Alþýðublaðið - 14.02.1945, Side 3

Miðviknðágtir 14. febníar 1945
Hja Ehrenburg
Á SUNNUDAGINN var birt-
ist í „Þjóðviljanum all-löng
grein eftir rússneska rithöf-
undinn og blaðamanninn,
IIja Ehrenburg um Rússland
og Frakkland og ber hið
glæsilega nafn „Sagan hefir
tengt okkur saman“. Grein
þessi er að ýmsu leyti at-
hyglisverð, því hún gefur
sæmilega glögga hugmynd
um, hvernig kommúnistar
reyna að trufla dómgreind
almennings
EHRENBURG þessi hefir ritað
fjölmargar greinar í .rúss-
nesk blöð og tímarit, er hafa
verið þýddar á ýmis tungu
mál og allmargar þeirra hafa
sem sagt birtzt í „Þjóðviljan
um“. Þær eru oft næsta hroll
kendar, greinar Ehrenburgs,
þar er talað um blóð, morð
og hryðjuverk í svo til hverri
málsgrein, hann virðist hafa
yndi af því að vaða í blóði og
ræða um óþverrann sem ítar
legast. Þess á milli ræðir
hann um lítil börn, grátandi
mæður og menningarverð-
mæti, svona til þess að draga
úr hinni sjúklegu tilhneig-
ingu sinni til þess að lýsa
blóðbaði og óskaplegum
hry ðj u verkum.
Á EINUM STAÐ í grein þessari
er meðal annars komizt svo
að orði: „Á þessum ömurlegu
árum börðumst við (Rússar)
þögulir og óðum í blóði í
kné.“ Hér er átt við tíma-
bilið frá því er Frakkland
gafst upp í iúní 1940 og vænt
anlega þar til Þjóðverjar
voru hraktir þaðan í sumar.
EN ER þetta nú svo? Nei, það
er ekki rétt. Meðan Frakk-
landi var að blæða út hina
dapurlegu vormánuði 1940
sátu Rússar aðgerðarlausir,
éins og allir mega muna, því
að Rússar hófu ekki þátttöku
í stríðinu fyrr en 22. júní
1941, er Þjóðverjar réðust á
þá, eins og alkunna er. Og
nokkru síðar í greininni
leyfir Ehrenburg sér að
segja: ,,En við vorum aldrei
í vafa og við héldum áfram
að berjast við Þjóðverja. —
Við vissum, að Frakkland
var með okkur.“
LÁTUM SVO VERA, að Rúss-
ar hafi vitað, að Frakkar voru
með þeim. Það er vafalaust
rétt. En — hvernig gátu
Frakkar vitað, að Rússar
væru með þeim, hina sól-
heitu júnídaga árið 1940 þeg
ar hrokafullar hersveitir
Rundstedts héldu inn í Par-
ís? Voru Rússar þá að „berj-
ast þögulir í blóði upp í kné“
fyrir sameiginlegum málstað
Frakka og Rússa? Ónei. Þá
var beðið átekta og sáttmáli
þeirra Molotovs og Ribben-
■ trops enn í gildi. Það er meira
að segja mikið vafamálmál,
hvort Frakkar hefðu verið
sigraðir 1940 ef Þjóðverjar
hefðu orðið að berjast á
- i tvennum vígstöðvum allt frá
| byrjun.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Frá Noregi:
Budapest
Mynd þessi er frá Budapest, hinni fögru Dónárborg. Má meðal annars sjá tvær hengibrýr yfir
fljótið en í baksýn má greina hina fornu konungs höll. Fyrir stríð bjuggu um 1 milljón manna í
borginni og var hún mikilvæg samgöngumiðstöð og lágu um hana margar járnbrautir, en flutn-
ingar voru eins og kunnugt er, miklir um borgina- á Dóná.
Búdanest er nú öll á valdi Rússa
Pólska sSjórnin í Lon
don gelur ekki
faliizt á samþykkt
ir Krímráðstefn-
unnar um Pólland
Yfirlýsing gefin
út gær
"13 ÓLSKA stjórnin í London
gaf í gær út yfirlýsingu,
þar sem hún tilkynnti, að hún
gæti ekki fallizt á skipan þá,
sem hinir „þrír stóru“ gerðu
um austurlandamæri Póllands
nýja stjórn Póllands, á Krím
ráðstefnunni.
Tóku hana í gær eftir sex vikna umsál og alls
159 þúsund fanga
GEogau í Slésíu er nú umkring
T GÆR VAR TILKYNNT í MOSKVA, að Budapest, höf-
■■• borg Ungverjalands væri nú með öllu á valdi Rússa eft-
ir 6 vikna umsát. Var þetta tilkynnt í dagskipan, sem Stal-
in gaf út, og stíluð var til íhershöfðingjanna Malinovskys og
Tolbukins. Samtals hafa Rússar tekið um 159 þúsund fanga
í bardögunum um borgina, sem oft hafa verið mjög harðir.
Yfirmaður setuliðs Þjóðverja var einnig handtekinn, ásamt
herforingjaráði sínu.
Það voru 2. Ukrainuber Tolbukins og 3. Ukrainuher
Malinovskys, sem tóku borgina míéð áhlaupi, eða' réttara
sagt þau hverfi borgarhlutans Buda, sém enn var á vaidi
Þjóðverja, en lan'gt er síðan Rússar náðu Pest, hinum borg-
arhiutanum á vald sit:t. Héfur umsátin nú staðið í sex vikur.
