Alþýðublaðið - 07.10.1945, Side 2

ALPYÐUBLAÐIP
Sunaudagur 7. ektóber 1*945.
Munið berklavaraar-
daginn í dag.
Berklavarnadagur-
INN er í dag'. Þá gefst
Reykvíkingiun og öðrum lands
mönnum tækifæri til að styrkja
berklasjúklingana og stuðla að
því málefni, sem þeir beita sér
fyrir, vinnuheimilisbyggingunni
að Reykjalundi.
Merki dagsins verða seld á
götunum og ennfremur blaðið
Berklavörn.
KÍuMcan 3 leikur Lúðrásveit
Reykjavífcur 'á Austurvelli í til-
efni berklavarnadagsins, og í-
sýningarglugga Haraldar og Ihjá
Jóni. Björnssyni í Bankastræti
verður útstillt ýmsum munium,
siem vds tmenn á vinnubeimilinu
að Reykjalundi hafa framlleitt.
Ákveðið að lagfæra
íþröttavölfinn.
A BÆJARRÁÐSFUNDI í
■*** fyrradag var samþykkt að
láta fara fram lagfæringar á í-
þróttavellinum, samkvæmt til-
mælum frá forráðsmönnum í-
þróttafélaganna í bænum.
Var bæjarverkfræðing og í-
jþróttafulltrúa bæjarins £al:ð að
lundirbúa framikvæmdirnar og
■giera útboð am verkið.

Tillögur skólanefndar Húsmæðraskólans:
Helmavistar húsmæðraskðli i Oifanesi
leí fnllkemoH útbúnaðl?
4-5 heimangöngu og heimavislaskólar, er
siarfi í námskeiðuÉ
----------«-------
FulHtominn vinnuskóli og skóli í Ausiurbæn-
um fyrir 80-100 nemendur
—-------«-------
HÚSMÆÐRASKÓLI REYKJAVÍKUR, sem nú hefur
starfað í 3 Vz skólaár, fullnægir ekki nema að sára-
litlu leyti þeirri þörf, sem er fyrir húsmæðrafræðslu í bæn-
um. Aðsóknin er svo miki'l að skólanum að skólanefndin tel-
ur að þörfinni sé ekki fullnægt fyrr en starfræktir verði
þrír húsmæðraskól'ar í Reykjavík.
Hefur skólanefndin, að gefnu tilefni frá borgarstjóra, rdtað
bæjarráði bréf um þessi mál. Lá bréfið fyrir bæjarráðsfundi í
fyrrakvöld, en þar var húsasmíðameistara bæjarins falið að gera
tilllögur 'áð nýjum húsmæðraskóla í lögsagnarumdæmi bæjar-
ins.
Bréf skólanefndar Húsmæðra
skólanis fer 'hér á eftir:
Húsmæðraskóli Reykjavíkur
,tók t'I starifa í febrúarmánuði
1942 og hefir því starfiað í 3 V2
skólalár. Skólinn getuir tekið við
'Jý skáldsaga eftir Elinborga Láras
dóttnr næstn daga.
■—,--❖-------
Símon í Norðurhlíð, saga um elnn af föru-
mðflflum 20. aidarinnar
17 LLEFTA BÓK Elinborg
ar Lárusdóttur skáld-
feonu kemur út í þessari viku
Hér er um að ræða skáld-
sögu, sem er um 20 arkir að
stærð og heitir „Símon í
NorðurMíð“.
Afköst frú Elhiborgar sem
rithöfundar eru geysi mikil
Hún stjórnar stóru og umfangs
miklu heimili — og þó hefur
hún ritað 11 bækur á tæpum
10 árum, en fyrsta bók henn
ar kom út 1935.
Tíðindamaður Alþýðúblaðs-
inis sneri sér 11.1 Elínborgar Lár-
usdóltur af tilefni útkomu þess
arar nýj.u skáldsögu hennar.
