Alþýðublaðið - 07.06.1944, Qupperneq 6

ALÞYÐUBLAÐEP
Myndin er teíkin
hinna mörgu innrásaræfinga, sem fram hafa farið við strendur
Endlands til undirhúnings innrásinni, sem nú er bafin.
sínar hendur en því næst til-
kynnti Eisenhower, yfirmaður
innrásarhersins þjóðimum á meg
inlandinu það, sem fram var að
fara. Á eftir honum ávörpuðu
Hákon Noregskonungur, Ger-
hrandy forsætisráðherra hol-
Ienzku stjórnarinnar og Pier-
lot, forsætisráðherra helgísku
stjórnarinnar þjóðir sínar og
hvöttu þær til að vera til taks
og hlýða þó í öllu þeim fyrir-
skipunum, sem gefnar yrðu af *
yfirherstjóm innrásarhersins.
'Eiseníhower flutti árvarp sitt
kjukkan 7.50 í gærmorgun, er
bandamenn höfðu komið sér
fyrir á Frakklandsströndum.
Hvatti hann menn í Frakklandi
til þess að fara sér ekki að neinu
óðslega og hlýða fyrirskipun-
um, sem út kunna að verða
gefnar. Eisenhower komst með-
al annars svo að orði:
,,í morgun gengu bandamenn
á land á vesturströnd Evrópu,
samkvæmt samræmdum hern-
aðaraðgerðum sínum í samráði
við Rússa. Ekki verður fajá því
komizt, að tjón verði á mönn-
um og mannvirkjum. við get-
um ekki forðast að valda hörm-
ungum og þjáningurrf, en að
lokum vinnst sigur, og hann
færir Evrópuþjóðunum frelsið.“
Eisenhower beindi því næst
orðum sínum til frönsku þjóð-
arinnar. og sagði, meðal annars,
að hún myndi síðar geta valið
sína eigin stjórn og stjórnarfyr-
irkomulag.
Eisenhower lauk máli sínu
með því að lýsa yfir því, að
hann bæri fullt traust til her-
manna sinna. En Eisenhower
varaði þó við því að halda að
vsgurinn yrði greiðfær, því
færi fjarri, en sigurinn myndi
samt falla þeim í skaut um það
er lyki.
'Samtlúmis þiví að innrásin
hófst og Eisenhower flutti á-
varp þetta í útvarpið, gaf Mont-
gomery, sem stjórnar land-
gönguliðinu, dagskipan til her-
mannanna og fékk bver ein-
istakur henmaður eitt eintak af
■honni. Segir þar meðal annars:
Tíminn er kominfí. Nú sækjum
við að óvinunum. Við sækjum
öruggir fram í trausti á hinn
góða málstað, sem við berjumst
fyrir.*
Frásðgn (hurchills.
Strax í gærinorgun skýrði
Churohill á fundi í neðri mál-
stofu brezka þingsins frá inn-
rláisinni, en síðdegis í gær flutti
hann aðra ræðu í málstofunni
og gerði þar grein fyrir því,
hvernig innrásin hefði gengið
fram að (þeim tíma.
Ohurdhill lýsti yfir því, að
mótspyrna Þjóoverja hefði ekki
verið eins mikil og við var bú-
izt. Þá gat hann þess, að her-
sveitir bandamanna, sem flutt-
ar höfðu verið í svifflugum og
svifið höfðu til jarðar að baki
víglínu Þjóðverjá hefðu ekki
orðið fyrir teljandi mótspyrnu.
Bandamiönnum faefir tekizt að
ná mörgum ibrúm á vald sitt
áður en Þjóðverjar gátu sprengt
(þær í loft upp.
Churdhill lýsti því fíánar,
hvernig innfíásin hefði hafizt.
