Alþýðublaðið - 07.07.1944, Síða 3

Föstudagur 7. júlí 1944
AtÞYÐUBLAÐIÐ
3
Þýzkur hermaður gefsf upp.

Á mynd þessari sést þýzkur hermaður gefast upp fyrir Bandaríkjamönnum á Ítalíuvígstöðvun-
um. Þetta gerðist þegar Bandaríkjamenn tóku þorpið Santa Maria Infante fyrir nokkru. Hér er
verið að fara með þýzka hermanninn til fangabúða að baki víglínunni.

Nýjar kúgunaraðferðir
nazista í Noregi.
U
. feö:
I
Þjóðverjar hörfa óskipuiega undan á
liðri víglínu.
ur
Rússar rBálgast Vilna SiröSym skrefnm.
OTALIN gaf enn út dagskipan í gær, þar sem hann til-
^ kynnti mikinn sigur Rússa. Að þessu sinni tóku þeir
hinn mikilvæga járnbrautarbæ Kowel í Póllandi, suðaustur
af Brest-Litovsk. Þá hafa Rússar sótt greiðlega fram á
Polotsk-Pripet-svæðinu og tekið þar um 500 þorp og byggð
ból. Flótti Þjóðverja er óskipulegur og víða 'hafa þeir yfir-
gefið öll hergögn sín og bifreiðir. Flugher Rússa virðist
hafa mikla yfirburði í lofti og ræðst í sífellu á stöðvar Þjóð-
verja.
Norræn samvinna
UMMÆLI Per Albin Hans-
sons, forsætisráðherra
Svía, er hann flutti nú fyrir
skemmstu, og getið var hér
í blaðinu, munu vekja fögn-
uð allra þeirra, sem unna nor
rænni samvinnu. Þar er það
skýrt tekið fram, að enda
þótt Svíar skilji erfiða af-
stöðu Finna í dag, muni sam
starf hafið að ófriðnum lokn
um. Hér -sé ekki um að ræða
að slitin séu bróðurbönd
milli Svia og Finna, sem átt
hafa svo margt sameiginlegt,
bæði sögulegs, menningar-
legs og viðskiptalegs eðlis.
Þessar þjóðir og raunar allar
Norðurlandaþjóðir muni
vinna saman þegar djöfulæð,
iríu slotar.
ÞETTA er drengilegur' og jafn-
framt fallegur boðskapur,
sem þesi forvígismaöur ein-
hverrar mestu menningar-
þjóðar álfunnar lét sér um
munn fara. Við skiljum að
sjálfsögðu tilfinningar Svía,
sem hafa verið í tengslum
við hina finsku þjóð um alda
raðir. Afreksverk Finna við
Lutzen, er Gústaf Adolf féll,
glæsilegasti konungur Norð-
urlanda, eða við Narva með
Karli 12., gleymast ekki. En
ekki ber að einblína á forna
frægð. Finnar hafa sýnt það
um allar aldir, að þeir verð-
skulda að vera frjáls þjóð.
Hér er ekki um að ræða
stundarhagsmuni, heldur til
verurétt norrænnar þjóðar,
sem því miður, í bili, berst
með þeim, sem ógna fjöreggi
frjálsra manna.
FINNAR hafa sýnt á undan
förnum áratugum að þeir
verðskulda í sannleika virðu
legan sess meðal Norður-
landaþjóðanna, þeirra þjóða,
sem einna lengst hafa kom-
izt í menningu, mannúð og
vísindum. Þeir eiga ekki skil-
ið að vera troðnir undir fæti
af neinum og viðíslendingar,
sem metum frelsið ofar öllu
öðru, getum ekki annað en
harmað, hvernig komið er.
