Alþýðublaðið - 16.10.1946, Page 3

Miðvikudagur 16. okt. 1946. ALÞÝÐUBLAÐIP
„Faðir læknislistarinnar
eftir Vald. Steffensen, lækni.
Saga hins mikla, forngríska læknis og spekings,
Hippokratesar, er kallaður hefur verið „Faðir
læknislistarinnar,“ er bæði merkileg og skemmti
-leg, og er þetta fyrsta og eina ritið um Hippo-
'krates, er komið hefur út á íslenzka tungu.
,,Eg vona, að nokkurn fróðleik megi af bók
þessari fá, og að séð verði,af henni, að margt
af því, sem nútíminn eignar sér, er orðið
furðu gamalt,“ segir höfundurinn m. a. í
eftirmála.
Hver einasti hugsandi maður og kona ættu
að eignast þessa merku bók.
NOKÐRI.
Séra Jakob Jónsson um kirkju
og kristindóm á Horðurlöndum
--------------♦-----
TeSiir þaS hafa hJálpatS bræðraþjóðun-
itm snest á stríSsárunum, aó þær kunnu
aÓ lesa bænirnar ©g gera ai gamni sínu.
-----4-----
SÉRA JAKOB JÓNS-
SON er nýkominn hingað
til lands eftir tveggja
mánaða för um Svíþjóð,
Danmörku ' og Noreg.
Lengst af dvaldi séra
Jakob í Noregi og átti þar
ágætum viðtökum áð
fagna. Séra Jakob kynnti
sér í utanförinni kirkju-
mál, einkum það, er lýtur
að baráttu norrænnar
kirkju í stríðinu, barna-
verndarstörf og leikhús-
mál, og sá sautján leiksýn
ingar í Kaupmannahöfn,
Gautaborg og Stokk-
hólmi.
Séra Jakob Jónsson segir í
sambandi við Ieiklistina, að
íslenzkir leikarar þurfi engu
að kvíða um framtíðina, þeir
standi öðrum Norðurlanda-
leikurum jafnfætis.
Hér fer á eftir viðtal, sem
fréttamaður Alþýðublaðsiíns
átti við séra Jakob á heimili
hans í gær.
Séra Jakob Jónsson sagði,
að hann hefði fyrst verið á
fyrirlestranámskeiði i Askov
á Jótlandi, en þar- voru fluttir
fyririrlestrar af ýmsum
menntamönnum, ekki ein-
göngu kirkjunnar mönnum,
og nefndist námskeiðið
„Kr'istendommen og den ev-
ropæiske Kulturkrise".
Síðustu dagana í ágúst vár
séra Jakob viðstaddur nor-
rænan prestafund í Bergen.
Ásamt honum voru þar af ís-
lands- hálfu préstarnir séra
Sigurður Guðmundsson á
Grenj áðarstað og séra Sigur-
björn-Á. Gíslason. Sitóð fund-
ur þessi í þrjá.daga, og voru
viðtökur Norðmanna með
hinum mesta myndarbrag.
Voru þar fluttar guðsþjón-
pstur og fyrix’lestrar, og komu
Norðmenn mjög höfðinglega
fram. Voru þarna saman
koiTjnir ýmsir fræðimenn
og kennimenn Norðui’landa-
kirknanna.
Sem dæmi um vinsemd og
höfðingsskap Norðmanna,
nefndi séra Jakob, að þeir
hefðu séð prestum fyrir séi’-
stakri hraðlest frá Oslo til
Bergen.
Síðan dvaldi séra Jakob í
Harðangri sem gestur á heim
ili norsks stéttai’bróður síns,
en að því búnu dvaldi. hann í j
Kristianssand, Þrándheimi og!
í Oslo. í Þrándheimi hlýddi1
hann á vísindalega fyrir-
lestra um guðfræðileg efni.
í för sinni átti séra Jakob
tal við marga af helztu kirkj-
unnar mönnum í Noregi, sem
mesta norðstír gátu sér í
styrjöldinni í baráttu kirkj-
unnar gegn afbeldi nazism-
ans. Meðal annars ræddi
hann við Bei’ggrav biskup,
Fjellbu biskup, Krohn-Han-
sen biskup á Hálogalandi og
Hallesby prófessor.