,,Ég á allt fólkinu að þakka,“
segir Elínborg. „Það hefur tek-
ið bókunum mínum vel. Nær
alllar eru uppseldar með öllu og
aðeins nokkur eintök af þeim
síðustu enn éftir í nokkrum
bókabúðum. Þetta hefur orðið
mér ómetanlegur styrfcur og
bvafning í viðleitni. minni til að
skapa sögur mínar. Dómar 'fólks
ins nægja mér.“
— Afköst þín eru mik'i.
„Ég á því iláni að fagna að
geta notað hverja næðis'stund.
Að vísu eru þær ekki margar
þvi að skólastjórn mannsins
imíns snertiiT að sjálfsögðu heim
ili. okkar. En þegar næði er ;—
síminn þegir og dyrahjallan
hvílils't, þá get ég sezt við skrif-
borðið og sagan s'kapazt.“
— Hvar gerist Sknon i Norð-
urhlíð?
„í sveit. Hún gerist á 2. tug
þessarar aldar. Máske er hér
um að ræða andlegan föru-
mann. Símon er bóndi — lifir
í draumum sínum, misskilinn af
á diraumum sínum, einstæðing- |
ur, misskilinn af samferðafólki 1
Elínborg Lárusdóttir
sinu. Já, hann er víst einn af
förumönnum 20. altíarinnar, en
þeir eru fleiri en við veitum
a'thygli:, af því að þeir ganga
nú ékki ifótsárir með mal sinn
um sveitir landsinis.“
—- Símion í Norðuxhlíð?
Þekktir þú hann?
„Þekkti Ihann? Ég veit það
ek'ki. Get e'kki sagt nei.tt um
það. Mér finnst nú, þegar ég
hef skirifað sögu hans, að ég
hafi þekfct hann. — vEn — ja,
'Um þstta atriði hef ég ekki'
meira að s'egja."
— Alveg sjálÍBtæð saga?
„Já hún, er alveg sjálfstæð.
Hins vegar getur kornið fram-
hald af henni. Vi.ð lok sögunn-
ar stígur Símon upp í vagn
sinn og ekur hrott — en hreið-
ur veguriinn er framundan —
leið förumannsins. — Og þann
ig hefur Tryggvi Magnússon
gert kápumyndina, Tryggvi er
isnillingur að setja sig inn í það,
sem fyrir manni. va'kir.- Ég á
einnig honum mikið að þakka.“
Framh. á 7. síðu.
24 nemenduim í heimavist, er
njóta kennslu í 9 mánuði, 40
nemendum ' í he'miangöngui-
skóla, er njótá kennslu í 4Vú
mlánuð og 80, nemiendiujm á
kvöldnámskeiði í mátreiðslu, er
njóta kennslu í 5 vikur hver.
Umisókinir um skólann hafa
verið þessar:
Haustið 1942
He'miavist 80 umsóknir, heim
angöngu 80 unxsóknir, kvöld-
náms'keið 160 umsókniir.
,Haustið 1943
Heimiavist 150 umsóknir
heimangöngru 90 umsóknir,
kvöldmámskeið 184 umsókn'ir.
Haustið 1944.
Heimanvist 180 um'sókn'.r,
heim'angöngu 80 umsóknir,
kvöld námiskeið 100 umlsóknir.
Haustið 1945.
Heimiavist 130 umsóknir
heimangöngu 120 umteóknjr,
kvöldnámskeið 110 umsóknir.
Við þennan umsóknafjölda
er það að athuga. að þar eru að
eins taldar nýjar umsóknir á
hverju ári, en þeir umsækjénd
ur, er áf ganga á hverju ári,
sækja flestir um skólavist áxið
eftir 'og ætlast þá til að þei;r
vlerði liáitnir siitja fyrir yngri
umsækjendum. Auk þess hafa
þessar umsófcnir borizt um
skólavist firam í tímann:
Haustið 1946.
Heimiavist 77 uimsóknir,
heimiangöngu 63 uimi'sóknir.