En þetta er, og það skulum
við muna, aðeins millibils-
ástand. Stríðinu mun slota,
væntardega og vonandi með
fullum sigri bandamanna, en
þá mun aftur hefjast norræn
samvinna, ef til vill heilbrigð
ari en verið hefir. Okkur
rennur blóðið til skyldunnar,
við eigum sameiginlegan
menningararf, við hljótum
að vinnaj saman. Norðurlönd
in fimm eru eitt stórveldi,
■v
menningarlega og viðskipta-
lega séð, en sundruð eru þau
lítils megandi.
SAMTÍMIS ÞVÍ, sem við kapp-
kostum að efla samvinnu
hinna norrænu þjóða mun-
um við hafa mikil og vinsam
leg skipti við engilsaxnesku
þjóðirnar, sem hafa sýnt okk
ur vinsemd í hvívetna síðan
styrjöldin hófst. En það verð
ur ekki af okkur máð, að við
tilheyrum hinum norrænu
þjóðum, bæði hvað snertir
menningu og viðskipti.
Með töku Kowel hafa Rússar
rofið núkilvæga járnbraut frá
Brest-Litovsk inn í Rússland og
þar hafa Þjóðverjar haft ein-
hverja mestu birgðastöð sína
undanfarin þrjú ár.
Rússar voru aðeins um 15 km.
frá Baranowicze þegar síðast
fréttist í gærkveldi. Sækja þeir
hratt fram til Vilna. Þjóðverjar
hafa reynt að tefla fram varaliði
VIÐ HÖFUM mikla sámúð með
Norðmönnum og Dönum, sem
nú heyja hatramma baráttu
fyrir því að fá að hugsa og
tala eins og frjálsir menn. Við
hugsum til þeirra, sem látið
hafa lífið í baráttuni fyrir
frelsinu, um þá Hansteen,
Wiikström, Kai Munk og svo
ótal margra, sem seinnaverða
taldir óþekktir hermenn, sem
féllu á vígvellinum í barátt-
unni fyrir norrænni sam-
vinnu.
VIÐ GETUM EKKI og megum
ekki fallast á að erlend stór-
sínu, en árangurslítið.
Skæðar loftárásir hafa verið
gerðar á Vilna og komu upp
miklir eldar og miklar sprenging-
ar urðu. Er ekki annað að sjá,
segja fregnritarar, en að Þjóð-
verjar hafi flutt mikinn hluta
orustuflugvéla sinna til vestur-
vígstöðvanna, þar sem þeir eiga
í vök að verjast, eins og kunnugt
er.
veldi, hverju nafni, sem þau
kunría að nefnast, ráði því,
hvað við gerum og hvernig
við hugsum. Það væri svik
við sannfæringu okkar og
hugsjónir okkar, sem við
höfum beztar alið síðan land
byggðist.
VEGUR okkar liggur ekki í vest
ur og heldur ekki í austur.
Hann liggur með bræðraþjóð
um okkar, Norðmönnum,
Dönum, Svíum og Finnum.
Með þeim eigum við sam-
eiginlegt hlutverk sem menn
ingarþjóð í sturluðum heimi.
TILKYNNT hefir verið í að-
albækistöð Hitlers, að Gerd
von Rundstedt, sem hingað til
hefir stjórnað varnarliði Þjóð-
verja í Vestur-Evrópu, hafi látið
af störfum. Er sagt, að heilsu-
brestur valdi þessu. Við starfi
hans tskur von Kluge, sem einn-
ig er einn af kunnustu hershöfð-
ingjum Þjóðverja.
Von Rundstedt hefir haft á
hendi landvamir í Vestur-Ev-
rópu síðan árið 1942. Hann þótti
einn snjallasti hershöfðingi Þjóð-
verja, en þótti jafnframt frekar
andvígur Rommel og hinum
yngri nazistaforingjum. Sagt er,
að upp á síðkastið hafi oft slegið
í brýnu milli Rundstedts og
Rommels og því hafi Rundstedt
nú verið látinn fara. Hins vegar
þótti ekki ráðlegt, að því er
segir í Lundúnafréttum, að fela
Rommel yfirherstjórnina, þar eð
herforingjaklíkan þýzka, af
gamla skólanum, var honum mót-
fallin. Von Kluge mun hins veg-
ar njóta trausts hirína gamal-
reyndu hershöfðingja, en jafn-
framt er hann sagður fylgispak-
ari nazistum en Rundstedt var.
