Alþýðublaðið - 10.05.1945, Blaðsíða 7

Fhnmtudagur 18. maí 1845.
AIJÞYÐU B LAÐIÐ
Bœrinn í dag.
Næturlæknir er í nótt og næstu
nótt í Læknavarðstofunni, simi
5030.
Næturvörður er í nótt og næstu
nótt í Lyfjabúðinni Iðunn.
Helgidagslæknir er Ólafur Helga
son, Garðastræti 33, sími 2128.
Næturakstur annast Aðalstöðin,
sími 1383.
ÚTVAK.PIÐ:
8.30 Morgunfréttir. 11.00 Morgun-
tónleikar (plötur). 12.10—13.00
Hádegisútvarp. 14.00 Messa í Frí-
kirkjunni (sr. Jón Auðuns). 15.15-
16.30 Miðdegistóiíleikar. 19.25
Hljómplötur. 19.40 Lesin dagskrá
næstu viku. 20.00 Fréttir. 20.20
Útvarps'hlj ómsveitin (Þórarinn Guð
mundsson stjórnar). 20.5Ö Kvöld
Slysavarnadeildarinnar ,,Ingólfs“:
Ávörp. —- Ræður. — Frásögur. —
Upplestur. — Tónleikar. 22.00
Fréttir. Dagsfcrárlok.
Goðmundttr Kamban
Framhald aí 2. síðu
Mskólann í Kaupmannahofn.
Samfímis fékkst hann við leik-
ritagerð og liggja mörg leikrit
eftir hann. Þá samdi hann og
skáldsögur og er þeirra lang-
kunnust hér hin mikla skáld-
saga hans „Skálholt“ en hin síð
asta, sem vitað er að hann samdi
og nefnist á dönsku „Jeg ser et
stort skönt Land“ er nú í prent
un hér.
Hahn hafði oft leikstjórn með
höndum við ýmis leikfeús í
Kaupmannahöfn og hér setti
hann á svið og lék í leikritum
sinum meðal annaús ,,Vér morð
ingjar“ og „Sendiherrann frá
Júþíter“. Þá stjórnaði hann og
töku kvikmynda.
Öll hernámsárin hefur hann
dvalið í Danmörku. Þar hefur
hann skrifað i tímaritið Frón.
Háfíðahöldin á sigurdaginn
Ríkisitjérnin vill fá
íiariega skýrilu
Fréttatilkynning
frá ríkisstjórninni.
UT AF þeirri fregn. er
hingaS héfur borizt unl
það, að Guðmundur Kamban
rithöfundur hafi verið skot-
inn í Kaupmannahöfn, vill
ríkisstjórnin taka það fram,
að sendiráði íslands í Kaup-
mannahöfn hefur verið falið
að afla upplýsinga um mál
þetta og senda ríkisstjóm-
inni skýrslu sem fyrst. Mun
ríkisstjórnin hlutast til 'um,
að mál þetta verði ýtarlega
rannsakað.
Frh. af 2. síðu.
ráðherrar auk fjölda annarra
embættismanna.
s Athöfnin í kirkjunni hófst
með því að dómkirkjukórinn
söng undir stjórn Páls ísólfsson
ar sálminn „Þín miskunn ó,
guð“. Þá bað biskupinn bænar
og að henni lokinni söng kór-
inn sálminn „Faðir andanna“.
Að ræðu biskups lokinni
söng Pétur Á. Jónsson sálminn
„Friðarins guð“, og loks var
þjóðsöngurinn sunginn.
Að kirkjuathöfninni lokinni
var kirkjuklukkunum hringt
viðstöðulaust í 10 mínútur og
hefur væntanlega verið gert i
öllum kirkjum landsins á samg
tíma eftir tilmælum biskups.
Hjá sendiBierrum
Dana ©g HorSmaeiiia
Norræna félagið gekkst fyrir
hópgöngu til sendiherra Dana
og Norðmanna og safnaðist fólk
saman til hópgöngunnar við
Arnar'hól klukkan 3.45. Var
þar fefkilegur mannfjöldi sam-
anköminn, svo fjölmennur að
varla hefur jafnmikið fjölmenni
sést samankomið hér í Reykja
vík, þótt lýðveldisfagnaðurinn
18. júní í fyrrasumar sé með-
talinn.
Lék Lúðrasveit Reykjavíkur
fyrir göngunni. Þar næst gekk
stjórn norræna félagsins, þá
skátar undir íslenzkum fánum
og Danir og Norðmenn undir
sínum þjóðfánum. Fyrst var
i gengið að sendiherrabústað
| Dana við Hverfisgötu og þar á-
i varpaði formaður norræna fé-
lagsins, Stefán Jóh. Stefánsson,
sendiherrann.