Séra Jakob gat þess, að
hann hefði við brottförina
I frá Þrándheimi fengið að gjöf
J gipsaísteypu af Mossvik-
krossmai’ki, sem er frá fimmt
ándu öld, og hefði, einn af
listamönnunum, sem vinna
að Niðáróssdómkirkju, gert
hana.
Séra Jakob kom inn í há-
skólabókasafni.ð í Oslo, og þá
vildi svo til, að þar var haldin
sýning á íslenzkri bókagjöf
til handa Norðmönnum, sem
þeir mátu mjög mikils.
. í sambandi við sýningu
þessa flutti séra Jakob erindi
um íslenzkt þjóðlíf og kirkju
og síðar tvö erindi í Þránd-
heimi.
Að endingu sagði séra Ja-
kob Jónsson við fréttamann
Alþýðublaðsins, að það væri
einkum tvennt, sem hefði
komi.ð Norðurlandaþjóðunum
Þing B.S.R.B. telur
Nauðsyn á lögum um réttindi og
skýldur opinberra starfsmanna.
--------♦_-----—
Viíl einnig láta endurskoóa launalögin.
--------4--------
ÞING B.S.R.B., bandalags starfsmanna ríkis og bæja,
hið áttunda í röðinni, sem haldið var síðast liðinn Iaugardag
og sunnudag, gerði ýmsar athyglisverðar samþykktir varð-
andi hagsmuna- og áhugamál meðlima sinna. Samþykkti
það meðal annars áskorun til alþingis um að setja hið allra
fyrsta fullkomin Iög um réttindi og skyldur opinberra starfs
manna, svo og að láta endurskoða launalögin.
Bókhald
og
GARÐASTRÆTI 2,
4. hæð.
Helztu samþykktir þ'ings-
ins fara hér á eftir:
Réttindi og skyid-
ur opinberra
starfsmanna
„ÁTTUNDA ÞING B.S.R.B.
væntir þess, að við samningu
frumvarps til laga um rétt-
indi og skyldur opinberra
starfsmanna, verði haft fullt
samráð við stjórn bandalags-
ins, og leggur áherzlu á, með
tilvísun í fvrri samþykktir
hins háa alþ.'nús, að á alþingi.
því, er nú siíur, verði gengið
frá fullkominni lagasetningu
um þessi efni.“
lim launalögin.
„Áttunda þing B S.R.B tel-
ur ríka ástæðu til að vekja
athygli á eftirtöldum atriðum
í sambandi við gildandi launa
iög:
1. Launalögin þurfa að taka
til allra starfsmanna ríkis
og ríkisstofiiana, annarra
en þeirra, sem falla undir
lög um stéttai’félög og
vinnudeilur. Lögin taki.,
einníg til þeirra starfs-
manna, sem ráðnir eru til
skamms tíma.
2. Launaflokkun ætti. að mið
ast við ákveðin starfsheiti,
en upptalning slofnana í
lögunum sjálfum að
hverfa.
3. Reynslan hefur sýnt, að
ákvæðin um 6 ára aldurs-
hækkanir eru vart fram-
kvæmanleg, þar sem hæf-
ir menn fást ekki til starfa
á byrjunarlaunum.
4. Ákvæði þarf að setja um
reglubundna endurskoðun
laganna, er tryggi ríkis-
starfsmönnum m. a. launa-
hækkanir til samræmis
vi.ð grunnkaupshækkanir,
er orðið hafa eða verða
hjá öðrum launastéttum.
Þingið beinir því eindreg-
inni áskorun til ríkisstjórn-
ar og alþingis þess, er nú sit-
ur, að endurskoða og breyía
launalögunum í samræmi við
þessar ábendingar, og þá
reynslu aðra, sem fengizt
hefir vi.ð framkvæmd þeirra.“
iuveitingáir
stofana, verði veittir sann-
gjarnir möguleikar til þess
að hækka í starfs- og launa-
flokkum, þannig, að við
veitingu starfa eða embætta,
sem laus kunna að vera innan
stofnananna, sitji starfsmenn
hennar að öðru jöfnu fyrir.“
Sfofeiyn tii feðöbem
mgar um stööuvaL
„Áttuxxda þing B.S.R.B.
leggur til að komið verði upp
innan Háskó'la íslands stofn-
un, er veiti leiðbeiningar um
val í stöður meðal annars í
þágu ríkis og bæja, enda
væntir bandalagið þess, að
því verði. gefinn kostur á að
athuga lagafrumvarp um
fyrirkomulag og starfssvið
slíkrar stofnunar, áður en
það yrði lagt fyrir alþingi.“
Kjólakrepe,
ijósbrúnt og dökkbrúnt,
grænt og bleikfjólað.
