Alþýðublaðið - 13.03.1945, Blaðsíða 6

« ... ALÞYPUBLAÐIO
Krímráðsfefnan
Myndin sýnir Stalin og Roosevelt á ráðstefnunni í Yalta á Krím
þar sem svo margar mikilvægar ákvarðanir voru teknar um
lokaþátt stríðsins gegn Þýzkalandd og um viðreisnarstarfið að
stríðinu loknu. .
Þaðr sem ég sá á Grikklandi
Framh. af. 5. síðu
Öðru máli gegnir víðast hvar
amnarsstaðar í Grikkiandi. Ný
lega varð ég enskum varð
flokki samferða til námubæjar
ins Lavri.on. 1 þessum bæ hef
ur verið unnið silfur og blý í
háa herrans tíð. í venksmiðjun
um starfa samtais um 85 mannis.
Hálft sjötta þús. manns lifa á
matarskömmtun o.g hjálp Rauða
krossins, — og þriðjungi þessa
fólks er gjörsamlega ókleyft að
borga jafnvel hið lág'a verð sem
Rauði krossin heffur á vöruteg
undunum. Helztu fæðuteg-undir
íbúa Lovrion eru: brauð, baun
ir og ýmsir niðursoðmr ávextir.
Borgarstjórinn gaf mér örlítla
sikýrningu á því, hvernig lífið
í iborginni er og hvaða störf eiu
í hiöndium þeirra, sem völdin
hafa. Ennþá hefur bæjarráðið
mest að isegja, enda þótt það
hafi hiaft verkamennina kaup
laust í þjiónustu sinni síðan Þjóð
verjarnir voru hraktir úr þess
um landshiluta í oiktóber síðast
liðnum. Bæjarráðið sá sór ekki
fært að Qláta stanfrækja vinnu
vélarn'ar við hiöfnina og segja
má, að atvinnuKíið þar sé lítið
igka^ilegra en í verksmxðjunum.
Eg álykítaði af ýmsu, að hin
raunverulegu yfinvöld í Lavrion
væri fimm manna nefnd, sem
var á vegum Rauða krossins
og sá um matvælaúthlutunina
en að ýsmu leyti hafði í hönd
um isiínum 'iöggæzlu og úrslita
varld í mlálum. Það eru tóJf ár
síðgn laiLmennar kosningar til
bæjarstjórnar hafa farið fram í
Lavrion. Metaxas einræðisherra
slkipaði borgarstjóran'n eftir eig
in geðþótta. Sömuleiðis var
harnn vanur að ráða sjálfur vali
rá'ðherráinna lí ráðuneyti. slínu.
En meðan á borgarastyrjöld
inni, stóð komu ELAS menn
ffylgiismaimni sínum í borgar
stj,óraemlbættið og iétu hrópa
natfn hjains iog virðingarstöðu á
götum úti til þess að fá lýðinn
til fylgis við 'þá ráðagerð. Nú
hefur aftur komizt til valda sá
borgarstjórf, isem síðastur stjórn
aði í vaidaitííð nazistan.na. Aitur
á móti má búast við því að inn
am síkamims fari fram aknenn
ar kosningar. Lavrion er ein
þekr'a grísku borga, sem hafa
kjörskrá. Margar Iþe rra hafa
orðið fyrk því, að öll skjöl og
skiirnki haf.a orðið eldi að bráð
og verður atftur að semja nýjar
kjörs<k(nár éður en ikoimingar
tfara fram og þjóðaratkvæði um
íkonuingBstj ómina.
íÞtvá miður er ekki hægt að
segja að ævi og kjör grískra
barnia hatfi batnað að ráði undan
ffama mláamði. Yngstu börnin
eru látin fá skammt af mjólkur
duíti og sykri, en eldri börnin
eru undir umsjá etftklits'konu
einnar, frú Bremmer að nafni,
sem e,r belgíisk, og hefur hún út
hlutað eflJdri börmunum fæði og
stotf nsett almenningse] dhús.
Fylgdarmaður minn fór þeim
or-ðumi um hana, að hún hefði
tekið börnin að sér og annist
þau eins og ungamóðirin kjúkl
inga sína. Reyndar hafði al
mennimgur ekki mjög mikið á
lit á henni til að . byrja með og
eimir jafnvel eftir af því enn
þá. Hún va,r gifft verksmiðju
-stjóra, irfkum munni. sam fólk
inu var í nöp við. Og þegar
E. L. A. 'S. menn létu til sín taka
varð hún að tflýja Aþenu.
