Alþýðublaðið - 04.01.1946, Page 5

Föstudagur, 4. janúar 1946.
ALÞYÐUBLAOiP
og stjórnmálin
Laodsmálaf nndir æsknlýðssa «basáasaa
ÆSKULÝÐSFÉLÖG STJÓRNMÁLAFLOKKANNA efna
til almennra funda um landsmálin í Hafnarfirði og
Keflavík um næstu helgi. Hefjast fundirnir klukkan tvö á
sunnudag og taka þátt í þeim ræðumenn frá öllum samhönd-
unum, Samhandi ungra jafnaðarmanna, Samhandi ungra
Framsóknarmanna, Samhandi ungra Sjálfstæðismanna og
Æskulýðsfylkingunni, sambandi ungra kommúnista.
Fundurinn á Hafnarfirði verður í Bæjarbíó, en Kefla-
víkurfundurinn í Alþýðuhúsinu. Er þess að vænta, að fjöl-
pienni verði á fundum þessum og umræður harðar og
skemmtilegar.
Alþýðublaðið mun á morgun skýra frá því hverjir verða
ræðumenn á fundum þessum, svo og frá nánari tilhögun
fundanna.
TÍTUPRJON AR
SÖMU MENN OG SAMA
STEFNA.
Kommúnistar hafa tilkynnt kjör
lista sinn við bæjarstjórnarkosn-
ingarnar og Þjóðviljinn birt mynd-
ir af tíu Jieirra, sem skipa efstu
sæti hans. Fjögur efstu sætin eru
skipuð núverandi bæjarfulltrúum
flokksins, en annars hafa orðið
nokkrar breytingar á listanum frá
lista kommúnista við bæjarstjórn-
arkosningarnar 1942. En þær
breytingar skipta að sjálfsögðu
engu máli, því að fullvíst má telja,
að kommúnistar tapi verulega
fylgi við bæjarstjórnarkosningarn-
ar, og munu þeir mega vel við
una, ef þeim tekst að halda þrem
bæjarfulltrúum. Steinþór Guð-
mundsson skipar því feigðarsætið
á listanum.
Mannavalið á lista kommún-
ista færir Reykvíkingum heim
sanninn um það, að stefna þeirra í
bæjarmáliim verður óbreytt frá
því, sem verið hefur á liðnu kjör-
tímabili. Sigfús Sigurhjartarson,
Katrín Pálsdóttir, Björn Bjarnason
og Steinþór Guðmundsson hafa
vissulega látið íhaldsmeirihlutann
eiga náðuga daga á þessu kjörtíma
bili. Þessir giftulausu bæjarfull-
trúar kommúnista hafa hvorki
aukið sæmd sjálfra sín né
flokksins með störfum sínum í bæj
arstjórninni — og var þó á hvoru
tveggja full þörf. Fyrir bæjar-
stjórnarkosningarnar síðustu flík-
uðu kommúnistar mjög gömlum
og nýjum stefnumálum Alþýðu-
flokksíns. En tryggð bæjarfulltrúa
kommúnista við þessi stefnumál
Alþýðuflokksins hefur reynzt
næsta lítil. Um þetta hafa alþýðu-
stéttir og launþegar Reykjavíkur
sannfærzt. Þeim er orðið Ijóst, að
stefna Alþýðuflokksins verður
aldrei framkvæmd af kommúnist-
um. Reynsla síðustu ára hefur fært
þeim glögglega heim sanninn um
það, að jafnaðarstefnan verður að-
eins framkvæmd af jafnaðarmönn
um. Þess vegna hafa þeir staðráð-
ið að fylkja sér fast um Alþýðu-
flokkinn og gera honum auðið að
framkvæma jafnaðarstefnuna hér
í Reykjavík miililiðalaust.
Pólitísk feigð ægir Steinþóri
Guðmundssyni, og mun honum þó
ekki sama, hvort hann nær kosn-
ingu eða ekki. Og ýmis rök hníga
að því, að bæjarstjórnarkosningarn
ar verði Birni Bjarnasyni sízt létt-
ari róður en næsta stjórnarkjör í
Iðju, en það er flestra manna mál,
að valdadagar hans þar verði auð-
taldir úr þessu.