Verzl. DÍSAFOSS
Grettisgötu 44. Sími. 7698
Nýkomnir:
Ullar-bamasokkar
t,
Skólavörðustíg 5.
Sími 1035.
starfsrnatiíja.
„Áttunda þing B.S.R.B.
skorar á bæjarstjórnir og
stjórnir annai’ra opi.nberi’a
stofnana, sem standa utan Líf
eyrissjóðs starfsmanna ríkis-
ins, að skipa eftirlaunamál-
um sínum svo, að eítirlauna-
sjóðir þeirra verði þess um-
kornnir að veita lánsfé til sám
vinnubygginga á s vipaðan
hátt og gert er ráð fyrir í
lánssamþykkt Lífeyi’issjóðs
starfsmanna ríkisins.“
Waiterskeppnin
WALTER SKEPPNIN, síð
asta knattspyrnumót ársins,
hefst á í þróttavellinum næst
komandi sunnudag, með leik
milli KR og ’Víkings.
Sunnudaginn þar á eítir
keppa Frarn og Valur.
baptrseasMðii
lífiarlai
G AGNFRÆÐ A SKÓLI
Siglufjai’ðar var settur síðast
Ii.ðinn laugardag.
í vetur verða 98 nemendur
í skóiánum.
„Áttunda þip'g B.S.R.B.
leggur ríka áherzlu á það, að
allar lausar stöður hjá ríkis-
og bæj arstofnunum, ■ séu. aug-
lýstar til umsókná og ; að
Starfsmönnum hlutaðeigandi
GILDUR ÞÁTTUR í sjálf-
stæðisbaráttu íslendinga
næstliðin hundrað ár var
■eðlilega í ' því fólginn að
tryggja íslenzku máli for-
gangsrétt á íslandi. Meðal
annars var þess krafizt, að
embættismenn landsins
kynnu ,,að tala og rita ís-
lenzka tungu“, eins þótt þeir
væru danskir, og þessi krafa
fékkst viðurkénnd réttmæt.
Nú er umiinn sigur í sjálf-
stæðisbaráttunni, sjá'lfstæði
bjóðarinnar viðurkennt, og
nú brégður svo við, að ís-
lenzkir embættismenn ,,lýð-
vcldisins !siands“ leíka sér að
bví að læða , inn í málið
dönskum orðum og orðskip-
uri. Flugvöilur Reykjavíkur
má til dærnis -ekki hciia svo,
he.'ldur verður hann að heita
„Reykjavíkur flugvöllur“ i
samfæmi við danska orðskip-
gegnum styrjöldina, og það
væri það, að þær kynnu að
lesa bænirnar sínar og að
þær kynnu að gera að gamni
smu.
Á heimleiðinni dvaldi séra
Jakob einn sólarhring í Fær-
eyjum, og rómar hann mjög
gestrisni Færeyinga.
un. og. aðgöngumiðar, sem
gefnir eru út að nefndum
flugvelli, verða að heita ,,ao-
gangskort“, og munar ekki
nema einum staf, að það sé
hrein danska.
| Þetta kallaði Jónas Hall-
grímsson ,,að tyggja upp á
Jdönsku“, þegar hann var að
Jskopast að aumingjaskap
dansklundaðra ísiendinga, og
var þeim þó voi’kurin.
Nu er öldin önnur.
Þetta gerist á. hundrað ára
!afmæii atorkusamasta og at-
jhaf.n.amesta málþrifnaðar-
mannsins. í hópi íslenzkra
sjalfstæðismanna, Björns rit-
'stjóra Jónssonar. og samtím-
jis þessu er verið að dandhal-
^ast.með „bein Jónasar“ fram
jcg áftur um. la.ndið. ■.
j Ef þetta er „í samræmi við
vilja þjóðarinnar“, þyrfti
engum að bregða, þótt ein-
hver Fjölnismanna snéri sér
við í gröf sinni. risi upp og
hreytti út lir sér fyrir munn
einhvers miði'lsins:
„Þetta er geðveik þjóð.“
H. H.