðverja,
fullyrðingin um friðsamleg-
ar fyrirætlanir nazista, allt
eru þetta gamlir og velnot-
aðir kunningjar, sem heim-
urinn kann utan að nú orð-
ið, vegna útvarpsins.
EN ÞAÐ ERU FLEIRI EN
Þjóðverjar, sem hlusta. Sér-
stakir menn vinna að því að
hlusta á þýzkar útvarps-
stöðvar á öllum möguilegum
tungumálum. Á sama hátt
hlusta Þjóðverjar á útsend-
ingar brezkra stöðva. Það
sem máli skiptir er tekið nið-
ur, oft á plötur.
Stundum er útvarpað til
Þýzkalands gömlum ræðum
-Hitlers, sem teknar hafa ver
ið á plötur, og oft er það, að
hinn 'óbreytti Þjóðverji verð-
ur að staldra við, klóra sér
í höfðinu og hugsa: Sagði
hann þetta. Sá hefir gabbað
okkur. ,
HVAÐ EFTIR ANNAÐ full-
v yrti Hitler, að Þjóðverjar
myndu aldrei þurfa að berj-
ast á tvennum vígstöðvum,
það væru mistök ráðandi
manna í síðasta stríði. Ætli
Fritz og Hans og öðrum ó-
Anthony Eden lofar baráttu dönsku
þjóðarinnar og þrek Kristjáns konungs
Samsæti í @nsk-danska félaginu í London.
SAMKVÆMI, er ensk-danska félagið í London gekkst
fyrir í fyrradag. flutti Anthony Bden. utanríkismála-
ráðherra Breta, ræðu, þar sem hann lofaði mjög þrek dönsku
þjóðarinnar í raunum hennar og lýsti aðdáun sinni á Kris.t-
jáni konungi X. fyrir karlmannlega framkomu hans á hin-
um erfiðustu tímum.
1200 flugvélar tóku
þátt í loftárásunum sl.
þriðjudag.
T GÆR fóru brezkar flug-
vélar til árása á ýmsa staði
í Norður-Frakklandi. Frekari
upplýsingar um árangur af
þeim hafa enn ekki verið birt-
ar. 8 þýzkar flugvélar voru
skotnar niður, en ein brezk flug
vél kom ekki aftur, til bæki-
stöðvar sinnar.
Enn berast fregnir um hina
miklu dagárás Bandaríkja-
ntanna á þýzkar borgir s. 1.
þriðjudag. Þjóðverjar viður-
kenna, að þeir hafi teflt fram
vara-flugsveitum gegn hinum
amerísku flugvélum.
Stimson, hermálaráðherra
hefir upplýst, að samtals 1200
flugvélar tóku þátt í árásun-
um.
Maimtjón Bandaríkj-
anna samtals 105.000
menn.
^ TIMSON hermálaráðherra
k--* Bandaríkjanna hefir gefið
skýrslu um manntjón Banda-
ríkjamanna í styrjöldinni fram
til þessa. Maníitjónið er alls
105.000 menn. Þar af féllu 17,-
000, 39.000 særðust, 24.000 týnd
ust, en 25.000 voru teknir
höndum.
breyttum þýzkum borgurum
finnist ekki -eitthvað ósam-
ræmi í þessu, er Þjóðverjar
berjast örvæntingarfullri
baráttu í Rússlandi og verða
að láta undan síga á Ítalíu,
en innrás úr vestri vofir yfir?
Hermann Göring, Reichsfeld
marschall, minna má ekki
gegn gera, flytur ræðu og
segir, að loftvarnir þriðja rík-
isins séu svo öflugar, að eng-
in flugvél bandamanna kom-
ist inn yfir Berlín eða aðra
þýzkar stórborgir. Hvað
segir fólkið í Tiergarten-
hverfinu í Berlín um þessa
fullyrðingu nú, þegar tveir
þriðju hlutar þess eru rústir
einar?
BRETI NOKKUR, að nafni
William Joyce, oft kallaður
Haw-Haw lávarður, hefir
fengizt til þess að flytja áróð
ur til landa sinna í þýzka út-
útvarpið. Hinn 26. nóvémber
1942 sagði hann í útvarpið í
Eden hóf mól sitt með því
að tjá Dönum, af hálfu brezku
stjórniarinnar, að aldrei hefði
neinn vafi leikið á afstöðu Dana,
né hollustu þeirra við málstað
bandamanna. Þá minnist Eden
á hlut Dana erlendis í barátt-
unni gegn nazismanum, sérstak
lega dönsku sjómannanna, er
nú siiglá undir danska þjóðfán-
anum. Hann minntist einnig á
innrás Þjóðverja í Danmörku
og hrósaðp. Kriistjám konungi
X., er hefði ekki einungis unn-
ið sér ást og virðingu þjóðar
sinnar, heldur frjálsra manna
um heim allan. Eden kvað alla
dönsku þjóðina, að heita mætti,
vera andvíga Þjóðverjum og
starfsemi spellvirkja í landinu
hefði verið djarfleg. Bar hann
lof á þá menn, sem vinna að
spellvirkjum í bráðri lífshættu.
svo og leiðtoga þeirra.
Eden sagði að Þjóðverjar
hefðu ráðizt á Dani með fólsku-
legum hætti og látizt vera vinir
þ'eíxra^, em einhvernitíma yrðii
þess hefmt og þá myndu Danir
skipa sér í hóp hinna samein-
uðu íþjóða. Hann lauk ræðu sinni
me ðþví að segja, að vinátta
Dana og Breta stæði á gömlum
merg og að samskipti þjóðanna
myndú aukast. Revenlow greifi,
sendiherra Dana í London, þakk
aði ræðuna fyrir hönd Dana.
Að lokum talaði Christmas
Möller, forseti danska ráðsins.
