Alþýðublaðið - 31.08.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐI0
Fimmtudagur 31. ágúst 1944.
Kveldúlfur selur fjórða
togara sinn
NÝLEGA hefir Kveldúlfur
losað sig við f jórða togara
sinn, og að þessu sinni Gulltopp.
Kaupandi skipsins er Hængur
h.f. (Gísli Jónsson). Hinn nýi
eigandi mun breyta um nafn á
skipinu og verður nafn þess eft
ixleiðis Frosti. Hins vegar hefir
Hængur h.f. selt togarann Bald
ur til Bíldudals og verður hann
gerður út þaðan. Kaupandi
Baldurs er Njáll h.f. á Bíldudal.
Sagt er að Kveldúlfur hafi
sett þau skilyrði fyrir sölu Gull
topps, að skipið yrði áfram skrá
sett í Reykjavík og gert þaðan
út.
Breiðíirðingafélagið
hér í bænum fer berjaför næst-
komandi sunnudag og verður lagt
af stað kl. 9 f. h. frá Búnaðarfé-
lagshúsinu. Farmiðar verða seldir
í Hattabúð Reykjavíkur, Laaga-
vegi 10, í dag. Breiðfirðingar eru
áminntir um að fjölmenna, því nú
fer hver ferðin að verða sú síð-
asta.
Forsetinn
Vesturför forsefans:
Norðurlanda
avarpar
arpi frá New York
Hlýjar kveðjur III hinnar fyrrverandi sambands
þjóðar okkar og konungs hennar
s
VEINN BJÖRNSSON forseti ávarpaði bræðraþjóð-
ir okkar í útvarpi frá New York á mánudaginn, færði
tþeilm kveðju íslenzku þjóðarinnar og tjáði þeim hinar
einlægu og djúpu tilfinningar, sem hún bæri í brjósti til
þeirra og á engan hátt hefði dregið úr, þótt hún hefði verið
án sambands við þær á ófriðarárunum, og hefði nú skiiið
við Danmörku og stofnað óháð lýðveldi t landi sínu.
Er þetta í fyrsta sinn, sem forsetinn hefur haft tæki-
færi til þess að ávarpa frændþjóðir okkar á Norðurlöndum
síðan lýðveldið var stofnað og hann kjörinn forseti þess.
Árangurslausar tilraunir sátfa-
semjara fil að leysa Iðjudeiluna
■ mii.imnn. -fr T-
Hélt fund í gær með deiluaðilum
Iðja heldur félagsfund í kvöid
---------------
SÁTTASEMJARI RÍKISINS, Jónatan Hallvarðsson
hafði í gær samtalsfund með fulltrúum Iðju, félags
verksmiðjufólk, og fulltrúum iðnrekenda.
Þessi tilraun sáttasemjara til að koma á sáttum milli
deiluaðilanna bar engan árangur. ■
Húshyggingarsjóður
fyrir sumarheimili
mæðra sloinaður
HöfðingEeg gjöf til
Mæðrastyrks-
nefndar
TBYRJUN JÚLÍMÁNAÐAR
barst Mæðrastyrksnefnd
mjög höfðingleg gjöf, kr.
10000.00 — tíu þúsund krón
ur — frá börnum frú Mar-
grétar Gunnlaugsson, Reykja
vík, í tilefni af fæðingardegi
móður þeirra þ. 3. júlí s. 1.
Ákvað Mæðrastyrksnefndin
á fundi 6. s m., að fé þetta
skyldi verða stofnfé húsbygg
ingarsjóðs fyrir sumarheimili
mæðra. ,
Síðan hafa nefndinni horizt
aðrar gjafir í sjóð þennan, kr.
1000.00, sem er áheit frá firm-
anu Ragnar Guðmundsson &
Co. og 500 krónur frá Frímanni
Ólafssyni forstjóra.
Mæðrastyrksnefnd hefur nú
um 10 ára skeið haft fjársöfnun
á Mæðradaginn til ágóða fyrir
sumarstarfsemi sína. En hún
hefir verið tvíþætt:
Hvíldarvika. í 10 sumur hafa
milli 50—60 konur dvalið viku-
tíma á Laugarvatni á vegum
nefndarinnar og þó að dvalartím
inn hafi ekki verið lengri en
þetta telja konur sig hafa lengi
búið að þeirri hvíld og hress-
ingu, sem þær nutu þar.
En það kom fljótt í ljós að
barnshafandi konur gátu yfir-
leitt ekki komizt frá heimilum
Frh. á 7. sföii.
Áður hafði liðið alllangur
tími frá því að sattasemjari
hafði rætt við deiluaðilaha sam
eiginlega.
Iðja, félag verksmiðjufólks
hefur boðað til fundar í kvöld
í Iðnó niðri. Stendur í fundar-
boðinu að rætt verði um verk-
fallið, en að líkindum mun
Björn Bjarnason óska eftir
traustsyfirlýsingu frá verka-
fólkinu, eins og hann fékk
traustsyfirlýsingu frá sjálfum
sér og þremur félögum sínum
í sambandsstjórn.