Skýrði hann frá því, að fyrst
faefðu farið tundurduflaslæðar-
ar, sem opnuðu öðrum skipum
og innrásarprömmum banda-
manna leið. Hann kvaðst hafa
fullt traust á Eisenhower sem
yfirforingja bandamanna í þess
um átökum.
Um bádegi í gær höfðu banda
menn komið á land í Frakklandi
fjölmörgum vörulbifreiðum,
iskurðgröfum og ýmislegum á-
höldum. Var þegar farið að
vinna að því að búa til flugvelli.
Ýanis frægustu herskip Breta
tóku þátt í hernaðaraðgerðum.
Þar á meðal voru herskipin
,,Nelson“, „Warspite" og „Ram-
il’lies." Auk hinna brezku her-
skipa eru allmörg amerísk her-
skip þarna samankomin og hafa
þau tekið þátt í skothríð á
strandvirki Þjóðverja.
Þjóðverjar veittu litla sem
enga mótspyrnu í lofti og
mátti heita, að bandamenn
væru alls ráðandi. Er þess get-
ið í fréttum, að um 1300 flug-
vélar bandamanna hafi verið á
ferðinni í einu og varpað ó-
grynni af sprengjum á stöðvar
Þjóðverja.
Brezka útvarpið skýrði frá
því eftir miðnætti í nótt, sam
kvæmt frásögn Frank Gillards
fregnritara, sem staddur er í
aðalbækistöð Montgomerys, að
enn sé of snemmt að spá,
hverju fram kunni að vinda.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Frh. af 4. síðu
uga sálaðist hefir verið stöðug
þagnaræfing hjá flokkunum, þann
ig að fáfróðir menn hefðu getað
ætlað þá dauða, en hinir, sem bet-
ur fylgdust með vita, að með þeim
leynist líf bak við tjöldin. Stjórn-
armyndun af hálfu flokkanna
kemur aldrei til greina, nema því
aðeins að þeir flokkar, sem að
stjórnarmyndun standa, taki sam-
tímis á sig þær skyldur, að leysa
vandamálin og ráða fram úr öng-
þveitinu, sem verður að snúast
gegn af fullri alvöru fyrr eða síð-
ar. Því verður ekki skotið öllu
lengur á frest, og þótt ríkisstjórn-
in hafi reynt að miðla málum, get-
ur hún ekki unað því öllu lengur,
að flokkarnir kreppi svo að henni,
sem þeir hafa gert, hvað þá að þeir
auki enn á ósómann?
Stjórnarmyndunin cr farin út
um þúfur. Þagnaræfingin hefst
væntanlega að nýju. Þjóðin myndi
fagna því, að flokkarnir'bæru gæfu
til að sameinast um lausn vanda-
málanna, en hún fagnar einnig
hinu, að þeir skuli hafa borið gæfu
til að hverfa frá stjórnarmyndun,
sem ekki byggðist á skynsemi,
heldur sjúkum metnaði og tilgangs
lausum vegna málefnaskorts."
Vísir skirrist svo sem ekki við
að snoppunga forustumenn
| folkks síns, eins og gerla jná
I ráða af niðurlagi þessara um-
þmæla.
Hamingjusamur
maður.
Frh. aí 5. síöu.
til þess að sjá fyrir börnum sín-
um — en honum gekk margt í
móti. Joe hafði tvisvar eða þris-
var sinnum hærri laun en Bos-
quet, en allt, sem hann þurfti
að kaupa, kostaði tvisvar eða
þrisvar sinnum meira en sams
konar vörur á Frakklandi.
Fyrir kreppuna bjó Joe í
leiguíbúð og keypti alla þá mat-
vörut sem fjölskylda hans þurfti
með. Hann hafði til umráða bif-
reið, húsgögn, viðtæki og þvotta
vél, sem hann þó raunverulega
ekki átti, heldur varð að borga
af mánaðarlega, ársfjóðungs-
lega eða árlega. Joe lifði eigi að
eins á mánaðarlaunum sínum,
heldur og á fé, sem hann enn
hafði ekki aflað. Og þess voru
dæmin, að hann vaknaði um næt
ur sleginn köldum svita og tæki
að íhuga það, hvað bíða myndi
fjölskyldu sinnar, ef hann
missti atvinnuna.