KATRÍNARNAR TYÆR.
Kommúnistar Ieggja mikla ást á
Katrínar, því að þeir hafa leitt
tvær slíkar til sæta á bæjarstjórn-
arlistanum. Katrín Pálsdóttir skip
ar annað sætið, og hefur hún hlot-
ið auknefnið Katrín fyrsta. Katrín
Thoroddsen skipar sjöunda sætið á
lista þeirra, og hefur henni af
gamansömum höfuðstaðarbúum
verið valið auknefnið Katrín önn-
ur. Ástæðan fyrir því, að þessar
konur urðu fyrir valinu mun þó
ekki vera sú, að þær njóti mikill-
ar lýðhylli hjá bæjarbúum né séu
líklegar til stórræða, heldur hin,
að Katrínarheitiö láti harla vel í
eyrum Rússavinanna í Kommún-
istaflokknum, hverra er þar mátt-
urinn og dýrðin.
TVEIR HINNA FEIGU.
Það mun sér í lagi vekja at-
hygli, að fulltrúar verkalýðsstétt-
anna og unga fólksins skipa von-
laus sæti á lista kommúnista.
Hannes Stephensen, sem erft hef-
ur feigðina af Sigurði Guðnasyni,
skipar fimmta sætið, en Jónas
Haralz, sem mun eiga að heita full
trúi unga fólksins í flokknum,
unir sjötta sæti. Þó halda komm-
únistar því fram, að sjónarmiða
hins vinnandi fólks og æskulýðs-
ins hafi gætt ríkulega við manna-
valið á lista þeirra! En eigi þeir
Hannes og Jónas sér einhverja
umbjóðendur,- mætti þeim ratast
hið fornkveðna á munn, er þeir
virða fyrir sér kommúnistalistann,
„að ekki verður feigum forðað“.
NÝIR MENN, EN SAMA STEFNA.
íhaldið hefur og tilkynnt lista
sinn við bæjarstjórnarkosningarn-
ar, og færir hann kjósendum glögg
lega heim sanninn um það, hvílíkt
vonleysi hefur gripið foringja
þessa auðnulitla flokks, sem bor-
ið hefur ábyrgð á stjórn bæjarins
á liðnum árum með þeim árangri,
að engum viti hornum manni kem
ur til hugar, að meirihluti Reyk-
víkinga muni framlengja valda-
tíma hans. íhaldið hefur tekið það
ráð að kasta nær cllum hinum
gömlu bæjarfulltrúum sínum fyr-
ir ofurborð og velja nýtt fólk á
listann í þeirra stað. Margt af
þessu fólki mun njóta nokkurrar
viðurkenningar sem góðir borgar-
ar, en hefur lítil eða ehgin af-
skipti liaff af þjóðmálum né bæj-
armálum. Og vissulega fer því
fjarri, að straumhvörf hafi átt sér
stað hjá íhaldinu, þótt það velji á
bæjarstjórnarlistann fólk, sem er
tiltölulega óflekkað af fortíð þessa
heillum horfna flokks. Sá, sem ráða
á stefnunni, er auðvitað núver-
andi borgarstjóri, Bjarni Benedikts
son, sem skipar efsta sæti listans.
Hann hefur og ráðið stefnu íhalds
ins í bæjarmálum á síðustu kjör-
tímabilum, svo að það er í meira
lagi tilgangslaust fyrir íhaldið að
reyna að blekkja kjósendur til á-
framhaldandi trúar á sig með því
að fá Bjarna borgarstjóra nýja og
áferðarfagra sprellikarla í stað
hinna gömlu, sem voru orðnir svo
snjáðir og máðir, að vonlaust var,
að fólk vildi við þeim líta.
Um íhaldið má segja hið sama
og kommúnista, að það lætur
„Lítil eru geð guma“
Tálbeita kommúnista á kjósendaveföunum.