*
Hvaryetna þ>a.r sern ég fór,
sá ég tötraleg börn standa með
fram vegunum og mæna á bif
reiðina, isem ég sat í. þegar hún
fór framíhjá þeim. Fiest þeirra
voru auðisijálega háigerðir eða
a.l gjöiúr fiækingar og báru með
sér, að þau liðu hverskyns skort
og örbirgð. Berfætt og tötr-
um klædd stóðu þau á bitr-
um úorðanivindi úti á víðavangi.
Ég sá, að þrátt fyrir það þótt
brezki herinn hafi óneitanlega
. veitt hjálp í viðlögum og sé fær
um að bæla úr mestu neyðinni,
■helfur gleymzt að *;já bornunum
fyrir skórn. 2 Grikklandi vant
ar milljónir manna nauðsynleg
asta tfatnað og er ástandið í þeim
efnum einna verst í Lavrion og
næsta umhverfi hennar.
Reyndar er það svo, að Rauða
krossins er mest þörf í stærri
borgum og bæjum. en síður í
smáþorpum og sveitum, Sveit
irnar og sveitaþorpm eru, þeg
ar á allt er litið, þsir staðir þar
sem ,bezt er að lifa í Grikklandi
nú á tímum. I sjávarþorpum
þróast aftur á móti hverskonar
óáran og verknaðir í trássi við
lög og reglur. Eins og vitað er,
•eru samgöngur siæmar, og sum
ir staðir eru svo að segja ein
angraðir. Starísmenn Rauða
kroisisins fara fótgangandi lang
ar 'leiðir oq uxar þeirra draga
kerrur með birgðum til nauð
staddra í hinum ýmsu lands-
hlutum ,og þó eru til ýmsir stað
ir, sem eru svo algjörlega uian
við samgöngur, að þangað er
íæplaga hægt að komast aema
fyrir fótgangandi menn.
J
(Niðurlag á morgun).
Allt í lagi, lagsi,
revyan, verður sýnd í kvöld kl.
8. Aðgöngumiðar verða seldir ffá
kl. 2 í dag.
Heil skipshöfn svarar rrpoka-
manni” Þjóðviljans
Mótmælir haröiega rógi hans um Vilhjálm
Árnason skipstjóVa
Alþýðublaðinu hefur bor-
izt eftirfarandi frá skips-
höfninni á b.v. Venus:
VIÐ undirritaðir biðjum
yður vinsámlegast að birta
eftirfarandi ’grein:
Eftir að hafa lesið hinar sví-
virðilegu greinar Hákonar Jón-
assonar í Þjóðviljanum, um
skipstjórann á ,,Venus“, Vil-
hjálm Árnason, þá getum við
ekki látið hjá líða að mótmæla
þeim rógi, sem þar kemur fram,
þó ökkur sé ljóst að níðskrifin
um Vilhjálm missi marks hjá
sjómannastéttinni og hjá þeim,
sem þekkja hann, þá munu vera
margir er lesið hafa þéssi skrif,
sem e'k-ki þekkja Vilhjálm né
greinarhöfund.
Uppistaðan í greinum þess-
u.m er, að Vilhjálmur stofni
skipshöfn og skipi í hættu með
óvarkárni. Hann sé kjarklaus
og kunni ekki til verka um borð
í skipinu. Við skipverjar á
„Venus“, sem sumir höfum ver
ið hjá honum allt að sextán ár-
um, og margir árum saman, lýs
um það tilhæfulaust slúður, að
Vilhjálmur Árnason stofni skips
höfn og skipi í hættu með óvar
tfærni. Kjarkleysi höfum við
ekki orðið varir við hjá honum,
'heldur hið gagnstæða.
Að hann kunni ekki til verka,
mun bezt afsannað með eftir-
farandi:
Hann hefur ávalt verið með
aflahæstu skipstjórum togara-
fiotans, og undafarin tvö ár hef
ur hann hatft met í sölu afla,
miðað við úthaldstíma. Hann
hefur látið sér einkar ant um að
vanda meðferð aflans, enda
hafa skip þau, er hann hefur
stjórnað haft orð á sér fyrir að
flytja góðan fisk á markað er-
lendis. Furðulítið gerir Hákon
úr sjómönnum ef hann telur
þá þær mannleysur að þeir þori
ekki að krefjast skoðunar eins
og lög standa til, þótt þeim sé
kunnugt um, að senda eigi þá
út á ósjófæru skipi.