Og svo rann sá dagur upp, er
hann missti atvinnuna. Það var
örðugt um það að segja, hvað
því olli. En hver sem ástæðan
hefir nú verið, var Joe allt í
einu orðinn atvinnulaus.
En kreppa getur ekki til kom
ið vegna þess, þótt hundrað eða
þúsund menn verði atvinnu-
lausir. Og kreppunnar hefði
vissulega eigi gætt svo mjög 'í
Vesturheimi og raun bar vitni,
ef Joe hefði verið sjálfum sér
nægur í líkingu við Bosquet.
Þegar Joe varð atvinnulaus,
átti hann fárra kosta völ. Hann
varð brátt að láta bifreiðina og
viðtækið af hendi, þar eð hon-'
um var ógerlegt að standa í skil
um með afborganir. Joe varð
svo áður en langt um leið að
leita á náðir hinö opinbera nauð
ugur viljugur.
Einhver kann að segja, að Joe
hafi verið undantekning og þýð
ingarlítill maður, en sú fullyrð-
ing væri vissulega eigi á rökum
reist. Joe var þýðingarmikill
maður fyrir fjármálastjórn
Bandaríkjanna vegna þess
hversu samherjar hans og líkar
voru margir. En það var engan
veginn hægt að saka Joe BroWne
um það, hversu komið var.
Óforsjálni hans var fyrst og
fremst sök þeirra, sem höfðu
neytt hann til þess að
kaupa það sem hann gat
ekki greitt. í Vesturheimi
var sem sé þeirri meginreglu
gleymt, að því meira, sem menn
vilja eyða, því meira verða þeir
að afla. Sannleikurinn er sá, að
almenningur Vesturheims hefir
lítt átt auðsæld að fagna síðustu
hálfa öld. Við höfum aðeins
haft af að segja fáheyrðum velti
árum og fáheyrðri kreppu. Slíkt
getur búið grand jafnvel svo
ríkri þjóð og máttugri sem
Bandaríkjamönnum. En því
skyldi aldrei gleymt, að það er
ómögulegt að fá eitthvað fyrir
ekkert.
#
EG FRÉTTI síðast af Bosquet
skömmu áður en Þjóðverjar
hernámu gervallt Frakkland.
Hann bjó þá enn í litla húsinu
sínu og gegndi enn starfa í verk
smiðjunni. Hann átti nægan
mat — öryggis hans gætti ekki
meira en það, að Þjóðverjum
hafði sézt yfir garðinn hans. En
þegar margfaldað er með millj-
ónum, skiptir öryggi það, sem
Bosquet naut, miklu máli. —
Hann mun búa enn í litla hús-
inu sínu, þegar Þjóðverjar
verða á braut, og enn njóta síns
fyrra öryggis. Og hann mun að-
stoða samborgara sína í stað
þess að verða þeim til byrði.
Þrisvar sinnum á fjörutíu og
fimm árum hefir erlendur árás-
arher gert innrás í Frákkland.
Tvisvar sinnum hef ir Frakklandi
auðnazt að verða heimsveldi að
nýju. Ég trúi því, að Frakkland
muni og að þessu sinni ná sér
Miðvikudagur 7. júní 1944.
Viðlal við Dr. Richard
Beck.
Frh. af 2. síðu.
