Alþýðublaðið - 09.09.1944, Page 3

Laugawiagur 9. sept. 1944
ALbVÐUBLÁÐIÐ
Konan f þriðja ríkinu
ÞÓTT undarlegt megi virð-
ast, hafa þýzkar konur, sem
eiga verulegan þátt í vexti og
viðgangi nazismans í blindu
ofstæki sínu, sætt ólíkt verri
kjörum en konur lýðræðis-
ríkjanna. Hitler og ráðgjafar
hans unnu að því allt frá
valdatökunni árið 1933 að
svipta konur þeim réttindum
og hagsbótum, sem höfðu
unnizt í áratuga baráttu, —
þeim hefur raunverulega
verið skipað í óæðri bekk í
þjóðskipulagi þriðja ríkisins.
Þýzkar konur höfðu öðlazt
þær réttarbætur, að geta
gegnt opinberum embættum,
eins og talið er sjálfsagt í sið-
uðum löndum, en þetta braut
algerlega í bága við hug-
myndir nazista um stöðu
konunnar, því þurfti að
breyta.
VIÐ Ríkisþingskosningarnar í
Þýzkalandi árið 1930 voru 37
konur kjörnar til þingsetu. 3
árum síðar var konum bann-
að að hafa á hendi opinber
embætti. Öll kvenfélög voru
látin hætta starfsemi sinni, en
í stað þeirra kom félagsskap-
urinn „Deutsche Frauen-
schaft,“ sem miðaði að því —
„að vekja og glæða viljann til
þess að koma upp stórum
fjölskyldum“ og má væntan-
lega slcoða stefnuskrá þessa
félagsskapar með hliðsjón af
vaxandi þörf hins nazistíska
leirbákns fyrir nægilegt fall-
byssufóður.
í RÆÐU, sem Hitler flutti á
einhvers konar landsfundi
•þýzkra kvenna í sambandi
við ársþing nazistaflökksins í
Niirnberg fyrir réttum 10 ár-
um síðan, 8. sept. 1934, lýsti
hann nokkuð hlutverki kon-
unnar í þriðja ríkinu, er hann
sagði: „Við álítum það ekki
rétt, að konan eigi að troðast
inn í heim karlmannsins. —
Hennar heimur er eiginmað-
ur hennar, f jölskylda hennar,
börn hennar og hús hennar.
Við national-sósíalistar höfum
árum saman mótmælt af-
skiptum konunnar af stjórn-
málum.“ Síðan hófust nazistar
handa um að takmarka að-
gang kvenna að háskólum. —
Þúsundum kvenna var bolað
úr iðnaðinum til þess að leyfa
brúnstökkum Hitlers að kom-
ast að, en öllum heilbrigðum
„aríum“ bauðst styrkur til
stofnunar hjónabands.
EN SVO KOM það á daginn, að
hernaðarvél Hitlers gat ekki
verið án kvennanna í iðnað-
inum og hinar hugnæmu
lýsingar nazista á konunni,
sem hefði aftur komizt á rétta
hillu í lífinu, þar sem hún
gæti helgað manni sínum og
börnum alla krafta sína, —
urðu að fáránlegum skrípa-
leik. Hin óhugnanlega Grótta
kvörn nazismans mól nótt og
nýtan dag og aftur stóðu
konurnar við aflinn og börðu
járnið í fallbyssur Görings.
Nú mun marga þýzku kon-
una iðra þess, að hún fól
villimennsku nazismans fram
tíð barna sinna.
VoDnahlé ví
Búlgarar gefasf upp:
slríð við
veria,
Úr leik.
Þetta er Gunther von Kluge marskálkur (til hægri), er
stjórnaði þýzku herjunum í Norðvestur-Frakklandi eftir áð
von Rundstedt hafði verið vikið frá. Er myndin tekin er
hann var að ræða við annan herforingja einhvers staðar
á Ermarsundsströnd. Nú berast þær fregnir að Model hers-
höfðingi hafi tekið við af von Kluge, sem er sagður hafa
' framið sjálfsmorð.
Vesf&arvígsfö&varnár:
Hersvaifir bandamasiBia sfrepa
SVierBsi Pattens mæta liarðsiaííció mótspyrny
á EVIetz-^lancy svæÖÍEMs.