En hvað sem því líður verð-
ur iðnaðarverkafólkið að vinna
að því að deila sú, sem Iðja á
nú í og er svo meingölluð fyrir
atbeina Björns Bjarnasonar
taki aðra stefnu, og er það mjög
miður farið að ekki skuli vera
til miðlunartillaga, sem verka-
fólkið getur tekið afstöðu til.
Verkfallið hefur nú sta?i4ð í
tæpan mánuð og ekkert útlit er
fyrir lausn á því. Er það því
hörmulegra, þegar allar líkur
benda til þess, að ef rétt hefði
verið af stað farið, þá hefði
jafnvel aldrei þurft að koma til
verkfalls.
Ný Ijélabók:
addir um notl
Eftir séra Helga
Sveinss®n
NÝLEGA er komin út bóða-
bók eftir séra Helga
Sveinsson, prest í Hveraverði.
Nafn bókarinnar er Raddir um
nótt. og eru 26 kvæði í henni.
Útgefandi bókarinnar er Vík-
ingsútgáfan.
Svo sem .mörgum er kunn-
ugt, 'hefir séra Helgi fengizt
nokkuð við Ijóðagerð allt frá
skólaárum sínum, en lítið látið
yfir sér, og er þetta fyrsta Ijóða
bókin, sem frá honuna kemur.
Frá utanrkismálaráðuneytinu
barst Alþýðublaðinu í gær út-
dráttur úr ávarpi forsetans og
hljóðar hann þannig:
í rúm þrjú ár hefur ísland
notið góðs af nánu samstarfi
við Bandarikin, sem vér íslend
ingar erum þakklátir fyrir. En
það hefur ekki á nokkurn
hátt breytt tilfinningum vorum
gagnvart hinum Norðurlöndun
um, og þessar tilfinningar eru
bæði einlægar og djúpar með-
al íslendinga. Ég get fullviss-
að um þá staðreynd, að enda j
bótt vér höfum verið án sam- .
bands við hin norrænu löndin
undanfarin ár, hefur ekki dreg-
ið úr þessum tilfinningum, sem
eru byggðar á grundvelli sam-
eiginlegrar menningar, uppruna
og hugsjóna um lýðræðisstjórn
arfyrirkomulag. Allir íslending
ar hafa mikla samúð með þeim
þjáningum, sem Norðmenn og
Danir hafa orðið að þola und-
anfarin ár. Þessi samúð hefur
farið vaxandi, vegna aðdáunar
vorrar á hinni hugdjörfu fram
komu dönsku bg norsku þjóð-
arinnar.
Svo sem mörgum er kúnn-
ugt, var ég sendiherra íslands
í Danmörku í 18 ár. Mér er það
ánægjuefni að fá tækifæri til
að beina örfáum orðum til vina
minna þar. Á meðan ég hef
dvalið í Bandarikjunum hef ég
oft verið spurður um tilfinning
ar íslendinga gagnvart Dönum.
Ég hef svarað þessu á þá leið,
áð íslendingar bíði þess með
óþreyju að fá tækifæri til þess
að tengjast nýjum böndum við
Danmörku og dönsku þjóðina,
og á þann hátt láta i ljós ein-
læga vináttu i garð Dana. Stofn
un lýðveldis á íslandi bar ein-
göngu að skoða sem innanrík-
ismál og stjórnskipuiegt atriði.
Aðdáun vor á' konungi Dan-
merkur og bjóð hennar hefur
á engan hátt minnkað á undan
förnum árum. Og þeir sem voru
sjónar- og heyrnarVottar að
þeirri hrifningu, sem varð á
Þingvelli meðal ,hinna tníJ -
þúsund Íslendinga, sem þar
voru samankomnir, er forsætis
ráðherra íslands las upp sím-
skeyti Kristjáns konungs, munu
skiíja þakklætistilffnningar þær
sem þar- komu í ljps.
Einn af fremstu mönnum í
hópi frjálsra Dana hefur sagt.
að hann sé sannfærður um að
á saina hátt og að árið 1918
hafi leitt til þess að samhúð
íslendinga og Dana hafi erðið
betri en áður, svo4muni og árið
1944 hafa í för með sér enn inni
legri tengsl mil'li þjóðanna í
framtíðinni.
Ég hygg, að meirihluti landa
Vinnuveilendafé-
lagið hðfðar mál
gegn Dagsbrún
INNUVEITENDAFÉ-
V
höfðað mál fyrir Félagsdómi
gegn verkamannafélaginu
Dagsbrún og vill fá dóminn
til að úrskurða trúnaðar-
mannaráð félagsins (9 manna
ráðið) ógilt til þess að fyrir-
skipa verkföll. Er málið höfð
að vegna Shellolíufélagsins.
