Alþýðublaðið - 09.06.1948, Síða 5

Miðvikudagur 9. júní 1948.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Hofúndurinn leggur aðalá-
herzluna á þetta þrennt: fjör-
þuga frásögn ,spennandi en þó
eðlilega atburðarás — og já-
kvæða útkomu. En samt sem
áður fáum við allglögga liug-
mynd um andann, sem ríkir í fé
lagsskapnum, og ennfremur
Stórveldin eru ekki beint samtaka um að bjarga sameinuðu þjóðunum og auka veg þeirra, eins og Low setur fram á,’
mynd þessari. Hún sýnir meðferð tveggja lækna, Marshalls og Vishinskys, á hinum sjúku sameinuðu þjóðum. j
NÚ eru liðin rétt þrjátíu ár
síðan ég tók upp á því að ráða
mig í vegavinnu í nágrenni
fteykjavíkur í stað þess að
leita út á sjóinn eins og ég
hafði gert á hverju vori frá
því að ég_þótti líklegur til að
geta dregið fisk á færi. En mér
leiddist vegavinnan, og á sjó-
inn hefði ég farið á ný, ef mér
hefði þá ekki boðizt tækifæri
til - að grípa pennastöngina i
stað skóflunnar. En margir
hafa sagt mér, áð þeim haf'
'þótt vegavinnan skemmtilegi
og ef til vill hefði mér farið
eins, ef ég hefði legið við í
tjaldi með kátum unglingum
og' sérkennilegum körlum ein-
hvers staðar fjarri ysi liinnar
ungu borgar og „bókadraumn-
um“ og „böguglaumnum“.
Minnsta kosti hef ég oft haft
gaman af að hejera menn segja
frá ýmsu, sem gerzt hefur á
þeirra vegavinnudögum. Og
þá er mér barst nú fyrir
skönímu saga, sem segir frá
yegagerðarmönnum, varð sú
reyndin, að mér þótti hún
foráðskemmtileg.
Sagan er eftir Loft Gíi3-
mundsson og heitir Þrír dreng
ir í vegavinnu. Útgefandi er
bókaútgáfan Norðri. Frá-
gangur bókarinnar er ágætur.
Eins og nafnið bendir til,
snýst sagan einkanlega um
þrjá drengi, sem eru í vega-
vinnu, en við sögu. koma og
margir af eldri félögum
þeirra. En eklti er því að leyna,
að meira er þarna dvalið við
annað en vinnuna og þá gleði,
sem henni fýlgi. Þarna er
skýrt frá spennandi sund-
keppni -og bændaglímu, hörð-
mn áflogum — og ekki sízt
glettum og.brellum, sem stund
um eru sprottnar af einskæru
fjöri og ævintýralöngun, ■ en
stundum líka af öðrum og lak
ari hvötum. En eitt er víst:
ÍHöfundufoinn segir prýðilega
frá, ' frásögnin gædd sliku
fjöri og atburðaþráðunum svo
■haglega saman tvinnað, að sag
an er verulega skemmtiíeg.
Sérstæð frásagnargleði höf-
undar nýtur sín mætavel, og
þá kemur okkur ekki síður að
góðu fundvísi hans á spangi-
3eg atvik og skyggni hans á
það skoplega r fari manna og
háttum. Enda mun lesandinn
fylgjast með höfundinum af
álíka áhuga og þarna væri nú
verið að segja frá atburðum,
sem liann varðaði ekki svo
litlu, livernig lyki. Þá hefur
og liöfundi tekizt að láta sög
una tala til þeirra lesenda,
sem hún er einkum ætluð, máii
drengsliapar og dáða, án þess
að grípa til þess venjulega úr-
ræðis klaufans að gera eina
eða fleiri af aðalpersónunurn
að óforbetranlegum fíflum og
föntum — og hinar að dyggða
dauðyflum.
Loftur GuSmundsson
mjög skýra og lifandi mynd af
drengjunum þremur — og að
minnsta Itosti af tveimur af fé-
lögum þeirra, Auðuni, sem þó
kemur elcki mikið við sögu, og
Dana gamla, er stendur fyrir
okkur ljóslifandi i allri sinni
nautsku værukærni, matarást og
neftóbaksgleði. Þá er og bókin
á góðu og eðlilegu máli, setn-
ingasambönd óvenjurökrétt og
snurðulítili stíllinn.
Bókin er fyrst og fremst ætl-
uð æskunni, og þá einkum
drengjum, en mér mun óhætt
að fullyrða, að flestir geti les-
ið hana sér til ánægju. Ég hygg
að sögur eins og þessi, HjaU.i
Jitli og Dóra Ragnlieiðar Jóns-
dóttur — auk hinna beztu eidri
bóka, sem út hafa komið eftir
íslenzka höfunda og einkutn
eru ætlaðar börnum og ung.Ung
um, ættu að geta vanið margan
af að hugsa sem svo:
,,Úr því að bókin er ætluð
ungdóminum, þá hef ég ekkert
gaman af að lesa hana, og þá
er hún að minnsta kosti einskis
virði íslenzkum bókmenntum".