BANDAMENN haida áfram sóknaraðgerðum i Belgíu og hafa
þegar flutt mikið af vélknúnum hergögnxun yfir Alberts-
skurðinn. Sumar sveitirnar hafa sótt fram um 8 km. frá skurðin-
um. Þær eiga nú ófarna um 35 km. frá landamærum Þýzka-
lands. Þá hafa þær farið yfir Meuse hjá Namur og sækja í átt-
ina til Luxemburg. Úti við ströndina kreppir æ meir að Þjóð-
verjum, bæði í Belgíu og Frakklandi. Borgin Dixmude, suður
af Ostende er á valdi brezkra hersveita. Miklar loftárásir voru
gerðar á Le Havre, þar sem Þjóðverjar verjast af mikilli hörku.
Bandamonn og Þj6S-
GÆR hófust skipti á þýzk-
um stríðsföngum og föng-
um frá löndum bandamanna í
Gautaborg, ,undir stjórn
sænska Rauðakrossins. Að þessu
sinni er um að ræða 5000
særða liermenn og óbreytta
borgara, þar á meðal Þjóðverja,
sem hafa verið í haldi á eyj-
unni Man. Þýzku fangarnir
komu til Gautaborgar með
sænska bafskipinu „Grips-
holm“, en fangar frá löndum
bandamanna komu með járn-
brautarlest frá Þýzkalandi.
(Frá sænska sendiráðinu).
BRIETAR gerðu loftárás á' flug
völlinn viið Esbjerg fyrir
nokkru. Flugvélaskýlið var
sprengt í loft upp, einn mat-
skáli Þjóðverja og nokkrir her-
mannaskálar. 5 flugvélar, sem
sátu á vellinum, eyðilögðust.
* Aðstaða lyfa 15. þýzka hers-
ins, sem er við Scheldeósa —
versnar dag frá degi og reyna
þær með öllu móti að komast
yfir fljótið til meginlands Hol-
lands, en þær tilraunir bera
lítinn árangur, enda balda
Bretar uppi sífelldum loftárás
um á ferjur Þjóðverja og
pramma. Setulið Þjóðverja er í
hinni mestu úlfakreppu, þar
sem Bretar eru komnir að sjó
báðum megin borgarinnar. —
Þykir sýnt, að það muni gef-
ast upp þá og þegar.
Þjóðverjar láta undan síga
hægt og bítandi milli Nancy
og Metz, en Patton stefnir
herjum sínum í áttina til Saar
héraðs. Eisenhower kom til
Parísar í gær í annað skipti
síðan borgin gekk Þjóðverjum
\ir greipum og var honum á-
kaft fagnað. Hann færði París-
arbúum að gjöf fagran skjöld
til minningar um frelsun borg-
arinnar og verður skjöldurinn
greyptur á gröf óþekkta her-
mannsins í sigurboganum í
París.
Bandamen tóku Liége í Ðelgíu
í gær.
Rússar fóru í gærmorgun yfir búlgörsku
landamærin á breiðu svæði.
Búlgarar hefja þegar í staÖ vopnahlés-
umræðyr vió Bússa.
Wíar neita stríðs-
glæpamönnum um
landvisl.
O ÚLGARAR hafa átt í stríði við Þjóðverja síðan kl. 6 í
•““* gærkveldi. Var þetta tilkynnt formlega í útvarpi frá
Sofia og sagt að til þess lægju mikilvægar, hernaðarlegar á-
stæður. Samtímis voru Búlgarar hvattir til þess, að veita
ekki viðnám rússneskum herjum, sem hefðu farið inn í land-
ið.
Rússar tilkynntu í Moskvaútvarpinu í gær, að þar eð
Búlgarar hefðu sagt Þjóðverjum stríð á hendur og fallizt á
ýmsar kröfur Rússa, gætu Búigarar byrjað umræður um
vopnahlé og er 'búizt við búlgarskri sendinefnd til Moskva
næstu daga. Rússneskur her undir stjórn Tolbukins fór yfir
landamæri Búlgaríu í gærmorgun, allt frá Giurgiu til Svarta-
hafs og sumar sveitir hans voru komnar 50—60 km. inn í
landið er síðast fréttist og tekið hafnarborgina Varna við
Svartahaf og Ruschuk, gegnt Giurgiu. ’ Tolbukin hershöfð-
ingi birti ávarp til Búlgara og kvaðst vera kominn inn í
landið til þess eins að sigrast á Þjóðverjum.