CHURCHILL forsætisráð-
herra Breta upplýsti í
gær, að Þjóðverjar hefðu sent
2754 svifsprengjur yfir Bret-
land, aðallega London. Alls
höfðu um 11 þús. manns særzt
eða farizt á þrem vikum.
QUISLINGSTJÓRNIN í Nor-
egi hefir látið senda út fyr-
irspurnarlista víða í Noregi. Eru
þar 8 spurningar á þessa leið: 1)
Voruð þér sammála bolsévíkum,
er þeir réðust á Finna árið 1939?
2) Viljið þér, að Norður-Noregur
verði seldur í hendur hfersveit-
um Rússa? 3) Viljið þér sýna,
að þér séuð andstæðingur bolsé-
vismans? 4) Ef þér ættuð að
velja um hernám Þjóðverja eða
Rússa, hvað mynduð þér gera?
5) Verðið þér að upplifa hernám
Rúússa til þess að taka afstöðu
til bolsévismans? 6) Eruð þér á
móti skemmdarstarfsemi? 7) Ef
þér vitið um fyrirhugaða
Skemmdastarfsemi, munið þér
þá segja yfirvöldunum frá því?
8) Er yður ljóst, að ef skemmda-
starfsemi á sér stað og ekki tekst
að hafa hendur í hári hinna seku,
verður þeim refsað, sem bera
siðferðislega ábyrgð á henni?
Þá hafa quislingar víða í Nor-
egi byrjað á því að senda mönn-
um boðsbréf um að koma á fundi
þeirra og samkomur. Er þetta
enn ein aðferðin til þess að rann-
saka hugi almennings, þar eð
það er talið refsivert að sækja
ekki slíkar samkomur. í þessu
sambandi hafa allmargir menn
verið handteknir í Gjövik og El-
verum.
(Frá norska blaðafulltrúanum.)
Enn eiil iórnarlamb
böianna í Noregi.
AMKVÆMT fregnum frá
Stokkhólmi hefir enn einn
maður látizt vegna hrottaskapar
Gestapomanna ,.í Noregi. Að
þessu sinni var það kunnur
norskur sóknarprestur, Arne
Thu, sem lézt í fangabúðunum í
Grini eftir misþyrmingar naz-
istanna. Síra Arne Thu, sem var
sóknarprestur í einni stærstu
sókninni fyrir sunnan Oslo, var
handtekinn eftir jólaprédikun
sína árið 1941 og hafði hann ver-
ið lengur í fangabúðum en nokk-
ur annar norskur prestur. Hann
var knúinn til að gera ýmsar
leikfimiæfingar í sífellu, er riðu
honum að fullu.
Síra Arne Thu varð 53 ára
gamall. Hann var neyddur til
þess að gera ýmsar beygingar,
hlaupa, varpa sér til jarðar og
skríða á maganum í svaðinu og
fleira. Það leið yfir hann meðan
á þessu stóð, en síðan var hann
neyddur til þess að halda áfram
í klukkustund í viðbót. Nokkrum
dögum síðar lézt hann af mis-
þyrmingum þessum.
í fregninni segir ennfremur:
Thu sóknarprestur var djarfur
og virðingarverður maður. Hon-
um var oftlega refsað af hinum
þýzku böðlum í Grinifangelsi,
meðal annars vegna þess að hann
flutti guðsþjónustu þar. Einu
sinni var honum boðið að fara
úr fangelsinu, en hann hafnaði
því, þar eð hann áleit, að hann
hefði köllun að sinna meðal með-
fanga sinna.
(Frá norska blaðafulltrúanum.)