KOMMÚNISTAlR gera sér
/bersýnilejga ljóst, að fylgi
iþdirra er á hverfanda Ihvelli.
iÞeiss vegna reyna jþeir að
steypa yfir sig sauðargaeru til
Iþess að hylja úlfsihárin, áður en
iþeir .gianga til bæjairstj ór narikosn
iniganna, sem í hönd fara.
'Á 'Aikranesii reyndu þeir fyrst
ií stað að fá að vera í stkiprúmi
íhjá Aiþýðuflofcknum. En Al-
þýðuflcikksmenn á Alkranesi
töldu sig einfsera um farkost
■sinn og höfnuðu eindreigið hinu
pólitfeka bónorði ikommúnista.
iÞá igripu kiommiúnistarr til þess
ráðs að .glepja no'kkra borigara,
•sem eikki haifa fyllt floikik þeirra,
en staðið honum nærri, til 'þess
að taka sæti á' kjöriista þeirra,
sem saigt er að sé fram borinn
af ’kommúnistaféila'ginu og ó-
iháðuimi! Þiá varð og í ráði, að í
Hafnarfirði yrði í kjiöri íisti,
sem heita átti að væri Ekipaður
ló'háðum. mönnum, en hafa það
hliutverik eitt að reyna áð fleyta
handibendi kommiúnista, Her-
manni Guðmundssyni, irm í
bœjarstjórn. E.n Hermanini mun
eikki halfa tekizt að blekkja
neina til hlutveriks hinna „ó-
lhiáðu“ Oig því orðið frá að
hverfa.
En sé rauinin siú, að ,einhverj-
ir menn, sem ekki eru af sama
sauðahúsi oig Hermann Ouð-
mundsson, giefi Ikost á sér á
ilista þessa, má með sanini segja,
að Etil eru igeð slíkra guma. Á-
•stæðan til þess, að kommúnist-
ar 'gríipa til þessa bellibraigðs
.er bersýnilega sú, að þeir eru
ivo'nlausir um fyJjgi í Hafnar-
firði og á Akranesi ag öðrum
■Sitöðium, Iþar sem gervilistar
Iþsssir kumna fram að koma.
iÞiess vEgna glepja þe<ir menn,
isem ekki eru flekkaðir af þvá
að hafa stanfað opinlberlega á
ivegum, flckiks þeirra, til þess að
Ijiá niöfn sín tLl sýningar á lista
ibessa og reyna þannig að
iblekkji'a fólk með þsim, til að
'kasta atfcvæðum sinum á fram
bjóðendur kommún'ista, hvort
heldur bar rr um að ræða flokks
menn eða flokksþræla í líkingu
við Hermann Guðmundisson.
Kjiósendur mumu vissuleiga sjá
lí gegnum þessa grímiu, sem
koimmúnistar hafa búið sér ó
nokkrum stiöðum í tilefni verð-
andi bæjarstjórnarkosninga.
Hár eir um að ræða gamalkiunna
aðferð, ;sem. allt skynbært fólk
hefur liöngu séð við. Fólk mun
ekki Xáta sýningarnöl'nin á list-
um kommúnista blekkja sig.
En það mun læra að þeikkja þá
menn, sem eru isvo skaplausir
,oig lítilsigldir að láta kommún-
ista nota sig sem tálibeitu á kjós-
endaveiðucm sdnum.
Flofckur unga fólksms
UM ÞfESSAR MUNDIR
leggja Alþýðuflokksmenín
hvarvetna um land fram kjör-
ilista sina við bæjarstjómaxíkosni
nigarnar, sem fram fara í kaup-
stöðum oig stærri kauptúnum
landsins innan máamðar.. íBerai
kjörlistar flokksins ,þess glögg
vitrii, að hann vandar mjög val
þeirra manna, sem hann teflir,
fraim til hinna þýðingarmiikilu
trúnaðarstarfa, sem hér um ræð
ir. Og hvanvetna leggja Alþýðu
flokksmemn ífram rökstuddai<
og umfangsmáklar tillögur til
Xáúsnar á hinum stórfelldu og
aðkallaindi vandamálum, sem úr
Xausnar biða.