■ í
~ ' * Búlgaría hefir verið lýst í
hernaðarástand. Yfirmaður her
foringjaráðsins hefir vérið vik-
ið úr embætti, fasistafélög ver-
ið bönnuð, pólitískum föngum
sleppt úr haldi og mannrétt-
indi samkvæmt lýðræðisregl-
um látin ganga í gildi á ný.
Rússar hafa ekki mætt neinni
mótspyrnu í Búlgafíu og balda
áfram förinni yfir landið.
KRÖFUR TOLBUKINS
Tolbukin hershöfðingi setti
fram þær kröfur, meðal annars,
á hendur Búlgörum, að þeir
kyrrsettu öll þýzk skip í búlg-
örskum höifnum og fengju þau
í hendur Rússum og slepptu öll
um hermönnum banda-
manna, sem eru í haldi í land-
inu. Þá lýsti hann yfir því, aó
hann færi ekki með ófrið á hend
Ur Búlgörum, heldur vekti það
eitt fyrir sér að sigrast á Þjóð- .
verjum.
í STYRJÖLD VIÐ 3 STÓR-
VELDI
I London er vakin athygli á
því, að eins og er, eru Búlgarar
í styrjöld við þrjú stórveldi,
Bretland, Bandaríkin og Rúss-
land, þar til vopnahlésskilmál
ar Búlgara og Rússa hafa verið
undirritaðir Talið er víst, að lít
ill hluti þýzka setuliðsins í
Grikklandi komizt undan, þar
eð aðstaða þeirra á Balkan-
hefir stórum versnað við þessa
síðustu atburði. Um það bil %
hlutar setuliðsins í Grikklandi
voru Búlgarar.
ri USTAV MÖLLER, félags-
málaráðherra Svía til-
kynnti fyrir nokkru, að Svíar
myndu ekki leyfa landvist
stríðsglæpamönnum og föður-
landssvikurum og ef slíkir
menn kæmust yfir landamær-
in sænsku, yrðu þeir sendir
heim aftur.
Fréttastofa „Norsk Telegram
byraa“ í London hefir í tilefni
af þessu átt tal við Terje Wold,
dómsmálaráðherra norsku
stjórnarinnar í London, en hann
hefir mjög látið til sín taka um,
hvernig fara skuli með stríðs-
glæpamenn og ritað margar
greinar og flutt erindi um þessi
mál. Wold dómsmálaráðherra
sagði meðal annars:
„Tilkynning Möllers, félags-
málaráðherra Svía hefir glatt
mig mikið. Á þessum árum, er
Noregur hefir verið hertekinn
og átt í styrjöld og norska þjóð
in hefir þolað raunir, réttar-
brot og ógnir af hálfu nazist-
ískra stríðsglæpamanna og svik
ara, hefir það haft mjög mikla
þýðingu fyrir þjóð okkar í bar-
áttu hennar, að Svíar hafa get-
að haldið á lofti þeim grund-
vallarréttarreglum og varð-
veitt persónulegt frelsi og örygi
sem er svo mikilvægt fyrir sam
eiginlegan, norrænan menning
ararf okkar. Ekkert bindur nor
rænu þjóðirnar taustari bönd-
um en sameiginleg skoðun okk-
ar á lögum og rétti og hin ör-
ugga trú, sem þjóðir okkar hafa
á því, að við stöndum saman
þegar um það er að ræða, að
glæpamennimir hljóti verð-
skuldaða refsingu. Og að það
verði er nauðsynlegt fyrir fram
tíð þjóða okkar og fyrir þá sam
vinnu, sem verður að taka upp
á ný, þegar Noregur er frjáls
á ný. Ummæli sænska félags-
málaráðherrans eru þess vegna
í fyllsta samræmi við sameig-
inlegar réttarhugmyndir okkar.
Og það er í samræmi við þessa
Frh. á 7. síðu