Mælti Stefán m. a. á þessa
leið:
Hæstvirti sendiherra!
í bugum Íslendinga býr nú
óvenjuleg gleði og fögnuðiir yf-
ir stríðsloikunum hér í álfu. En
aiveg sérstaklega verða 4. dg 7.
maí 1945 bgleymanlegir gleði-
dagar allra norrænna manna, í
mótsetninigu við 9. apríl 1940,
er var dagur hanma og sorgar í
hug-um sömu manna. Efftir fiimm
þung þrautaár fögnum við af
alúð oig einlægum huig frelsi
bræðiraþjióðanna á Norðurlönd-
um.
Norræna ifélagið á íelandi
vildi með heimsókn þessari til
yðar isýna lítinn vott gleði sinn-
ar oig virðihgar til þjóðar yðar.
Qg í naffni Norræna félagsins
og hinis mikla fjöldai iá íslandi,
er aff leinlægum hug fagnar
frelsi iþjóðar yðar, ber ég fram
hinar innilegustu árnaðarólskir
til þjóðar yðar, er vaxið hefur
að 'virðingu í ógnum ófriðarins,
með hugheilum óskum og viissu
um igott gengi í fraimtðinni, oig
í fullU trausti umi niáið og vin-
samlegt samstarlf á onjjli ís-
lenzku þjóðarinnar og þ'jóðar
yðar.
Ég bið þó, sem hlér eru stadd-
ir, að ihnópa ferfalt húrra fyrir
fræmdlþjóð vorri og hinu írjólsa,
faigra iandi hennair.
Að ávarpinu loknu var þjóð
söngur Dana leikinn. En því
næst þakkaði sendiherrann fyr-
ir þá vináttu og samúð, er Is-
lendingar hefðu sýnt Dönum á
hinum erfiðu tímum, sem geng
ið heíðu yfir Danmörk undan-
far'in ór. Énnfrémur lét hann í
ljós ýá ósk, að í framtíðinni
mæíú ríkja vinátta milli ís-
lands og Danmerkur og að.sam
skipti þjóðanna mættu eflast á
komandi tímum.
Þó bað sendiherrann mann-
fjöldarm að hrópa ferfalt húrra
fyrir norrænni samvinnu. Því
næst var íslenzki þjóðsöngurinn
leikinn.
Þá var haldið að bústað.sendi
herra Norðmanna við Fjólugötu
og fór þar frarn samskonar at-
höfn. Stefán Jóh. ,Stéfánsson á-
varpaði norska sendiherrann á
sömu leið og danska se'ndiherr-
ann, pg því næsí var norski
þjóðsöngurinn leikinn, en sendi
herrann svaraði með snjöllu á-
varpi og þakkaði íslenzku þjóð
inni alla þá hjálp og samúð,
er hún hefði sýnt Noregi öll
þessi þungu þrautaár, sem Nor-
egur hefði verið undir okinu.
Hann óskaði þess jafnframt, að
nú, þegar Noregur risi aftur
upp úr ánauð sinni, treystust
þau vináttuhönd, sem binda
þessar frændþjóðir og að sam-
skipti þjóðanna mættu aukast
báðum til farsældar. Að lokum
bað sendiherrann mannfjöldann
að hrópa húrra fyrir íslandi og
íslenzku þjóðinni.
Á þriðjudagskvöldið var dag
skrá útvarpsins að mestu helg-
uð friðardeginum.
Óspektirnar
Framhald af 2. síðu.
ir miklum áhrifum víns á meðal
mannfjöldans við Austurvöll og
á götum bæjarins.
Hófust upphlaup þeirra strax
á Austurvelli, er þeir réðust að
lúðrasveitinni, en lögreglunni
tók'st fljótlieiga að afstýra vand-
ræðum. Eiftir að íólk hafði horf-
ið af Aiusturvelli og flestir
komnir á Arnarhóil, fóru sjólið-
ar í |hóp um. ’ göturnar, ýmist
gangandi eða í bifreiðum, syngj
andi, hrópandi oig dansandi.
Bar þó ekki þá á neinum til-
raunuim hjá þeim til að koma af
stað óeirðuim. Þ'eir 'Voru aðeins
glaðir og ærslafullir, en þetta
tók breytingium er á daginn
leið. Sjóli.ðar klifruðu úpp á
styttu Ingólfs á Arnarhóii og
drógu þar iupp brezkan fána. ís-
lenzfcir lungiingair espuðust við
þetta O'g riffu fó'nann niður, en
við þetta Ienti allt í báalofti.