Það, se.m sér í lagi vékur at-
hygli í samfoandi við kjörlista
AIþýðu flckksins, er það, hversu
iunga fólkið i fiofekmum nýtuir
mikilla láhrifa og tiltrúar. Al-
þýðúflokku'rinm teflir fram mun
fjölmennari oig glæsilegri sveit
■ungra manna og kvenna við bæj:
arstjórnarkosninigar þessar en
•nofcfeur aininar filolífeur. Vlíðasti
Ihvar skipa ungir menn efstu
sæti á kjörlistum A'Iþýðuflofefes
ins, þegar sjónarmiða uniga
fólfesins gætir að Xitlu eða engu
í sambandi við framifooð and-
stöðuflofekanna.

sjónarmið unga fólksins sig litlu
skipta. Jóhann Hafstein, sem mun
eiga að teljast fulltrúi íhaldsæsk-
unnar á listanum, skipar áttunda
sæti, sem er vonlaust með öllu. Og
vissulega munu alþýðustéttir og
Iaunþegar Reykjavíkur veita því
athygli, að í ellefu efstu sætum
listans er enginn fulltrúi af þeirra
hálfu. Þau eru skipuð „fínu fólki“,
sem sennilega má um segja, að sé
dagfarsgott og prútt, en á sér enga
umþjóðendur meðal þeirra, sem
verðmætin skapa og heill og hagur
höfuðstaðarins er fyrst og fremst
undir kominn. Við slíkan lista eru
því vissulega litlar sigurvonir
tengdar.
Morgunblaðið nefnir framboðs-
lista íhaldsins „listann, sem fólkið
sjálft hefur ákveðið“ og hefur í
frámmi stóryrði um, að þessu
framboði verði fylgt fram til sig-
urs! Morgunblaðinu er auðvitað
ekki of gott að lifa í þeirra trú,
að þessi listi íhaldsins sé sigur-
stranglegur. En ætli þessa lista
verðli ekki í framtíðinni minnzt
sem Iistans, er „fína fólkið“ í
Sjálfstæðisflokknum ákvað, en
fólkið í bænum fékkst ekki til að
veita brautargengi?
LANGAR AÐ VERA MEÐ LÍKA.
Framsóknarmenn munu hafa ver
ið í nokkrum vafa um, hvort þeir
ættu að hafa lista í kjöri við bæj-
arstjórnarkosningarnar eða ekki.
Þeim er að sjálfsögðu í fersku
minni útreið flokksins við bæjar-
stjórnarkosningarnar 1942 og dylst
ekki, að enn hefur flokkurinn tap-
að verulegum hluta af fylgisleifun
um hér í höfuðstaðnum. Þó er tal-
ið, að Framsóknarmenn ætli að
tefla á þá hættu, að fylgistap þeirra
í Reykjavik komi í ljós við bæjar-
stjórnarkosningarnar, og mun
Pálmi Hannesson rektor eiga að
erfa hið dapurlega hlutskipti Jena
Hólmgeirssonar frá bæjarstjórnar
kosningunum 1942.
Þá hafa ungir Framsóknarmenn
komið sér upp sérstakri síðu í Tím
anum, og leit hin fyrsta þeirra
dagsins Ijós skömmu fyrir áramót-
in. Þar ritar ungur Framsóknar-
maður norður í landi langa grein,
sem er að sönnu sæmilega skrifuð
og læsilegri en flestar aðrar rit-
smíðar, sem Tíminn hefur birt að
undanförnu, en ber þó höfundi sín
um það sorglega vitni, að hann sé
haldinn þröngsýni og sérhagsmuna
stefnu Framsóknarflokksins á sama
hátt og hinir giftusnauðu forustu-
menn flokksins.
Ekki minnast ungir Framsóknar
menn einu orði á væntaniegar bæj
arstjórnarkosningar né gefa
minnstu skýringu á því, hvers
vegna þeir sáu sér ekki fært að
taka þátt í umræðufundi unga
fólksins um bæjarmálin á liðnu
hausti. Hins vegar hafa þeir hol-
að niður í eitt skúmaskot Tímans
greinarkorni, sem þeir vilja
stefna gegn höfundi þessara þátta,
og halda þar fram, að samþykktin
um útgerðarréttindin á Grænlandi,
sem Samband ungra Framsóknar-
manna gerði á þingi sínu að Laug-
arvatni í sumar, hafi verið sér-
staklega skynsamleg og tímabær.
