Alþýðublaðið - 02.08.1944, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 2. ágúst 1944.
ALÞYÐSJBLADIÍ&
6
Útrýmingarstríö í Reykjavík — Baráttan gegn skran-
inu! — Nokkur orð í hálfkæringi til lögreglustjórans
Sprengingar og rúðubrot í Austurbænum.
ALGERT útrýmingarstríð er nú
háð hér í Reykjavík gegn
rusli, óþverra og skrani. Lögreglu- i
stjóri, með Ágúst Jósefsson, Pét-
ur Kristinsson og Berg bílstjóra
sem undirforingja, stjórna herferð
inni og láta sannarlega hendur
standa fram úr ermum. Þeir gefa
út tilkynningar í blöðum og út-
varpi, heimsækja menn til að að-
vara þá og elta þá jafn vel uppi á
kaffihúsum og á götum úti. Eru
menn áminntir um að flytja skran
hurtu — og koma verðmætum,
sem liggja úti undir þak. Ann-
ars......og Bergur bendir á enni
sér, á við lögregluna, en sjálfur
hefir hann enga húfu, því að hann
gengur berhausaður. Við höfum,
held ég, gert það oftast nær í síð-
ast liðin 20 ár.
MJÖG MIKIÐ hefir áunnist með
fortölum og hvatningum til al-
mennings, og ber að fagna því,
hversu vel almenningur hefir tekið
þessu. Má segja, að nú sé víða
vel um gengið og finna menn vel
hversu skemmtilegri borgin er þeg
ar búið er að hreinsa hana. Víða
er þó enn ábótavant, en herstjórn
in er nú að taka til sinna ráða.
Hún hefir hagað sér alveg eins og
þeir sem bezt kunna sig á sviði
alþjóðastjórnmála. Fyrst hefir hún
farið fram með blíðmálum og samn
ingum, en síðan ekur hún fram
fallbyssum sínum, axlar rifflana
— og beitir hörðu.
ÉG ER ALVEG með þessu stríði.
Þetta stríð er ágætt. Þetta er eins
og stríð á móti lús og kláða. En
má ég segja nokkur orð í styttingi
við generalinn? — Kæri vinur!
Hvenær ætlar þú að flytja burtu
•bannsett sandpokabyrgin þín? Þú
hefir byggt þau — og það var
allt í lagi með það í gamla daga,
meðan við vorum öll lafhrædd við
hitt stríðið. En nú eru þau orðin
allsendis óþörf fyrir löngu og
verða að hverfa. Ég er búinn að
vera rífast í þessu í marga mán-
uði — og nú vil ég láta verða
af því að mér verði eitthvað á-
gengt.
LÖGREGLUSTJÓRINN má
ekki gleyma hinum helmingi sín-
um. Hann er líka formaður loft-
varnanefndar. Hann getur ráðið
því hvort sandpokarnir verða flutt
ir burtu eða ekki og allir munu
orðnir sannfærðir um það að
þeirra geti ekki verið lengur þörf.
Ég stofna nýtt stríð ef þetta verð-
ur ekki gert — og ég er alveg
sannfærður um að Bergur bílstjóri
og fjölda margir aðrir dugnaðar-
menn munu fylgja mér í því. Og
þá má lögreglustjórinn biðja fyrir
sér.
ÍBÚAR í Laugaráshverfinu, og
þar í grennd, kvarta undan stór-
sprengingum skammt frá Elliðaán
um, í einhverri námu þar. Spreng
ingar þessar eru svo miklar að
rúður brotna í húsum í þessum
hverfum. Hvað er hér á ferðinni?
Það er sjálfsagt fyrir þá, sem
verða fyrir tjóni af þessum spreng
ingum að heimta skaðabætur fyrir
það. Að líkindum er það bæjar-
verkfræðingur, sém stendur fyrir
þessu, en mér hefir ekki tekist und
anfarna daga, þrátt fyrir ítrekaðar
tilraunir að ná 1 þann mann.
Hannes á horninu.
Unglinga
vantar okkur nú þegar til
aS bera út í nokkur hverfi
í bænum.
Hátt kaup.
Alþýðublaðið. — Sími 4900.
Þeir, sem hafa í hyggju að gjörast fastir áskrif-
endur ab Alþýðublaðinu, ættu að gjöra það nú
þegar, því meðan að upplagið endist, fá þeir
ókeypis
Þjéff iiátíföarblað ABþýéubla^sins
Áskríffarsíini Alþýðublaðsins er 4900.
Allsherjarverkfallið í Kaupmannahöfn.
Þessi mynd, sem send var vestur um haf frá Stokkhólmi og er komin þaðan hingað, sýnir
mannfjöldann á einni ^f götum Kaupmannahafnar dagana, sem allsherjarverkfallið stóð þar
yfir fyrir um það bil mánuði síðan. Alls konar farartálmar eða vígi hafa verið reist á göt-
unni. Allsherjarverkfallinu lauk, eins og menn muna, með frækilegum sigri Kaupmannahafn-
arbúa. Þjóðverjar gengu að skilmálum þeirra fyrir því að taka upp vinnu. Er það einsdæmi
í herteknu löndunum hingað til.
Pólska
ÞAÐ ER að sjálfsögðu hægt
að gagnrýna hina útlægu
pólsku stjórn. En skylt er að
leggja áherzlu á það, að sú
gagnrýni sé byggð á sanngirni
og skynsemi. Málgögn kom-
múnista hafa ráðizt harkalega
á hina útlægu pólsku stjórn og
ekki sparað stóryrðin að vanda.