Haustið 1947.
He'mavist 60 uimsóknir,
heimanigöngu 30 uimsóknir.
Haustið 1948.
Heimavist 29 umisýknir,
heimangöngu 4 umsóknir.
Ennfremur hafa' komið 14 um
sóknir um heimav'st 1949, 2
uimlsóknir 1950 og 1 uimlsókn
1951, Þess er og að gæta að
upp á síökaslið hafa ýmsar
stúlkuir hætt við að sækja uim
skólavist þegar þeim varð ljóst,
hve lengi þær verða að bíða
eftir henni og aðrair hætt v'ð
að sækja, er þeimi var skýrt frá
hve horfur væru litlar á að þeim
yrði hægt að sinna.
Af þessu yfirliti er Ijöst, aið
núverandi húsmæðrasikóli full-
nægir ekki nema að mjög litlu
leyti þeirri eftirspurn, sem er
um húsmæðrafræðslu í bænum.
Samkvæmrt ósk bongarstjóra
Reykjiavíkur leyfir s'kólanefnd
Húsmæðraskóla Reykjavxkur
sér að bera fraim eftirfarandi
t flliögiur um fnamitíðarskiþulag
á húsaniæðinafræðislu bæjarins,
svo og um bráðabirgðaráð-
stafanir til skjótrar úrbótar á
hinni aðkallandi þörf aukins
húsmæðraiskóliakosts í bænium.
1. Rekinn verði he.mavistar
húsmæðnaskóli í nágrenni bæj
arins með nægilegu landrými
tiil garðræktar, alifuglaræktar
og fyrirmyndar kúabús til stuðn
ingls kennslunni, svo og vöggu-
stofu, er skölinn ræki fyrir bæ
inn. Teluir néfndin æskilegast
að húsimæðrakennarafræðsla
færi e'n'nig Sram í þessum heima
vistarskóla, er þá ætti að verða
þriggjia ána skóli og starfa í
þrem deildum með því fyrir-
fcomulagi, að eftir eins árs nám
Ijúk: nemendur hús.mæðra-
prófi er geri þá hæfa til að
startfa sem matráðskionuir við
gisihús, ma'tsöluhús, heimavi'st
arskóla og sjúkrahús. Eftir
þriggja ára nám ljúkx nem-
endur loks húsmæðrakennara
prófi.
2 í bænum séu stairfræktir 4
— 5 heimangöngu eða heima
vistar húlsmæðraskólar, sem
haldi uppi fengri og skemmri
dag og kvöldnámSkeiðlum fyrir
húsmœðraefni. Námskeið þessi
mætti skipuleggj a á ýmsan
ihát't. Þannig mætti hadda uppi
stuttum fbrskóla fyrir ung-
lingstelpur til undirbúnings
mngöngu í hús.mæðraskóla og
ýmsum f r amhail ds námiske'i ðum
fyrir konur, er lokið hefðu hús
mæðraprófi. Haga miætti nám-
skeiðum þannig, að svo og svo
mörg þeirra nægðu til umddr-
búnings húsmiæ ððrapróf i eða
jafnvel matreiðsluprófi.
3. FulLkominum vinnuskóla í
kvenlegum hannyrðuim, þar
sem veltt er tilsögn í þjónustu
brögðum, ken- og barnafata-
sauimi, vefnaði, prjónii og hvers
konar útsaumi sé komið á fót.
Telur nefndm að slíks skóla sé
mj'ög vaht sökum þess, að þó
nokkurna ára heimav-istarskóli,
sem fyrr getur, sé þess ef' til
vill umkominn að veita nem-
enduirn sínurn fullnægjandi til
söign í kvenlegum hannyrðum,
er slík kennsila of tiíknafrek fyr
ir hin skemmri húsimiæðnanám
'ske:ð svo sem kvöldnámskeið-
in, þar sem handavinnufcennsla
'getur ekki komáð til mlála. En á
þessi skemmiri námskeið má
ætla að meiri hluti kvenna sækr
húsmæðrafrœðlslu sína. Vinnu-
skóli þessi ætti að starfa í ýms
um deiildum. Auk þess sem' hann
veitti bonurn tilsögn í hvefskon
ar heimilishannyrðum, ætti
hann að geta menntað hann-
yrðakennslukónur' í ýms-um
greinum og jalfinvel sérmennt-
'aið saumiakonur til iðnstarfa.