Okkur er af langri viðkynn-
ingu vel kunnugt um dreng-
lyndi Vilhjálms og dugnað. Sem
dæmi um hvern hug skipshöfn
hans ber til hans er, að þegar
hann varð fertugur, sendi hún
honum fagurt málverk eftir
Ásgrím Jónsson, og þegar hann
átti fimmtán ára skipsstjóra-
afmæli gáfu þeir skipverjar
hans, sem höfðu verið með hon
um árum saman áletrað gullúr.
Okkur er kunnugt um að skip-
rúm hjá Vilhjálmi hefur verið
mjög eftirsótt, og hafa menn
hvergi talið hag sínum betur
borgið en einmitt hjá 'honum,
vegna dugnaðar hans og afl|-
bragða. Má Hákon sjálfum sér
um kenna, að framkoma hans
var á þann veg, að hann glataði
skipsrúmi hjá Vilhjiálmi, sem
hann þó hafði um nokkurra ára
skeið.
B.v. Venus 10. marz 1945.
Andrés Andrésson, Þorsteinn
Eyjólfsson, Árni _ Sigurðsson,
Jón Sigurðsson. Óskar Árna-
son, Húbert Ágústsson, Sigurð-
ur V. Stefánsson, Guðm. Á. J.
Þórðarson, Ragnar Þórðarson,
Sótfus Hálfdánarson, Óskar Jóns
son, Þórarinn Kristinsson, Eð-
vald Eyjólfsson, Hannes Magn-
ússon, Ragnar Guðmundsson,
sMagnús Ólafsson, Eyjólfur Guð
jónsson, Guðbjartur Guðmunds
son, Björn Bergvinsson, Óskar
Guðfinnsson, Kristinn Steffáns-
son, Þórhallur Snjólfsson, Þor-
valdur Ólafsson, Ágúst Stefáns
son, Gísli Sigursson, Haukur
Sigurðsson, Sigurður Jónsson,
Helgi Magnússon, Sverrir Er-
lendsson.
Menniaskélaleikurinn
Frh. af 4. síðu.
dýrkunina, sparkað í skriðdýrs
eðlið og stigið ofan á líkþornin
á hégómaskapnum, gefur hann
sjálfum sér olnbogaskot í síð-
una, því hvað haldið þið að
komi á daginn þetta er þá svo
sem enginn landshornamaður
og ómerkilegur hrossaprangari,
eins og maður var farinn að
hugsa. Nei, þetta er næstum því
prins í dularklæðum, sem á sand
af skeiðum og grúa af göfflum',
hrúgur af hnífum og dómadags
feikn af dúkum, að viðbættum
fjölda vagna og veitingahúsa.
Þar við 'bætist að hann er hers-
höfðingi að nafnbót með 4 heið
ursmerki fyrir hetjulega fram-
göngu. Auk alls þessa er pilt-
urinn að eigin sögn ólæknandi
rómantískur, svo að þetta „étur
nú hvað annað upp.“
Andstæðing hans og and-
stæðu, hetjuna Sergius lék Stef
án Hilmarsson. Gerði hann hlut
verki sínu mjög sæmileg skil,
en þar sem 7 sálir áttu að rúm
ast í einum, ekki risastórum Idk
ama, er ekki að undra þó leik-
urinn vildi vei\)a dálítið sundur
laus.
Hulda Valtýsdóttir iék hina
rómatísku aðalsmær, vel og lið
lega, auk þess sem hún er gædd
þeim aðlaðandi þokka um vaxt
arlag og útlit, sem æskunni
einni er gefinn, en hvergi er
til sölu, ekki einu sinni hjá lagn
asta Kfstykkjasaumara eða fegr
unarsérfræðing.
Veraldarvitið og manhþekk-
inguna fékk svo þjónustustúlk
an Louka og notaði til að setja
snarvölihn á hetjuna Sergius.
ílana lék Snjólaug Sveinsdóttir.
Útlit hennar kom einkar vel
heim við hugmyndir okkar um
þjóðir Balkansskaga og mörg
triði tókust prýðilega hjá ihenni.
En Louka litla hefði ekki nema
gott af að lesa svolítið upp —
og læra betur, þá vex ldka ör-
ygg'ð.