Og að auki er gefið í skyn, að
Framsóknarflokkurinn hafi svo
sem áhuga fyrir útgerð á íslandi,
þótt megináhugi ungra Framsókn-
armanna fyrir sjávarútveginum
hafi í sumar verið tengdur útgerð
á Grænlandi!
Greinarnefnu þessari lýkur svo
með vísukorni á útlendu máli, sem
erfitt er að ættfæra vegna brengl-
unar, en mun eiga að gefa í skyn,
að Alþýðublaðið skorti áttavita í
siglingu sinni um haf íslenzkra
stjórnmála. En mikil er. trú ung-
linganna í FTamsóknarflokknum,
ef þeir gera sér í hugarlund, að
Grænlandssamþykkt þeirra verði
sá áttaviti, er bjargi fari þeirra
heiln og höldna úr hafvillum og
stórsjónm stjórnmálabaráttunnar.
Aillþýð'UÍlokfeurkm ihefur
mest allra flokíka á landi hér
Xátið málefini æskunnar tE síni
tafea. Og ©nginn fliokfeiur ihefur
sýnt æsfeamni traust og tiltrú í
lifeinigu við liamn. U,m það foera
kjörlistar foans 'við verðamdi
ifoæj arst jómankosnímigar j^lögg
' vitini.
} Tryiggð Alþýðuflökksins við
æskuna o|g traust hans á fuiUtrú
um unga fólfesinis tryggir flokkni
ium st'uðning oig fyilgi unigra
manmai ojg fevennia um land allt.
Unga fólkið siannfærist (um, að
AJIþýðuflöfek'urinin temur sér
ekki þá háttu andstiöðiulfloikk-
anna að ætlast til fyigis af
ihálfu æs'fcuininar, án þess að
■sýina henmi nakfeiurt traiust og
tiltrú. iHann tryggir sér fylgi
lunga fólksins með því að láta
áhrifa Iþess gæta 'riifculega í
stefnu. sinni oig starfi og skipa
fuilltrúum þess í fylkiniga'rhrjóst
sófcmarsveita sinna í kosninga-
foanáJttunni. Ailþýðuf lokikurinni
hafiur verið, er og veriðiur trúr
þivlí hliutverki s'ínu að láta mál-
efni æskunnar í landinu til sín
taka ölilum öðrum stjórnmála-
filokfeum fremur.
❖
AllþýðulfXoikikurinn. má vera
stO’lt'Ur af þeirri fríðu fylfe'ingu
ungra mauna oig kivenna, sem
hefur skipað sér undir merki
hans til' haráttu oig starfs fyrir
'vexti og viðigangi jafnaðarstefn,
u.nnar >á landi hér. Það sannar
öllu öðru foetur, að Ailþýðu-
filokk'Uriinn og jafnaðarstefnan á
sór mikXa framtíð með íslending
um. Æskan hvaxivetna um land
fylfeir sér fast um. kjörlista AX-
þýðutfliOikksins og vinnur ótrauð
að iglæsilegum ikosninigasigrum
floikfcsdns oig fulltma sinna.
Aiþýðufloifekiurinn ,gengur- ein
hiuga og stórhuga til kosninga
þeirra, sem í hönd fara. Hann
iveit, að hann á vaxamdi fylgi að
fajgna með þjóðinmi. Og sér í
Xaigi hefur hann ástæðu til þess
að vera bjartsýnn um úrslit
þessara feosninga 'vegna þesis, að
hann veit, að æskan sfeipar sér
fjölmenn og framtalksdjörf und
ir merki hans. Með fulltingi
hennar mun ham.n sigur vinna
til manglþættra heilla fyrir al-
þýðustéttir og 'launiþega lands-
ins og alla aðra, sem trtúa og
treysta á úrræði jofn aðarmanna
og þýðirngu j afnaða rst efnunnar
fyrir land og þjóð.