Niefndinni virðist tilvalið að
skóla þessum yrði fyrst um
sinn fengið húsnæði í hinu fyr
irhugaða kvennaheimidi á Hall-
veigarstöðum.
4. Til þess að riáða sem skjót
ast bót á hinni aðkallandi þörf
aUklnnar húsmæðnafr'æðislui í
bænum, vill nefndin leggja til að
reisitur verði án taffiar stór heim
angönguskóli fyrir 80 — 10,0
nemendur á hentugum stað í
Au'Sturbænum, t. d. í Aldarmþta
garðinum, en með þeim fyrir-
vara, að næsta viðbót, er óhjá
kvæmdlega þarf að komia fljót-
lega við húsmæðras'kóLafcos.tmn
í bænum, verði heimavistaiskóli
'í nágrenn'i bæjarins, sem áður
getur. ViiiL néfndin stinga upp
á að skóla þessum verði ætlað
ur staður í Gcifunesi.
AðaHundur F. H. J.
í fyrradag.
Vilhelm Sngimuigdar-
son kosinn formað-
ur félagsins.
Vilhelm Ingimundarson
AÐALFUNDUR félags ungra
jafnaðarmanna var hald-
inn í fyrrakvöld f Iðnó. Fór
fram kosniing inýrrar stjórnar
og umræður um bæjarmálefni.
Var Vilhelm Ingimundarson,
prentari kosinn formaður fé-
lagsins.
Stjórn félagsins sfcipa: Vil-
helm Ingimiundarson, formað-
ur, Jón Hjáimarsson, varafor-
maður, Rannveig Jónsdóttir, nt
,ari, Ingimar Jónsson, gjaldkeri
og meðstjórnendur Guðrún Sig
iurb j ör nsdótt ir, Sigurveiig Gaxð
arsdóttir og Jón Arnason.
Haraldur Gúðmunds son flutti
ítarJegt erindi á fundinum. um
bæjíarmlálefni og bæjárstjórn-
airkosningarnar á komandi
vertri. Auk þess tóku þátt í um
ræðumum um þessd miál Helgi
Sæmundsson, Jón Emils og Vil
helm Ingimundarson.
SíSari hljómleikar
Samkérsins I dag
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir gaTnanlseíkinn Gift, eðla ó-
gift í kvöM kl. 8.
T DAG kl. 3 heldur Samkór
Reykjavíkur seinni kveðju
hljómleika sína fyrir söng-
stjóra sinn Jóhann Tryggva-
son og verða þessir hljómleik-
ar fyrir almenning.
A söngskránin'i eru sömu lög
in og á fyrri hljómLeikum kórs
ins.
Þá mun hinn ungi píánósnill
ingur, Þóruinn S. Jóhiannsdóttir,
ileika einleik á píaimó. Leikur
hún Sónötu í G-dúr op. 49 nr. 2
eftir Beetho ven.
Verða þetta síðulstu hljóm-
ileikarinir sem Samkórinn held
ur, því strax upp úr helginni
fer söngstjórinn Jóhann
Tryggvason til Englands.
Jón Þorleifsson opn-
aði málverkasýn-
ingu í gær
*
JÓN ÞORLEIFSSON Mátmál
ari opuaði í gær málverka
sýningu í sýningarskála mynd
listamanna, Kirkjusíræti 12.
A sýningunni eru 45 olíumál
verk og auk þeirra 15 vatnslita
myndir.
Sýningin verðuir opin í 12 daga
frá bl. 10 — 10. daglega.