Eiltfhvert bezta gerfið 4 leikn
um var gerfi skriðdýrsins Nic-
ola, sem Bragi Guðmundisson
fór með og gerði því hlut-
verki víðast góð skil. Þá
sómdi Brandur Þorsteinsson
sér prýðilega sem Petkoff höf-
uðsmaður og minnti dálítið á
vinsælan og virðulegan ensk-
an kvikmyndaleikara, (Dettur
ekki í hug að segja ykkur hver
það er, þið getið sjálf séð.) Þá
eru taldir allir leikendur, nema
Magnús Ágústsson sem sló óað-
finnanlega saman hælunum og
heilsaði, en það eru m. a. ómiss
andi eiginleikar í stríði.
Eins og blöðin hafa áður get-
ið var leiknum forkunnar vel
tekið; gleði og gott skap skein
í hverju andliti; hlátrar og lófa
klapp lýsti glögglega fögnuði á-
horfenda og spáði köppunum
langra lífdaga á leiksviðinil í
Iðnó.
Fréttaritari Alþýðublaðsins.
Þriðjudagur 13. nrnri* 1945.
Hljómleikar Samkórs L
Reykjavíkur f kvöld
Fjögur ný lög eftir ís-
lenzká höfnda
! C AMKÓR REYKJAVÍKUR
^ heldur hljómleika í kvöld
í Gamla Bíó fyrir styrktarfé-
laga og gesti. Stjórnandi kórs-
ias er Jóhann Tryggvason. Þetta
er í annað sinn, sem þessi kór
lætur til sín heyra hér í höfuð
staðnum, enda er hann aðeins
tveggja ára gamall. Meðlimir
eru um 60.
Viðfangsefni eru að þessu
sinni margvíslegt, og skiptist
söngskráin í 3 liði. Fyrst eru 4
lög eftir íslenzka höfunda, nýtt
.lag eftir Ólaf Þorgrímsson, er
heitir „Reykjavík“, lagið „Vind
arnir þjóta“ eftir Árna Bein-
tein Gíslason, að vísu ekki nýtt,
en hefur víst aldrei verið sung-
ið áður af kór hér í bæ. Þá er
nýtt lag eftir Karl O. Runólfs-
son, „Syn þú gleðinnar óð“, og
það síðasta eftir söngstjórann
sjálfan. Heitir það „Hdilir á
verði“, og hefur vakið óskipta
athygli allra þeirra, er- heyrt
hafa það á-æfingum kórsins.
í næsta lið söngskrárinnar
eru 4 andleg lög, og hið veiga-
mesta þeirra er ,,Lokakórinn“
úr Mattheusar-Passíunni etftir
J. S. Bach, gullfallegt tónverk.
Síðasti liðurinn er 4 kórverk
úr óperum, eitt þeirra fyrir
kvennakór. Mætti þar nefna lag
ið „Horfið, brumsins hnappar
bresta“ úr óperunni „Selda
brúðurin“ eftir F. Smetana, af-
ar tilbreytingarríkt og fullt a£
lífsgleði og glaðværð. Mun það
aldrei hafa verið flutt hér áður.
Næst mun kórinn syngja á
frmmtudagskvöldið á sama stað,
og þá fyrir almenning.
Gestapéárás á íbúð-
arhúi í Qslo
Tveir karBmenei
skotBiir til bana, og
ein stúlka særð
C ÆNSK blöð flytj'a þá frétt
- frá Oslo, segir í tilkynn-
ingu frá norska blaðafulltrúan-
um í Reykjavík í fyrradag, að
til blóðugrar viðureignar hafi
nýlega komið í einu íbúðarhúsi,
Nytorvet 3, þar í borginni. Síð-
degis þ. 13. febrúar réðust vopn
aðir Gestapomenn inn í húsið
og byrjuðu að skjóta inn í eina
íbúðina þar sem fyrir var 70
ára gamall maður og 27 ára
gamall sonur hans ásamt unn-
ustu sinni.
Gamli maðurinn og sonur
hans særðust til ólífis svo að
segja strax, en stúlkan fékk
skotsár á báðum fótum.
Skothríðin heyrðist í nágrenn
inu og safnaðist fjöldi fólks um
hvertfis ^ húsið. Sá það blóðslett
ur bæði í garði úti fyr-
ir gluggum íbúðarinnar, bak
við húsið, og á gangstéttinni
framan við það, þegar viður-
eigninni var lokið.
Jafnvel í Oslo er slíkt grimmd
aræði Gestapo talið óvenjulegt.
BtbralðiS MbWthm.