Ef Félagsdómur féllist á
þessa skoðun forsvarsmanna
Vinnuveitendafélagsins væru
ákvarðanir þær, sem trúnað-
armannaráðið hefir tekið um
verkföll, ógildar.
minna séu sammála mér í
þessu áliti. Vér vonum, að dag
>ur sá, ér vér gætum hitzt sam
bræður, sé eigi langt framund-
an.
ísleuzkur silungur
5 seldur í
ríkjunm
BANDARÍSKA stórblaðið
New-York-Herald Tribune
birti á laugardaginn grein um
íslenzkan silung, sem seldur er
í Bandaríkjunum og þykir hið
mesta Ijúfmeti. Greininni fylgdi
mynd af körfu, sem í vor.n 20
silungar og vega beir hér um
bil 2 kg. I Bandaríkiurmm e1'
silungurinn seldur fyrir tvo
dollara pr. kíló.
Fræðsluferð í grasa-
fræði n. k. sunnu-
dag
Hið íslenzka NÁTTÚRW
FRÆÐIFÉLAG gengst fyr
ir fræðsluferð í grasafræði næst
komandi sunnudag, 3. sept.
Farið verður upp í Kjóe.
Verða þar skoðuð grös og plönt
ur, og verða menn með í för~
inni til leiðbeiningar um þau
efni. Nokkur undanfarin ár hef
ir félagið efní til slíkra fræðsltt
ferða og er þetta önnur ferðin
á þessu ári.
Lagt verður af stað á sunnu-
dagsmorguninn kl. 8 með áætl-
unarbifreiðum frá Bifreiðastöð
Reykjavíkur. Væntanlegir þátt
takendur í förinni geta fengið
nánari upplýsingar í síma 586®
og 5487.
Ný bófc:
Spænsk málfræði eflir
Þórhall Þorgilsson
NÝLEGA er kominn úi
Spænsk málfræði eftir Þór
hall Þorgilsson magister, og er
hún aðallega ætluð fyrir nem
endur í framhaldsskólum. Er
þetta allýtarleg kennslubók i
þessum fræðum, svo sem vænta
má eftir fyrri kennslubókum
Þórhalls í rómönskum málum.
Fyrri bækur Þórhalls eru,
sem kunnugt er, Kennslubók í
spænsku, með samtalskoflum,
verzlunarbréfum og orðasafni,
ítölsk málfræði. Ágrip, ítalsk-
íslenzkir samtalskaflar og mál-
fræðiæfingar, ítalskir lestrar-
kaflar, með ítalsk-íslenzku orða
safni.
Þá er í prenntun Spænsk lestr
arbók eftir Þórhall. í bók þeirri.
verða textar með skýringum til
notkunar við kennslu í spænskri
málsögu og bókmenntum. Enn
fremur er í undirbúningi Bók-
menntasaga Suðurlanda hjá
sama höfundi.
Slræflifairuar á Iveimur leiS-
Ekki hægt a® kalda ferH&sm áfram um Séi-
veili og NJálsgö® vegna hráeiíyskerts
VEGNA DEILU olíufélag-
anna við Verkamannafélag
ið Dagsbrún yerða .strætisvagn
ar á tvehnur leiðum innanbæj-
ar að hætta frá og með deginum
í dag.
Þetta stafar af því að nokkrir
strætisvagnanna ganga fyrir hrá
olíu, en hún er ekki fáanleg,
þar sem Nafta, sem eitt hefir
gert samninga við Dagsbrún,
selur ekki hráoiíu, heldnr að-
eins bensín. Bensín afgreiðii’
Nafta hins vegar til bifreiðanna
og er þvi hægt að halda áfram
rekstri þeirra yagna, sem
ganga fyrir bensíni.
Það eru ferðirnar um Njáls-
'götu og Sólvelli, sem leggjast
niður meðan á deilunni stendur.
Hins vegar er það ekki rétt,
sem stóð í einu blaði í gær að
ferðirnar til Lögbergs myndi
einnig hætta, en það mun að lík
indum draga úr þeim. Á þess
ari leið hafa verið tveir vagnar
en nú verður aðeins einn vagn.
á leiðínni.
Forstjóri strætisvagnanna
sneri sér til stjórnar Dagsbrún-
ar og spurðist fyrir um mögu-
leika fyrir því. áð félagið gæfi
undanþágu frá vinnustöðvun-
inni. hvað snerti afhendingu hrá
oiíu handa strætisvögnunum.
Stjórn Dagsbrúnar gaf strax
þau svör að hún teldi ólíklegt
að hægt yrði að veita slíka und
anþágu og á fundi sínum £
fyrrakvöld ræddi hún málið.
Var það úr að beiðnínni var
neitað, enda liggja margar und
anþágubeiðnir fyrir hjá félag-
inu og það er erfitt að gera upp
á mílli þeirra.