En tilgangurinn með þeirri
gagnrýni er auðsýnilega sá
einn, að freista þess, að gera
hlut hinnar pólsku leppstjórnar
Rússa sem mestan en engan
veginn að segja satt og rétt frá
mönnum og málefnum. Þessi
gagnrýni kommúnista einkenn-
ist meira að segja af svo
augljósum blekkingum og lyg-
um, að skylt er að hnekkja
þeim firrum.
*
|P|AÐ er engan veginn öruggt
að kveða einhverri ríkis-
stjórn dóma með skírskotum til
þess, hvernig hún komst til
valda. Það er jafnframt skylt
að taka tillit til þess við hvaða
aðstæður stjórnin var mynduð
og sú stjórnarskrá sett, er hún
starfar samkvæmt. Það mun að
sjálfsögðu mega segja það, að
stjórnarskrá Póllands, sem sett
var árið 1935 hafi til komið
með öðrum hætti en teljast
verði æskilegur eða verður
eftirbreytni. En hinu verður
ekki með rökum hnekkt, að
hún hefur haft mikil áhrif til
heilla meðal pólsku þjóðarinn-
ar, og um það verður ekki
deilt, að ríkisstjórnir þær, sem
starfað hafa samkvæmt henni,
hafa unnið mikið starf og gott í
þágu Póllands og pólsku þjóð-
arinnar.
Það voru eigi aðeins ,,ríki
kapítalismans og afturhalds-
ins“, svo sem Bandaríkin,
Bretland og Frakkland, heldur
og ,,mesta lýðræðisríki heims-
ins“, Sovét-Rússland, er viður-
kenndu ríkisstjórnir þær, sem
myndaðar voru á grundvelli
þessarar stjórnarskrár með því
að gera Pólland að aðila að
griðasáttmálum og með ýmsum
öðrum hætti. Sovét-Rússland
viðurkenndi og fasistastjórn
in
GREÍN ÞESSI, sem er þýdd úr ameríska vikublaðinu
The New Leader, fjallar um hina útlægu pólsku
stjórn í London og er eftir Stanley A. Alex. Greinarhöfund-
ur færir skýr rök að því, að stjórnin í London sé hin löglega
ríkisstjórn Póllands, er njóti stuðnings stærstú stjórnmála-
flokka landsins. Einnig hnekkir hann með glöggum rökum
áróðri kommúnista gegn henni og þeim fullyrðingum þeirra,
að ,,þjóðfrelsisnefndin,“ sem Russar hafa nú gert að lepp-
stjórn í Póllandi, sé skipuð fulltrúum pólsku stjórnmála-
flokkanna og pólsku þjóðarinnar.
Mussolinis og nazistastjórn
Hitlers. Það er því fjarstæða og
endileysa að halda því fram, að
kveða beri hinni útlægu
pólsku ríkisstjórn harða áfell-
isdóma vegna þess, hvernig
stjórnarskrá sú, er hún starfar
samkvæmt, er til komin.
Pólskir lýðræðissinnar reyna
engan veginn að mæla stjórn-
arskránni frá 1935 bót. Þeir
hafa þvert á móti lýst því
margsinnis yfir, að fyrir þeim
vaki, að Pólverjum verði sett
ný stjórnarskrá, þegar landið
hafi verið leyst úr hlekkjum
hernáms óvinanna. En eitt
hinna minni háttar atriða stjórn
arskrár þessarar hefur þó
reynzt til mikilla heilla. Það er
það ákvæði hennar, sem heim-
ilar forsetanum að tilnefna eft-
irmann sinn, ef kosningu hans
verði ekki við komið. Þetta á-
kvæði hefur valdið því, að
Pólland er ekki horfið úr tölu
ríkja Norðurálfu og hefur
reynzt mjög mikilvægt fyrir
pólsku ríkisstjórnina á liðnum
árum. Og það ér einmitt þetta
ákvæði hennar, sem hefur vald-
ið því, að pólsku lýðræðissinn-
arnir hafa ekki afsagt stjórnar-
skrána, heldur sætt sig við
það, að þeim ákvæðum henn-
ar, sem teljast verða í mestu
ósamræmi við stefnu lýðræðis-
hyggjunnar, hefur verið breytt
með samningum milli forset-
ans og ríkisstjórnarinnar, sem
; hafa tekizt með ágætum.
Þessir samningar hafa skuld-
bundið forsetann til þess að
starfa í náinni samvinnu og
samráðum við stjórnina, sem
skipuð er fulltrúum lýðræðis-
flokkanna. Moscicki tilnefndi
Rackiewicz sem eftirmann sinn
eftir samkomulagi við stjórn-
málaflokkana. En það skiptir
aðeins máli fyrir Pólverja og
pólsku stjórnmálaflokkana.
Það, sem máli skiptir, séð
frá sjónarhóli annarra þjóða, er
það, að hin útlæga pólska
stjórn og.forseti Póllands hefur
verið viðurkennd af öllum
bandamannaþjóðunum sem full-
trúi pólska lýðveldisins. Sovét-
Rússland stóð og að þeirri við-
urkenningu. Sovétstjórnin til-
nefndi sendiherra hjá hinni út-
lægú pólsku stjórn og viður-
kenndi sendiherra hennar í
Moskva. Og það, sem síðar
hefur gerzt, getur engan veginn
breytt þessum viðhorfum, ef
höfðað er til alþjóðalaga.
10 IN núverandi ríkisstjórn
Ppllands er þjóðstjórn. —
Meirihluti stjórnarinnar er
skipaður fulltrúum Bænda-
flokksins og Alþýðuflokksins.
Hinir tveir fulltrúar Kristilega
Verkamannaflokksins og hinir
tveir fulltrúar þjóðernisflokks-
ins eru hægri armur stjórnar-
innar. Maður getur að sjálfsögðu
Framh. á 6. síðu.