Löigreglan isfcarst að sijláfsögðu í
leikinn o;g tók'st að haldia mann-
fjöldanium og sjíóliðunum að-
skiMum, en þá var gripið til
þeiss, sem hendi var næst, og
kíistað á báða bóiga grjóti, kiola-
molum og torfusneplum. Var
það hheinaista mildi að ekki
hlutust af stórslys. Við þessar
sviptingiar handtók íslenzka lög-
reglan mikinn fjölda af unlglinig-
unum og urðu allar vistarverui'
hennar troðfullar.
iEn óeirðirnar hóidu sleitu-
laust áfiram og jukust. Löig-
reglustjóri brezfca hersins fór
þess á leit við lögregluna, að
Alþýðuflokksfélag Reykjavíkjar
t
iumarfaan
heldur félagið næstkomándi laugardagskvöld 12. maí
kl. 8,30 í Iðnó
Til skemmtunar:
1. Skemmtunin sett: Helgi Hannesson, fram-
kvæmdastjóri Alþýðuflokksins
2. Tvásöngur með gítarundirleik: Alfreð Clau-
sen og Haukur Mortens
3. Fréttir frá Svíþjóð: Stefán Jóh. Stefánsson,
alþingismaður.
4. Gamanleikur í 3 þáttum: Leikhópur félags-
ins
5. DANS
Aðgöngumiðar verða seldir félögum og gestum þeirra
frá kl. 3 e. h. á morgun, föstudag, í skrifstofu Al-
þýðuílokksins, Alþýðuhúsinu, í afgreiðslu Alþýðu-
blaðsins og í aðalútsölu Alþýðubrauðgerðarinnar,
Laugavegi 61
Félagar f jöímemiið
Síðasía skemmtunin á starfsárinu
fundur
Byggirsgaféfags verkamanna í Reykjavík
verður haldinn sunnudaginn 13. þ. m. í Alþýðuhús-
inu við Hverfisgötu og hefst hann kl. 2 e. h.
Fundarefni:
Vehjuleg aðalíundarstörí.
Sýnið skýrteini við innganginn.
\
Byggingafélag verkamanna.
hún -beitti* táragasi, en hún
fóerðist undan, vildi reyna að
halda fólkinu í iskefjum án þess.
En brezka lögreiglan tók litlu
síðar að beita því —■ og 4ók ís-
lenzka lögrelan þá einnilg upp
sitt táraga.s. Arnairhóll var nú
enn orðinn einis og orustuvöllur
oig tókst að sundra óróaseggjlun-
um rnieð gasiinu og-síðar var
smærri hópum dreift með sömu
aðfferð.
Én um líkt leyti hótfu sjóílið-
arnir árásir á hina og þessa
búðarglugga í bænum. Brutu
þeir alia stóru glugana í Mjólk-
urfélagshúsinu oig víðar í Haffn-
arstræti, Einniig brutu þeir rúð-
ur úr gluggum við Laugaveg og
í Aðalstræti. ;Eftir að það íiurðu-
leiga atvik -kom fysir, að brezk-
ur sjóliði motaði skotvopn og
skaut að fólki við sænska frysti
búlsið, voru sjóliðarnir króaðir
aff við hlöfnina og síðan munu
þeir hafa hrökklazt um borð í
niiur siín-ar.
iÞá bar íþað og við um bvöM-
ið, að skörnir voru niðíur ís-
lenzkir ffánar aff Listamanna-
skálanum, Hótel Haklu o;g Varð-
aiihúsinu. Var isjóliðitnn, sem
skair niður ffáhann aff Lista-
mannaskálanum, handtekinn.
Þannig var blaðinu sagt frá.
Islenzka liigreglan kom mjög
vel ffram og beitti ekki hörku
fyrr ,en í síðustu lög. Það skal
tekið franí, að ffyrir ÓBpektunura
stóðu tiltölulega fláir sjöliðar og
nlokfcrir reykvíiskir stráikar, sem
höguðu sér ósæmilega.
Verður það að telja hreina
mildi, að ek-ki urðu stórslys
þetta minnisstæða kvöld ef ekki
manndráp.
Aftur í gærkveidi
Mikill mannfjöldi safnaðisf
aftur saman á Arnariióli og um
hverfis hann á niunda tímanum
í gærkveldi og lenti þá á ný í
stympingum Ög ryskingum við
brezka sjóliða, sem aftur höfðu-
fengið sér einum dropa of mik-
ið í tilefni af sigrinum.
NeyddisF lögreglan til þess á
ellefta tímanum að skakka leik
inn og dreifa mannfjöldanum
með táragasi, eins og d fyrra-
dag.
Dregið verður í 3. fiokki á morgun kl. 6 '
Miðar verða seldir og endurnf jaðir til kl. 5
Happdrættið