Ég sé ekki betur en við séura
á þessu sviði skáldsagnagerðar
að komast í hóp þeirra þjóða,
sem standa þar mjög framarlega.
• Guðmundur Gíslason Kagalín.
Vegna endurskoðunar á innflutningsáætl-
uninni falla niður viðtalstímar nefndarinnar
fyrst um sinn.
8. júní 1948.
Viöskiptanefndin.
ÞEGAR ég skrifaði um
Orm rauöa éftir Frans G.
Bengtsson —- í þýðingu Frið-
riks Ásmundssonar Brekk-
ans, gat ég höfundarins lítið
eitt. En nú er hálft annað ár
síðan grein mín birtist, og vil
ég því drepa á Frans G-
Bengtsson nokkrum orðum.
Hann er fæddur á Skáni
árið 1894, sonur bústjóra á
herragaroi. Hanu er lærður í
sögu ög bókmenntum og
mjög víðlesinn og hámennt-
aður maður, og talinn ein-
hver mesti mál- og stílsniil-
ingur sænskra bókmennta.
Hann hefur ort sérstæð og
listræn ljóð, þýtt merkileg
erlend skáldrit á sænsku, er
sérkennilegur og með af-
brigðum listrænn greinahöf-
undur og hefur sbrifað mjög
skemmtilega bók um Karl
tólfta, íistræna að formi og’
einstæða í sinni röð. Þá hef-
u’r hann og skrifað skáldsög-
urnar um Orm. rauða, Ormui
rauði, saga um sænska vík-
inga í Vesturvegi, er út kom-
á íslenzku. árið 1946 — og
Ormur rauði. heima og í
Austurvegi, sem nú er kornin
út hjá Bókfellsútgáfunni í
þýoingu Brekkans, og hafa
þessar sögur vakið mikla at-
hygli í Svíþjóð og náð þar al-
mennum vinsældum.
Þegar við skildum við Orm
rauða Tostason í lok fyrri
sögunnar. var hann orðinn
kvæntur hinni dönsku kon-.
ungsdóttur, Ylfu, og hafði
tekið kristna trú, hafði dval-
ið um hríð í Englandi, en í
sögulok haldið heim. Þar eð
fullur fjandskapur var með
honum og Sveini, mági hans,
Danakonungi, flutti hann úr
átthögum sínum og norður á
föður!eifð>Ásu móður sinnar,
ásamt henni, konu sinni,
Hrappi, félaga sínum, og Vil-
baldi^ klerki. Segir þessi saga
frá lífi hans og framkvæmd-
um heima í héraði. viðskipt-
um hans við ýmsa nágranna
og við flugumenn Sveins
konungs. Enn fremur frá
kristniboði han^ og Vilbaid-
urs, ástamálum margvísleg-
um og fjölskyldulífi. Þá er
sagt frá för hans til Suður-
Rússlands til að sækja fjár-
sjóði mikla; en þá för fór
hann að tilvísun Ara, bróð-
ur síns, sem verið hafði með
Væringjum í Mi’klagarði og
herskipaf oringi hj á Mikla-
garðskeisara — og loks er
skýrt frá heimkomunni og
þeim aðgerðum, sem nauð-
synlegar vóru til að rétta það,
sem hallazt hafði að Orrni
fjarverandi.
....Atburðir sögu þessarar eru
ekki jafn stórkostlegir og
hrikafengnir og hinnar fyrri,
en mannþekking höfundar,
frásagnarsnilld hans, fjölvísi
hans um háttu og menningu
fyrir 900—1000 árum og síð-
ast en ekki sízt hin sérstæða
og írábærlega skemmtilega
fyndni hans njóta sín ekki
miður í þessari seinni sögu.
Lesandinn. kynnist margs
konar fornum siðum og forn-
eskju, ýmsum manngerðum
og mörgu kostulegu, er ger-
ist á mótum kristins siðar og
hinnar römmustu heiðni, og
hefur höfundur mikið yndi af
að lýsa því, hvernig miskunn-
semi , og náunganskærleiki
gátu birzt hjá nýkristnum
mönnum, .begar þeir þóttust
fylgja sem fastast boðskap
hins nýja siðar. Þá er og auð-
sætt, að honum er allskemmt,
þegar hann lýsir viðleitni
fólks til velsæmis í ástamál-
um, þá er þó lítt verður við
ráðið manníegt eðli. Hann
kann góð skil á klókindum
þeim, er kqnur beita, þá er
þær girhast að' tylla sér í
kjarnilmandi rjóður utan
hins þrönga vegar, og þá
þekkir hann og sjálfsblekk-
ingarkonst’ karlmanna í við-
brögðum við slíku, þegar svo
er, að þeir vilja heldur þola
en missa. Er þarna víðar
dýpra rist en sumum gæti
virzt við lítt vandlegan lest-
ur, — og vegna sumra les-
enda vildi ég benda á það, að
oft þá er höfundur virðist
Framhald á 7. síðuu
LÆKNARNIR ÓSAMMÁLA

r