íns er víðtækt. Það heldur uppi
skólum, sem starfa að íslenzku-
kennslu og þessir skólar éru.
víða mikið sóttir. Það gengst
fyrir mótum og það gefur út
tímarit, sem er allmikill liður í
þjóðræknisstarfi okkar. Síðasta
þing félagsins, og þau hátíða-
höld, sem fram fóru í sambandi
við það, var mikill viðburður í
starfi okkar. Þingið var hið fjöl-
mennasta, sem við höfum háð
og allar samkomur þess vel
sóttar. Ég vil taka það fram, að
koma fulltrúa ykkar, dr. Sigur-
geirs Sigurðssonar biskups, á
þingið, hafði ákaflega mikla
þýðingu. Hin glæsilega fram-
koma biskupsins vestan hafs
var Islandi til sóma og aflaði
því álits og vina af öllum þjóða-
brotum. För biskupsins var hin
merkalegasta landkynning og
jók hróður íslands meðal vest-
rænna þjóða.“
Þá ræddi doktorinn nokkuð
um íslenzka námsmenn vestra
og störf sendimanna íslands
þar. Sagði hann, að sér væri ó-
hætt að fullyrða, að íslenzkir
námsmenn væru ættjörð sinni
til mikils sóma. Og um sendi-
sveitarskrifstofuna í Washing-
ton og aðalræðismannsskrifstof
una í New York sagði hann, að
Iþær ynnu geysi þýðingarmikil
störf af frábærri lipurð og dugn
aði.
Að lokum sagði Riehard Beck:
„Allir Vestur-Islendingar glödd
ust yfir þeirri miklu einingu,
sem fram kom við þjóðarat-
kvæðagreiðsluna. Ég fullvissa
ykkur um það, að ef aðstæður
hefðu nú verið aðrar, þá myndu
Vestuir-íslendingar hafa fjöl-
mennt á þjóðhátíðina nú, ekki
síður en 1930. Og ég vona, og
ég veit, að eftir styrjöldina, þeg-
ar flugsamgöngur verða komn-
ar í gott horf, þá munu Vestur-
íslendingar fjölmenna heim, og
þið vestur í hinar íslenzku
byggðir. Þar bíða þúsundir
heimila til að veita ykkur af
rausn sinni. Það eru vinir, sem
koma að heiman,“
Dr. Beck flytur íslenzku þjóð-
inni fyrst og fremst kveðjur
Þjóðræknisfélagsins og Vestur-
íslendinga, en hann flytur henni
einnig kveðjur og heillaóskir
ríkisstjórans í North-Dakota og
ýmrsa stofnana Vestur-íslend-
inga.
Dr. Richard Beck er fæddur
9. júní 1897. Hann lauk gagn-
fræðaprófi á Akureyri 1918 og
stúdentsprófi í Reykjavík 1920.
Hann hvarf til Ve<=+,ir>ieims
1921 og var eitt ár í Winnipeg.
Hann innritaðist í Cornellhá-
skólann í Ithaca 1922. Hann lauk
meistaraprófi 1924 og doktors-
prófi 1926. Síðan haustið 1929
hefir hann verið prófessor við
ríkisháskólann í Grand Forks í
North-Dakota í Norðurlanda-
málum og Norðurlandabók-
menntum.
Hann var kjörinn forseti
Þjóðræknisfélags Vestur-íslend
inga 1940, en áður hafði hann
verið varaforseti félagsins í 6
ár. Hann hefir skrifað mikinn
fjölda blaða- og tímaritsgreina,
þýtt íslenzk ljóð á enska tungu
og stundað mörg önnur ritstörf.
Hann er kvæntur konu af ís-
lenzkum ættum og á tvö börn.
íslendingar munu áreiðan-
lega fagna þessum ágæta gesti
og vini á þjóðhátíðinni 17. júní.
Um leið og þeir hylla hann
hylla þeir landa sína og vini
vestan hafsins.
eftir áfall það, sem það hefir
fyrir orðið. Og ég hygg, að því
muni fyrst og fremst valda ör-
yggi það, sem Bosquet og millj-
ónir samlanda hans fá notið.
Þjóð, sem býr þannig að börn-
um sínum, á sér, ef að líkum
lætum, mikla framtíð.