„Mildi" sljórnarvald-
anna ekkert veikleika
merki segir Gestapo-
böðullinn Fehlis
AFUNDINUM k föstudag-
inn, sem blaðamenn voru
boðaðir á í Oslo til þess að fá
vitneskju og skýrslu um morð
in á Norðmönnunum 34, sem
áður hefur verið getið og Feh
lis Gestapoforingi boðaði nýjar
aftökur, var Jonas Lie einnig
viðstaddur, svo og fréttastjóri
Quislings, Beggerud að nafni,
en hann er fyrrverandi smíða-
kennari. Það var lögð rík á-
'herzlu á, að stjórnarvöldin'
myndu grípa til hinna alvarleg
ustu ráðstafana, þar á meðal
líflátsdóma til þess að koma í
veg fyrir skemmdarverk, morð
á njósnurum Quislings og þess
háttar. Var því bætt við, að ekki
mætti s k o ð a ,,mildi“ þá, er
stjórnarvöldin hefðu sýnt til
þessa sem veikleikamerki.
Báðir ofbeldismennirnir, Feh
lis og Jonas Lie, voru einkenn-
isklæddir við þetta tækifæri.
Fehlis var stuttorður og talaði
hranalega „í hörkúlegum her-
mannatón“, eins og segir í frétt
um frá Oslo um þetta.
Sænsk blöð skýra frá því, að
aftökurnar hafi vakið mikla
sorg' í borginni og ugg með
mönnum. Fjölskyldur fjögurra
þeirra, sem teknir voru af lífi
vissu ekkert um það, fyrr en
þær lásu það í dagblöðunum
daginn eftir.
(Frá norska blaðafulltrúanum).
ÞJÓÐVERJAR halda áfram
að hörfa suður á hóginn í Norð
ur-Noregi. Er, talið að þeir
muni ætla að fara frá Narvik
og hafa langar flutningalestir
sézt á vegum þaðan til Mosjö-
en.
Vesturvígstöðvarnar:
Bandamenn hrinda sjö hörðum gagn-
árásum Þjóðverja á einum sólarhling
5000 fangar teknir síðan sóknin hófst
ÞJÓÐVERJAR hafa gert hvert gagnáhlaupið af öðru á stöðvar
bandamanna nyrzt á vesturvígstöðvunum undangenginn
sólarhring, en þeim var öllum hrundið. Við Reichswald varð
bandamönnum vel ágengt og þeir sækja fram frá Cleve til Goch,
en mótspyrna Þjóðverja er víðast hvar hörð. Bandamenn hafa
tekið 5000 fanga milli Maas og Rínar síðan sóknin hófst.
Þegar gefin var út tilkynning
in um Krímráðstefnuna var
þess getið, að pólsku stjórninni
í London hefði verið tilkynntar
ráðagerðir hinna þriggja stór-
velda um Póllandsmálin, áður
en þær voru birtar opinberlega.
Þá var sagt í útvarpi frá
Stokkhólmi fyrir hádegið í gær,
að í gærmorgun hefði pólska
stjórnin í London komið saman
á fund til þess að taka afstöðu
um ákvarðanir Krímráðstefn-
unnar og hefir nú yfirlýsing
hennar varðandi þessi mál ver
ið birt, eins og að framan get-
ur.
Norskir föðurlandsvin
ir sigla 11 dráltarbát-
um og 1 björgunar-
skipi fil Svíþjóðar
FRÁ Svíþjóð hafa borizt
fregnir um mikið og djarf
legt afrek, sem norskir frelsis-
íYh. á 6. sáöu
í dagskipan Stalins er Buda-
pest meðal annars lýst svo, að
hún hafi verið mjög mikilvæg
varnar og samgöngustöð Þjóð
verja á leið Rússa t'il Vínar-
borgar.
Búdapest mun hafa verið 12.
mesta höfuðborg Evrópu með
um 1 milljón íbúa fyrir stríð,
en undanfarið hefir verið mik
ið aðstreymi fólks þangað, svo
talið er, að þar hafi verið allt
að 2 milljónir manna, er Rússar
náðu henni á vald sitt.
Þjóðverjar liöfðu áður til-
kynnt í útvarpi sínu, að þeir
hefðu yfirgefið borgina sakir
matvælaskorts en tilkynntu
jafnframj, að meginher þeirra
hafi náð að rjúfa hring þann,
er Rússar höfðu slegið um borg
ina og komizt til þýzka hers-
ins utan borgarinnar. Gera Þjóð
verjar að venju heldur lítið úr
missi Budapest, enda þótt þeir
hafi lengi haldið uppi skæðum
ahlaupum úr vestri til þess að
reyna að koma hinu aðþrengda
setuliði sínu til hjálpar.
Bardagar höfðu verið mjög
harðir og vörðu Þjóðverjar
Framfa. á 6. síðu.
Hersveitir Breta og Kanada-
manna hafa hrundið 7 öflugum
gagnárásum Þjóðverja. Tefldu
Þjóðverjar fram úrvalsliði. 7—
8 fallhlífarherfylkjum og bryn
sveitum, en allt kom fyrir ekki.
Bandamenn halda áfram sókn-
inni, en fara hægt yfir. Það er
nú tilkynnt að um % af liði
þandamanna á þessu bardaga-
svæði séu frá Bretlandi, hinir
j eru Kanadamenn.
! Víða á vígstöðvunum eru
bleytur miklar og vatnselgur,
einkum þar sem Kanadamenn
sækja fram og hafa þeir orðið
að flytja lið sitt og hergögn
með ýmislegum farartækjum
eins og til dæmis skriðdrekum,
sem geta farið bæði á láði og
legi.