Kvað hann engan eðlismun á
afstöðu Dana og annarra þeirra
þjóða, sem Þjóðverjar kúguðu.
Að vísu gætu Danir ekki sagt
Þjóðverjum stráð á hendur, að
lögum, en í raun réttri ætti
danska þjóðin öll í styrjöld við
Þýzkaland.
Auk Edens voru tveir aðrir
brezkir ráðherrar viðstaddir,
þeir Alexander flotamálaráð-
herra og Levers lávarður. Með-
al igesta var Pétur Benedikts-
son, sendiherra íslands í Lon-
don oig sendiherrar Norðmanna
og Svía.
Breslau: Víglína Þjóðverja í
Rússlandi er traust eins og
klettur. Því meiri orku, sem
Rússar nota í dag, því minni
orku hafa þeir á morgun. —
Síðan er liðið meira en ár
— og ekki ' hefir 1 borið
á neinni ofþreytu hjá her-
mönnum þeirra Konevs og
Vatutins.
UM EITT SKEIÐ voru Þjóð-
verjar á Volgubökkum, í
hinni miklu iðnaðarborg
Stalingrad. Austan hins mikla
fljóts blasti við hinum glæstu
bardagamönnum Hitlers ó-
endanlegar steppur þessa
risavaxna ríkis. Það var dýrð
leg stund. Nú eru þeir á bak
og burt og undanhaldsleið
þeirra er vörðuð gröfum
óþekktra þýzkra hermanna.
Frá Stalingrad til Sarny í
Póllandi eru um 1300 km.
Það er löng leið fyrir þreytta
og vonsvikna ferðalanga.
Frá T eheran-fundinum.
Á myndinni sjást frá vinstri þeir Stalin, Roosevelt og Ohure-
hill. Á bak við þá standa Heriry H. Arnold, yfirmaður flug-
hers Bandaríkjahers, Sir Alan Brooke, formaður herfor-
ingaráðs Breta, Sir Andrew Browne Cunningham, yfir-
maður brezka flotans og William D. Leaihy flotaforingi, her-
málaráðunautur Roosevelts.
Bandamenn tilkynna fall Cervaro
eftir harðar orusfur
y' V:' ■ í *
Sóknin hæg, en örugg. Veður hindra loftárásir.
BARDAGAR eru enn sem fyrr harðastir á Vestur-Ítalíu þar
sem 5. herinn sækir fram, þrátt fyrir harðvítuga mót-
spyrnu Þjóðverja. Bándamenn tilkynna nú, að þeir hafi tekið
bæinn Carvaro, sem er aðeins 7 km. frá Cassino. Áður hafði verið
tilkynnt, að Þjóðverjar hefðu hörfað úr borginni, en opinherlega
var ekkert tilkynnt fyrr en í gær.
Bretar og Bandaríkjamenn úr*
5. hernum sóttu að biorginni úr
tveimur áttum og bardagar voru
mjög harðir ,enda mun sóknin
til Cassino. síðustu torfærunn-
ar til Róm, verða greiðari nú,
að því,' qr fregnritarar telja,
Gert er ráð fyrir. að ormstan
um Cassino verði mjög hörð,
enda hafa Þjóðvérjar komið sér
fyrir í mjög rammlegum víg-
girðingum í borginni og í grend
við hana. Franskar hersveitir
í 5 .hernum hafa byrjað sókn
og tekið nokkrar mikilvægar
hæðir. þrátt fyrir harðfengilegt
viðnám Þjóðverja.
Lítið er um fregnir af 8. hern
um og er þar einungis um stað-
bundnar viðureignir að ræða.
Flugvélar bandamanna réðust á
stöðvar í námd við Orsogna og
ollu miklu tjóni. Flugvirki réð-
ust á járnbrautarmannvirki á
austurströnd Ítalíu og>komu upp
eldar. Flúgskilyrði hafa verið
með versta móti, og því minna
um meiriháttar loftárásir und-
jangengin dægur. ,
Rússar í sókn á öllum
vfgstöðvum
AMKVÆMT fregnum frá
Moskvu haida Rússar á-
fram sókn sinni til Vinnitsa og
rúmensku ladnamæranna. Tak-
ist Rússum að komast yfir Bug-
fljót má búast við iþví, að járn-
brautin frá Odessa til Varsjá
verði rofin og Zhmerinka falii
í hendur Rússum.
í fregnum frá Vichy segir, að
rússneskar hersveitir hafi !kom-
izt að norðuríbakka Bugfljóts,
og að Þjóðverjar búizt til varn-
ar á syðri bakka þess. í Póllandi
neka Rússar flótta Þjóðverja
vestur á bóginn í áttina til
Kowel, en þaðan er talið. að
Rússar muni sækja til Brest-
Litovsk.
í Hvíta-iRússlandi hafa Riúss-
ar byrjað mikla sókn og rofið
víglínu Þjóðverja. Er það
Rokossovsky hershöfðingi, sem
stjórnar hernaðaraðgerðum á
þeim Slóðum. Rússar eru nú að-
eins úm 8 km frá Mozyr, suð-
vestur af Gomel, en sú borg er
rammilega víggirt.
Laxfoss-strandið
í þýzku úlvarpi
¥ T TVARPSSTÖÐ, sem
nefnist „Deutscher
Kurzwellensender Atlantik,*1
skýrði frá Laxfoss-strandinu
um hálfeitt-leytið í nótt. —
Var sagt, að það væri skv.
fregn frá Kaupmannahöfn.
Fregnin, sem var stutt,
greindi frá því, að hið ísl.
farþegaskip Laxfoss hefði
strandað við Reykjavik á
mánudagskvöld, en að öllum,
sem um borð voru, um 100
manns, hefði verið bjargað
á land í Reykjavík.